Tôi vốn không
có cảm tình với Lạt Ma giáo , có lẽ do ảnh hưởng của phim Trung Quốc
và lịch sử Mãn Thanh. Đó cũng là lý do khiến tôi hiểu biết rất ít về
Phật Giáo Tây Tạng. Trong chuyến du hành Ấn Độ vừa rồi, cơ duyên xui
khiến tôi tìm đến các tu viện Tây Tạng trên đất Ấn, Nepal, và những
điều mắt thấy tai nghe đã làm thay đổi toàn bộ thái độ của mình đối
với một nền văn hoá đặt thù của một dân tộc lưu vong, thậm chí
không còn tên trên bản dồ thế giới.
Trước hết là những tu viện Tây
Tạng, những tu viện lớn có mặt cùng khắp những thành tích Phật Giáo
quan trọng ở Ấn Độ : Bodh Gaya, Sanath, Kushinaga, Lumbini…, và hình ảnh
các vị Lạt-ma lót ván lạy dài theo thế "Ngũ thể đầu địa", mỗi
ngày bốn năm ngàn lạy ở những thánh tích này, với phong cách cực kỳ
hoan hỷ và thoải mái, khiến tôi ít nhiều cảm mến các vị Lạt-ma .Khi
sang Nepal, quê hương của Đức Phật , dược ngắm đỉnh Everest - nóc nhà
của thế giới - trong chuyến mountain air, được ngắm đỉnh Kailash - một
holimountain của người Tây Tạng, được xem là trung tâm của đỉnh núi
Tu-di, cái huyền bí ngút ngàn sương khói đã làm chấn động tâm hồn đầy
chấp thủ của mình. Rồi những đỉnh tháp vĩ đại, những tu viện mênh
mông trên sườn Hy-mã, tiếng kèn âm u làm nền cho giọng chú trầm hùng rền
trong những tu viện hàng ngàn Tăng sĩ, tất cả đã thu hút tôi tìm hiểu về
Phật Giáo Tây Tạng.
Tại thủ đô Kathmandu của Nepal,
tôi được đến chiêm bái nhiều ngôi đại tự, đặt biệt là Kopa
Monastary, ở đó tôi tận mắt chiêm ngưỡng xá lợi năm màu của Ngài
Konchoke, một cao tăng vượt đỉnh núi tuyết, qua Nepal nhập thất 20 năm, rồi
về hoá đạo tại Kopa monastery và mới vừa viên tịch năm rồi. Lòng đầy
phấn chấn, tôi quyết định đi Dharamsala, căn cứ địa của người Tây Tạng
trên đất Ấn, nơi hiện thân của Đức Đạt Lai Lạt ma thứ 14, hoá thân
của Bồ tát Quan Âm theo niềm tin của người Tây Tạng.
DHARAMSALA - CẢNH GIỚI THẦN TIÊN
Dharamsala là một đại danh nhỏ vùng
Bắc Ấn, thuôïc tiểu bang Himachal Pradesh, cách thủ đô Deli khoảng 500 cây
số đường bộ. Sau khi chiêm bái các Phật tích quan trọng ở các tiểu
bang Bihar và Uttapradesh nghe nói Đức Đạt Lai Lạt ma thứ 14 từ Châu Âu trở
về lại Dharamsala trong một hai ngày tới, tôi quyết định mang ba lô độc
hành lên vùng núi tuyết lạnh này .
Xe đến khu vực Libarary lúc 6 giờ
sáng sau một đêm trườn mình lên những ngọn đồi trùng điệp. Thư viện
của Tây tạng được lấy làm địa danh để gọi khu vực hành chính của
toàn bộ dân Tây Tạng lưu vong tại Ấn Độ. Nơi đây tàng trữ toàn kinh
điển cổ của Tây Tạng được dời từ cung điện Potala ở Lhasa sang, toàn
bộ các tượng Phật và Pháp khí quan trọng ở Tây Tạng cũng được tôn
trí nơi này. Tôi được gặp các vị sư chuyên phụ trách ghi âm toàn bộ
Pháp âm của Đức Đạt Lai Lạt ma và Đức Kamapa, sư đặt biệt dẫn tôi
vào tham quan Tàng Kinh Các, tự tay mở cho tôi xem những bản Kinh chép tay
nhiều đời và chiêm ngưỡng các pho tượng tuyệt diệu ở đây, đó là một
đại hạnh. Rất tiếc là tôi không chứng kiến cảnh cung nghinh Đức Đạt
Lai Lạt ma mới về. Khi không đủ duyên thì hoặc sớm hay muộn một tí
là có thể bỏ qua một cơ hội ngàn vàng. Buổi chiều khi lên ngôi chùa
chính, đứng cạnh phòng của Ngài mà bị cảnh sát canh phòng cẩn mật
không cho vào đảnh lễ, xem như đó là quả báo do mình trước kia không
tin sự huyề bí của Mật tông Tây Tạng.
