Theo
Học Viện Quốc Gia Bệnh Tiểu Đường-Tiêu Hóa và Thận (the National Institute
of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases), một chương trình luyện tập
thể dục đều đặn kết hợp với một chế độ ăn chay có thể giảm 58% nguy cơ bị
bệnh tiểu đường loại II và tỏ ra hiệu quả hơn việc uống thuốc. (1)
Sự
quan trọng của chế độ ăn uống và tập thể dục nhằm phòng ngừa bệnh tiểu
đường đã từng được nhắc đến, nhưng lần đầu tiên các kết quả khả quan đã
đạt được sau cuộc thử nghiệm 3.234 người tại Hoa Kỳ trong ba năm. Những
người tình nguyện, đều bị chứng rối loạn đối với đường glucose (impaired
glucose intolerance), báo trước căn bệnh tiểu đường loại II và bị chứng
mập phì. Họ tuân theo chế độ ăn chay và luyện tập thể dục mỗi ngày ba mươi
phút, đã sụt từ 5 đến 7% trọng lượng cơ thể và giảm 58% nguy cơ bị tiểu
đường. Những người đã sử dụng Glucophage, một loại thuốc trị bệnh tiểu
đuờng, chỉ giảm 22% nguy cơ mắc bệnh. (1) Trong 80% các trường hợp, bệnh
tiểu đường loại II có liên quan đến bệnh mập phì. (2)
Được biết, bệnh
tiểu đường xảy ra khi cơ thể con người mất khả năng sản xuất hoặc sản xuất
không đủ chất insulin cần thiết hoặc sản xuất đủ nhưng không hoạt động
bình thường. Chất insulin là một loại kích thích tố (hormone) có nhiệm vụ
hộ tống chất đường đi vào bên trong các tế bào. Khi vắng mặt chất này,
chất đường không thể vào trong các tế bào, và vì thế đường phải được thải
hồi ra ngoài qua đường tiểu, khi ấy con người cảm thấy mỏi mệt, khát nước,
đi tiểu nhiều, và giảm trọng lượng.
Có hai loại bệnh
tiểu đường. Tiểu đường loại I là loại phụ thuộc insulin và tiểu đường loại
II không phụ thuộc insulin. Tiểu đường loại I (10%) khởi phát ở trẻ em và
người lớn trẻ tuổi, nhưng cũng có thể khởi phát ở bất kỳ tuổi nào, loại
này do cơ thể không thể tự sản xuất, hay sản xuất rất ít insulin; còn loại
II thường chiếm đa số (90%) bệnh nhân tiểu đường, do cơ thể có đủ khả năng
sản xuất chất insulin, nhưng insulin lại không hoạt động bình thường. Bệnh
này thường xảy đến với những người mập trên 30 tuổi, và phần lớn gây nên
bởi ăn uống và cách sống, nhưng cũng có thể do di truyền.
Bệnh tiểu đường
là căn bệnh gây chết ngườt đứng hàng thứ ba tại Hoa Kỳ, mỗi năm giết chết
200 ngàn người và là nguyên nhân chính gây nên hư thận (kidney disease),
hư võng mạc mắt (retinopathy) và hư tim mạch (cardiovascular Disease).
Theo thống kê cho biết, đa số các nước giầu có, tỷ lệ dân mắc bệnh tiểu
đường loại II cao hơn những nước nghèo. Vì thế họ thường nói bệnh tiểu
đường là một trong những căn bệnh nhà giầu. Ví dụ như ở Do Thái 6,7%,
Italy:
6,7%, Hoa Kỳ: 6,6%, Saudi Arabia: 6,6%, trong khi đó ở Trung Hoa là 1,3%.
Riêng ở Việt Nam, theo Bộ Y Tế Việt Nam cho biết, tỷ lệ bị bệnh tiểu đường
ở Huế là 0,96%, ở thành phố HCM là 1,5%, và thành thị nhiều hơn nông thôn.
