| ...... ... |
.. |
. |
.. |
. |
. |
- THẦN TÚ
- NGƯỜI KHAI SÁNG RA
THIỀN PHÁI PHÍA BẮC
- Tạ Trọng Quang
-
- Thần Tú, vốn họ Lý, người Uất Thị; Trần
Lưu (hiện là phía nam huyện Uất Thị, tỉnh Hà Nam). Thuở thiếu niên,
ông là nho sinh, ăn học ở Giang Nam, làu thông kinh sử sách kiêm cả Lão
Trang. Sau ông vào Đạo Phật, đến thời Đường Cao Tổ, niên hiệu Võ Đức
thứ tám (625 TL) đến chùa Thiên Cung_Lạc Dương_thọ cụ túc giới. Từ đây
chuyên nghiên cứu kinh Luận Tam thừa và rất tâm đắc luật Tứ Phần. Đến
50 tuổi, ông nghe nói thiền sư Hoằng Nhẫn, một Tổ Sư của thiền tông
đang khai sáng pháp thiền ở Song Phong Sơn_huyện Hoàng Mai-Ký Châu_nên vượt
núi trèo non, không nệ hà nghìn dặm xa xôi đến lễ Tổ. Sau khi gặp gỡ,
thưa hỏi đạo lý ông hết sức bái phục. Thốt câu: “Đây chính thật
là Thầy ta!”. Rồi làm đệ tử Hoằng Nhẫn. Thực tập bửa củi, gánh nước
làm các việc cực nhọc cầu pháp. Sáu năm cần khổ, ngày đêm chuyên
tâm, được Hoằng Nhẫn rất quý trọng, suy cử làm đệ tử thượng thủ.
- Niên hiệu Long Sóc năm đầu (601 TL), Hoằng Nhẫn
chọn người nối pháp, dặn dò chúng mỗi người làm một bài kệ, trình
kiến giải thiền học sâu cạn của mình. Cả chúng đều nhường Thần Tú,
vì cho rằng trí thức cả chúng đều do ông dạy. Thần Tú không thể chối
từ, ông làm bài kệ rằng:
- Thân là cây Bồ-đề
- Tâm là đài gương sáng
- Giờ giờ siêng lau chùi
- Chớ để dính bụi bặm
- Hoằng Nhẫn thấy bài kệ khen rằng: “Y theo bài
kệ này tu hành, nhất định có lợi ích lớn”, mà không nói Thần Tú đã
đắc pháp yếu thiền. Sau đó cư sĩ Huệ Năng ở phòng giả gạo làm một
bài kệ, Hoằng Nhẫn cho rằng đây hẳn là người lãnh hội thấu triệt
được thiền. Cuối cùng đem y bát trao cho Huệ Năng, bảo Huệ Năng về
phương Nam đợi cơ hội xiển dương thiền pháp.
- Thần Tú
không được trao y bát, tâm lý chấn động ít nhiều, nhưng ông xuất thân
cao quý, uy tín trọng vọng trong hàng đồng học, người theo rất đông.
Ông bị nội kết, không phục quyết định của Hoằng Nhẫn nên để cho
người đuổi theo Huệ Năng. Tuy không đuổi theo kịp nhưng cũng đủ làm
cho Huệ Năng dấu kỷ họ tên ẩn thân hơn 10 năm, không dám xuất đầu lộ
diện. Thần Tú trụ lại Hoàng Mai làm thủ toạ trong chúng của Hoằng Nhẫn,
xiển dương và phát huy học thuyết “Tiệm tu tiệm ngộ” của ông, cho
đến khoảng niên hiệu Thượng Nguyên (674-675) sau khi Hoằng Nhẫn viên tịch. Thần Tú mới về Ngọc Tuyền
tự, núi Đương Dương, Giang Lãng, Hồ Bắc, xây dựng một già lam cách
phía tây chùa bảy dặm- ở vùng đất bằng phẳng tựa núi- để xiển
dương pháp thiền. Hơn hai mươi năm hoằng hóa nơi này, học giả các nơi
về đây tham học với ông, con số lên đến hàng nghìn người.
- Thần Tú thua thiệt hơn Huệ Năng vì không được
nhận là dòng chính nối pháp Hoằng Nhẫn. Nhưng tư tưởng thiền học của
ông thật tế là kế thừa và phát triển một mặt trọng yếu tư tưởng
thiền học của Hoằng Nhẫn. Nguyên vì tư tưởng thiền học của Hoằng
Nhẫn đã có nhân tố Đốn và Tiệm-tức là có “giáo ngoại biệt truyền”
và có mặt “thiền mượn kinh giáo để ngộ tông chỉ”. Huệ Năng xử dụng
phần đốn ngộ và giáo ngoại biệt truyền để hoằng hoá và phát triển,
Thần Tú đi trên con đường “tiệm ngộ” và “mượn kinh giáo để ngộ
tông”, ông sùng phụng kinh Lăng Già và đặt nó làm tông yếu, kế thừa
pháp thiền lấy tâm làm tông của Hoằng Nhẫn. Thế nên tông Lăng Già coi
Thần Tú là đích truyền của Hoằng Nhẫn. Trong hệ thống truyền thừa của
kinh Lăng Già thì Câu-na-bạt-đà-la, người dịch kinh Lăng Già được coi là
cơ sở-kế tiếp là Bồ-đề-đạt-ma, Huệ Khả, Tăng Xán, Đạo Tín, Hoằng
Nhẫn là các Tổ đời thứ hai, ba, tư, năm và sáu. Thần Tú được suy tôn
làm Tổ thứ bảy. Chẳng qua Thần Tú không thiên trọng kinh Lăng Già mà trọng
thị các kinh điển khác. Tương truyền rằng Thần Tú có soạn một quyển
“Đại Thừa ngũ phương tiện” hoặc “Đại Thừa vô sinh phương tiện”.