Ngôi chùa chính nằm trên một khoảng
đất doi ra từ vòng cung của sườn núi Hy-mã, một địa thế hết sức đặt
biệt, đứng trên tầng bốn của ngôi chùa mà vẫn được che mát bởi
bóng của những ngọn cổ tùng, khi xây dựng tu viện này người ta đã
không chặt phá những cội tùng, mà để thân tùng chọc lên giữa bốn tầng
bê-tông hoành tráng, ý thức bảo vệ môi trường ở đây như thế đó.
Ở đây có rất nhiều dân Âu Mỹ về tu tập thiền Vipasana cũng như thụ
giáo với Đức Đạt Lai Lạt ma. Một cô gái người Nga nói với tôi:"
Dharamsala đẹp nhất thế giới". Tôi chưa đi khắp thế giới nên
không dám khẳng định như thế, nhưng có thể nói Dharamsala là cảnh giới
của thần tiên.
Một buổi chiều sau một ngày lên
thăm các ẩn sĩ tu trên sườn núi, trong những căn nhà đá thấp lè tè với
những sườn đá dày cả mét do các sư chất lại để chống lại với cái
lạnh băng giá của mùa đông, tôi thật sự ngất ngây trước cảnh trí thần
tiên huyền ảo này. Trước mắt là những tán anh đào trổ hồng trên những
rừng tùng bạt ngàn, đường kín mỗi cây tùng lớn hơn cả mét, từ những
thung lũng sâu vút lên trên không. Trên cao, sau những tán tùng xanh(?2) ngọn núi phủ dầy tuyết trắng. Khi nắng chiều
ánh (?3) tuyết cứ như pha lê lấp lánh, hoà quyện
với tùng (?4) đào hồng, với đá biếc, với sương mờ. Trong một (?5) những cảnh tượng diệu kỳ này âu cũng là (6?) lớn lao
đến tham quan rất nhiều những tu viện (8?). Tu viện Bát Bang ở Beer nơi có vị (9?) uyên bác, thầy của Ngài Kamapa thứ 17(10?) thăm tu viện của Kamapa thứ 17, đúng là (11 ?) báo ứng, khi tôi đến Ngài cũng vừa đi vắng. (12?) bảo tàng, những trung tâm văn hoá, học viện, (13?) hoành tráng và chiếm một vị trí hết sức đặt
biệt (14?) Mã . Chỉ đáng tiếc là hai Bậc Thánh của
vùng (15?) được gặp
KARACHAKRA VA PHÁP HỘI THỜI LUÂN.
Sau một tháng rưỡi đi chiêm bái
các hang độn miền Trung Nam Ấn và đất nước Srilanka xinh đẹp, tôi quyết
định trở lại Bồ Đề Đạo Tràng trước ngày mùng Tám tháng chạp để
tưởng niệm ngày Thành Đạo của Đức Bổn Sư, nhân đó dự Pháp hội
Karachakra được tổ chức tãi đây. Hành trình đã vạch sẵn, đáp chuyến
tàu từ thành phố Madhas 2 ngày 2 đêm chạy dọc suốt từ miền Đông nam
đến Đông bắc Ấn Độ tới Calcutta. Tại cố đô của Ấn Độ này, tôi
mãi mê với những viện bảo tàng cổ vật, nhà lưu niệm của thi hài
Rabindranath Tagore và tất cả những đường tàu điện ngầm cực kỳ hiện
đại do đó đã về lại Bồ Đề Đạo Tràng ( cách Calcutta khoảng 500 km )
trễ hơn dự định 1 ngày. Vừa bước vào trung tâm tu học Viên Giác, nghe
nói Đức Đạt Lai Lạt Ma hôm qua đã đến viếng thăm chùa, lễ Phật và
nói chuyện với Tăng Ni người Việt Nam. Tôi ngẩn người ra vì tiếc nuối,
muốn gặp được Ngài quả là không phải dễ. Hàng chục ngàn người bao
quanh chùa Viên Giác để được nhìn thấy Ngài nhưng không được. Cảnh sát
bảo vệ quá cẩn mật, những người trong chùa trước khi Ngài đến đều
bị rà soát kỹ lưỡng. Đó là thời gian trước khi cử hành Pháp hội
Karachakra.
