| ...... ... |
.. |
. |
.. |
. |
. |
- NHỚ ĐẠI SƯ THÁI HƯ
- Trích Hoa Vũ Hương Vân-Ấn Thuận
-
- Thái Hư Đại Sư, người đã 40 năm đem hết sức
mình cống hiến cho Phật Giáo, cho quốc gia. Công đức, trí tuệ và phong
độ của Đại sư có ảnh hưởng rất lớn đối với Phật Giáo và xã hội.
Sự quên mình đem hết tâm lực vào việc “cứu tăng, cứu đời” của
Ngài đã gây một tiếng vang lớn đối với Phật Giáo quốc tế. Nặng
lòng lo nghĩ cho Quốc gia và Phật Giáo, tôi khát khao Đại sư trở lại đời
này! Tôi càng trông đợi các Đại Đức của Trung Quốc tự do ngày nay thừa
hưởng được sự chiêu cảm của tinh thần Đại sư, kế thừa sự nghiệp
tu học của Ngài, trở thành hoá thân của Đại sư mà trước mắt chúng
ta đang ngưỡng vọng! Đại sư nào phải là Đại sư của một ít người.
Cả giới Phật Giáo Trung Quốc tự do gần đây nhất đều đã bộc lộ
lòng nhiệt thành tán ngưỡng và tôn trọng đối với Ngài. Đây là xuất
phát từ tâm ý chân thành, là một tín hiệu đáng mừng.
- Ngày này cách đây 7 năm, tôi từ biệt Đại sư
lần cuối. Nghĩ đến Đại sư, tôi càng nghĩ đến tấm lòng từ bi của
Ngài đối với tôi. Ôn lại những việc đã làm giữa tôi và Đại sư, tôi
cảm thấy mình đã cô phụ thâm ơn của Ngài.
- Mùa xuân năm Dân Quốc thứ 20 (1931), tôi vào Phật
học viện Mân Nam tu học, bắt đầu quy hướng làm môn đệ của Đại
sư. Trong tháng 7, tôi bắt đầu viết bài luận văn Phật học thứ nhất
“Quyết trạch Tam thời giáo”, đây là luận văn dung hợp Tam luận và
Duy thức, tôi đã nhận được thư khen ngợi và khích lệ của Đại sư gởi
tới. Sau đó không lâu, tôi đi Cổ Sơn, lại viết nghiên cứu về: “Cộng,
bất cộng chi nghiệp”, ngẫu nhiên nói lại thuyết của Ngài Viên Trắc
hay hơn Khuy Cơ. Bài xích ý kiến trong “Độc Duy thức tân, cựu bất đồng
luận” của Thủ Bồ đại nhân. Đại sư biết được ý kiến của tôi
không vì cổ nhân mà dung hội, không vì các Đại đức lân cận mà bao
hàm, đây là điều đáng suy nghĩ. Vì thế, lại đến Pháp sư Đại Tỉnh
quan tâm nhắc nhở tôi phải giữ lòng khoan hậu; lại còn viết cho một
bài phê bình bài viết “Cộng, bất cộng của Ấn Thuận”. Thế nhưng lúc
ấy, tôi không thể nào giải thích cho Đại sư rõ những suy nghĩ trong lòng
tôi. Thủ Lão là ngọc quý của Phật Giáo Giang Tô! Thế nhưng, ngài lại
phản đối vọng lập hữu tông của Thế Thân, Hộ Pháp, Huyền Trang; nếu
ở vào thời nay, có lẽ sẽ có người cho là Ngài huỷ bỏ lời Thánh, phỉ
báng Tăng Bảo (Hộ Pháp và Huyền Trang). Các Đại đức hoằng pháp tại
Đại Lục lúc ấy đều có đại sự nhân duyên, không rảnh để lưu tâm
việc này. Mà mới học như tôi, lại lấy lập trường ủng hộ Duy Thức
để phản đối chuyên tông “Lăng Nghiêm”, “Khởi Tín”, chỉ trích việc
Thủ Lão cho “Hộ Pháp vọng lập Hữu tông”. Bây giờ nghĩ đến, quả
thật lỗ mãng!
