Nguyên tác: Đức Đạt
Lai Lạt Ma
Trích từ sách “Kindness, Clarity and Insight”
Kính
thưa quý vị,
Chúng tôi rất hân hạnh được gặp gỡ để hầu chuyện với quý vị hôm nay tại
nơi đây, vì mỗi người chúng ta đang đi tìm hiểu về giá trị và ý nghĩa đích
thực của sự sống. Vài hôm trước nhiều lần tôi đã nói rằng cùng với những
tiến bộ vật chất, sự phát triển đời sống tinh thần và nội tâm của con
người cũng rất cần thiết và hữu ích. Ngay các bạn cũng nhận thấy rằng một
người có ý chí vững mạnh, khi gặp khó khăn họ dể dàng khắc phục vượt qua.
Trong trường hợp của đất nước Tây Tạng và kinh nghiệm chính bản thân, tôi
biết rằng điều ấy là đúng sự thật.
Người nào trong vai trò lãnh đạo với những trách nhiệm nặng nề như tôi
hiện nay mà gặp phải nhiều vấn đề khó khăn rắc rối như vậy, chắc chẳn tinh
thần của họ khó tránh khỏi bị khủng hoảng và lo âu. Nhưng quý vị hãy nhìn
kỹ nét mặt của tôi lúc nào cũng bình thản, an lành và tự tại. Hẳn nhiên
chúng tôi nhận thức biết rõ vấn đề của quê hương chúng tôi là trầm trọng
và nghiệt ngã nhưng chúng tôi đành phải chấp nhận vận mệnh không may đó để
cố gắng khắc phục vượt qua. Nhờ tinh thần cương quyết dũng mãnh, rõ ràng
đã ảnh hưởng và giúp tâm chúng tôi có đủ nghị lực để đối phó với các vấn
đề khó khăn.
Theo Phật giáo vì mọi người đều có khả năng thành Phật giống nhau cho nên
khi thực hành lời Phật dạy, thì chúng ta sẽ gặt hái được nhiều lợi ích
thiết thực. Không cần chờ hưởng phước báu ở kiếp sau, mà nếu chúng ta có
lòng thương cứu giúp mọi người thì ngay trong đời này, chúng ta sẽ cảm
thấy được nhiều hạnh phúc và an lạc.
Mặc dù tâm đại bi của chư Bồ Tát căn bản thường được giải thích trong các
kinh điển đại thừa, nhưng ngoài ra, chúng ta thấy toàn bộ tư tưởng Phật
giáo lúc nào cũng xây dựng trên nền tảng của lòng từ bi này. Tất cả những
lời Phật dạy có thể diễn đạt theo hai câu: theo tinh thần của giáo lý Đại
Thừa thì “Các bạn nên cứu giúp mọi người” và Nguyên Thỉ hay Tiểu thừa
là “Nếu không có thể thì quý vị đừng gây tổn hại cho bất cứ ai”.
Nó đề cao tinh thần đạo đức là khuyên chúng ta nên chấm dứt các hành động
làm đau khổ mọi kẻ khác. Cả hai lời dạy vừa kể được xây dựng trên tư tưởng
của tình thương và lòng từ bi.
Nếu thực hành, trước hết chúng ta nên kiểm soát ngăn ngừa chính mình không
gây các hành động ác làm hại chúng sanh được càng nhiều càng tốt. Sau đó,
khi chúng ta đã phát triển được một vài tánh tốt, chúng ta bắt đầu nhắm
đến mục đích giúp đỡ kẻ khác. Ban đầu, đôi lúc chúng ta cần sự yên tĩnh
sống cách biệt mọi người để tu tập, nhưng sau khi đã đạt kết quả làm chủ
được nội tâm, chúng ta nên tiếp xúc, dấn thân phục vụ cho xã hội con người
trong mọi lãnh vực như y tế, giáo dục và chính trị v..v…
Có một số người tự nhận là Phật tử thường hay phô trương sự tu hành của
mình qua hình thức mặc một chiếc áo đặc biệt khác lạ hay áp dụng một
phương thức tu hành lập dị và đôi khi thích sống ẩn dật xa rời quần chúng.