(3)
Kết
quả nghiên cứu của Học Viện Quốc Gia Bệnh Tiểu Đường-Tiêu Hóa và Thận nói
trên cũng phù hợp với kết quả nghiên cứu của Bác sĩ James W. Anderson,
M.D., giáo sư y khoa và dinh dưỡng học tại viện đại học University of
Kentucky (4), và kết quả trị liệu bệnh tiểu đường loại II bằng cách ăn
chay thuần túy và tập thể dục của các nhà khoa học thuộc Ủy Ban Y sĩ Trách
Nhiệm Y Khoa Hoa Kỳ trước đây (5). Điểm đặc biệt của phương pháp này là
tiêu thụ một số lượng thật ít chất béo, dưới 10 phần trăm, nhiều chất xơ
(60-70 grams mỗi ngày), không cholesterol và nhiều unrefined complex
carbohydrate (khoảng 80%). (6) Khẩu phần ăn hàng ngày bao gồm rau trái
tươi, gạo lức, đậu hạt và không dùng những loại thực phẩm tinh lọc như bột
mì, bột bắp, bột gạo, pasta... Ngoài ra phải tập thể dục thường xuyên.
Ngoài yếu tố dinh
dưỡng, cách sinh sống cũng có thể là nguyên nhân tạo nên hay góp phần vào
bệnh tiểu đường. Tại Hoa Kỳ, theo thống kê cho biết những nhóm dân tộc
thiểu số như da đỏ, da đen, dân gốc Hispanic và dân gốc Á Châu có tỷ lệ
cao về bệnh tiểu đường loại II.
Các khoa học gia
thuộc Viện Đại Học Cornell cho rằng, thay đổi môi trường sinh sống là
nguyên nhân gây nên căn bệnh này trong cộng đồng thiểu số. Họ giải thích
là những nhóm dân này có những nhiễm sắc thể di truyền giúp cho cơ thể
chuyển hóa thực phẩm thành năng lượng chậm hơn nhóm dân da trắng.
Điều này cũng dễ
hiểu, vì những nhóm dân này có thể có một chế độ ăn uống không bình thường,
bữa đói bữa no, trong một môi trường khó khăn, nên cơ thể tự động phản ứng
lại bằng cách tiết kiệm thực phẩm, không cho chuyển hóa hết một lúc ra
năng lượng, hầu giúp cho cơ thể tồn tại. Những nhóm dân này thuộc hạng mà
y học gọi là biến thể chậm (slow metabolizer) ngược với người Hoa Kỳ da
trắng thuộc loại biến thể nhanh (fast metabolizer).
Ngoài ra, các nhà
khoa học cũng đã tìm thấy nơi những nhóm dân tộc thiểu số có những hiện
tượng đối kháng insulin, tức những hiện tượng gây xáo trộn insulin, làm
ngăn trở không cho đường vào các tế bào.
Đối với những
người Việt Nam sống ở hải ngoại, trước đây vì hoàn cảnh chiến tranh triền
miên và khí hậu khắc nghiệt ở quê nhà, thường phải làm việc cực nhọc, ăn
uống thất thường, lo lắng nhiều, nên sau khi sang Hoa Kỳ hay các nước Tây
phương khác, bỗng nhiên thay đổi nếp sống với tiện nghi vật chất, ăn uống
dư thừa, lại không hoạt động thể lực nhiều như ở Việt Nam, làm cái gì cũng
có máy móc làm giùm, cũng “remote control” nên do đó dễ bị bệnh tiểu đường
và tim mạch, vì cơ thể cũng thuộc loại chuyển hóa năng lượng chậm như các
dân tộc thiểu số khác. Các thức ăn đầy bổ dưỡng liên tục đưa vào cơ thể,
không được chuyển hóa nhanh thành năng lượng nên ứ đọng, thế rồi sinh ra
bệnh.