Ngày hôm sau Pháp hội bắt, Tôi
thì chưa có thể ra vào nên thật khó lòng nhìn thấy được Ngài. Chiều
hôm đó khi ra lễ Phật trước cội Bồ Đề, tôi phát nguyện xin được gặp
Đức Đạt Lai Lạt Ma và Kamapa. Ngay sau đó tôi đã được cấp thẻ sau
khi xuất trình hộ chiếu và các giấy tờ liên hệ.
Karachakra là
một Pháp hội 12 năm mới tổ chức 1 lần, dưới sự chủ trì của Đức
Đạt Lai Lạt Ma. Có đến 200.000 người trên khắp thế giới về dự Pháp
hội này. Đàn tràng Mạn-đồ-la được xây dựng trong một sân vận động
cách không xa chỗ Phật thành Đạo. Trong khuôn viên Đàn tràng này chỉ có
các vị Đức Đạt Lai Lạt Ma tái sanh và các vị Tôn túc mới được vào,
bất cứ ai vào bên trong sân vận động để dự Pháp hội đều bị rà
soát kỹ lưỡng, dù số người tham dự đến 200.000
Karachakra Trung Hoa dịch là " Thời
luân Kim cang", đó là Pháp tu Vô thượng Du già lấy Kim cang thời luân
làm bản tôn, là Pháp tu đặc biệt thuộc Du già bộ của Mật tông Tây Tạng
do Đức Phật Thích Ca truyền đến ngày nay. Trong Mật Giáo, " Thời
luân Kim cang" là pháp tu tối cao, là pháp môn thù thắng nhất.
Thời Luân tức chỉ cho chu kỳ vận
hành của thời gian . Chúng sanh bị luân hồi trong lục đạo, chịu mọi thống
khổ, do đó Đức Phật đã nói vô lượng Pháp môn giải thoát, giúp loài
hữu tình thoát khỏi Luân hồi. Hữu tình thế gian và khí thế gian theo chu
kỳ 12 năm mà tăng trưởng hay tổn giảm, do nhơn duyên hoà hợp mà lưu
chuyển trong vòng luân hồi để hưởng hạnh phúc hay chịu đau khổ. Nếu
biết y theo pháp thời luân mà tu trì thì có thể chuyển sự bất an thành
thanh tịnh, khiến sự huỷ diệt lại phục sanh, biến sự thống khổ, chiến
tranh thành hoà bình.
Trong Pháp hội Thời Luân, Mạn-đồ-la
được cấu tạo hết sức công phu. Một hạt cát cũng không thể xê dịch
được vị trí của nó. Chủ Tôn Thời Luân thân màu lam, phóng ánh sáng.
Có bốn đầu, mặt chính màu lam, răng nanh lộ ra ngoài, mặt phải màu hồng
biểu hiện cho dục vọng, mặt trái màu trắng tượng trưng cho sự sái tĩnh,
mặt sau màu vàng biểu hiện sự tĩnh tu. Mỗi mặt đều có ba con mắt, 12
cặp tay (24 cánh) chia làm ba nhóm : 8 tay trên cùng màu trắng, 8 tay ở giữa
màu hồng đỏ, 8 tay dưới cùng màu lam. Ngón tay thì từ ngón cái đến ngón
út màu sắc cũng khác nhau, theo thứ tự là vàng , trắng, đỏ, lam, và xanh
lục. Từ đốt tay đền đầu móng tay màu sắc theo thứ tự là lam, đỏ và
trắng. Các vật cầm tay tính từ trên xuống, bên phải cầm chày Kim cang,
bảo kiếm, trác 3 ngấn, thiết đao, hoả tiễn, gậy móc, pháp cổ, chuỳ,
Pháp luân, mâu, bảo trượng thiết phủ (búa sắt); bên trái từ trên xuống
cầm Kim cang linh, thuẫn, chày hàng ma, lô khí (lò), cung, dây, ma ni bảo, hoa
sen trắng, loa trắng, kính, móc câu và đầu Phạm Thiên bốn mặt. Đùi phải
duỗi ra màu đỏ, đùi trái co lại màu trắng. Búi tóc trên đầu lấy chày
Kim cang để trang sức. Thân trên mặc Thiên y, dưới mặc quần da hổ, đeo
nhiều thứ anh lạc, đầy đủ sự trang nghiêm của một báo thân Phật. Vị
Minh phi thì thân màu vàng, có bốn đầu, tám tay, ba mặt, 4 tay bên phải cầm
thiết đao, gậy móc, pháp cổ (trống) và xâu chuỗi. 4 tay bên trái cầm
lô khí, dây, hoa sen trắng và Ma ni bảo.