Hành động như vậy là sai lầm. Trong kinh đức Phật dạy “Muốn có an lạc,
con người cần sửa ở nội tâm chứ không phải thay đổi hình thức bên
ngoài”. Điều đó rất quan trọng. Vì mục đích chính của sự thực hành
theo Phật giáo đại thừa là phục vụ cho mọi chúng sanh; do đó, chúng ta
không thể tự mình sống tách rời xã hội. Trái lại để cứu giúp mọi người
chúng ta phải sống trong cuộc đời. Đây là điều thiết yếu thứ nhất.
Thứ hai, đặc biệt theo Phật giáo là khi thực hành chúng ta cần sử dụng cả
khối óc lẫn con tim. Về mặt đạo đức, chúng ta nên có lòng từ bi, cùng lúc
chúng ta cũng phải có trí tuệ. Cho nên sự kết hợp giữa từ bi và trí tuệ
rất cần thiết. Thiếu trí tuệ các bạn khó có thể thành tựu trong việc thấu
hiểu sâu xa Phật pháp. Đây là điều căn bản. Ngoài ra chúng ta cũng cần có
sự phối hợp giữa văn (nghe biết) tư (suy nghĩ) và tu (thực hành). Đaị sư
Tây Tạng Drom-Don (1004-1064) đã nói “Khi tôi lắng nghe, tôi cũng cố
gắng suy nghĩ và thiền định. Khi tôi suy nghĩ, tôi càng lắng nghe và thiền
định hơn. Khi tôi thiền quán tôi vẫn tiếp tục lắng nghe và suy tưởng”.
Ngài bảo như vậy là “Tôi đã giữ được sự quân bình giữa sự nghe biết
(văn), suy nghĩ (tư) và thực hành (tu)”.
Khi lắng nghe, điều quan trọng là tâm của quý vị phải chú ý suy nghĩ đến
những điều mà chúng ta đã nghe. Việc học hỏi những lời dạy trong tôn giáo
không giống như sự tìm hiểu về các biến cố của lịch sử. Mà hành giả cần
phải sử dụng đến trí óc, chú tâm nghiên cứu các điều răn dạy của đạo giáo.
Kinh Phật dạy rằng sự tu tập của chúng ta giống như tấm gương. Các hành
động, nơi thân miệng và ý của quý vị chẳng khác cái mặt được soi hiện ra
trên tấm gương đó, nhờ vậy mà chúng ta tìm thấy các điều sai quấy lỗi lầm
của mình để sửa đổi.
Lúc đang học hỏi sự thực hành, chúng ta cần áp dụng nó trong đời sống tu
tập của chính mình. Tôi xin kể quý vị nghe câu chuyện sau đây: Ngày xưa
khi đạo sư Tây Tạng Ga-Dam-Ba đang nghiên cứu về giới luật. Ngài đọc thấy
đức Phật dạy chư Tăng không nên dùng tọa cụ làm bằng da thú vật. Từ đó,
ngài đem cất tấm da gấu không ngồi trên đó nữa. Ngày nọ, ngài lại đọc thấy
trong luật đức Phật cho phép vào mùa đông lạnh lẽo, hoặc khi đau ốm bệnh
tật, các tỳ kheo có thể dùng tọa cụ bằng da được; tức khắc ngài liền lấy
nó ra lại để ngồi. Như vậy tôn sư Ga-Dam-Ba thực tế là biết áp dụng các
giới luật ngài đã học. Cho nên, muốn thu được nhiều kết quả tốt trong việc
tu tập, chúng ta nên cố gắng ứng dụng các điều mình đã học vào thực hành.
Điều thứ ba, tôi mong rằng quý vị đừng kỳ vọng quá nhiều. Chúng ta đang
sống trong thời đại của máy vi tính và điện toán cho nên các bạn có thể
lầm tưởng nghĩ rằng sự tu tập cải đổi nội tâm cũng giống như bộ máy tự
động, chỉ cần bấm nút một cái là mọi vật đều thay đổi. Nó đâu phải như
vậy. Trái lại muốn điều phục được tâm con người chẳng phải là việc dể dàng
mà cần có thời gian.