Cũng tương tự, dư
luận trong cộng đồng Phật Giáo Việt Nam ở Hoa Kỳ cho biết có một số tăng
ni ăn chay trường mà vẫn bị bệnh tiểu đường. Điều này cũng có thể hiểu
được, nhưng trước hết phải nói ngay rằng ăn chay đúng cách và tập thể dục
đều đặn chỉ có khả năng giảm nguy cơ lâm bệnh 58% mà thôi và nói một cách
khác, những người ăn chay và tập thể dục này vẫn có thể bị bệnh như thường
huống hồ là ăn chay không đúng cách và không tập thể dục và các vị tăng ni
bị bệnh cũng nằm trong trường hợp này, không ai được đặc cách miễn bệnh
tiểu đường. Việc một số sư và ni ăn chay trường bị bệnh tiểu đường loại
II có thể là do các nguyên nhân sau đây:
(1) Ăn chay
không đúng phương pháp
(2) Do sự
thay đổi môi trường sống
(3) Không
luyện tập thể dục hay luyện tập thể dục không đều đặn và không đủ liều
lượng
DO ĂN CHAY KHÔNG
ĐÚNG PHƯƠNG PHÁP
Ăn
chay để ngăn ngừa bệnh tim và tiểu đường, theo các nhà khoa học Hoa Kỳ cho
biết là phải thật ít chất béo (dưới 10 phần trăm), nhiều chất xơ (60-70
grams mỗi ngày), không cholesterol và nhiều unrefined complex carbohydrate
(khoảng 80%). Khẩu phần ăn hàng ngày bao gồm rau trái tươi, cơm gạo lức,
đậu hạt và không dùng những loại thực phẩm tinh lọc như cơm gạo trắng, bột
mì, bột bắp, bột gạo, pasta..v..v... Theo bác sĩ Monroe Rosenthal, M.D.,
Giám đốc Y Khoa chương trình Pritikin Program ở Santa Monica bang
California Hoa Kỳ, "chất béo là nguyên nhân chánh của bệnh tiểu đường,
càng nhiều chất béo trong chế độ dinh dưỡng càng làm khó khăn cho
insulin đưa đường vào trong tế bào. Insulin hoạt động dễ dàng trong điều
kiện ít chất béo."
Ngược
lại, ăn chay theo lối người Việt chúng ta ở hải ngoại không mấy giúp cho
sức khỏe tốt, vì dùng quá nhiều dầu để chiên xào, quá nhiều bột ngọt,
đường, muối, thực phẩm chay biến chế và các thực phẩm tinh lọc. Mặc dầu
dầu thảo mộc không có chất cholesterol nhưng có lượng cao chất béo không
bão hoà và khi chiên nhiều lần, có độ nóng lâu, dầu không bão hòa sẽ trở
thành loại dầu có đặc tính giống như bão hòa mà người ta gọi là
trans-fatty acids. Chất béo bão hòa (saturated fat) và trans-fatty acids
là những chất béo không tốt, làm gia tăng chất cholesterol xấu LDL và đồng
thời làm giảm cholesterol tốt HDL trong máu, do đó gia tăng mức nguy hiểm
về bệnh tim mạch và đồng thời cũng làm cho chất insulin giảm hiệu năng hộ
tống chất đường vào trong các tế bào.
Do đó,
tốt nhất là giảm tối đa các chất béo, không nên chiên đậu hũ, nên luộc hay
nấu canh, vừa giản dị lại vừa bổ, hoặc lâu lâu đổi bữa bằng đậu chiên và
chỉ nên dùng lại dầu cũ một lần, rồi đổ đi. Nên dùng loại dầu canola hay
olive oil, có bách phân chất béo bão hoà thấp nhất (4%) trong tất cả các
loại dầu thảo mộc hiện nay có bán trên thị trường. Nếu dùng dầu để trộn
xà lách thì nên dùng dầu olive hay dầu faxseed oil, vừa thơm lại vừa tốt
cho sức khỏe.
