Đây là Giới, đây là Định, đây
là Tuệ. Định cùng tu với Giới sẽ đưa đến quả vị lớn, lợi
ích lớn. Tuệ cùng tu với Định sẽ đưa đến quả vị lớn, lợi ích
lớn. Tâm cùng tu với Tuệ sẽ đưa đến giải thoát hoàn toàn các
món lậu hoặc, tức là dục lậu, hữu lậu (tri kiến lậu), vô minh
lậu. (Trường Bộ Kinh I. 554f).
Such and such is upright conduct; such and such
is earnest contemplation; such and such is intelligence. Great becomes the fruit, great
the advantage of earnest contemplation, when it is set round with upright conduct. Great
becomes the fruit, great the advantage of intellect when it is set round with earnest
contemplation. The mind set round with intelligence is set quite free from the
Intoxications, that is to say, from the Intoxication of Sensuality, from the Intoxication
of Becoming, from the intoxication of Delusion, from the Intoxication of Ignorance. (Diigha-Nikaaya
II. 81; Dialogues of the Buddha II. 85).
2
- Nghiệp ác đã được làm,
- Như sữa, không đông ngay,
- Cháy ngầm theo kẻ ngu,
- Như lửa tro che đậy.
- (Pháp Cú, kệ số 71)
An evil deed does not immediately bear fruit,
just as the newly-drawn milk does not curdle at once; but it follows the fool, burning him
like live coal covered with ashes. (Dhammapada, v 71)
3
Khi Thánh Giới được giác ngộ,
được chứng đạt; khi Thánh Định được giác ngộ, được chứng
đạt; khi Thánh Tuệ được giác ngộ, được chứng đạt; khi Thánh
Giải Thoát được giác ngộ, được chứng đạt, thời tham ái một
đời sống tương lai được trừ diệt, những gì đưa đến một
đời sống mới được dứt sach, nay không còn một đời sống nào
nữa. (Trường Bộ Kinh I. 616).
When noble conduct is realized and known, when
noble meditation is ralixed and known, when noble wisdom is realized and known--then is
the craving for future life rooted out, that which leads to renewed existence is
destroyed, and there is no more birth. (Diigha-Nikaaya II. 123; Dialogues of the
Buddha II. 131).
4
- Nếu thấy bậc hiền trí,
- Chỉ lỗi và khiển trách,
- Như chỉ chỗ chôn vàng,
- Hãy thân cận người trí!
- Thân cận người như vậy,
- Chỉ tốt hơn, không xấu.
- (Pháp Cú, kệ số 76)
One should follow a man of wisdom who rebukes one
for one’s faults, as one would follow a guide to some buried treasure. To one who
follows such a wise man, it will be an advantage and not a disadvantage. (Dhammapada, v
76)
5
Nếu có Tỷ-kheo, Tỷ-kheo ni, cư sĩ nam
hay cư sĩ nữ nào thành tựu Chánh pháp và Tùy pháp, sống chơn
chánh trong Chánh pháp, hành trì đúng Chánh pháp, thời người ấy
kính trọng, tôn sùng, đảnh lễ, cúng dường Như Lai với sự cúng
dường tối thượng. (Trường Bộ Kinh I. 640).
The bhikkhu or the bhikkhuni, the devout man or
the devout woman, who continually fulfils all the greater and the lesser duties, who is
correct in life, walking according to the precepts--it is he who fightly honours,
reverencesk venerates, holds sacred, and reveres the Tathaagata with the worthiest homage.
(Diigha-Nikaaya II. 138; Dialogues of the Buddha II. 150).
6
- Những người hay khuyên dạy,
- Ngăn người khác làm ác,
- Được người hiền kính yêu,
- Bị người ác không thích.
- (Pháp Cú, kệ số 77)
The man of wisdom should admonish others; he
should give advice and should prevent others from doing wrong; such a man is held dear by
the good; he is disliked only by the bad. (Dhammapada, v 77)
7
Đại bồ tát hộ trì mười nghiệp đạo lành như vậy
không hề gián đọan. Lại tự nghĩ rằng: Tất cả chúng sanh sa đọa
nơi ác đạo đều do mười nghiệp ác. Vì thế nên tôi phải tự tu
chánh hạnh, cũng khuyên ngưòi khác tự tu chánh hạnh. Vì mình không
tự tu thời không thể bảo kẻ khác tu. (Thích Trí Tịnh (Tr.) (1994), Đại
Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh, tập II, Thành Hội Phật Giáo Tp.
Hồ Chí Minh Aán Hành, trang 435)
"As the
enlightening beings constantly preserve these ten virtuous ways, they evoke this intent:
‘Whatever ills, states of woe, and pitfalls beset sentient beings, all are caused by
practicing nonvirtuous action, so I myself will abide in right action and also lead others
to right action. Why? It is impossible to get others to abide in right action as long as
one does not abide in right action oneself.’" (The Flower Ornament Scripture:
A Translation of the Avatamsaka Sutra, Tr. by Thomas Cleary (1993), Boston &
London: Shambhala Publications, p. 715)
8
- Như đá tảng kiên cố,
- Không gió nào lay động,
- Cũng vậy, giữa khen chê,
- Người trí không giao động.
