-
DIỄN ĐÀN PHẬT GIÁO THẾ GIỚI
LẦN 1:
-
PHẬT
GIÁO TRUNG QUỐC THỨC GIẤC SAU NHIỀU THẬP NIÊN NGỦ QUÊN
VÀI NÉT DẪN NHẬP
Diễn
đàn Phật giáo thế giới lần thứ nhất (viết tắt là “diễn đàn”) được Giáo Hội
Phật Giáo Trung Quốc (BAC) phối hợp với Hiệp Hội Giao Lưu Văn Hoá và Tôn
Giáo Trung Quốc đồng tổ chức từ ngày 13-16/4/2006 tại Hàng Châu và Châu
Sơn, tỉnh Triết Giang, Trung Quốc, đã quy tụ trên 1000 vị lãnh tụ tâm linh
Phật giáo, các nhà nghiên cứu Phật học, các nhà tôn giáo, văn hoá và các
nhà ngoại giao của 41 nước tham dự. Phái đoàn Phật giáo Việt Nam do Hoà
thượng Thích Trí Quảng làm trưởng đoàn, gồm có tám thành viên. Ngoài ra
còn có đoàn ngoại giao của chính phủ Việt Nam do ông Ngô Yên Thi làm
trưởng đoàn.
Tại các cổng của phi trường
Hàng Châu và các ngã đường chính của thành phố này, nơi khai mạc diễn đàn,
biểu ngữ chào mừng diễn đàn được trang hoàng hết sức lộng lẫy. Số lượng cờ
phướng Phật giáo và ba-nô về diễn đàn ở phi trường Châu Sơn và thành phố
này, nơi tổ chức lễ bế mạc, tăng lên gấp nhiều lần so với Hàng Châu, đúng
với câu nói dân gian của Trung Quốc: “Châu sơn là hải thiên Phật quốc”
(“đất nước Phật trên biển”) gắn liền với hạnh nguyện của đức Bồ-tát Quan
Âm Nam Hải.
Phái đoàn Phật giáo quốc tế đã
được tiếp đón trọng thể tại ngay cửa xuống của những chiếc máy bay đặc
dụng. Hàng ngàn lá cờ Phật giáo và ba-nô chào mừng được trang trí đẹp mắt,
dọc theo con đường nhiều cây số, từ phi trường cho đến khu vực núi Phổ Đà
và các khách sạn, nơi cư trú của các tham dự viên. Số lượng cờ Phật giáo
được trang hoàng tại đây hơn hẳn các Hội nghị Phật giáo thế giới tại các
nước Phật giáo là quốc giáo, chẳn hạn như Thái Lan. Từ trong hội trường
của diễn đàn cho đến khu tiếp tân và phục vụ, không hề treo bất kỳ quốc kỳ
nào của Trung Quốc. Hoàn toàn thuần tuý mầu sắc Phật giáo. Sân khấu của
diễn đàn trước khi khai mạc được trang hoàng như một chánh điện. Sau lễ
khai mạc ngắn ngọn nhưng không kém phần trọng thể, tấm phong của diễn đàn
xuất hiện, biến không gian chánh điện thành không gian của hội thảo.
CHỦ ĐỀ VÀ MỤC
ĐÍCH CỦA DIỄN ĐÀN
Chủ đề chính của diễn đàn là
“Thế giới hoà hợp bắt đầu từ tâm.” Thế giới hoà hợp ở đây được hiểu là một
thế giới, nơi đó con người của tất cả quốc gia và dân tộc thuộc các truyền
thống tôn giáo khác nhau có thể cùng nỗ lực xây dựng một thế giới hoà bình
và thịnh vượng. Thế giới đó, từ triết học và hành trì Phật giáo, chỉ có
thể khởi đi từ tâm của mỗi người, theo tinh thần “tâm tịnh là quốc độ
tịnh; tâm bình thì thế giới bình.” Tâm đó là tâm từ bi, tâm vị tha, tâm vô
ngã, tâm dấn thân phục vụ con người và muôn loài.
Có trên 500 bài nghiên cứu gởi
về diễn đàn. Ban tổ chức đã tuyển chọn một số bài tiêu biểu và nộp đúng
hạn, in thành 3 quyển kỷ yếu. Diễn đàn đã chia làm 9 nhóm thuyết trình.