Về khoa học kỷ thuật, nhất là chinh phục ngoại giới, không phải chỉ trong
một thời gian ngắn con người có thể đạt được kết quả vĩ đại là phóng phi
thuyền lên các hành tinh xa xôi như hiện nay, mà phải mất hàng trăm năm
nghiên cứu qua nhiều thế hệ, thế hệ hiện đại tiến bộ hơn nhờ vào thế hệ
trước. Tuy nhiên sự thăng hoa tinh thần, phát triển đời sống tâm linh đạo
đức thì rất khó khăn, bởi lẽ việc tu tập cá nhân không thể chuyển tiếp từ
thế hệ này qua thế hệ khác được. Cuộc sống và hành động của bạn trong đời
trước sẽ ảnh hưởng nhiều đến kiếp này và nghiệp gây ra trong hiện tại của
mình là nhân tạo ra quả cho đời sau. Cho nên việc làm ác hay thiện của
người này không thể truyền lại cho kẻ khác. Tất cả mọi việc tu tập hành
động thiện ác, hạnh phúc hay đau khổ đều tùy thuộc nơi bạn và cần có thời
gian.
Tôi gặp nhiều Phật tử Tây Phương lúc đầu rất hăng hái tinh tấn tu tập
nhưng sau vài năm họ sanh tâm biếng nhác giải đải và đôi khi hoàn toàn
không muốn thực hành gì nữa hết. Lý do là vì ngay từ đầu họ nôn nóng muốn
thấy có kết quả tu học liền. Nhưng theo lời dạy trong cuốn “Bồ Tát Đạo
Hành” của ngài Tịch Thiên (Shantideva) thì hành giả cần phải tập hạnh
nhẫn nhục hoặc có lòng khoan dung. Bạn không chỉ rộng lượng đối với kẻ thù
mà còn phải hy sinh chịu đựng với quyết tâm để tránh khỏi rơi vào tình
trạng biếng nhác và chán nản. Bạn cần phải kiên trì tập hạnh nhẫn nhục.
Điều này rất quan trọng.
Hãy lấy trường hợp của tôi để làm ví dụ. Tôi sinh ra trong một gia đình
tin Phật tại một xứ sở mà toàn dân chúng hầu hết đều theo Phật giáo, mặc
dù cũng có nhiều người theo Thiên chúa, Hồi giáo và đạo Bon, là tín ngưỡng
cổ truyền của Tây Tạng. Tôi được học hỏi Phật pháp bằng tiếng mẹ đẻ và có
duyên vào chùa tu rất sớm, ngay từ lúc còn nhỏ. Như vậy xét về phương diện
thực hành giáo lý, thì tôi găp nhiều thuận lợi dể dàng hơn các bạn. Vào
lúc tuổi tôi độ chừng mười lăm hay mười sáu, tôi bắt đầu nổ lực siêng năng
tu tập cho mãi đến hôm nay bốn mươi bốn tuổi. Nhìn lui lại những năm trước
đây so sánh với hiện tại, tôi nhận thấy tôi đã tiến bộ khá nhiều trên con
đường tu tập. Cho nên sự kiên trì nhẫn nại, luôn luôn tinh tấn hành trì
giới luật không phút nào thối tâm giải đải là điều hết sức quan trọng.
Các bạn nên biết sự phát triển tu tập ở nội tâm cần có thời gian và diển
tiến từ từ. Quý vị có thể tự nghĩ “Hôm nay tâm mình có được một chút
thanh tịnh, và an vui trong lòng”. Nếu so sánh với thời gian
năm, mười hay mười lăm năm về trước các bạn nhận thấy rằng mình đã có đôi
phần tiến bộ trong sự tu tập. Cho nên bạn hãy thử so sánh tâm niệm của
mình không phải chỉ với ngày hôm nay và hôm qua, hoặc tuần trước hay tháng
rồi; cũng không phải năm ngoái, nhưng mà năm năm trước đây rồi bạn mới
thấy rõ là nội tâm mình có phần nào phát triển trong sự tu luyện. Do đó,
muốn đạt kết quả tốt, tiến bộ trong việc tu hành thì chúng ta cần tinh
tấn, thường xuyên cố gắng mỗi ngày trong sự hành trì tu tập.
Đôi lúc người ta hỏi tôi Phật Giáo, một nền giáo lý cổ thời truyền vào từ
phương Đông chẳng rõ nó có thích hợp với dân chúng Tây Phương không? Tôi
đã trả lời rằng mục đích căn bản của các tôn giáo là nhằm giải quyết những
vấn đề khổ đau của nhân loại. Là con người, bất luận ở Đông hay Tây
Phương, da trắng, đen vàng hoặc đỏ, thì tất cả đều có những sự khổ sanh,
già, bệnh, chết giống nhau. Chừng nào còn những nổi khổ đau căn bản này,
và con người còn cần đến tôn giáo để cứu khổ thì chúng ta khỏi phải nêu
câu hỏi là Phật giáo du nhập Tây Phương có thích hợp hay không?