- (Pháp Cú, kệ số 81)
As a mountain of rock is unshaken by wind, so
also, the wise are unperturbed by blame or by praise. (Dhammapada, v 81)
9
Thế Tôn nói với các Tỷ-kheo:
"Này các Tỷ-kheo, nay Ta khuyên dạy các ngươi: ‘Các pháp
hữu vi là vô thường, hãy tinh tấn, chớ có phóng dật.’"
Đó là lời cuối cùng của Như Lai. (Trường Bộ Kinh I. trang
665).
The Exalted One addressed the brethren, and
said: ‘Behold now, brethren, I exhort you, saying: "Decay is
inherent in all component things! Work out your salvation with diligence!"’ This
was the last word of the Tathagata. (Dialogues of the
Buddha II, p. 173).
10
- Những ai hành trì pháp,
- Theo chánh pháp khéo dạy,
- Sẽ đến bờ bên kia,
- Vượt ma lực khó thoát.
- (Pháp Cú, kệ số 86)
But those who practise according to the
well-expounded Dhamma will reach the other shore (Nibbaana, having passed the realm
of Death (i.e., samsaara), very difficult as it is to cross. (Dhammapada, v 86)
11
Thế Tôn nói với tôn
giả Ananda đan ngồi một bên: -- Thôi vừa rồi, Ananda, chớ có buồn rầu,
chớ có khóc than. Này Ananda, Ta đã tuyên bố trước với ngươi
rằng mọi vật ái luyến, tốt đẹp đều phải sanh biệt, tử biệt và
ly biệt. Này Ananda làm sao được có sự kiện này: "Các pháp
sanh, trú, hữu vi, biến hoại đừng có bị tiêu diệt ?" Không
thể có sự kiện như vậy được. (Trường Bộ Kinh I. trang 649).
Then the Exalted One said to the
venerable Ananda, as he sat there by his side: O, Enough, Ananda! Do not let yourself be troubled:
do not weep! Have I not already, on former occasions, told you that it is in the very
nature of all things most near and dear unto us that we must divide ourselves from them,
leave them, sever ourselves from them? How, then, Ananda,
can this be possible -- whereas anything whatever born,
brought into being, and organized, contains within itself the inherent necessity of
dissolution -- how, then, can this be possible, that such a being should not be dissolved?
No such condition can exist! (Dialogues of the Buddha II. p. 158f)
12
- Dầu tại bãi chiến trường
- Thắng ngàn ngàn quân địch,
- Tự thắng mình tốt hơn,
- Thật chiến thắng tối thượng.
- (Pháp Cú, kệ số 103)
A man may conquer a million men in battle but one
who conquers himself is, indeed, the greatest of conquerors. (Dhammapada, v 103)
13
Này Ananda, những ai, sau khi Ta diệt
độ, tự mình là ngọn đèn cho chính mình, tự mình nương tựa chính
mình, không nương tựa một gì khác, dùng Chánh pháp làm ngọn đèn,
dùng Chánh pháp làm chỗ nương tựa, không nương tọa vào một pháp
gì khác, những vị ấy, này Ananda là những vị tối thượng trong
hàng Tỷ-kheo của Ta, nếu những vị ấùy tha thiết học hỏi. (Trường
Bộ Kinh I. trang 585)
Whosoever, Ananda, either now or after I am dead,
shall be a lamp unto themselves, and a refuge unto themselves, shall betake themselves to
no external refuge, but holding fast to the Truth as their lamp, and holding fast as their
refuge to the Truth, shall look not for refuge to any one besides themselves -- it is
they, Ananda, among my bhikkhus, who shall reach the very topmost Height! -- but they must
be anxious to learn. (Dialogues of the Buddha II, p. 108f)
14
- Tháng tháng bỏ ngàn vàng,
- Tế tự cả trăm năm,
- Chẳng bằng trong giây lát,
- Cúng dường bậc tự tu.
- Cúng dường vậy tốt hơn,
- Hơn trăm năm tế tự.
- (Pháp Cú, kệ số 106)
Month after month for a hundred years, one may make offerings (to
ordinary people) to the value of a thousand kahaapaì
as; het if, only for a moment, one pays homage to a bhikkhu who has practised Insight
Developoment, this homage is, indeed, better than a hundred years of making offerings (to
ordinary people). (Dhammapada, v 106)
15
- Không trên trời, giữa biển,
- Không lánh vào động núi,
- Không chỗ nào trên đời,
- Trốn được quả ác nghiệp.
- (Pháp Cú, kệ số 127)
Not in the sky, nor in the middle of the ocean,
nor in the cave of a mountain, nor anywhere else, is there a place, where one may escape
from the consequences of an evil deed. (Dhammapada, v 127)