Pháp tu " Thời luân Kim
cang" có thể dứt trừ binh tai và tất cả các kiếp nạn, xúc tiến
hoà bình, phong đều vũ thuận, ngũ cốc phong đăng, lục súc hưng vượng,
dứt trừ luân hồi, vãng sanh về Tịnh Độ Hương-Ba-lạp của Bổn tôn. Cũng
giống như những phương thức tu hành Mật tục khác, về hình thức Quán
Đảnh, Pháp tu Mật tục của " Thời luân Kim cang" cũng được kiến
lập dựa trên bốn lớp quán đảnh. Hành giả sau khi quán đảnh được
cho phép nghiên cứu Thời Luân Mật Tục, khiến cho tự thân từ nội địa
đến ngoại thái được cải biến triệt để, có thể giúp đỡ chúng
sanh giải thoát Luân hồi, đối với những người không thuộc Phật Giáo
đồ hay những kẻ không nghĩ đến chuyện khai ngộ, trong đời này cũng có
thể nhờ vào Pháp hội Thời Luân mà được sự gia trì thù thắng. "
Thời luân Kim cang" có thể ban cho người tham dự sự gia trì đặc biệt
Pháp hội Karachakra năm 2003 thành
công rực rỡ dưới sự chủ trì của Đức Đạt Lai Lạt Ma, Kamapa và rất
nhiều vị Lạt ma tái sanh khác tham dự. Về khâu tổ chức không hề có sự
cố đáng tiếc nào xảy ra dù số người tham dự đến 200.000. Tất cả bánh
sữa dược gia trì đã ban phát cho mọi người. Nhờ sự cúng dường của
nhiều nhà hảo tâm Âu Mỹ, mỗi ngày số tiền trai tăng cho Đại chúng nhiều
vô số kể. Vì số người Tây Tạng về tham dự phần nhiều là dân Tây Tạng
nên Đức Đạt Lai Lạt Ma đã giảng bằng tiếng Tây Tạng, đồng thời
được dịch trực tiếp ra nhiều thứ tiếng trên thế giới. Những người
tham dự phần lớn đều có một cái radio nhỏ , đài BBC đã dịch trực tiếp
ra nhiều thứ tiếng Anh, Pháp, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản…
Về nội dung Pháp hội mỗi ngày Đại
chúng vân tập, cử hành Kinh nhạc, trong đó Thích Ca Phật tán, Kinh Phật
thuyết Thánh Phật Mẫu Bát-Nhã-Ba-La-Mật-Đa, Hiện Quán Trang Nghiêm Luận
Lễ Tán Kệ, Lễ Kính Văn Thù Sư Lợi, Hiến Mạn Đồ La, Hiến Mạn Đồ
La đoản kệ và khuyến quy y phát Bồ đề tâm. Sau đó Đức Đạt Lai Lạt
Ma lại thăng toà thuyết Pháp, chủ yếu giảng về 37 đạo phẩm và ýnghĩa
" Thời luân Kim cang quán đảnh". Khi thuyết giảng hai tiếng đồng
hồ là có thời gian nghỉ giải lao, sau đó vào cử Độ Mẫu Tán và nghi
thức cúng trà trước khi giáng tiếp, sau thời thuyết Pháp là ngi thức cảm
tạ Mạn-Đồ-La, Kỳ thỉnh Đạt Lai Lạt Ma Trường Thọ, Hồi Hướng Kệ,
Bồ Đề Đạo Thứ Đệ Nguyện, Đế Ngữ Kỳ Nguyện Văn, Vô Tử Thành Tựu
Diệu Âm , Vô Tử Cam Lồ Diệu Âm (văn cầu nguyện Đạt Lai Lạt Ma thứ
14 trường thọ) và Hiền Giải Châu Tế Tụng.
