- 5. Bạn sẵn sàng giúp đỡ,
- Bạn chung thuỷ khổ vui,
- Bạn khuyến khích lợi ích,
- Bạn có lòng thương tưởng.
- Biết rõ bốn bạn này,
- Người trí phục vụ họ,
- Như mẹ đối con ruột.
- Người trí giữ giới luật,
- Sáng như lửa đồi cao.
- Người tích trữ tài sản
- Như cử chỉ con ong.
- Tài sản được chồng chất,
- Như ụ mối đùn cao,
- Người cư xử như vậy,
- Chất chứa các tài sản,
- Vừa đủ để lợi ích,
- Cho chính gia đình mình.
- Tài sản cần chia bốn
- Để kết hợp bạn bè:
- Một phần mình an hưởng,
- Hai phần dành công việc,
- Phần tư, phần để dành,
- Phòng khó khăn hoạn nạn.
- (Kinh Trường Bộ II, trang 541)
-
- The friend who is a helpmate, and the
friend
- Of bright days and of dark, and he who
shows
- What it is you need, and he who throbs
for you
- With sympathy: - these four the wise
should know
- As friends, and should devote himself
to them
- As mother to her own, her bosom’s
child.
- To him amassing wealth, like roving
bee
- Its honey gathering [and hurting
naught].
- Riches mount up as ant-heap growing
high.
- When the good layman wealth has so
amassed
- Able is he to benefit his clan.
- In portion four let him divide that
wealth.
- So binds he to himself life’s
friendly things.
- One portion let him spend and taste
the fruit.
- His business to conduct let him take
two.
- And portion four let him reserve and
hoard;
- So there’ll be wherewithal in times
of need.
- (Dialogues of the Buddha II. pp. 179-180)
-
-
- 6. Người gần kẻ hạ liệt,
- Rồi cũng bị hạ liệt,
- Thân cận người đồng đẳng,
- Được khỏi bị thối đoạ,
- Ai gần bậc thù thắng,
- Mau chóng được thăng tiến,
- Do vậy hãy sống chung,
- Bậc ưu thắng hơn mình !
- (Tăng Bộ Kinh I, trang 223).
-
- Who follows mean companions soon
decays:
- He never fails who with his equals
mates:
- Who leans towards the noble rises
soon.
- So do thou serve a better than
thyself.
- (The Book of the Gradual Sayings I, p. 108).
-
-
- 7. Biết bố thí thiện sĩ
- Bất hại, chế ngự căn,
- Tự điều, hầu mẹ cha,
- Các vị sống Phạm hạnh,
- Bổn phận kẻ thiện khen,
- Người Hiền thực hiện chúng,
- Bậc Thánh thấy rõ vậy,
- Đạt được đời an lạc.
- (Tăng Chi Bộ Kinh I, trang 270-271)
-
- Giving and harmlessness and
self-restraint,
- Control of sense and servece to the
parents
- And holy ones who live the righteous
life,
- If any one be wise to do these things
- By good men favoured, he, an Ariyan
- Clear-sighted, will attain the world
of bliss.
- (The Book of the Gradual Sayings I, p. 135f).
-
-
- 8. Như núi đá sừng sững,
- Trong rừng sâu, rừng rậm,
- Các cây lớn dựa vào,
- Lớn lên những thần rừng.
- Cũng vậy, thiện nam tử,
- Có lòng tinh giới đức,
- Vợ con và gia quyến,
- Dựa vào để lớn mạnh,
- Với tuỳ tùng bà con,
- Nhờ cậy để sinh sống,
- Thấy vị giới hạnh làm,
- Giới, bố thí, thiện hành.
- Nếu chúng có mắt sáng,
- Chúng làm theo vị ấy,
- Ơû đây, làm đúng pháp,
- Con đường đến cõi lành,
- Trong thiên giới hỷ lạc,
- Ước muốn được hoan hỷ.
- (Tăng Chi Bộ Kinh I, trang 272-273)
-
- Just as a mountain, all of solid rock,
- Stands in a forest, in a mighty grove,
- And neath its shelter grow the
forest-lords:
- So in this world, dependent on their
head,
- A virtuous believer, wife and
children,
- Kinsmen and friends and relatives, who
live
- Supported by that clan-head, grow
apace.
- When they behold that good man’s
charity,
- His virtue and the righteous life he
leads,
- If they have wits, they follows his
example:
- So in this life treading with
righteousness
- The path that leads unto the Happy
Lot,
- In the Heaven World they win the bliss
they seek.
- (The Book of the Gradual Sayings I, p. 136).
-
-
- 9. Ai là người thông minh,
- Là người không sợ hãi,
- Lại là người nghe nhiều,
- Và cũng hạng trì pháp,
- Đối với chánh diệu pháp,
- Thực hành pháp, tuỳ pháp,
- Người như vậy được gọi,
- Vị chói sáng chúng Tăng,
- Vị Tỳ-kheo đủ giới,
- Tỳ-kheo-ni nghe nhiều,
- Bậc cư sĩ tín nam,
- Bậc cư sĩ tín nữ,
- Họ chói sáng Tăng chúng,
- Là ánh sáng chúng Tăng.