- Mùa xuân năm 21, tôi lại về đến Mân Viện, bắt
đầu giảng “Thập Nhị Môn Luận” cho các bạn đồng học lớp A. Sang hạ, tôi về lại Phổ Đà Sơn, bắt
đầu sinh hoạt xem tạng kinh mà trong suy nghĩ của tôi, vị Đại sư mà
tôi ngưỡng mộ, tôi chưa được gặp mặt lần nào. Một buổi trưa mùa
đông, Pháp sư Khoan Dung, hiệu trưởng trường tiểu học Hoá Vũ đến
thăm tôi chuyển đạt ý kiến của Đại sư muốn tôi đến thư viện Thế
Uyển nghiên cứu. Tôi muôn phần cảm tạ Đại sư nhưng trước mặt tôi
lúc ấy đầy dẫy ba tạng giáo điển, lấy xưa làm thầy, tràn trề pháp
hỷ; vì thế, tôi tạm thời cô phụ hảo ý của Đại sư. Năm thứ 23, vì
muốn xem “Tam luận chương sớ” trong “Đại chánh tạng”, tôi mới đi
Vũ Xương vào dịp tết. Lúc ấy, tôi cùng Pháp sư Hoa Thanh đi Tuyết Đậu,
lần đầu tiên làm lễ yết kiến Đại sư, cầu thỉnh Ngài khai thị. Đại
sư chỉ khuyên tôi lạy Phật cho nhiều, phát nguyện tu mười đại nguyện
của Bồ Tát Phổ Hiền. Tôi không hiểu dụng ý của Đại sư, nên cũng
chưa chịu thực hành trung thực. Ngày nay, nghĩ đến mới thấy huệ nhãn của
Đại sư thật bén nhạy dường nào. Ngài thấy tôi phước mỏng chướng dày,
trừ khi tu nhiều mới dễ hành đạo, tăng trưởng thiện căn, tiêu trừ
nghiệp đời trước, tương lai là “chỉ có huệ, không đủ để hoằng
pháp”. Hoằng pháp ắt sẽ dẫn đến chướng nạn.
- Cái nóng khốc liệt của Vũ Xương, ở Hạ Môn năm
trước tôi bị bệnh vì cái nóng khắc nghiệt này, buộc tôi về Phổ Đà
qua hạ. Pháp sư Thường Tinh, viện trưởng Mân Viện, nhận lời giới thiệu
của Đại sư, liền mời tôi đi Mân Viện dạy học. Nhưng chỉ được nửa
năm, đến tháng 2 năm 24, tôi cùng Pháp sư Vĩ Trung đã về đến Thượng Hải,
cùng đến hạ viện Tuyết Đậu để gặp Đại sư. Đại sư lúc đó mới
cạo bỏ râu ria, lộ ra ít nét thanh niên, Ngài khuyên tôi đi Vũ Xương. Tôi
quyết tâm về Phổ Đà để hoàn thành mục đích đọc hết đại tạng.
- Trong tháng 4, giữa tôi và Đại sư có xảy ra sự
hiểu lầm. Vì việc của hội Phật học Trung Nhật mà Nội Học Viện và
nhóm Mặc Thiền lưu học sinh Tăng Nhật Bản công kích lẫn nhau, Tăng chúng
Trung Quốc lúc ấy không thể lấy bất cứ lý do gì mà đi hợp tác với
Nhật Bản xâm lược hoặc bị mê hoặc mà đi Nhật Bản tìm hiểu. Tôi
không biết ngoài văn chương biểu lộ ra, tận đáy lòng còn có văn
chương nên mạo muội một, hai lần gởi thư lên Đại sư, chọn từ có
điểm tự nhiên quá mức. Đại sư không quan tâm đến tôi. Tôi thì liền
một hơi quên đi ân đức của thúc đẩy của bậc thiện tri thức, kiên
quyết tách rời Đại sư, đóng cửa xem tạng kinh, muốn quên cuộc sống
bên ngoài. Việc này, cho mãi đến lúc biên soạn “Đại sư toàn thư”,
đọc hết mới tự hiểu ra tất cả
sai lầm từ trước nhưng không kịp sám tạ lỗi lầm, sự hối tiếc đó
vĩnh viễn tồn tại nơi đáy lòng tôi!
