- Kinh Phạm Hạnh
- HT. Thích Thiện Châu
Chánh Kinh
Điều nầy do Thế Tôn và Alahán
nói về và tôi được nghe :
" Các Tỳ kheo, sống Phạm Hạnh
(brahmacariya) (1) không phải vì mục đích lừa dối quần chúng, nịnh hót
quần chúng, lợi lộc, cung kính, danh vọng, thắng lợi, và được người
biết đến ta. Mà, các Tỳ kheo, sống Phạm Hạnh là vì mục đích (được)
Thắng trí (abhinna) (2) và Liễu tri (parinna) (3)."
Thế Tôn nói điều nầy rồi nói lại
điều nầy như sau:
"Thế Tôn đã thuyết giảng về
Phạnh Hạnh với kinh nghiệm chính mình trong mục đích được Thắng trí
và Liễu tri, ấy là con đường đưa đến Niết Bàn." Trên con đường
mà các Đại nhân, Đại ẩn sĩ noi theo nầy, những ai đấn bước và thực
hành đúng theo lời dạy của Phật thì đau khổ sẽ lắng dịu."
Chú Thích
(1) Phạm Hạnh (brahmacariya): Đời sống
thanh tịnh: chỉ cho đời sống tăng ni hay cư sĩ, những người dấn thân
trong chánh pháp (Dhamma); do đó giữ gìn thường xuyên tám giới, trong đó
giới thứ ba là Phạm Hạnh mà không phải là tà hạnh (không vợ chồng) với
mục đích là chứng được Tâm giải thoát bất động (akuppa ceto-vimutti).
(2) Thắng Trí (abhinna): Trí tuệ
thù thắng gồm có 6:
- 5 thứ đều thuộc thế gian do sự
toàn thiện của thiền định mà có là: 1) Thần túc thông (iddhi-vidha), 2)
Thiên nhỉ thông (dibbasota), 3) Tha tâm thông (cetopariyanana), 4) Thiên nhãn
thông (dibbacakkhu), 5) Túc mạng thông (pubbe-nivasanussati);
- cái thứ 6 thuộc xuất thế gian
do sự toàn thiện của tuệ quán mà có: 6) Lậu tận thông (asavakkhaya).
Về năm thứ đầu, những nhà tu
hành ngoại đạo cũng có thể chứng được. Thông thứ sáu thì những người
muốn giải thoát và tu hành đúng chánh pháp và diệt trừ phiền não mới
chứng được. Khi chứng được là giải thoát, tức là thành A-la-hán, chấm
dứt sống chết khổ đau.
(3) Liễu Tri (parinna): Hiểu biết trọn
vẹn; gồm có 3, thuộc thế gian:
- 1) Liễu tri những điều đã biết
(nata-parinna), sự hiểu biết về tính chất đặc biệt của hiện tượng
như thân thể là bị chi phối bởi sanh già bịnh chết, như cảm thọ là
có chức năng cảm giác vui buồn...;
- 2) Liễu tri trong sự quan sát
(tirana-parinna) tuệ quán 3 tính chất vô thường, khổ, vô ngã
(vipassana-panna), xuất hiện sau khi đã hiểu biết về các hiện tượng như
thân thể là vô thường, cảm thọ là vô thường, v.v...
- 3) Liễu tri nhờ thấu triệt
(pahana-parinna): tuệ quán về ba tính chất kể trên xuất hiện sau khi đã
thấu triệt các khái niệm vô thường, khổ, vô ngã.
Nói cách khác, Liễu Tri là sự
giác ngộ hoàn toàn về các hiện tượng như 5 uẩn và tính chất của
chúng là vô thường, khổ, vô ngã. Liễu Tri đưa đến giải thoát nghĩa là
không còn tham đắm và bị ràng buộc bởi sự vật trong thế gian; do đó
mà khổ đau chấm dứt.
Luận Giải
Kinh Phạm Hạnh nầy rút ra từ quyển
"Phật thuyết như vậy" (Itivuttaka, Duk. I.9), Pali Text Society, trang
29. Nội dung kinh thật là rõ ràng. Sống Phạm Hạnh là vì giác ngộ (Thắng
trí, Liễu tri), giải thoát (đau khổ lắng dịu), mà không phải vì danh lợi,
quyền thế (lợi lộc, cung kính, danh vọng, được người biết), bởi vì
muốn được danh lợi, quyền thế nên mới lừa dối và nịnh hót quần
chúng.
Xa hơn, kinh còn nhấn mạnh:
1) cá nhân sống Phạm Hạnh, không
nên lợi dụng sự sống Phạm Hạnh như một phương tiện để đạt đến
những gì không cao đẹp.
2) người sống Phạm Hạnh, tạm gọi
là đoàn thể tổ chức tôn giáo, không nên lợi dụng vai trò đạo đức
để thực hiện ý đồ phi đạo đức.
Ngày xưa, khi Phật còn ở đời,
ngoài đạo trong đạo đã có những cá nhân, đoàn thể, không theo đúng mục
đích của nếp sống Phạm Hạnh và tôn chỉ đạo đức. Ngày nay không thiếu
gì cá nhân và đoàn thể cũng phạm những lỗi lầm ấy.
Do đó, Kinh Phạm Hạnh nầy vẫn
còn có ý nghĩa và cần phải tụng đọc.
Chân thành cám
ơn chị BY đã đánh máy vi tính, cư sĩ Bình Anson gởi tặng, ĐNPP,
2-2001