Một vấn đề khác liên quan đến đời sống tinh thần. Có người thích món ăn
này, kẻ nọ lại chuộng thức ăn khác. Tương tự như vậy, vài cá nhân nghĩ nên
theo tôn giáo này tốt và lợi ích hơn, có kẻ lại chọn theo đạo khác cao
siêu, thực tế và tiến bộ hơn. Do đó mà trong xã hội chúng ta ngày nay con
người cần đến nhiều tôn giáo khác nhau và hẳn nhiên trong số đông người
Tây Phương cũng sẽ có người hâm mộ Phật giáo vì sự lợi ích thiết thực của
nó.
Khi chúng tôi nói đến điều tinh túy và cốt lõi của tôn giáo thì khỏi cần
nêu câu hỏi thích hợp hay không, một khi giáo lý căn bản của đạo giáo
không thể thay đổi được. Một nhà sư Miến Điện theo Phật giáo Nam Tông tôi
gặp gần đây tại Châu Âu và qua nếp sống tu hành thích nghi của ông ở đây,
tôi nhận thấy chúng ta cần phân biệt giữa di sản văn hóa của quốc gia địa
phương với những điều căn bản của Phật giáo.
Tôi muốn nói đến sự khác biệt giữa những lời dạy của đức Phật với các hình
thức, lễ nghi bên ngoài của Phật giáo. Tại Ấn Độ, Tây Tạng, Trung Hoa,
Nhật Bản hay bất kỳ ở đâu, giáo lý tinh túy của đạo Phật vẫn giống nhau,
không có gì thay đổi; nhưng di sản văn hóa của mỗi quốc gia có thể khác
biệt. Do đó, tại Ấn Độ, Phật giáo hòa nhập với nền văn hóa Ấn Độ, ở Tây
Tạng thì văn hóa Tây Tạng và Nhật Bản, văn hóa Nhật Bản v..v..Theo quan
điểm này, khi Phật giáo được truyền vào Châu Âu, nó cũng sẽ hòa nhập với
nền văn hóa của các nước Tây Phương.
Những giáo lý căn bản của Phật giáo sẽ không biến thể tại bất cứ quốc gia
nào mà nó du nhập vào, tuy nhiên, các lễ lược và nghi thức không nhất
thiết phải duy trì cứng ngắt mà chúng có thể tùy tiện thay đổi để cho
thích hợp với hoàn cảnh mới. Và trong môi trường đó, chúng sẽ phải cải
cách như thế nào, chúng tôi, khó có thể biết. Vấn đề này chắc cần phải có
thời gian. Lần đầu tiên khi Phật Giáo từ Ấn Độ truyền vào Tây Tạng không
ai có thể bảo rằng “Phật giáo được du nhập vào vùng đất mới này, từ
nay chúng ta nên thực hành tu tập như thế này hay thế kia”.
Không ai quyết định gì được. Nó phát triển dần dần, và qua thời gian một
truyền thống Phật giáo mới được thành hình.
Trường hợp ở Tây Phương cũng vậy, tương lai một nền Phật giáo hòa hợp với
nếp sống văn hóa các nước Âu Châu sẽ ra đời. Trong bất cứ hoàn cảnh nào,
thế hệ hôm nay của các bạn, những người đang bắt đầu gieo trồng các ý
tưởng Phật giáo vào những quốc gia này có trách nhiệm duy trì phần giáo lý
căn bản và tìm cách thích nghi nó với sinh hoạt của xã hội mới.
Nhằm thực hiện điều này, chúng ta cần phải sáng suốt để tìm hiểu. Quý vị
không nên có tư tưởng cực đoan bảo thủ hay quá dể dàng cởi mở đều không
tốt mà chúng ta nên theo con đường Trung Đạo. Trong bất cứ môi trường nào,
điều quan trọng là chúng ta cần giữ thái độ trung dung. Ngay cả việc tiêu
thụ thức ăn hàng ngày, chúng ta cũng tránh tình trạng thái quá mà phải có
chừng mực. Thực vậy, ăn nhiều quá sẽ hại bao tử, còn ít quá sẽ thiếu dinh
dưỡng. Cho nên, trong cuộc sống thường nhật chúng ta cố gắng áp dụng con
đường ở giữa nghĩa là không ăn uống quá sung sướng hay quá cực khổ.