- Đầu mùa đông năm Dân Quốc thứ 25, tôi đọc
xong đại tạng, đi đến Hàng Châu, chuyến đi này có tính chất du lãm mà
từ hồi xuất gia đến nay chỉ mới đi một lần. Đến Hàng Châu, biết
Đại sư đang giảng kinh “Nhân Vương” tại chùa Linh Ẩn, tôi được Diệu
Thừa, Huệ Vân mời đi tham gia pháp hội khai kinh. Đại sư vừa thấy tôi,
không nói gì khác mà chỉ nói: “Trong Phật Giáo phần nhiều là tin nhảm,
cũng có kẻ đố kỵ, nhất thiết không nên nhẹ dạ cả tin!”. Thế Uyển
gần đây muốn thành lập bộ nghiên cứu nên định nhờ tôi chỉ đạo hệ
Tam luận. Tôi không đáp ứng việc này mà đến Trấn Giang, rồi xuôi về Nam
(Đại sư phái người đến tháp Lục Hoà tìm tôi mà tôi đã đi trước rồi”.
Hai tuần lễ sau, tôi về đến Thượng Hải, chuẩn bị đi Phổ Đà, đến
chùa Tam Muội thăm các bạn học chung, vừa đúng ngày đó, phân hội Phật
học Trung Quốc (mở ngay trong chùa) thỉnh Pháp sư Thường Tinh diễn giảng;
Đại sư cũng có đến, Diệu Thừa, Huệ Vân cũng có đến. Đại sư vẫn
yêu cầu tôi đi Vũ Xương, mọi người khuyên tôi nhận lời, tôi buộc
lòng phải tiếp nhận ý muốn của Đại sư; bây giờ nghĩ đến, nhân
duyên không thể nghĩ bàn, không phải khéo gặp ở 2 chỗ Hàng Châu, Thượng
Hải, không phải ngẫu phát nguồn du hứng, sẽ không phải sự từ bi nhiếp
thọ của Đại sư, mà là tiếng súng kháng Nhật! Nếu tôi ở Phổ Đà,
không biết phải làm sao? Từ kinh nghiệm không thể nghĩ bàn của nhân
duyên, tôi luôn nghĩ đến Đại sư.
- Lúc ở Vũ viện, tôi đã trải qua một mùa hạ bệnh
hoạn khổ. Tiếng súng ở Lư Câu Kiều đã nổ, mở đầu cho kháng chiến,
Đại sư cũng từ Lô Sơn đến Vũ Viện. Một hôm, Ngài giảng “Tân dữ
dung quán”, tôi bệnh mà vẫn đi nghe, đây là lần đầu tiên tôi đi nghe
giảng. Đại sư không hạn chế ở một tông phái nào, không cố chấp ở
một hệ văn nào, dưới truyền thống không mất của Phật học Trung Quốc,
mà hoà hợp tất cả. Nhưng tư tưởng của Đại sư là tư tưởng có trọng
tâm, là tư tưởng hoà hợp vào đời sống. Điều này mới khó học làm
sao! Phải có cái khả năng nhìn cao trông xa, bao dung độ lượng, hoặc cho
hoặc lấy, vô biên phương tiện mới được! Nếu tính khí hẹp hòi hoặc
tài hèn sức mọn thì có thể học qua loa cạn cợt mà thôi. Tuy nhiên, tôi
cũng cảm thấy: “Bỏ tinh nghiêm thì không quán nhiếp, bỏ quán nhiếp
thì không tinh nghiêm”, mà thật ra ở điều này, đối với cõi lòng Đại
sư, ngăn cách nghìn núi muôn sông. Nhưng trong biển pháp mênh mông, Đại
sư chưa từng chọn bỏ một nhánh nhỏ nào, khuyến khích tôi tiến lên!
