- ĐỨC PHẬT NÓI VỀ TIỀM NĂNG
CỦA CON NGƯỜI
- Thích Nữ Đồng Anh
Khả năng tiềm tàng kỳ diệu
chói sáng rực rỡ của mỗi chúng sanh nay đã được Đức Phật là người
đầu tiên trong lịch sử loài người, chứng minh và chỉ rõ. Đó là Phật
tánh, là khả năng thành Phật hay nói đúng hơn là sự trở về với nguồn
tâm tuệ giác, là sự nhận diện về "Bản lai diện mục" của
chính mình.
***
Phải chăng trong quá trình tu chứng
của Đức Phật, Đức Phật lịch sử của nhân loaị đã nói lên lòng tự
tín rằng con người có một kho tàng vô tận tiềm ẩn; đó là khả năng
nhận chân được sự vật (Dharma), khả năng thẩm thấu nguyên nhân sinh diệt
của các pháp để từ đó vượt qua được tất cả thú vui vật chất tạm
bợ của cuộc đời. Cái mà dính vào nó vui ít khổ nhiều. Chính vì vậy
mà ngày đêm nỗ lực không hề chán nản với mục đích vì lòng từ bi đối
với tất cả chúng sanh.
Suốt trong sáu năm khổ hạnh Ngài
đã cho con người bài học về sự nhẫn nại, sự nỗ lực và tình thương
của Ngài đôí với chúng sanh. Và khi từ bỏ hai cực đoan mà Ngài cho rằng
không thích hợp và không mang lại lợi ích cho người tịnh hạnh. Ở đây
nói lên sự sáng suốt của Ngài, có một sự quán sát tinh tường của Ngài.
Vì vậy Ngài vẫn chấp nhận tất cả những gì thử thách đối với Ngài.
Và Ngài ngày đêm nỗ lực và nỗ lực... Thật cảm động biết bao!
Và quả thật Ngài đã chứng minh
được tiềm năng vĩ đại của con người. Ôi! trong lúc sao mai vừa mọc,
và chắc chắn trời đất chuyển rung, nhạc trời trổi dậy, muôn hoa bừng
nở đón mừng một vị Phật ra đời cứu độ tất cả chúng sanh đang chìm
đắm trong biển mê.
Ngài đã dựng đứng lại những gì
bị quăng bỏ, bị quên lãng. Đó là khả năng tiềm tàng trong mỗi chúng
sanh cái có thể gọi là "Phật tánh" hay khả năng trí giác thẩm
thấu thật tánh của các pháp. Và chính vì lòng từ bi vô lượng đối với
chúng sanh mà Ngài không dấu diếm điều gì trong sự kinh nghiệm tu tập của
mình, sự thấy biết chân thật về các pháp của nhân sinh vũ trụ. Ngài mạnh
dạng tuyên bố: "nguồn gốc thế gian và con đường dẫn đến sự chấm
dứt thế gian đều nằm trong tấm thân một trượng nầy, cùng với tri
giác và tư tưởng. Nghĩa là thế gian có nghĩa là đau khổ. Do đó, chấm dứt
hay tiêu diệt thế gian là chấm dứt khổ não tức là Niết-bàn vậy.
Rõ ràng Ngài đã xác chứng Niết-bàn
có được trong kiếp sống nầy, trong cộc đời nầy, hạnh phúc chân thực
ngay trong hiện tại nầy nếu con người thật sự muốn đạt được nó, với
sự nỗ lực ngày đêm, và lấy Giới- Đinh -Tuệ làm nền tảng hay lấy
Bát Chánh Đạo để diệt trừ tham sân si, đọan tận ái dục, đi trên con
đường Trung Đạo và hẳn nhiên vị ấy với lòng từ bi vô lượng trong
chí ngyện cao cả đối với tất cả chúng sanh một cách bình đẳng.
Có thể nói Đức Phật là tấm gương
chói sáng về sự nỗ lực của chính mình dành cho nhân loại và đặc biệt
là cho những ai muốn đi trên con đường an ổn nhất, và thật có được
hạnh phúc như mình mong muốn, chắc chắn nó không phải nhờ ở sự van
xin cầu lụy ở người nào khác hơn ở sự tinh tấn nỗ lực của chính
mình. Đức Phật luôn luôn nhắc nhở con người rằng: chính tự mình làm
chỗ nương cho mình, chứ làm sao nương được ở người khác, tự mình
khéo tu tập mới đạt được nhiệm mầu. Và Ngài luôn thiết tha căn dặn
rằng: các ngươi hãy tự mình nỗ lực. Đấng Như Lai chỉ là Bậc Đạo
Sư.