Cùng thế ấy, chúng ta nên có nhận thức đầy đủ về môi trường và di sản văn
hóa nơi chúng ta đang sống để biết điều gì còn giá trị hữu ích và điều gì
không thích hợp đối với cuộc sống của chúng ta hôm nay.
Ví dụ, trường hợp văn hóa của Tây Tạng, một vài phong tục tập quán thời
xưa không còn thích hợp cho ngày mai. Trong hoàn cảnh mới, các tổ chức và
sinh hoạt của xã hội hiện nay đã thay đổi; do đó một vài nếp sống văn hóa
có thể trở nên không còn cần thiết để duy trì. Tương tự như vậy, tại Hoa
Kỳ và Gia Nã Đại, nếu một vài khía cạnh của nền văn hóa cổ thời không còn
phù hợp với đời sống văn minh hiện đại thì chúng cần phải cải đổi và chỉ
nên duy trì các phong tục tập quán nào tốt đẹp và hữu ích, Các bạn nên cố
gắng kết hợp nền văn hóa đó với Phật giáo.
Nếu quý vị thực tâm muốn tu tập theo giáo lý đức Phật thì điều quan trọng
nhất là sự thực hành. Học hỏi Phật pháp và dùng nó như công cụ để chỉ
trích các học thuyết hay tôn giáo khác là sai lầm. Mục đích duy nhất của
tôn giáo là điều phục chính mình chứ không phê bình chê bai kẻ khác. Tốt
hơn nên tự chỉ trích chúng ta. Ta tự hỏi đã diệt trừ được bớt tánh sân hận
nơi mình chưa?
Ta đã dứt bỏ được bao nhiêu phần trăm lòng tham và các tánh xấu như đố kỵ
ganh ghét, kiêu căng, ngã mạn nơi tâm mình? Những ác tánh này chúng ta cần
phải kiểm soát mỗi ngày với sự hiểu biết Phật pháp của chúng ta. Quý vị đã
nghe rõ chưa?
Là Phật tử, khi thực hành giáo lý đức Phật, chúng ta nên kính trọng các
tôn giáo khác như Thiên Chúa, Tin Lành, Do Thái và Hồi Giáo v..v.. Chúng
ta cũng hoan hỷ công nhận và tán dương sự đóng góp của những đạo giáo đó
qua nhiều thế kỷ cho xã hội con người và hiện tại. Chúng ta cần nổ lực
trong cố gắng chung để phục vụ cho nhân loại. Sự tôn kính với tấm lòng cởi
mở và khoan dung đối với các tín ngưỡng khác là điều thiết yếu mà những
người Phật tử mới như chúng ta cần nên ghi nhớ.
Phật giáo có nhiều tông phái và pháp môn tu hành khác nhau. Người Phật tử
chân chính không nên có ý nghĩ đề cao giáo phái này và kích bác giáo phái
nọ, hoặc khen pháp môn tu này hay hơn pháp môn tu kia v..v.. Chủ trương bè
nhóm và chỉ trích giáo lý, hay chê bai các tông phái khác là điều không
tốt, gây tai hại mà chúng ta nên tránh.
Điều quan trọng nhất là sự tu tập trong cuộc sống hằng ngày rồi từ từ các
bạn sẽ nhận chân giá trị của Phật giáo. Học hỏi giáo lý không chỉ nhằm đến
việc mở rộng kiến thức mà cốt yếu là điều phục, phát triển sự tu tập ở nội
tâm. Quý vị cố gắng thực hiện điều ấy vì nó là một phần trong đời sống của
chúng ta. Nếu các bạn chỉ biết giữ chặt giáo pháp của đức Phật trong một
tòa nhà và khi quý vị rời ngôi nhà không còn tu tập nữa thì các bạn cũng
không gặt hái được kết quả gì.
Tôi mong rằng quý đạo hữu cố gắng thực hành những lời Phật dạy với tất cả
sự thành tâm, hầu đóng góp nhiều lợi ích tốt đẹp cho xã hội Tây Phương. Đó
là lời cầu nguyện và sự mong ước của tôi.