Mỗi ngày nghi lễ cử hành từ 10
h sáng đến 4h chiều thì hoàn mãn, suốt 12 ngày
ròng rã. Mỗi đêm hàng triệu ngọn nến được thắp sáng quanh Bồ Đề
Đạo Tràng. Bao nhiêu loại hình văn hoá cũng được quy tụ về để phục
vụ nhu cầu của một lượng du khách khổng lồ như thế. Các bức Tượng,
Thang ca, Pháp khí cũng như trang phục được bày bán cực kỳ phong phú. Lần
đầu tiên tôi được chứng kiến một sự kiện trọng đại như thế.
ĐẠT LAI LẠT MA- HOÁ THÂN CỦA BỒ
TÁT QUÁN THẾ ÂM
Trước khi tham dự Pháp hội
Karachakra, tôi còn một tâm nguyện phải thực hiện đó là "tam bộ nhất
bái" lên đỉnh núi Linh Thứu. Sau khi hoàn thành tâm nguyện trở về Bồ
Đề Đạo Tràng, tôi được tin Ban tổ chức Pháp hội mời mỗi quốc gia
cử năm người tụng một thời kinh ngắn suốt ba hôm trước khi khao đàn.
Cơ duyên đã đến, hiện ở trung tâm Viên Giác có mỗi tôi từ Việt Nam
sang, còn 1 vị ở Úc, 1 vị ở Mỹ, 1 vị ở Đức còn 1 vị ở Na-Uy .
Sau thời Kinh của các nước Phật
Giáo Nam truyền tụng bằng văn Pali là đến Trung Quốc, Hàn Quốc, Việt
Nam. Chúng tôi lên quỳ sát pháp toà của Đức Đạt Lai Lạt Ma. Ngài cuối
xuốùng bắt tay tương vị và mỉm cười hoan hy. Lần đó tôi ôm đôi tay
của Ngài hôn thành kính và không quên đưa xâu chuỗi của mình cho Ngài
Blessing. Sung sướng vì được chiêm ngưỡng Ngài, 2 hôm sau đúng giờ
chúng tôi cũng đến tụng một thời kinh ngắn như thế và cũng đều được
Ngài đặc biệt cuồi xuống chào niềm nở.
Những ngày này tôi ra Bồ Đề Đạo
Tràng 4h sáng lễ Phật và tụng Kinh Hoa Nghiêm. Sáng hôm đó, tự
nhiên cảnh sát chặn hết tất cả các ngả ra vào Đại Tháp, mọi người
nhốn nháo khi thấy Đức Đạt Lai Lạt Ma xuất hiện. Ngài đến Tháp lê
Phật rồi ra đi, chỉ có rất ít người không bị cảnh sát chặn lại.
Tôi may mắn nằm trong số này, khi thấy chiếc y vàng của Tăng sĩ Việt
Nam, Ngài dừng lại cuối chào một cách khiêm cung rồi đi tiếp. Đó là
lúc Ngài đang đi trên thảm với hai chân trần và có cảnh sát đông đặc,
tôi không thể đến gần lạy Ngài dù đứng rất gần. Ngài đi qua, dân
chúng cúi lạy từng dấu chân, lấy xâu chuỗi của mình quẹt lên dấu
chân Ngài đi qua như để được gia trì. Chưa bao giờ tôi thấy sự thành
kính nào trên thế gian như thế. Ra đến gần cổng, Ngài mang dép vào, đôi
dép lào lẹp xẹp, phong cách vô cùng giản dị và hoan hỷ.Mỗi ngày thuyết
Pháp, giọng Đạt Lai Lạt Ma trầm ấm, rền cả không gian. Trong Pháp âm của
Ngài dường như có sự tự tại của một Bồ Tát, có năng lực gia trì
mãnh liệt, cò sức tu phục tuyệt đối. Rất tiếc tôi không đủ khả
năng nghe và hiểu tiếng Tây Tạng hay tiếng Anh được dịch trực tiếp tại
Đạo tràng. Tôi chỉ lắng lòng để Pháp Âm vi diệu của Ngài ngấm vào
tâm khảm. Dưới cái lạnh cắt da của vùng Bắc Ấn mùa đông, dường
như thế giới vẫn hoà bình, nhân dân vẫn an lạc, dù cho tiếng súng vẫn
chưa ngớt, lửa đạn vẫn còn lan tràn ccác vùng biên giới xa xôi.
