Lâu nay, khi nói đến sự để lại nhục
thân của các vị thiền sư Việt Nam sau khi viên tịch, không ai lại
không biết đến nhục thân của hai vị thiền sư Vũ Khắc Minh và Vũ Khắc
Trường tại chùa Đậu thuộc tỉnh Hà Tây, Việt Nam. Nhưng có lẽ ít ai
biết đến nhục thân của một vị danh Tăng gốc Việt nam đã để lại nhục
thân của mình tại một ngôi chùa Việt Nam ở Thái Lan. Đó là nhục thân
của Hoà Thượng Thích Phổ Sái trụ trì chùa Khánh Vân. Dựa trên những
tài liệu hiện còn lưu giữ ở chùa, người viết xin được giới thiệu đến
độc giả một số thông tin về quá trình tu học và hành đạo của Ngài.
Hoà Thượng Thích Phổ sái, Pháp danh
Giác Lượng, thế danh Krung Maturotsakung. Ngài sinh vào giờ Tý, ngày
mồng 9 tháng 8 năm 2443 B.E (1900) tại Bangkok, Thái Lan. Trong sử
sách không thấy ghi rõ về gia đình cũng như những thông tin về gia phả
của Ngài. Chỉ thấy ghi lại tên Cha va Mẹ rất đơn giản mà không thấy
đề cập đến Cha và Mẹ của Ngài họ gì ? Sách chỉ ghi lại Cha tên Cuôi
và Me tên Năng Thẹp. Sỡ dĩ thông tin Gia phả trong gia đình của Ngài
không được ghi chép chi tiết cụ thể, do có thể trước đây người viết
lại sử liệu này là người gốcThái. Vì vậy khi gặp những thông tin về họ
tên của người Việt nam, ít nhiều sẽ gặp khó khăn và lung túng. Một khi
phát âm không rõ ràng, từ đó dẫn đến việc chú âm họ tên (Việt – Thái)
cũng không được chính xác. Tuy nhiên, căn cứ vào những thông tin như
tên của Cha và mẹ, bức chân dung của Ngài lúc còn trẻ, cũng như qua
việc Ngài đến xuất gia ở ngôi chùa Việt . . . chúng ta có thể khẳng
định được Ngài là người gốc Việt. Chính bởi xuất thân trong gia đình
có truyền thống Phật Giáo Việt Nam, cũng như trong tâm trạng của những
người con sống xa quê hương, nên việc gia đình cho phép Ngài đến xuất
gia ở ngôi chùa Việt nam cũng là điều dễ hiểu. Vì qua đó ít nhiều họ
sẽ cảm nhận được sự ấp ám va an ủi phần nào trên đất khách quê người.
Với truyền thống hiếu đạo của Đất nước
Phật Giáo Thái Lan, người con trai phải trãi qua một giai đoạn xuất
gia ở chùa. Thời gian lâu hay ngắn tuỳ theo phát nguyện của mỗi gia
đình cũng như bản thân của người con khi phát nguyện xuất gia. Đây
được xem là một hình thức trả hiếu đối với cha mẹ. Cùng trong truyền
thống đó, năm 2456 B.E (1913) Ngài phát nguyện đến xin xuất gia ở
chùa Hội Khánh (Wat Mongkornsamakom) do Hoà Thượng Thích Mật Ngôn làm
Thầy Bổn Sư thế phát. Lúc đó Ngài vừa tròn 12 tuổi . Sau 1 năm xuất
gia trả hiếu xong, Ngài đã xin Thầy được hoàn tục. Tuy hoàn tục, nhưng
Ngài vẫn tiếp tục sống trong chùa với hình thức là một cư sĩ phật tử
thuần thành. Hằng ngày phụ giúp những công việc chấp tác trong chùa,
cũng như chăm sóc hầu cận Thầy. Trong suốt gần 7 ở chùa, lời kinh
tiếng kệ sớm tối đã dần thấm nhuần và Ngài đã thật sự hiểu rõ về lý
tưởng và tâm nguyện của một người xuất gia. Nên đến năm 20 tuổi, Ngài
đã xin Thầyï được xuất gia trở lại và được thọ Đại giới vào ngày 20
tháng 5 năm 2464 B.E (1921) dưới sự chứng minh và truyền giới của tam
sư là Hoà Thượng Thích Mật Ngôn, Hoà Thượng Thích Diệu Lý và Hoà
Thượng Thích Thục Trí
[1] .