Thật vậy cố gắng cá nhân là yếu
tố cuối cùng để thành tựu mục tiêu. Sự thành tựu đạo quả giác ngộ
vĩ đại của Đức Phật đã làm cho nhân loại bừng tĩnh sau đêm dài mộng
mị, bỏ đi sự tự ti mặc cảm của chính mình và có thể nói đầy tự
hào về sự có mặt của mình trong kiếp người với đầy đủ những thuận
duyên trong cuộc đời nầy. Nhất là được gặp Phật Pháp, được học hỏi
về bài học "làm người" từ bậc vĩ nhân để lại dưới ngôi
nhà chánh pháp của Người không có một sự phân chia, kỳ thị về chủng
tộc, màu da, về giai cấp cao thấp, giàu nghèo, sang hèn, nam nữ, già trẻ.
Ngài đối với tất cả chúng sanh bằng một tình thương bình đẳng, Ngài
muốn tất cả chúng sanh đều được sống trong tình thương vô bờ bến
và dạy cho phương pháp để tự mình có thể vượt thoát khỏi mọi khổ
đau để đến được mục tiêu tối thượng. Ngài dạy: "khi tự mình
làm điều tội lỗi thì tự mình làm ô nhiễm; khi ta tránh điều tội lỗi
thì lúc đó chỉ có ta gội rữa cho ta. Trong sạch hay nhiễm ô là tự nơi
ta, không có ai có thể làm cho người khác trở nên trong sạch." (Kinh
Pháp Cú)
Thật vậy, giáo pháp của Ngài rực
rỡ, chói sáng vì nó vượt ra tất cả sự nô lệ về tinh thần nào, hoàn
toàn chỉ có tự do lựa chọn và quyết định đời mình theo ý chí mình.
Với Ngài đẳng cấp cao thấp, sang hèn là do hành động của mỗi người,
mỗi chúng sanh chịu trách nhiệm về hành động của chính mình chứ không
có giai cấp nào làm nên được. Trong kinh Tăng Chi (Anguttara Nikaya), lời
Ngài khuyên bảo dân Kalama rất cảm động, sâu sắc và rất trí tuệ.
Ngài khuyên không làm nô lệ dưới bất cứ hình thức nào, tất cả bằng
sự quan sát, nhận xét của mình những gì nên làm, nên theo, những gì
không nên làm, không nên theo và có lợi ích an vui cho mình, cho người hay
không. Chứ không thể nào mù quáng tin theo vì bất cứ lý do nào khác.
Do vậy, trong sự thành lập giáo hội
Tăng lữ của Ngài, có lẽ không ai mà không thấy được sự khoan dung độ
lượng của Ngài; Ngài tiếp nhận tất cả tầng lớp trong xã hội cả đến
tên cướp sát nhân như Angulimala cho đến hạng gái giang hồ như Ambapali
cũng được Ngài cứu độ và dạy cho cách tự làm trong sạch chính mình,
an lạc chính mình bằng chánh đạo.
Ở đây, có thể nói lòng từ bi của
Đức Phật ưu tiên nâng đỡ cho hàng nữ giới, bởi Ngài nhận thấy phái
nữ giới tay yếu, chân mềm luôn cần được nhiều sự hỗ trợ. Đây là
điều diễm phúc và đáng vui mừng nhất cho giới nữ, vì cũng như người
nam người có khả năng chứng ngộ chân lý một cách bình đẳng.
Đây là niềm khích lệ lớn, niềm
tự hào lớn không dành cho bất cứ ai mà đây chính là tiềm năng vĩ đại
của con người được chính con người phát hiện. Quả đúng thật như vậy,
không ai có thể phủ nhận về sự chứng ngộ chân lý của Đức Phật lịch
sử của nhân loại, đấng Sakyamuni. Chính sự chứng ngộ lịch sử đó là
niềm tự hào lớn cho nhân loại và cho tất cả chúng sanh. Chỉ có hành động
tạo tác sai khác của chính mình và sự nắm bắt sai lạc của chính mình
để rồi đắm chìm trong biển mê, rồi quên cả lối về, không nhận ra
mình là ai, như chàng cùng tử với hạt châu trong chéo áo mà phải lang
thang dong ruỗi ngược xuôi.
Phải chăng cái khả năng tiềm tàng
kỳ diệu chói sáng rực rỡ của mỗi chúng sanh nay đã được Đức Phật
là người đầu tiên trong lịch sử loài người, chứng minh và chỉ rõ. Đó
là Phật tánh, là khả năng thành Phật hay nói đúng hơn là sự trở về với
nguồn tâm tuệ giác, là sự nhận diện về "Bản lai diện mục" của
chính mình.
Do vậy mà Ngài hoàn toàn thoát ra
khỏi bất cứ hình thức chấp thủ nào, Ngài thong dong từ tại trong thể
tánh thường tịch soi. Đó là những gì mà Đức Phật nói về tiềm năng
con người.
http://www.buddhismtoday.com/viet/phatphap/115-tiemnang.htm