- Lá thư thầy (21)
- Sư Viên Minh
Ngày … tháng …năm……
Con,
Thầy đã nhận được thư
con, Thầy biết không chính xác nhưng biết rằng chính con đang gặp phải một
nỗi khó khăn. Thầy tự trách là quá thờ ơ với những nỗi khổ của
con. Nhưng Thầy cũng trách con là đã không nói thật hoàn cảnh của con cho
Thầy biết. Con sợ làm phiền Thầy, con sợ đánh mất sự thanh thản của
Thầy, và vì vậy con đóng kịch để Thầy yên tâm. Con đã lầm với thiện
ý ấy. Chính ra Thầy cần phải biết mọi nỗi khổ ở đời để sửa sai
mình và nuôi lớn tình yêu thương nhân loại.
Thầy rất dễ chủ quan với
tâm hồn thanh thản của mình, tưởng cái gì cũng dễ dàng, tưởng cái gì
cũng nhẹ nhõm và rồi phớt tỉnh trước mọi sự, trước mọi nỗi khổ
đau của nhân loại, chúng sanh. Không, con hãy đem đến cho Thầy những nỗi
khổ đau phiền muộn của con để Thầy biết yêu thương và thông cảm, để
Thầy có thể chia xẻ và gánh vác cùng tha nhân những nỗi thống khổ ở
đòi.
Có yêu thương là có đau
khổ, điều ấy chỉ đúng cho những ai bị hệ lụy trong vòng ái luyến vị
kỷ. Nhưng nếu lòng từ ái vị tha có đem lại khổ đau thì khổ đau ấy
chỉ giúp ta càng thêm lớn mạnh.
Chung quanh ta biết bao là
ràng buộc khổ đau! Cha mẹ, chồng con, anh chị em, thầy, bạn, xóm giềng
và cả sự sống của bản thân ta nữa. Tất cả đều trở nên hệ lụy nếu
ta cứ loay hoay trong vòng tính toán vị kỷ và tình thương ấy quá chỉ
đưa ta vào khổ não triền miên. Nhưng nếu tình thương yêu lột bỏ được
tính chất ích kỷ thì tất cả mọi khổ đau sẽ trở thành giải thoát.
Tuy nhiên vị tha không có
nghĩa là đánh mất mình mà cứ loay hoay lo cho kẻ khác. Vị tha chỉ có nghĩa
là gột sạch tính ích kỷ hắc ám để ta có được một tấm lòng trong
sáng, cởi mở sẵn sàng chia xẻ và cảm thông với người. Ta có thể
giúp đỡ kẻ khác, ta cũng có thể dửng dưng hoặc thậm chí có thể xua
đuổi kẻ khác, tùy theo hoàn cảnh mà
vẫn có lòng vị tha.
Đôi lúc lo cho kẻ khác chỉ
để được lòng người, để người kính nể, để người thương mến....
Đôi lúc lo cho kẻ khác vì sợ hãi, vì cả nể, vì nhu nhược, vì danh dự,
vì tự tôn hoặc tự ti v.v... Đôi lúc lo cho kẻ khác vì bị nô lệ vào ý
tưởng rằng mình sẽ được một đức tính vị tha mà mọi người ưa chuộng.
Như vậy không phải là vị tha mà chỉ là vị kỷ.
Lòng vị tha chỉ có khi con
thành thực với chính mình, với hoàn cảnh, với mọi người. Không nên vị
tha quá sức mình, không nên vị tha một cách bất đắc dĩ, không nên vị
tha để khoa trương, không nên vị tha để hóa trang cho lòng ích kỷ hoặc
che dấu một sự thật chua cay. Khi Thầy đói con chia sớt cho Thầy nắm cơm
hạt muối, đó là thành thực vị tha. Vị tha không phải chỉ có cho mà
không nhận. Vị tha cũng không cần lường bằng số lượng mà giá trị
ở tấm lòng. Tấm lòng chân thành, cởi mở và thương yêu.
Thầy có thể không có tiền
để cho ai một đồng nào mà Thầy vẫn vị tha. Thầy có thể sống bằng
sự bố thí của tín đồ mà vẫn vị tha v.v... Bởi vì Thầy có một tấm
lòng bao dung cởi mở thì cho hay nhận đều là vị tha, đón mời hay xua đuổi
đều là vị tha, giúp đỡ hay cầu viện đều là vị tha v.v...
Ở quê Thầy có nhiều người
đỗ đạt, cưới vợ hoặc được thăng quan tiến chức, họ thường có tục
lệ đãi đằng hàng xóm. Có khi họ phải vay nợ đến phải trả hằng chục
năm mà vẫn phải đãi đằng! Họ tưởng như thế là vị tha. Họ có thể
phải nghèo khổ nợ nần cả đời đôi khi chỉ vì một chút hư danh! Rõ
ràng là họ thiếu thành thực và cởi mở.
Bên Lào người ta có phong
tục thật cởi mở. Khi dư thì đem đến chùa cúng, khi thiếu thì cứ đến
chùa mà ăn. Phong tục ấy thành thực hơn tục lệ đãi đằng của mình rất
nhiều.
Tất nhiên nếu chỉ nhận
mà không cho vì lười biếng, ích kỷ thì không được. Nhưng nhận trong hoàn
cảnh khó khăn khách quan nào đó thì chẳng có gì đáng ngại, chẳng đánh
mất lòng vị tha nếu ta chân thành cởi mở.
Nếu con chân thành kính mến
Thầy thì không phải chỉ cúng dường Thầy mà khi thiếu hụt con có quyền
được Thầy chia sớt. Bởi vì nếu con chỉ cúng dường thì khi không có
gì để cúng dường con phải lánh Thầy hay sao?
Dân miền Trung thường bị
thiên tai bão lụt, thường phải nhận sự giúp đỡ của những người hảo
tâm ở miền Nam. Như vậy chưa hẳn dân miền Trung đã không có tình yêu
thương đồng loại. Nhưng nếu người miền Nam bố thí đồng bào nạn
nhân một cách khinh bỉ, cao ngạo thì họ cũng chỉ là những người ích kỷ,
xan tham.
Thường người ta hiểu chữ
vị tha theo nghĩa lo bao đồng mà quên rằng vị tha cốt ở tấm lòng thành
thực, bao dung cởi mở.
Thường người ta hiểu chữ
vị tha là lòng tự ái, chỉ giúp người chứ không chịu để người giúp
mình, e đó là một cái nhục.
Vì hiểu như thế người
ta đã tạo cho đời mình thêm phức tạp với những hành động thiếu thiết
thực, thiếu chân thành.
Con thương mến!
Hãy bắt tay vào đời sống
một cách chân thành và thiết thực. Hãy lo cho mình, cho chồng con, cho cha mẹ,
cho anh em một cách thiết thực với khả năng của mình, không buông trôi hờ
hững cũng không làm quá sức mình, hoặc làm điều không cần thiết.
Thầy mong rằng con có thể
vượt qua được những khó khăn hiện tại bằng cách sống cởi mở chân
thành, giản dị và thiết thực.
Chúc con thành công.
http://www.buddhismtoday.com/viet/khac/009-thu21.htm