Ngũ phương tiện môn là năm cửa phương tiện để đi vào thật tánh.
- 1.Tổng bày ra Phật
thể môn, cũng gọi là Ly niệm môn, ông nương vào Khởi Tín Luận thuyết
minh tâm thể vốn ly niệm.
- 2.Khai Trí Huệ
môn, cũng gọi là Bất động môn nương vào kinh Pháp Hoa khai, thị, ngộ,
nhập tri kiến Phật.
- 3.Hiển bày Bất tư
nghị giải thoát môn, nương theo kinh Duy Ma Cật dẹp hết tư tưởng nhị
biên là vào cửa giải thoát.
- 4.Thuyết minh Chư
pháp chánh tánh môn, nương vào kinh Tư Ích thuyết minh tâm không khởi,
không diệt, không hợp, không ly, tự tánh là chánh tánh.
- 5.Kiến bất dị
môn: nương vào kinh Hoa Nghiêm thuyết minh lý các pháp không sai biệt, tự
nhiên được vô ngại giải thoát.
- Từ những luận lý của “Đài thừa ngũ phương
tiện” có thể thấy rằng lý luận thiền học của Thần Tú rất phong
phú. Con đường tu tập của ông mở ra rất mênh mông.
- Pháp thiền của Thần Tú phổ biến rộng rãi ở
phương Bắc. Ngoài Tăng sĩ tu tập ra còn rất nhiều sĩ đại phu qui y và học
thiền với ông. Các quan liêu của triều đình, đến như Trương Thuyết_tể
tướng vào thời vua Đường Huyền Tông_Cũng là đệ tử tại gia của ông
và tôn kính thầy mình hết mực. Tiếng tăm Thần Tú được Tăng Ni cư sĩ
cực lực truyền tụng tán dương đến triều đình. Võ Tắc Thiên sùng mộ
danh đức nên sai sứ thỉnh sư vào triều. Năm sau nhằm vào niên hiệu Đại
Tuệ (710 TL) Thần Tú bấy giờ đã 90 tuổi vâng lệnh vào Lạc Dương. Do
tuổi cao và nhà vua đối với ông trọng vọng nên Thần Tú được ngồi
kiệu vào điện kiết già phu toạ đối trước nhà vua. Võ Tắc Thiên càng
thêm kính mộ, đích thân làm lễ và hỏi đạo thường xuyên. Công hầu,
quan chức, học giả, thường dân trong kinh thành tranh nhau đến tham lễ phủ
từ xa mỗi ngày có cả vạn người. Sau đó Võ Tắc Thiên ban chiếu định
xây một tự viên tên “Báo Ân Tự”, coi đây là sự biểu lộ niềm
kính trọng sâu xa của triều đình. Đến khi Đường Trung Tông tức vị
thì Thần Tú càng được kính trọng hơn. Ông là Pháp chủ của hai kinh
thành Trường An và Lạc Dương. Ông vinh hiển tột bậc vì làm Quốc sư
cho ba triều vua nhà Đường.
- Đường Trung Tông_niên hiệu Thần Long thứ 2-(706
TL)_Thần Tú mất ở chùa Thiên Cung_nơi ngày xưa ông đã thọ giới cụ
túc_thọ 101 tuổi. Triều đình dùng nghi lễ trọng vọng thọ tang ông.
Trung Tông phai sứ giả đến phúng điếu. Vương hầu lũ lượt đến thọ
tang. Ngày đữa linh cữu, hoàng đế đích thân tiễn đến Ngọ Kiều,
vương công bách quan thì đưa thẳng đến Y thuỷ. Nghi trượng tang lễ trần
thiết đến Sơn Tháp. Quan Thái thường khanh đánh nhạc dẫn đường, quan
Lang hộ thành giám hộ tang lễ. Thật là lễ tang trọng vọng chưa từng có.
Sau khi Thần Tú mất mấy ngày triều đình sắc phong hiệu là Đại Thông
Thiền Sư, tặng tên thuỵ là Tấn Tốc. Ông là người được triều đình
trọng vọng nhất trong lịch sử Phật Giáo Trung Quốc.
- Môn đồ nối pháp của Thần Tú có 19 người.
Trong ấy Phổ Tịch_ở Tung Sơn_và Nghĩa Phước_ở Tây Kinh_là hai người nổi
danh. Sau khi Thần Tú mất, Phổ Tịch và Nghĩa Phước thay ông lãnh đạo đồ
chúng, tiếp nhận sự hỗ trợ của triều đình, làm cho tông phong của Thần
Tú một thời cực thịnh.
- Trích “Trung Quốc Lịch Đại Danh Tăng”
http://www.buddhismtoday.com/viet/pgtg/nguoi/thantu.htm
|
|