DO SỰ THAY ĐỔI
MÔI TRƯỜNG SỐNG
Cơ thể sinh lý
của người Việt Nam chúng ta thuộc loại biến thể chậm. Khi còn ở quê nhà
các tăng ni làm việc thể lực nhiều, công phu tu nhiều, lại ăn uống đơn sơ,
bữa ăn chỉ là vài miếng đậu hũ chiên, xào hay kho mặn, vài miếng chao nhỏ,
hay ăn với dưa chua, củ cải khô ngâm muối. Dưới mắt nhìn của các nhà dinh
dưỡng học là thiếu chất bổ dưỡng, nhưng cơ thể thuộc loại biến thể chậm,
lại có công phu tu tập nên không sao, nay phải đổi sang một môi trường
sinh sống mới, nhiều tăng ni phải đi làm sở Mỹ kiếm tiền, giảm giờ công
phu và ăn uống theo phong hoá người Tây phương lấy bữa ăn tối làm chính.
Mặc dầu là ăn chay nhưng lại là thực phẩm chay chứa quá nhiều chất bổ
dưỡng (nhiều chất béo, chất đạm, chất đường, muối và tinh bột) và sự hoạt
động thể lực lại quá ít, mà cơ thể vẫn thói quen cũ (loại biến thể chậm),
các chất bổ dưỡng dư thừa liên tục đưa vào cơ thể, không được chuyển hóa
nhanh thành năng lượng nên biến thành mỡ, do đó dễ sinh ra bệnh tiểu đường
và tim mạch. Khi đề cập đến vấn đề này một nhà báo Phật tử ở quận Cam đã
viết, "bữa ăn nào của hầu hết chư tăng ni hải ngoại đều là bữa tiệc, mà
Phật tử nấu ăn toàn là thứ thiện chiến. Và khi chư tăng ni ăn ít hay không
muốn ăn thì sợ người nấu buồn. Và các bà cụ công quả này thì cứ hối thúc
Thầy “Thầy ơi, ăn giùm con đi.” vì đây là ruộng phước của các bà cụ mà...".
KHÔNG TẬP THỂ DỤC
HAY TẬP THỂ DỤC KHÔNG ĐỀU ĐẶN
Nguyên nhân thứ ba là các tăng ni thiếu tập thể dục hoặc nếu có thì đi tập
không đều đặn. Yếu tố đều đặn (consistency) quan trọng hơn yếu tố cường
độ (intensity). Các nhà khoa học cho biết tập thể dục bằng cách đi bộ
nhanh trên treadmill hay ngoài trời đều đặn mỗi ngày ba mươi phút là tốt
nhất, đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhất. Luyện tập thể dục đều đặn
làm máu lưu thông dễ dàng đến mọi chỗ trong cơ thể, chuyển vận ốc xy và
các chất dưỡng sinh khác nuôi dưỡng các tế bào, tạo năng lượng hoạt động
cho con người. Luyện tập đều đặn cũng gia tăng tỷ trọng xương cốt, làm
xương cốt cứng mạnh hơn, giảm áp xuất máu, giảm sự thành lập các cục máu
và đồng thời có tác dụng gia tăng hàm lượng cholesterol tốt HDL và giảm
chất béo triglycerides trong máu.