- Mùa thu năm 27, tôi đến Tấn Vân Sơn ở Bắc Bội.
Lúc ấy, Chu Kế Vũ viết rất nhiều thứ, chủ trương “Khởi tín luận”
và “Thành duy thức luận”, công kích Đại sư Hiền Thủ, Đại sư yêu cầu
tôi phê bình Chu Kế Vũ. Tôi vâng lời, viết một bài chủ trương “Khởi
tín” với “Duy thức” lại không giống, chỉ ra chỗ hiểu lầm của họ
Chu, cuối cùng chỉ trích họ Chu.
- Tôi với Đại sư, tư tưởng và văn ngữ mãi
mãi quan hệ nhau. Năm 28, Đại sư từ Côn Minh gởi đến Lâm Ngữ Đường
bài “Ngô quốc dữ Ngô dân”, yêu cầu tôi thêm vào phần phê bình. Tôi
viết một bài “Ngô quốc, Ngô dân dữ Phật Giáo” để phê bình họ
Lâm và bảo vệ Phật pháp. Về sau, Hội đồng học ở Hán viện đã in
thành tập sách nhỏ cho tôi.
- Năm 29, tôi
ở tinh xá Đại Giác, Quý Dương, không vừa ý “Duy Thức Tư Tưởng Sử”
của Kết Thành Linh Văn (do Mặc Thiền dịch), quyết ý viết một bộ
khác. Đợi đến khi bộ thứ nhất viết xong bản thảo, gởi Đại sư thẩm
định, Đại sư sửa tên bộ ấy là “Duy thức học thám nguyên”. Về
sau, Ngài lại đề tựa cho tôi. Ngài viết: “Quả thật vì học giả mà
tham cứu một môn phương tiện khác”. Đối với lịch sử nghiên cứu
giáo lý, nơi cõi lòng Đại sư trong những năm cuối cuộc đời, tuy không
phải cách nghiên cứu truyền thống nhưng nhất quyết không giống như “bấùt
khả dĩ” của một vài kẻ nào đó tưởng tượng ra. Cuối năm, tôi về
Tấn Vân Sơn, Đại sư sai tôi chuyên tu bộ “Duy thức học thám nguyên”.
- Năm thứ 39 là năm tôi viết chăm chỉ nhất. Như
“Phật tại nhân gian”, “Pháp Hải thám trân”, “Phật Giáo thị vô thần
luận đích tông” lấy bút hiệu là “Lực Nghiêm”, đa số đăng tải trên
“Triều Âm”. Tư tưởng tôi hiển lộ một cách rõ ràng, đúng đắn,
tinh vi vô cùng. Đại sư hoàn toàn không tìm ra điểm nào sai lệch đối với
Phật Giáo. Có lúc Ngài còn thêm vào vài câu phê bình, nếu không nói “không
nên phân chia quá đáng” thì lại nói “không cần nói thế này”. Ngoài
ra, Diệu Khâm y theo sự chỉ dạy của Đại sư, đến thỉnh tôi giảng ngoại
khoá. “Nhiếp Đại thừa luận giảng ký” được giảng vào năm ấy. Đến
đầu thu, Diễn Bồi đi Hợp Giang để giải quyết vấn đề học viện Pháp
Vương, muốn mời một vị Đạo sư, Đại sư đồng ý tôi đi. Từ lúc ấy
cho đến bây giờ, Diễn Bồi gọi tôi là… Đạo sư.
- Mùa hạ năm thứ 32, quyển “Ấn Độ chi Phật
Giáo” của tôi xuất bản, đưa đến việc tôi cùng Đại sư bàn luận
dài dài, cũng có thể nói là trường kỳ tranh luận. Trọng tâm của vấn
đề ở chỗ: Tôi cho rằng: Phật Giáo Đại Thừa trước là TÁNH
KHÔNG DUY DANH luận, kế là HƯ VỌNG DUY THỨC luận, sau là
luận CHÂN THƯỜNG DUY TÂM luận.