Mỗi nhóm gồm có 8-9 thuyết trình viên. Mỗi diễn giả được trình bày tối đa
7 phút. Thành phần diễn giả rất đa dạng, từ các nhà lãnh tụ tâm linh Phật
giáo, đến các nhà nghiên cứu Phật học, các nhà ngoại giao, các nhà văn
hoá, giáo dục, đại diện các quốc gia và các tổ chức Phật giáo khác nhau.
Diễn đàn này đã trở thành tiêu
chí không chỉ cho Phật giáo Trung Quốc trong nỗ lực vận động các cộng đồng
Phật giáo Trung Quốc trong và ngoài Đại Lục ủng hộ cho việc phục hưng Phật
giáo trong mãnh đất tâm linh Đại thừa, mà còn là tiêu chí của các trường
phái cũng như tông môn pháp phái Phật giáo cùng ngồi lại với nhau trong
tinh thần hoà hợp như nước với sữa, xoá đi các khoảng cách dị biệt về cách
thức tiếp cận, lý giải và hành trì lời Phật dạy, để cùng nhau phát triển
Phật giáo.
Chủ đề của diễn đàn không chỉ
phản ánh được bản chất đời sống đạo đức và tâm linh nhân bản của Phật
giáo, mà còn trùng hợp với truyền thống văn hoá của Trung Quốc. Các tham
dự viên đã tập trung vào ba nhóm chủ đề phụ sau đây:
a) Thống nhất và hợp tác giữa
các giáo phái Phật giáo: nhằm xoá đi các khoảng cách dị biệt về cách hiểu
và hành (tín giải) lời Phật trong các truyền thống Nam tông (thường bị gọi
là Tiểu thừa), Bắc tông (thường được gọi là Đại thừa) và Kim cang thừa,
một nhánh đại thừa chuyên về Mật tông.
b) Phát huy tinh thần trách
nhiệm xã hội của Phật giáo: nhằm ứng dụng vào đời sống thường nhật lời
Phật dạy về đạo đức xã hội, mối quan hệ giữa con người với con người, con
người với động vật và thiên nhiên. Phương thức ứng dụng này sẽ hình thành
nên một bộ mặt Phật giáo dấn thân, góp phần xoá đi nỗi khổ niềm đau của
chúng sinh.
c) Sứ mệnh hoà bình của Phật
giáo: Các nguyên lý cộng tồn trong hiểu biết và tương kính, phát xuất từ
trái tim từ bi và tâm hỷ xả của Phật giáo sẽ là nền tảng của một thế giới
hoà bình, không còn chiến tranh, hận thù, giết chóc, bạo lực và khủng bố.
Phát huy tinh thần vô ngã, vị tha, loại bỏ chủ nghĩa độc tôn, chuyển hoá
các mâu thuẫn, thiết lập đối thoại đa nguyên văn hoá, tôn giáo, ý thức hệ,
giữa các liên minh, quốc gia, sắc tộc và cá nhân sẽ là con đường dẫn đến
hoà bình theo tinh thần Phật dạy.
Mục đích của diễn đàn là nhằm
thiết lập một không gian đối thoại và hợp tác các giáo phái Phật giáo khắp
thế giới để tạo ra phong trào chấn hưng Phật giáo tại Trung Quốc và xác
định vai trò lãnh đạo tinh thần và tâm linh của Phật giáo đối với dân
chúng châu Á. Đặc điểm của diễn đàn này là tính xã hội hoá và đa dạng hoá
ở mức độ cao cấp, tạo cơ hội dân chủ cho tất cả tăng ni và Phật tử có tấm
lòng tôn kính, bảo hộ Phật giáo, thương nhân loại đang đối đầu với nhiều
khủng hoảng nghiêm trọng, có thể thường xuyên hội họp, thảo luận, tìm ra
những giải pháp cho các vấn nạn thời đại. Tất cả tham dự viên, bất luận
tín ngưỡng tôn giáo, tăng hay tục, đều được mời gọi tham gia vào diễn đàn,
thảo luận về phương thức hành trì và truyền bá lời Phật dạy, một cách đa
dạng và phong phú.
