- Lá thư thầy (4)
- Sư Viên Minh
Ngày … tháng …năm……
Các con thương mến,
Nhiều lần định viết thư cho các con nhưng thầy lại bận
một vài công việc nên cứ trì hoãn hoài. Đối với thầy viết thư cũng
đạo vị, phải viết trong một lúc nào tâm hồn thanh thản, thời giờ rảnh
rang. Bởi "tướng tự tâm sinh" nên nếu tâm đang bận rộn, thời
giờ eo hẹp, e rằng lời lẽ cũng không chở được đạo, phải không các
con?
Nay nhân ngày lễ lớn, thầy ưu ái gửi đến các con một
vài ý đạo.
Hôm về dự hội Huyền Không, thầy dẫn quý sư lên thăm
Huyền Không sơn thượng để xem rừng thiền này có thể phát triển lâu
dài cho tăng chúng tu tập được không, vì đó là nơi thầy tình cờ khám
phá được trong một chuyến thăm dò thú vị.
Huyền Không sơn thượng là một số sơn động cheo leo trên
đỉnh Bạch Vân nằm sâu trong rừng Nguyên Thủy, nơi xuất phát hai dòng suối
Thanh Tâm, Tịnh Thủy lượn khúc hai phía Đông, Tây của chùa Huyền Không
(sơn trung) và chảy ra biển Bắc hòa vào đại dương, như trở lại với
thể tánh ngàn đời. Sư Minh Đức lúc mới về Huyền Không có cảm đề
hai câu thơ đầy đạo vị :
- Tịnh thủy nước reo mùi giác hạnh
- Thanh Tâm lòng lắng vị trần say.
Ngược giòng suối Thanh Tâm đi lên, lên mãi… Ôi,
giòng suối đá mới hùng vĩ làm sao ! Càng lên cao, rừng, núi, biển, trời
càng cao rộng. Càng lên cao tâm hồn càng trải mở bao la như để hòa nhập
vào pháp giới đại đồng viên dung vô ngại.
Đây là hồ nước trong với những đàn cá tung tăng bơi lội
hồn nhiên. Đây là thác nước nhỏ đổ xuống từ một bờ đá cheo leo tạo
thành những âm thanh trầm hùng, hòa điệu trong bản hợp tấu của núi rừng
huyền diệu. Và kìa ! Bên một gốc đá dưới tàng cây cổ thụ, một thảm
rêu li ti đã xanh lại càng xanh mướt dưới những giọt sương mai còn đọng
lung linh.
Lúc ấy, cao hứng thầy có làm mấy giòng thơ mộc mạc :
- Một chùm rêu xanh xanh
- Nằm yên bên góc đá
- Chừ xuân hay là hạ
- Sương điểm giọt long lanh ?
Đó phải chăng là một câu hỏi tò mò? Không, đó chỉ
là một sự ngạc nhiên. Ngạc nhiên như tâm hồn của trẻ thơ trước sự
mới lạ của muôn loài vạn vật.
Các con ạ, chỉ một chùm rêu nằm khiêm nhường bên góc
đá, nhưng nó mới kỳ diệu làm sao ! Nó tô điểm cho cả một bức tranh
vĩ đại của núi rừng, trời biển và mây sương… Phải chăng nó đang im
lặng lắng nghe âm thanh vi diệu từ tiếng suối rì rào, từ tiếng hót
líu lo của chim muông và dã thú, từ tiếng lao xao của lau lách và ngàn
cây…? Hay nó đang tấu khúc vô thanh cùng với những "đá đen tròn
to nhỏ đang cúi mặt tham thiền" (*). Dù sao sự hiện
diện của nó cũng vĩ đại như sự vĩ đại của cả đất trời. Các con
biết tại sao nó vĩ đại và toàn mỹ không? Thầy xin góp ý vì nó chỉ
là nó như nó đang là kiếp rong rêu, bé bỏng khiêm nhường, vô sự, vô tư,
vô cầu, vô ngại. Vô ngại nên không cần biết bây giờ là xuân hay hạ,
buồn hay vui, sinh hay tử. Bây giờ là bây giờ với mấy giọt sương còn
đọng trên đầu :
- Không có ngày hôm qua
- Không có ngày mai
- Không có lý do để phiền muộn u sầu
- Cũng không cần phải nói :
- Tôi nhớ lại chuyện này…
- Hay tôi khẩn vái cầu xin chuyện kia…
- Nghiệp báo, từ bi, vô thường,
- Tất cả chân lý trong đời sống
- Đều nằm trọn vẹn trong giây phút hiện tại này
- Hôm qua chỉ là giấc mộng
- Và ngày mai ai biết sẽ ra sao !