Năm 2469 B.E (1926) Ngài chính thức
được bổ nhiệm đến làm trụ trì chùa Khánh Vân, ngôi chùa đã gắn liền
với Ngài suốt một cuộc đời hành đạo. Chùa Khánh Vân (Wat Upai
Ratchabumrung), một trong 17 ngôi chùa Việt Nam tại Thái lan thuộc hệ
phái Phật Giáo Annam Nikaya, mà người Thái vẫn quen gọi là Annam Nikai
(nghĩa là Annam Tông), toạ lạc tại số 864 Charoenkrung, Taladnoi,
Sampantawong, Bangkok, 10100 Thailand. Theo sử liệu ghi lại cho đến
ngày hôm nay, Chùa đã trãi qua 6 đời trụ trì. Hoà thượng Thích Phổ Sái
là vị trụ trì đời thứ 4 từ năm 2469 - 2501 B.E
[1] (1926
– 1958), thuộc dòng thiền Lâm Tế chánh tông đời thứ 42. Trong một
khoảng thời gian dài làm trụ trì Ngài đã tiếp nối sứ mạng của các Bậc
Thầy đi trước, ra sức xiển dương Phật Pháp, cũng như trùng tu và xây
dựng chùa chiền. Vốn tư chất rất thông minh, hiền từ và độ lượng nên
Ngài đã cảm hoá được rất nhiều tín đồ Phật tử cả người Việt cũng như
người Thái. Do vậy mà được rất nhiều người biết đến. Không những thế,
trong Sơn Môn , Ngài được chư Tăng trong Annam Tông cảm kích, tín
nhiệm và suy tôn Ngài đảm nhận vai trò lãnh đạo trong Giáo hội Phật
Giáo Annam Nikaya trong suốt nhiều nhiệm kỳ. Với cương vị là những
người lãnh đạo Giáo hội phật Giáo Annam Tông, Ngài hết mình tận tụy
trong mọi công việc phật sự, với tâm nguyện làm tốt vai trò kế thừa
và phát triển tông phái. Trong tinh thần tuỳ duyên bất biến, bất biến
tuỳ duyên của Đạo Phật, Ngài đã khéo vận dụng những phương tiện hoá
đạo khác nhau để có thể phát triển tông phái một cách hài hoà trên
mảnh đất Thái Lan, một đất nước vốn có truyền thống Phật Giáo Nam
truyền mấy nghìn năm. Chính bởi yếu tố kết hợp hài hoà giữa Phật Giáo
Đại thừa và Phật Giáo Theravada, mà hệ phái Phật Giáo Annam Tông đã
dần chiếm được sự ưu ái của nhiều người dân Thái lan.
Nhận thấy thế duyên đã mãn, sau khi
sắp xếp mọi công việc Phật sự trong Giáo hội, cũng như di huấn lại
những gì cần thiết cho các vị đệ tử của mình, Ngài đã viên tịch vào
lúc 21h 15 ngày 21 tháng 4 năm 2501 B.E (1958), trụ thế 58 đời và 37
hạ lạp
[1]. Sau
khi viên tịch Ngài đã để lại Nhục thân còn nguyên vẹn trong tư thế
kiết già tĩnh toạ. Đây là điều vô cùng đặc biệt mà xưa nay người dân
Thái lan ít ai biết đến. Vì vậy, sự để lại nhục thân của Hoà thượng
Phổ Sái có thể nói đã để lại trong lòng người dân Thái Lan một sự
kính ngưỡng vô hạn. Đến ngày nay Nhục thân của Ngài vẫn còn lưu giữ
nguyên vẹn và được tôn thờ tại Tổ đường chùa Khánh Vân.
Trong những tháng ngày đang học tại
Thái lan, người viết được nhân duyên đến ở tại ngôi chùa Khánh Vân này.