VẤN ĐÁP
Hỏi:
Kính thưa ngài! Làm sao con người có thể khắc phục được tâm bất an và sợ
hãi?
Đạt Lai Lạt Ma:
Cách hay nhất là trước khi làm việc gì, chúng ta nên nghĩ đến hậu quả của
nó. Thông thường khi gặp một việc xấu, chúng ta cho đó là điều rủi và lúc
việc tốt xảy đến, chúng ta nói rằng đó là điều may. Thực ra nếu bảo rằng
do điều rủi với may thì hoàn toàn không đúng mà hành động của chúng ta còn
chi phối bởi luật nhân quả. Tùy theo nhân thiện hay ác gây ra mà chúng ta
sẽ gặp điều tốt hay xấu, may hoặc rủi, thành công hay thất bại. Ngoài ra
theo Phật giáo còn do hành động hay nghiệp báo của chúng ta gây ra trong
quá khứ. Phương cách khác để diệt trừ tâm lo sợ là chúng ta tự hỏi người
đang sợ hãi là ai, có thực không? Ta đang ở đâu? Ta là ai? Bản chất của ta
là gì? Ngoài cái thân xác vật lý hay thay đổi này có cái Ta thực sự không?
Suy nghĩ như vậy sẽ giúp tâm bạn bình an không còn lo sợ nữa. Đôi khi do
tụng niệm thần chú, cầu nguyện Phật gia hộ, nổi lo sợ nơi quý vị cũng sẽ
tan biến đi.
Hỏi: Tại Hoa Kỳ thanh niên nam nữ tự do trong việc lập gia đình, và
khi mà giá trị đạo đức thời xưa không còn được tôn trọng nữa, vậy làm cách
nào để sự liên hệ, gần gũi giữa hai phái nam và nữ có thể giữ đúng theo
tinh thần của Phật giáo?
Đạt Lai Lạt Ma:
Có nhiều trường hợp áp dụng khác nhau. Các Tăng Ni theo luật Phật chế thì
không được lập gia đình. Người nào không thể sống độc thân có thể làm cư
sĩ tại gia.
Hỏi: Xin Ngài cho biết về vấn đề tình yêu và hôn nhân.
Đạt Lai Lạt Ma:
Tôi không biết nhiều để nói. Theo tôi trai gái yêu nhau là việc bình
thường, tuy nhiên nếu tiến đến hôn nhân, thành lập gia đình thì nên cẩn
thận, đừng hấp tấp phải suy nghĩ kỹ là các bạn chắc chắn sẽ ăn ở trọn đời
với nhau không. Điều đó rất quan trọng, vì nếu quý vị không tìm hiểu thông
cảm trước và vội vàng lấy nhau thì sau một tháng hay một năm bắt đầu cải
cọ gây gỗ sẽ dẫn đến sự đổ vỡ và ly dị. Theo luật pháp, vợ chồng có thể ly
dị, nhưng tôi nghĩ nếu chưa có con cái thì không sao, chứ đã có con thì
không mấy tốt đẹp. Cho nên đôi nam nữ khi kết hôn chỉ nghĩ đến việc yêu
thương và dục tình không thôi thì chưa đủ, mà các bạn còn có trách nhiệm
luân lý đối với con cái. Nếu cha mẹ ly dị, những đứa con sẽ đau khổ, không
phải tạm thời mà suốt cả cuộc đời của chúng. Đứa con sẽ noi gương cha mẹ.
Nếu cha mẹ sống hằng ngày luôn luôn bất hòa hay tranh chấp, cải cọ thì vô
tình sẽ gây ảnh hưởng xấu đến những đứa con trai cũng như gái sau này. Đây
là một thảm họa. Do đó tôi khuyên các bạn, muốn có một cuộc hôn nhân chân
chính, không nên xúc tiến nhanh chóng mà phải thận trọng. Sau một thời
gian hiểu biết, thông cảm rồi mới cưới lấy nhau thực sự. Như vậy các bạn
sẽ có hạnh phúc trong hôn nhân. Gia đình các bạn hạnh phúc sẽ mang lại sự
hạnh phúc cho toàn nhân loại thế giới.
Hỏi: Tôi là một người qúa đam mê trần tục làm sao tôi có thể tu
Thiền được.