- Hãy sống trong hiện tại !
- (Live now, Ananda Pereira)
Sống trong hiện tại không phải là hiện sinh hư vô chủ
nghĩa mà là một sự sống dạt dào sinh động, tích cực yêu đời, yêu người,
yêu muôn loài vạn vật. Sống trong hiện tại với tâm hồn thanh khiết, vắng
lặng, hồn nhiên. Sống trong hiện tại với tâm tư cởi mở, viên dung vô
trước. Sống trong hiện tại như thế mới có thể giúp đời, giúp người,
hy sinh, xả kỷ. Sống trong hiện tại là quên mình đi để trả mình về vĩnh
cửu. Sống trong hiện tại là để cho sự sống tự nó vận hành, sống động
và trôi chảy trong suối nguồn luân lư vô ngại của vạn pháp, là thể nhập
đại đồng… Sống trong hiện tại là :
- Sinh tử sự hề mạc tư mạc vấn
- Kim cổ vị tằng hữu cá bất như
_______________
(*) Thơ Tâm Như
vì sinh tử chính là sự sống ngàn đời vô sinh bất diệt
! Nên trong sinh tử ấy nào còn có không gian và thời gian. Chỉ có hiện tại,
hiện tại không ngừng… Sống trong hiện tại là sống hồn nhiên như trẻ
thơ, như Sư thúc nói :
Ôi hài nhi, ôi ngạc nhiên !
Ngạc nhiên nghĩa là tiếp nhận mọi sự, mọi vật một
cách mới mẻ không qua lăng kính của ngôn ngữ, tư dục và quan niệm.
Một đóa hoa tự nó là một sự sống độc đáo, vô cùng
sinh động, mặc cho ta gọi nó là hoa hồng hay cúc, mặc cho ta đam mê hay
chán ghét, mặc cho ta gán cho nó cái đẹp dưới một quan niệm thẩm mỹ
thế nào, thì đóa hoa kia vẫn là một đóa hoa như nó đang là, hồn nhiên
tự tại. Chính ngôn ngữ, tình cảm và quan niệm của ta làm cho tâm tư ta
thêm u ám, não phiền mà thôi, phải không các con ?
Tất cả âm thanh, sắc tướng v.v… đều ở trong dòng
trôi chảy của sự sống, ta không thể nắm bắt sự biến dịch lại được,
mà dù cho có bắt nắm được chăng nữa thì cũng chỉ làm cho ta chán nản
mà thôi. Nếu ngày tháng ngừng trôi, dòng sông không chảy, hoa nở không
tàn, và mọi vật đều ngưng đọng trơ lỳ thì phải chăng đó là vĩnh cửu
hay chỉ là khô chết.
Chính vì sự sống biến dịch nên tất cả đều luôn luôn
đổi mới không ngừng. Và từ đó cái nhìn của ta phải là cái nhìn đầy
ngạc nhiên của một em bé chưa bao giờ biết gọi tên, chưa bao giờ yêu
ghét, và chưa bao giờ bước vào rừng quan niệm của lý trí vọng thức,
để thấy cuộc đời tinh nguyên trọn vẹn như chính bản lai diện mục của
nó.
Chân lý quá cao sâu mầu nhiệm nhưng cũng thật dung dị bình
thường, phải không các con ?
Chúc các con một mùa Phật đản đầy đạo vị.
Thầy