Đây được xem là một trong những ngôi chùa Việt nam được xây dựng và
hình thành sớm nhất tại Bangkok, Thaland dưới hình thức sinh hoạt của
hệ phái Phật Giáo Annam Nikaya
[1]. Như
chúng ta cũng biết, Annam Tông là một hệ Phái Phật Giáo đã được chư vị
Tổ Sư Việt Nam khai sáng và hình thành trên đất nước Thái Lan. Thông
qua hình thức của hệ Phái này, những nét văn hoá, truyền thống của
Phật Giáo Việt Nam đã phần nào được giới thiệu rộng rãi đến người dân
Thái. Hình ảnh sáng ngời của chư vị Tổ Sư trong những ngày đầu truyền
đạo như Hoà Thượng Thích Chân Hưng, Hoà thượng Thích Bảo Ân, Hoà
Thượng Thích Mật Ngôn .. . và đặc biệt qua sự để lại nhục thân của Hoà
Thượng Thích Phổ sái đã mang đến cho người dân Thái lan những hiểu
biết hơn về Phật Giáo Việt nam. Khi biết nơi đây hiện đang còn lưu giữ
và tôn thờ Nhục thân của một vị Hoà Thượng gốc Việt, người viết cố
gắng tìm hiểu về nguồn gốc của Ngài với mong muốn giới thiệu đến mọi
người cùng biết. Do vậy đã cố gắng tìm tòi nghiên cứu những sử liệu
hiện đang lưu giữ trong chùa, cũng như tra cứu các bia ký, long vị,
hình ảnh và qua một số thông tin kể lại của những vị Hoà Thượng thuộc
Hệ phái Annam Tông hiện nay, để tìm ra những thông tin tương đối khả
dĩ nhất. Tuy nhiên, trong quá trình tìm hiểu, người viết nhận thấy còn
rất nhiều hạn chế. Bởi nguồn sử liệu về Annam Tông rất ít, nhất là
những ghi chép về quá trình truyền thừa của chư vị Tổ Sư cũng như các
vị Hoà Thượng trong tông phái còn rất sơ sài. Hơn nữa, các vị trụ trì
sau này dường như không mấy quan tâm đến vấn đề ghi chép mang tính sử
liệu. Ngay cả việc công bố hay giới thiệu về nhục thân của Hoà thượng
Phổ Sái đến công chúng cũng mang tính nội bộ.
Ai đã một lần có duyên đến chiêm bái
nhục thân của Hoà thượng Phổ Sái có lẽ sẽ cảm nhận được sự mầu nhiệm
thiêng liêng khó diễn tả thành lời. Trong những chuyến hành hương của
Chư Tăng Ni cũng như Phật tử trong nước và hải ngoại đến Thái Lan, khi
nghe tin có nhục Thân của một vị Hoà thượng Gốc Việt còn lưu lại, ai
cũng háo hức mong muốn được đến đó để xem thực hư như thế nào . Trước
hương án Tổ đường chùa Khánh Vân, chúng tôi đã chứng kiến không biết
bao lần những dòng lệ xúc động nghẹn ngào của chư Tăng Ni Phật tử
khi được thành kính đảnh lễ Nhục Thân của Ngài. Qua đó, chúng tôi mới
cảm nhận một cách sâu sắc về những giá trị tâm linh cội nguồn. Dù ở
phương trời nào đi nữa thì những giá trị ấy luôn là chỗ dựa tinh thần
vững chắc và ấm áp trong lòng những người con Phật Tử Việt nam. Bởi
lẽ, khi đề cập đến nhục thân của quý Ngài, chúng ta không thể đo lường
bằng những thước đo vật chất, mà nơi đó chứa đựng những giá trị tâm
linh mầu nhiệm. Giá trị ấy là bằng chứng trung thực nhất để tô điểm
cho một cuộc đời hành đạo và chứng đạo. Đối với các nhà khoa học, điều
đó đã tạo nên cho họ không biết bao sự ngạc nhiên lẫn thán phục. Dẫụ
đã trãi qua bao công trình nghiên cứu khoa học nhằm tìm ra một công
thức tương đối nhất. Nhưng tất cả vẫn đang còn là một ẩn số. Điều đó
đã là một minh chứng hùng hồn nhất trong lịch sử tu chứng của các vị
Thiền sư việt nam.
Qua bài viết này, người viết không chỉ
nhằm giới thiệu đến Phật Tử Việt Nam chúng ta biết thêm về Nhục Thân
của Hoà thượng Thích Phổ sái, một vị danh Tăng gốc Việt, đã có công
lao rất lớn trong việc duy trì và phát triển hệ phái Phật Giáo Annam
Tông, mà mong muốn có được sự quan tâm nhiều hơn đến một hệ phái
Phật Giáo Việt Nam đã và đang có mặt trên đất nước Thái lan trong suốt
thời gian gần 300 năm qua. Qua đó, hy vọng sẽ mang lại cho phật giáo
việt Nam cũng như Phật Giáo Thái lan những nét khởi sắc trong tiến
trình hội nhập và phát triển văn hoá phật giáo giữa hai quốc gia ngày
càng tốt đẹp.
http://www.buddhismtoday.com/viet/pgvn/nhucthan_htPhoSai.htm