Đi bộ
chậm hay trong Phật giáo gọi là thiền hành chỉ có lợi cho sự thư dãn tâm
hồn mà không có tác dụng gì cho cơ thể nên không thể xem là tập thể dục
được. Tập thể dục đúng cách có nghĩa là tập đều đặn hàng ngày và tập với
nhịp tim đập trong khoảng từ 65 đến 85 phần trăm nhịp tim đập tối đa. Nhịp
tim đập tối đa được tính theo công thức: 220 trừ số tuổi. Thí dụ bạn 57
tuổi, nhịp tim đập tối đa của bạn là 220 -57 = 163. Do đó, khi bạn đi bộ
trên máy treadmill hay đi bộ ngoài trời, nhịp tim đập của bạn phải được
giữ trong khoảng từ 65% đến 85% nhịp tim đập tối đa 163 của mình, tức là
trong khoảng 106 đến 138 nhịp tim đập mỗi phút, theo cách tính như sau:
(a) 65% x 163 = 106 (b) 85% x 163 = 138. Khi luyện tập nên tập trung vào
một đề mục nào đó, như theo dõi hơi thở vào ra, theo dõi bước chân đi hay
quán tưởng một hình tượng tôn thờ tín ngưỡng hoặc một câu kinh. Chính sự
tập trung tinh thần này cũng nâng cao hiệu quả tập luyện và là một lối
thiền đi bộ tạo nên sự thư giãn tâm hồn. Các nhà nghiên cứu đã cho biết
rằng tập luyện đều đặn hàng ngày với nhịp tim đập trong khoảng cho phép
như trên đem đến kết quả cao nhất. Tập luyện không đều đặn hay tập thấp
hơn 65% hoặc cao hơn 85% đều không đạt kết quả mong muốn. Tập cao hơn nhịp
tim đập tối đa còn có thể gây chấn thương hoặc tử vong, như trường hợp
điển hình của hai tài tử bóng rổ Boston Red Sox Tony Conigliaro và Peter
Maravich chết khi đang chơi bóng rổ và lực sĩ dã trường Jacques Bussereau
chết khi đang chạy 1984 New York Marathon.
Nói
tóm lại, luyện tập thể dục đều đặn hàng ngày ba mươi phút trong nhịp tim
đập cho phép, cùng với chế độ dinh dưỡng chay đúng cách là những điều quan
trọng nhất để ngăn ngừa bệnh tật. Nhiều người đã tìm thấy sức khỏe, hạnh
phúc và sống lâu theo những nguyên tắc đơn giản đó.
Chú Thích:
(1) National
Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases-February 6, 2002
Diet and Exercise Delay Diabetes and Normalize Blood Glucose The study
results are reported in the February 7 issue of the New England Journal of
Medicine.
(2)Bệnh mập
(Obesity): Bệnh nhân nặng cân dễ bị cao huyết áp và Tiểu Đường. Nếu bệnh
nhân nặng 20 phần trăm nhiều hơn lý tưởng thì xem là bị mập. Nói một cách
chính xác hơn, nếu con số Body Mass Index (BMI) cao hơn 30 thì bị gọi là
mập. Có hai cách tính: (1)
Body Mass Index
(BMI)=[Trọng lượng cơ thể (Kg)/Chiều cao(Meter)]/Chiều cao(Meter). Thí dụ
như bệnh nhân nặng 80 kg và cao 1,6 meter thì BMI sẽ bằng 31.
(BMI=80:1,6:1,6).
Cách tính thứ hai
là (1) nhân trọng lượng cơ thể bằng pound với 703 (2) nhân chiều cao bằng
inches với chính nó (3) chia số thứ nhất cho số thứ hai là có trị số BMI.
Thí dụ trong lượng cơ thể là 145 pounds, chiều cao là 5 feet 4 inches:
BMI= [145 x 703]/[64 x 64] = 25
(3) Nhật Báo Lao
Động 22- 9 - 01
(4) New England
Journal of Medicine số ra ngày 3 tháng 8 năm 1995
(5) Barnard RJ,
et al. Response of non-insulin-dependent diabetic patients to an intensive
program of diet and exercise. Diabetes Care 1982;5(4):370-74
(6) Barnard RJ,
et al. Longterm use of a high-complex-carbohydrate, high-fiber, low-fat
diet and exercise in treatment of NIDDM patients. Diabetes Care
1983;6(3):268-73.
HbA1C: A
hemoglobin A1c test measures the average amount of sugar in your blood
over the last 3 months.
http://www.buddhismtoday.com/viet/anchay/anchay_tieuduong.htm