Đạt Lai Lạt Ma:
Bạn không nên chán nãn. Tất cả mọi người đều có khả năng như nhau. Bạn
nghĩ: “Tôi không có khả năng” là hoàn toàn sai lầm. Bạn tự lừa dối
mình. Tất cả chúng ta ai cũng có nghị lực, ý chí, tại sao bạn lại không?
Nếu bạn có quyết tâm, bạn có thể làm bất cứ việc gì. Khi cảm thấy chán nản
bạn nên suy nghĩ thế này: “Tại sao Đức Đạt Lai Lạt Ma ngài có thể làm bất
cứ việc gì, rồi thì bạn nỗ lực cố gắng, bạn cũng sẽ thành công vậy. Cho
nên theo Phật giáo, bạn là vị thầy, và chủ nhân của chính mình. Bạn có thể
thực hiện những điều bạn muốn.
Hỏi: Trong việc tu tập, vị thầy đóng vai trò như thế nào? Nên cần
có người hướng dẫn không?
Đạt Lai Lạt Ma:
Vâng, tùy theo môn học. Giáo lý phổ thông, quý vị có thể tìm đọc qua các
sách Phật pháp cơ bản dể hiểu mà không cần đến thầy. Trường hợp muốn
nghiên cứu thâm nhập kinh tạng Phật giáo nên có thầy giải thích hướng dẫn,
nếu không thì các bạn không thể thấu hiểu được.
Hỏi: Ngài thường khuyên nên có lòng từ bi giúp đõ mọi người. Nhưng
làm sao chúng tôi có thể thực hiện điều đó ở xã hội tây phương?
Đạt Lai Lạt Ma:
Nếu muốn làm việc thiện, các bạn chỉ cần giúp một người cũng vẫn được. Quý
vị có nhiều cơ hội để giúp đỡ những kẻ khác trong các lãnh vực như giáo
dục, tại trường học, công sở v..v.. Một số linh mục và nữ tu Thiên Chúa
giáo đã thực hiện nhiều công tác từ thiện xã hội mà tôi rất thán phục.
Người Phật tử chúng ta nên bắt chước họ. Do đó tôi nghĩ trong lãnh vực
giáo dục và y tế các bạn có thể trực tiếp tham gia giúp đỡ mọi người được.
Ngay cả khi làm việc tại hảng xưởng hay công sở, tuy không trực tiếp giúp
đỡ người khác, nhưng gián tiếp quý vị đã đóng góp cho xã hội. Mặc dù các
bạn làm được hảng trả lương, nhưng phần nào quý vị cũng đã giúp cho mọi
người. Do đó, khi làm việc các bạn nên suy nghĩ thế này: “Công việc tôi
đang làm đây nhằm giúp đỡ những kẻ khác”. Trường hợp các bạn
đang làm súng, đúc đạn mà quý vị vẫn nghĩ rằng “Tôi đang làm việc này
để giúp đỡ mọi người” thì cũng hơi khó, và có vẽ đạo đức giả, phải
không?
Hỏi: Con người có thể đạt được sự giác ngộ giải thoát mà không cần
lìa bỏ xa lánh cuộc đời?
Đạt Lai Lạt Ma:
Chắc chắn được. Từ bỏ thế gian có nghĩa chúng ta nên xa lánh mọi thú vui
dục lạc của trần tục, chứ không phải là sống biệt lập tách rời cuộc đời.
Mục đích chính của Phật giáo là phục vụ cứu độ chúng sanh. Muốn giúp đỡ
mọi người, chúng ta cần phải có mặt trong xã hội, chứ không nên tự mình
sống lìa xa quay lưng với quần chúng.
Hỏi: Thưa Ngài! Ngài đã có dịp đi thuyết giảng viếng thăm nhiều
nơi, ngài có cảm tưởng thế nào về đất nước Hoa Kỳ?
Đạt Lai Lạt Ma:
Đây là một quốc gia vĩ đại. Con người hoàn toàn tự do trong sự chọn lựa
và chấp nhận bất cứ tư tưởng, truyền thống hay tôn giáo nào mà họ ưa thích
và tôn kính. Điều đó rất tốt. Tôi nhận thấy người dân Mỹ có tính tình ngay
thẳng thành thực với tâm hồn rộng lượng cởi mở, thích giúp đỡ mọi người.
Tôi rất ngưỡng mộ và mến yêu đất nước này.
http://www.buddhismtoday.com/viet/phatphap/phatgiao_dongtay.htm