Tôi từ tình huống Phật Giáo lưu hành mà nói, từ xu hướng chủ yếu Phật
Giáo thịnh hành mà nói; còn Đại sư lại cho rằng: Phật Giáo Đại thừa
trước luận CHÂN THƯỜNG DUY TÂM, kế là TÁNH KHÔNG,
sau là DUY THỨC, tuy Đại sư thừa nhận kinh luận nói “NHẤT
THIẾT KHÔNG”, so với điều đó nói CHÂN THƯỜNG, BẤT KHÔNG, (Như Lai Tạng, Phật
Tánh), thời kỳ thịnh hành phải sớm. Nhưng CHÂN THƯỜNG DUY TÂM là tâm cảnh viên mãn Phật quả, là cội
nguồn của tất cả Phật pháp phải xếp trước. Đến mùa xuân năm thứ
33, tôi viết “Vô tránh chi biện” (Bản
thảo còn giữ trong thư viện Hán Viện) đây là đề phòng tánh quên ghi
chép lại, chỉ là tỏ bày ý kiến chớ không mong Đại sư phúc đáp. Lúc
ấy, tôi cảm thấy mình có lỗi nên không muốn vì việc này mà làm mệt
nhọc Đại sư thêm. Phật Giáo vốn nhiều việc rồi, sao lại khiến Đại
sư phải luôn bận tâm vì những việc này! “Đại thừa thị Phật thuyết
luận” viết vào mùa Đông năm thứ 32 (vốn là tác phẩm dài, và Trung Quốc
Phật Giáo sử lược” viết vào mùa xuân năm thứ 33 (Diệu Khâm sơ biên,
tôi bổ sung cải chính) đều được trình lên Đại sư. Vì “Trung Quốc
Phật Giáo sử lược”, đặc biệt vì Diệu Khâm, Đại sư đã nói “Luận
Trung Quốc Phật Giáo” để bày tỏ ý kiến bất đồng. Nhưng “Bình Ấn
Độ chi Phật Giáo” của Đại sư giữ lại một năm mới phát hành. Vì sợ
phát hành sẽ ảnh hưởng không tốt, Đại sư ân cần giới thiệu “Trung
Quốc Phật Giáo sử lược” cho Chánh Trung Thư Cục xuất bản với tinh thần
tự do ngôn luận, tự do tư tưởng, Đại sư rất độ lượng, nhã nhặn với
người khác ý, khích lệ người hiếu học, những thái độ đó khiến
tôi càng thấy Ngài vĩ đại hơn.
- Mùa thu năm thứ 33, tôi được “Thập Phương
Đường” mời, muốn đi về thành đô, Đại sư muốn tôi đến Hán Viện.
Chính “A hàm giảng yếu” được giảng vào lúc này, in trên báo Hải Triều
Âm năm thứ 34; Đại sư chọn là tác phẩm hay trong năm đăng trên Hải Triều
Âm và thưởng tôi tiền.
- Cuộc kháng chiến chống Nhật thắng lợi rồi. Mục
tiêu của tôi là về lại Phổ Đà xa cách 10 năm nay. Thế nhưng, khi vừa
đến Vũ Xương, tôi bị Đại sư giữ ở lại đấy. Lúc bấy giờ đang bắt
đầu biên tập “Đại sư toàn thư” do Trần Không và Dương Tinh Sâm phụ
trách; Đại sư dặn dò tôi thay Ngài
xét duyệt bản kỹ bản thảo sưu tập. Cương mục của bộ toàn thư, phần
đại thể đã sớm quyết định. Tôi phát hiện ra một điều: Đại sư phân
Đại thừa ra làm 3 môn học, là chỉ phân biệt theo nghĩa lý, và tu hành
mà phát tâm Bồ Tát đều qua 3 hệ thống lớn ấy. Điều tốt nhất là
nên lập riêng một thiên “Đại thừa thông học”. Ý kiến này đã qua sự
đồng ý của Đại sư mà tu chính. Lúc ấy cư sĩ Lý Tử Khoan chủ trì việc
xuất bản, gởi đến cúng dường, yêu cầu tôi viết một bài tựa dài để
tổng luận học nghiệp của Đại sư. Tôi không đáp ứng nên không nhận
cúng dường. Vì tư tưởng của Đại sư rộng lớn vô ngại: đóng cửa Phổ
Đà, du hoá Âu Mỹ; phỏng vấn Bam Dương; đối với kiến giải của giáo
nghĩa và kiến tăng đều có dời đổi trọng điểm. Đây không phải tôi
hoàn toàn không hiểu về Đại sư, mà có lẽ hiểu không nhiều. Tôi không
thể viết, vì viết ra cũng chẳng dễ gì thu được kết quả tốt.
