-
Trưởng lão ni
Sanghamitta, vị Ni trưởng đầu tiên tại Sri Lanka
 |
|
Tượng Tỳ khưu ni Sanghamitta |
Hằng năm, vào ngày Rằm tháng Mười Một âm lịch, Phật tử
khắp nơi trong đảo quốc Sri Lanka hành lễ tưởng niệm Trưởng lão ni
Sanghamitta, là vị nữ tu sĩ cùng với anh trai của bà là ngài Trưởng lão
Mahinda đã mang Phật giáo truyền vào đảo quốc hơn 2300 năm trước, trong
triều đại vua Davanampiya Tissa. Một điều quan trọng đáng ghi nhận là khi
Ngài Mahinda hoằng pháp tại vùng Anuradhapura, đa số cư sĩ lắng tâm chuyên
chú thính pháp là phụ nữ, trong hàng hoàng gia lẫn hàng thường dân. Sự
kiện đó vẫn tiếp tục cho đến ngày nay, số nữ cư sĩ tham gia vào các cuộc
lễ Phật giáo bao giờ cũng đông hơn số nam cư sĩ.
Sau khi nghe Ngài Trưởng lão Mahinda thuyết giảng,
Hoàng hậu Anula, vợ của Phó vương Mahanaga, phát tâm tín thành nơi lời dạy
của Đức Phật, và ngỏ ý muốn xuất gia để trở thành một vị Tỳ khưu ni. Khi
được biết ý định nầy, Ngài Mahinda nói với vua rằng theo đúng giới luật tu
sĩ, Ngài không thể truyền giới cho phụ nữ. Ngài đề nghị nhà vua gửi văn
thư đến vua Asoka (A-dục) của xứ Maurya, Ấn Độ, yêu cầu vua Asoka gửi con
gái của vua là Trưởng lão ni Sanghamitta sang đảo quốc, và đem theo một
nhánh của cây bồ đề tại Bồ đề Đạo tràng, nơi Đức Phật đã thành đạo.
Lúc bấy giờ, bang giao giữa hai triều đình rất tốt đẹp,
nên vua Devanampiya Tissa không ngần ngại gửi một vị quan là ngài Arittha
đến thành phố Pataliputra (bây giờ là Patna) của xứ Ấn Độ, để gặp vua
Asoka, chuyển đạt lời thỉnh cầu ấy.
Lúc đầu, vua Asoka ngần ngại, không muốn gửi con gái
mình ra đi truyền giáo ở nước ngoài, nhưng vì Trưởng lão ni Sanghamitta
cương quyết yêu cầu nhà vua cho phép Bà xuất dương đi hoằng đạo, nên sau
cùng, vua Asoka đồng ý cho phép. Một đoàn Tỳ khưu ni cùng lên thuyền đi
với Bà Sanghamitta, vượt biển sang đảo quốc, mang theo nhánh cây bồ đề,
với sự hướng dẫn của quan Arittha. Đây là một việc làm dũng cảm của Bà
Sanghamitta, vì vào thời đó, khi người ta vẫn còn có thành kiến xem thường
phụ nữ, bà Sanghamitta đã có đủ nghị lực và can đảm để thực hiện cuộc hành
trình vượt biển đầy nguy hiểm, mà không có người trong hoàng tộc cùng đi
để bảo vệ Bà.
Tại cảng Jambukolapattana (nay là cảng Pedro, bán đảo
Jaffna), vua của đảo quốc cùng với Trưởng lão Mahinda và rất đông các tín
đồ Phật tử đã ra nghênh đón Trưởng lão ni cùng với Ni chúng từ Ấn Độ sang,
mang theo nhánh cây bồ đề. Nhà vua tổ chức buổi lễ tiếp rước rất long
trọng, và rất đông dân chúng tham gia cùng với phái đoàn truyền giáo đưa
nhánh cây nầy về kinh đô Anuradhapura, cuộc hành trình kéo dài 14 ngày
bằng đường bộ. Nhánh cây bồ đề được trồng trong vườn Mahamegha tại một nơi
tôn nghiêm. Từ ngày ấy cho đến nay, trong suốt 23 thế kỷ qua, vua chúa và
dân chúng đảo quốc Sri Lanka tiếp tục gìn giữ, bảo vệ và tôn quý cây bồ đề
này, như là một bảo vật quốc gia. Cỗ thụ bồ đề ngày nay được xem như là
một trong những cỗ thụ lâu năm nhất trên thế giới.
 |
|
Cỗ thụ bồ đề Sanghamitta |
Trưởng lão ni Sanghamitta đã thực hiện một công tác
quan trọng nhất tại đảo quốc là truyền giới và hướng dẫn tu tập cho Hoàng
hậu Anuladevi và các thị nữ sau khi các vị nầy xuất gia với Bà. Từ đó, Ni
đoàn Sri Lanka được thành lập và kéo dài khoảng 1000 năm. Theo các nguồn
sử liệu Trung quốc, Ni đoàn nầy cũng đã gửi các vị Tỳ khưu ni vượt đại
dương, đi thuyền đến Trung quốc để tạo lập Ni đoàn tại xứ sở đó; và từ
Trung quốc, đã mở rộng đến các quốc gia khác trong vùng Đông Á cho đến
ngày nay.
Trưởng lão ni Sanghamitta lưu lại tại đảo quốc, tiếp
tục công trình hoằng pháp, truyền bá đạo Phật, và viên tịch tại đó. Bà là
tấm gương dũng cảm cho các vị nữ tu sĩ, đã không ngần ngại lên đường mạo
hiểm nơi xa xôi để hoằng dương Chánh pháp. Bà cũng là một vị nữ đại sứ đầu
tiên trong lịch sử ngại giao cận đại, đã được một vị quốc trưởng gửi đi
theo lời mời của một vị quốc trưởng khác. Cho đến ngày nay, phụ nữ Sri
Lanka nói riêng, và Phật giáo Sri Lanka nói chung, đều thành tâm ghi ân và
tán thán công đức của Bà.
http://www.buddhismtoday.com/viet/pgtg/tykheoni_Sanghamitta.htm