Ngày cuồi cùng kết hội Karachakra
là một ngày đáng nhớ. Hôm ấy nhằm ngày 20 tháng Chạp năn Nhâm Ngọ.
Trên Pháp toà cao nhất là Đức Đạt Lai Lạt Ma, thấp hơn một tí là
Pháp toà của Ngài Kamapa và rất nhiều vị Lạt ma tái sanh khác, có vị mới
sáu bảy tuổi, có vị mười mấy tuổi. Kamapa thứ 17 mới 21 tuổi. Ngài
Kalung khaỏng 14 tuổi, Ngài Jampa khoảng 7 tuổi. Những gương mặt thánh thiện
đầy uy đức toát lên trên đôi mắt true thơ của Ngài Jampa khiến tôi phải
sụp lạy, dường như có sức thôi miên hay ánh nhìn thấu cả ruột gan của
mình trong ánh mắt của chư vị Rinpoche nổi tiếng của Tây Tạng. Hôm ấy
tôi không được ngồi gần. Khu vực dành riêng cho người nước ngoài
không xa đàn tràng là mấy. Trong giờ giải lao, nhân lúc nhân viên bảo vệ
lơ đãng, tôi tiến sát lên gần các vị Lạt Ma tái sanh, Ngài Kamapa nhìn
thấy tôi mỉm cười , có lẽ Ngài buồn cười cho sự bon chen của tôi. Phần
tôi vì muốn nhìn cho thật gần nghi thức dâng trà, dâng quà chúc thọ cho
Đạt Lai Lạt Ma và nhìn rõ từng vị Lạt ma trên Pháp toà với những y phục,
mão quan và Pháp khí khác nhau. Khi Pháp hội vừa kết túc là lúc tôi cũng
đã tiến sát Pháp toà của quý Ngài. Trong vòng vây của bảo vệ, không hiểu
sao tôi lại có thể níu áo Ngài Kamapa để bước vào đàn tàng Mạn-đồ-la
sau Đức Đạt Lai Lạt Ma. Cửa Đàn tràng khép lại, tôi như chú nai tơ lạc
vào thế giới lạ. Sau khi đảnh lễ Mạn-đồ-la và tượng Bổn Tôn, Đức
Đạt Lai Lạt Ma đến bắt tay và thăm hỏi tương vị, Ngài đã ôm choàng
tôi và nói chuyện bằng tiếng Anh hết sức vui vẽ. Tôi không hiểu hết
những lời Ngài nói bởi trình độ tiếng Anh kém cõi của mình , đại ý
là có nhân duyên lớn chúng ta mới gặp nhau. Hãy cố gắng tu tập và phát
triển lòng Từ Bi, để tất cả mọi người gần gũi nhau hơn. Ngài nói Việt
Nam là một nước Phật Giáo lớn, quý vị cố gắng tu tập và duy trì, đừng
để sự tác động của thế lục bên ngoài v.v…
Tôi sung sướng hơn bao giờ hết,
trong khuôn viên đàn tràng, búc Mạn-đồ-la được làm bằng cát ngũ sắc,
đẹp đến mê hồn. Đó là một công trình được tạo thành từ công phu
tu tập Thiền định kết hợp với nghệ thuật hoàn hảo. Ngày hôm sau, mọi
người mới được xếp hàng một đi vào, có lẽ phải hết một tuần lễ
mới xem xong- còn tôi thì được chiêm ngưỡng thoải mái trong thịnh khí của
Chư Tôn. Đó là một đại hạnh và là kỷ niệm đáng nhớ nhất trong chuyến
du hành Ấn Độ.
Về đọc lại những quyển sách,
những bài giảng của Ngài tại Đại học Haward, xem những cuốn phim quay lại
hình ảnh của Ngài từ nhỏ tới lớn, tất cả đã khiến tôi tin tưởng
như người Tây Tạng, Ngài là hoá thân của Bồ Tát Quán Thế Âm. Hữu cầu
tất ứng, với vô số những giai thoại về Ngài, thật chẳng có gì lạ
khi hiện nay khắp thế giới Âu Mỹ đang tìm về Phật Giáo và tu tập dưới
sự khai đạo và gia trì của Đức Đạt Lai Lạt Ma.