- Chiều ngày 6
tháng 3 năm thứ 36, tôi về đến Thượng Hải, làm lễ Đại sư tại hiên
Trực Chỉ chùa Ngọc Phật. Lòng Đại sư luôn muốn chỉ dạy, nhưng lúc
đấy hoàn toàn không thích hợp. Sáng ngày 10, tôi xin phép Đại sư đi Tây
Hồ ngắm cảnh, Đại sư nói:
- _Về ngay nhé! Nhớ mang về vài cành mai!
- Nào ngờ, đây là lần lễ biệt sau cùng. Chẳng
mấy ngày, được điện báo Đại sư viên tịch, tôi bẻ ngay vài cành mai
Linh Phong, mang về trước linh cửu cúng dường Đại sư. Sự nghiệp của
Đại sư, tôi không đủ sức chủ
trì; di vật của Đại sư, tôi không đủ sức bảo tồn; Xá lợi của Đại
sư, tôi không có cách gì cúng dường. Trong hàng môn đệ của Đại sư, tôi
chỉ là đàn em, chướng dày, phúc mỏng và luôn luôn bướng bỉnh. Tôi
không phải là Ca Diếp thượng thủ, không phải A Nan đa văn, lại càng
không phải là Xá Lợi Phất, Mục Kiền Liên thay thầy giáo hoá một phương.
Tôi chỉ là kể cô đôïc ẩn giấu lòng mình trong Phật pháp, chỉ cầu nương
tựa học đoàn! Tôi chỉ là kẻ phụ ân Đại sư, chỉ làm phiền mà chưa
từng phụ giúp Ngài.
- Đại sư viên tịch, hàng đệ tử vân tập về
Thượng Hải, nhưng mỗi người có một pháp vụ, biên tập toàn thư lưu lại
thật là vội vã. Mọi người đều muốn tôi trợ giúp một tay. Trong hàng
đệ tử của Đại sư bao quát nhờ có Pháp sư Đại Tĩnh cung cấp thức
ăn và chỗ ngủ, đây chỉ là công tác chửa cháy, đối với đại cuộc tạm
hoàn thành. Tôi tị nạn đến Hương Cảng, đã có viết niên phổ của Đại
sư. Sau khi đến Đài Loan, lại nhân Pháp sư Đại Tĩnh ốm lâu, tôi tạm
thời phụ trách Hải Triều Âm do Đại sư sáng lập, với danh nghĩa xã trưởng,
những việc này theo trí nghĩ của tôi, ích nhiều gì cũng sẽ cho tôi cơ hội
báo ơn Ngài.
- Tôi thì vẫn phúc mỏng nghiệp dày như thế, vẫn
cô độc như thế, vẫn bướng bỉnh như thế, vẫn không thể khế hợp với
khuôn phép của Đại sư; thế nhưng nghĩ đến tấm lòng rộng lượng bao
dung tràn trề mênh mông của Đại sư, sự khuyên dạy cổ vũ của Đại
sư, cũng phải tự quên mình hủ lậu, theo nếp cũ làm những việc mà năng
lực mình có thể làm.
- Nhớ Đại sư, tôi cố gắng noi theo tinh thần của
Ngài, và mong đợi Đại sư thừa nguyện trở lại cõi này.
http://www.buddhismtoday.com/viet/pgtg/nguoi/daisuthaihu.htm
|
|