- Thiền Đối với
Văn Minh Nhân Loại
Ngày nay, nhờ vào những thành tựu của khoa học kỷ thuật, cuộc
sống vật chất của chúng ta được nâng cao. Chính vì thế mà con người
của thời đại đã xu bồ chạy theo đà phát triển của vật chất, trong
khi đó họ lại quên đi sự phát triển nội tâm – hay là sự phát triển
của đời sống tâm linh (Mental development), và sự hiểu biết của con người
về sự sống và mối quan hệ của chúng ta với vũ trụ thì hầu như là
tiến bộ rất ít.
Xét về phương
diện chung, khoa học và kỹ thuật chủ yếu là phục vụ cho kinh tế và
chiến tranh hơn là phục vụ cho nhân loại. Với sự phát triển ngày càng
rầm rộ những phát minh hiện đại như vũ khí hạt nhân, bom nguyên tử,
chúng đã vô tình cắt đứt mối quan hệ giữa chúng ta với môi trường
thiên nhiên. Chúng ta ngày càng làm cho môi trường sống tự nhiên bị ô
nhiễm trầm trọng. Và hơn nữa là chúng ta bị khuất phục trước ham muốn
vật chất ngày càng nhiều. Cũng chính vì vậy mà nhiềungười đã quan niệm
sai lầm về tiến bộ trong cuộc sống. Họ cho rằng sự thoải mái vật chất
là sự tiến bộ trong cuộc sống, mà họ quên đi một điều là chính sự
tiến bộ vật chất càng làm cho con người càng ham muốn, mà càng ham muốn
càng khổ đau, bất hạnh. Một cuộc sống an lạc, hạnh phúc không chỉ dựa
vào một yếu tố “thoải mái về vật chất” mà còn phải dựa vào sự
“tiến bộ tâm linh”. Thiềnh chính là yếu tố tạo cân bằng cho cuộc sống
chúng ta trong nền văn minh vật chất xu bồ này. Thiền là phương pháp khoa
học. Nó tương đương với phương pháp thư giãn, giả lao” mà người ta
thường gọi. Thiền không chống lại khoa học và kỹ thuật. Ngược lại
cuôc sống vật chất thái quá tạo ra một sự mất cân bằng của mỗi con
người như các chứng trầm cảm, stress .v.v. Duy chỉ có con đường thực hành
Thiền nói chung mới có thể tạođược sự quân bình giữa chủ nghĩa vật
chất và chủ nghĩa tinh thần, giữa đời sống vật chất và ý thức con
người.
Theo nhận định
của một số học giả thì khoa học, nếu không được trí tuệ điều khiển,
dẫn dắt, và không nhằm vào mục đích phục vụ cho nhân loại, thì nó sẽ
có tác dụng ngược lại. Nó sẽ làm cho ý thức và cách sống của chúng
ta bị suy đồi, và chúng ta sẽ tự tách rời khỏi cái thế giới tự
nhiên trong lành, để sống trong một môi trường đầy hiểm nguy, chết
người.
Đối với nền
giáo dục hiện đại, nếu chỉ chú trọng đến việc thâu nhận kiến thức
ngày càng nhiều, gieo trồng trí nhớ, lý luận và sự hiểu biết phân biệt,
thì cá nhân sẽ trở thành một cáimáy suy nghĩ, tính toán và ghi nhận hiểu
biết. Xã hội giáo dục chúng ta theo một quy ước phán xét vật tốt vật
xấu dựa theo thói quen hơn là kinh nghiệm thực tế. Do không nhận chân
được điều ấ, chúng ta hoạt động theo hệ thống xã hội, theo sự tổn
hại trí tuệ.
Ngược
với lối giáo dục trên, giáo dục của Thiền dựa trên nền tảng của việc
thực hành về cơ thể vật lý và tinh thần, tạo cho sự thư giãn toàn bộ
các cơ bắp và lấy lại sự thăng bằng cho hoạt động của trí não. Trực
giác và sự sáng tạo thể hiện qua việc hành thiền, và chúng ta có thể
tìm lại được sinh lực của mình và tận dụng triệt để nguồn năng
lượng vô biên tiềm tàng trong mỗi cá nhân. Chúng ta học để biết mình
là ai , và hiểu được bản chất của nhân sinh và của vũ trụ. Kết quả
là khi đối diện với những tình huống đặc biệt, cảnh trái ngang trong
cuộc sống, chúng ta không phải lo âu, sợ hãi, ngược lại chúng ta sáng
suốt, tự tin để giải quyết vấn đề một cách tự tại từ sự hợp
nhất của thân – tâm và từ Chân
trí tuệ. Nhờ hành Thiền, nhận thức của con người được nuôi dưỡng
và trí tuệ được phát sinh, giảm bớt đi sự căng thẳng, và đây chính
là khát vọng sâu xa của nhân loại, khát vọng mà nền văn minh hiện đại
không thõa mãn được. Cũng chính nền văn minh hiện đại làm mất đi sự
thăng bằng trí não và toàn bộ cơ thể. Nó hủy hoại sinh khí của chúng
ta, sinh khí nà không phải chỉ trú ngụ trong trí não, nhưng còn trong hệ
thống thần kinh và trong những tế bào của chúng ta. Có phải chăng văn
minh thực sự của con người là sống như vậy? Cái văn minh vật chất nó
còn cướp đi cuộc sống tinh thần, sinh khí, sức lực của con người và
làm cho sự tiến hóa của con người thụt lùi đến kiệt sức.
Nhưng
chúng ta không thể phủ nhận hoàn toàn vai trò của văn minh vật chất, chắc
chắn là nó cần thiết cho cuộc sống chúng ta, nhưng nhân loại cũng khát
khao một nguyên lý nằm ngoài vật chất – phạm trù tinh thần. Hay nói
khác đi, cuộc sống của chúng ta không chỉ hướng ngoại mà còn phải hướng
nội, hướng về tâm trí, ý thức của chúng ta trong từng hành động, từng
việc làm.
Tóm lại,
hành thiền không chỉ giới hạn trong lãnh vực tôn giáo, mà nó còn phổ
biến khắp trong tất cả các lãnh vực của đời sống cá nhân. Hành thiền
nhằm đánh thức con người của thời đại, hãy hướng về nội tâm, hãy
xây dựng cho mình một cuộc sống an lạc, hạnh phúc thông qua việc kết hợp
hài hòa giữa cá thể với tự nhiên, giữa cuộc sống vật chất với cuộc
sống tâm linh. Hành thiền có thể giải quyết các căn bệnh của thời đại,
làm thăng bằng vật chất và tinh thần, thăng bằng con người và thiên
nhiên. Nói đúng hơn, hành thiền là một giải pháp nhằm làm quân bình cuộc
sống của chúng ta.
Theo “Introduction
To Zen”
http://www.buddhismtoday.com/viet/thien/046-thienvavanminh.htm