NGUỒN GỐC CỦA DIỄN ĐÀN
Các giáo phái và tổ chức Phật
giáo khắp thế giới ngày nay không còn hạn chế phạm vi hoạt động trong quốc
gia của mình nữa, mà đã phổ biến rộng khắp, đáp ứng nhu cầu Phật sự ngày
càng cao. Khái niệm một tổ chức Phật giáo thế giới có thể quy tụ các bậc
lãnh tụ Phật giáo khắp năm châu ngồi lại với nhau vì mục đích tìm ra được
những giải pháp thiết thực để phổ hoá Phật pháp đến với mọi người đã trở
thành niềm thao thức chung của nhiều cao tăng thạc đức thời hiện đại.
Vào tháng 10-2004, khi Hội thảo
giao lưu hữu nghị Phật giáo lần thứ bảy được tổ chức tại Bắc Kinh với sự
tham dự của Trung Quốc, Nam Triều Tiên và Nhật Bản, tám vị lãnh đạo Phật
giáo tại Đài Loan và Hongkong đã quyết định tổ chức diễn đàn Phật giáo thế
giới tại Trung Quốc, để góp phần vực dậy một đạo Phật đã ngủ quên trong
nhiều năm qua, dưới thời xã hội chủ nghĩa. Tám vị lãnh đạo đó là Hoà
thượng Nhất Thành (1927), đại lão hoà thượng Bổn Hoán (?? 1907), Hoà
thượng Tinh Vân (1927), HT. Duy Giác (1928), HT. Giác Quang (1918), TT.
Thánh Huy (1951), Rinpoche Jiamuyang Luosangjiumei Tudanquejijima
(1948) và TT. Huba Longzhuangmeng (1960).
Trung Quốc vốn là cái nôi của
Phật giáo Đại thừa trong quá khứ, trong nhiều năm qua như một con sư tử
đang ngủ quên trong rừng sâu trong thời XHCN, đã bắt đầu tỉnh giấc, vươn
mình. Với tấm lòng vì Phật giáo và uy tín của tám vị lãnh tụ Phật giáo,
trong vòng một năm vận động, từ tháng 10-2004 đến 11-2005, ý tưởng tổ chức
diễn đàn Phật giáo đã được các cộng đồng Phật giáo Trung Quốc ở Hong Kong,
Ma Cao và Đài Loan cũng như hơn 40 quốc gia trên thế giới đồng tình và ủng
hộ. Nhiều cuộc họp trù bị đã được tổ chức, nhằm bàn thảo và chọn chủ đề,
cũng như phác thảo kế hoạch tổ chức trong vòng hơn một năm rưỡi qua, đã
giúp cho diễn đàn được thành tựu mỹ mãn.
THÀNH
CÔNG CỦA DIỄN ĐÀN
Trong lễ khai mạc diễn đàn, đại
diện chính phủ Trung Quốc khẳng định rằng “chính phủ và nhân dân hãy cùng
nỗ lực giúp Phật giáo thiết lập một thế giới hoà hợp. . . Phật giáo đã có
nhiều đóng góp quan trong cho hoà bình thế giới và làm giàu văn hoá nhân
loại. Diễn đàn Phật giáo thế giới phải đóng vai trò quan trọng trong việc
tìm kiếm phương thức xây dựng một thế giới hoà hợp và an vui.” Đây là
khẳng định mang tính chính sách mới đối với Phật giáo, tôn giáo lớn nhất
tại Trung Quốc, có bề dày lịch sử gắn liền với quá trình dựng nước và bảo
vệ đất nước này.
Diễn đàn này được xem là hội
thảo Phật giáo quốc tế lớn nhất tại Trung Quốc, nhất là kể từ năm 1949
đánh dấu triều đại Trung Quốc Mới. Diễn đàn đã diễn ra trong sự ngạc nhiên
thán phục là nhờ vào các nỗ lực chưa từng có của các cộng đồng Phật giáo
Trung Quốc trong và ngoài Đại Lục, trong thời Trung Quốc XHCN, một chính
thể đã từng có chính sách cách mạng văn hoá sai lầm vào những năm
1966-1976, đẩy Phật giáo vào con đường suy vong.
Thành công nhất của Diễn đàn
lần này là các lãnh tụ Phật giáo Trung Quốc khắp nơi trên thế giới, đặc
biệt là Trung Quốc, Đài Loan, Hongkong và Macau không chỉ là những thành
viên trở về tham dự, mà còn là những vị cao tăng đã tham gia vận động cho
diễn đàn được diễn ra như sự thành công của nó. Trong số đó, phải kể đến
phái đoàn Phật giáo Đài Loan gồm 16 vị, do Hoà thượng Tịnh Lương làm
trưởng đoàn; phái đoàn Phật giáo Hongkong gồm 28 vị, do Hoà thượng Giác
Quang làm trưởng đoàn và phái đoàn Phật giáo Macau gồm 6 vị, do Hoà thượng
Kiến Kiếm làm trưởng đoàn.
Ấn tượng nhất là công lao vận
động và đóng góp của Hoà thượng Tinh Vân, sáng lập Phật Quang Sơn Quốc Tế,
người chủ trương Tịnh độ nhân gian và sự tham dự của Hoà thượng Tịnh
Không, người Úc gốc Hoa, chủ trương Tịnh độ Tây phương. Ngoài ra, còn có
sự tham dự của ngài Ban-thiền Lạt-ma thứ 11, vị lãnh tụ tâm linh thứ hai
sau đức Dalai Lama và Rinpoche Jiamuyang
Luosangjiumei Tudanquejijima được quan niệm như vị Phật sống Jamuyang thứ
sáu của tu viện Labuleng.
THAY LỜI KẾT
Trong những năm 1966-1976, khi
cuộc cách mạng đại văn hoá của Trung Quốc diễn ra, các tổ chức Phật giáo
trở nên tê liệt, Hiệp Hội Phật Giáo Trung Quốc bị ép buộc ngưng hoạt động,
chùa chiền bị hư hoại, tăng ni không được chính thức xuất gia. Nhận thức
được những sai lầm nghiêm trọng đó, chính phủ Trung Quốc ngày nay đã thay
đổi chính sách tôn giáo, chùa chiền được trùng tu, giáo dục và tâm linh
Phật giáo đang được khuyến khích. Tuy vậy, Phật giáo Trung Quốc còn phải
trải qua một thời gian dài để phục hoạt truyền thống tâm linh Phật giáo
lâu đời tại đất nước nổi tiếng là thiên đường của Phật giáo Đại thừa.
Điều đáng quan tâm khác là, các
vị cao tăng Phật giáo ngoài Đại Lục đã từng có quan hệ lận đận với chính
phủ Trung Quốc sau năm 1949, bỏ nước ra đi, nay vì nhìn thấy được dấu hiệu
nhiệt tâm của chính phủ Trung Quốc, đã trở về tham dự diễn đàn, góp một
bàn tay cho sự nghiệp chấn hưng Phật giáo tại đất nước này, theo tinh
thần: “không chấp quá khứ, không giữ hận thù, hỷ xả khoan dung, độ lượng
chuyển hoá.”
Sau mấy ngày làm việc trong
tinh thần dân chủ và đoàn kết, diễn đàn Phật giáo thế giới lần thứ nhất đã
khép lại bằng lễ cầu nguyện hoà bình và tuyên cáo Phổ Đà Sơn với thông
điệp từ bi cứu khổ của Bồ-tát Quan Thế Âm, nhưng những ấn tượng và niềm
tin về sự vươn mình của Phật giáo Trung Quốc vẫn còn đọng lại trong tâm
thức của các tham dự viên. Mong sao thông điệp “thế giới hoà hợp bắt đầu
từ tâm” không chỉ có ý nghĩa đối với các cộng đồng Phật giáo Trung Quốc
trong và ngoài nước, mà còn là phương châm ứng xử của tất cả cá nhân, tổ
chức xã hội và các quốc gia, để cuộc sống này trở nên an lạc và thảnh
thơi, bất luận nguồn gốc tôn giáo, sắc tộc, màu da và giới tính.
http://www.buddhismtoday.com/viet/pgtg/diendan_PGTQ.htm