- (Tăng Chi Bộ Kinh I, trang 563)
-
- Whoso is wise and confident,
- Of learning deep, a Dhamma-bearer,
- And lives accordantly therewith,-
- “Light of the Order” such is
called.
- The virtuous monk, the learned nun,
- The layman and laywoman staunch,
- These four illuminate the Order.
- “Lights of the Order” they are
called.
- (The Book of the Gradual Sayings II, p. 9).
-
-
- 10. Đối với mẹ và cha,
- Ai hành xử tà vạy,
- Với Như Lai Chánh Giác,
- Hay với đệ tử Ngài,
- Người xử sự như vậy,
- Tạo nhiều điều vô phước,
- Những ai có ác hạnh,
- Đối với mẹ và cha,
- Đời này, bậc trí trách
- Đời sau sanh đoạ xứ.
- Đối với mẹ và cha,
- Ai hành xử chơn chánh,
- Với Như Lai Chánh Giác,
- Hay với đệ tử Ngài
- Người xử sự như vậy,
- Tạo nhiều điều phước đức,
- Những ai có chánh hạnh,
- Đối với mẹ và cha,
- Đời này bậc trí khen,
- Đời sau hưởng Thiên giới.
- (Tăng Chi Bộ Kinh I, trang 556-557)
-
- Mother and father and the Enlightmened
One,
- Tathagata, and those who follow him,
- Whoso entreateth ill stores up much
woe.
- For such ill deeds to parents, in this
life
- The sages blame that man, and in the
life
- That follows to the place of woe he
goes.
- Mother and father and the Enlightened
One,
- Tathagata, and those who follow him,
- Whoso entreateth well stores up much
merit.
- For such good deeds to parents, in
this life
- The sages praise that man, and
afterwards
- In the world of heaven he wins
happiness.
- (The Book of the Gradual Sayings II, p. 4)
-
-
- 11. Ai khen người đáng chê,
- Ai chê người đáng khen,
- Kẻ ấy với miệng lưỡi,
- Chứa chấp điều bất hạnh.
- Do vì bất hạnh ấy,
- Không tìm được an lạc.
- Nhỏ nhen không đáng kể,
- Là loại bất hạnh này,
- Bất hạnh do cờ bạc,
- Phá hoại các tài sản.
- Lớn hơn, lớn hơn nhiều,
- Là loại bất hạnh này
- Cho tất cả mọi người,
- Và cả với riêng mình.
- Những ai với ác ý,
- Đối với bậc Thiện Thệ,
- Trải qua một trăm ngàn,
- Thời Nirabbuda,
- Và cọng ba mươi sáu
- Với năm Abbuda,
- Bị sanh vào địa ngục,
- Trong suốt thời gian ấy,
- Nếu nhiếc mắng bậc Thánh,
- Với lời ý, nguyện ác.
- (Tăng Chi Bộ Kinh I, trang 554)
-
- Who praiseth him who should be blamed,
- Or blameth who should praised be,
- He by his lips stores up ill-luck
- And by that ill-luck wins no bliss.
- Small is the ill-luck of a man
- Who gambling loseth all his wealth.
- Greater by far th’ill-luck of him
- Who, losing all and losing self,
- Gainst the Well-fares fouls his mind.
- Whoso reviles the Worthy Ones,
- In speech and thought designing ill,
- For an hundred thousand periods,
- For six and thirty, with five more
- Such periods, to Purgatory’s doomed.
- (The Book of the Gradual Sayings II, p. 4).
-
-
- 12. Bị trói buộc cả hai,
- Dục ái và hữu ách,
- Bị trói buộc kiến ách,
- Với vô minh thượng thủ,
- Chúng sanh bị luân chuyển,
- Đi đến sanh và chết,
- Những ai liễu tri dục,
- Và toàn bộ hữu ách,
- Nhổ vất bỏ kiến ách,
- Và từ bỏ vô minh,
- Ly hệ tất cả ách,
- Họ vượt khỏi các ách.
- (Tăng Chi Bộ Kinh I, trang 571)
-
- Bound by the bond of passions and
becoming,
- Bound by the bond of view, by
ignorance
- Circled about, to birth and death
returning
- Creatures go faring on samsara’s round.
- But they who, passions fully
comprehending,
- Have learned becoming’s bond and
have thrown off
- The bond of view and ignorance
abandoned,
- Freed from all bonds have surely bonds
transcended.
- (The Book of the Gradual Sayings II, p. 12f).
-
-
- 13. Biết đủ với sự vật,
- Không quan trọng, dễ được,
- Lại không có phạm tội,
- Tâm không bị phiền nhiễu,
- Về vấn đề trú xứ,
- Y áo và ăn uống,
- Tâm không bị lo lắng,
- Về phương hướng phải đi,
- Các pháp được tuyên bố,
- Thuận lợi Sa-môn hạnh,
- Chúng được có đầy đủ.
- Với vị không phóng dật,
- Tinh cần trong học tập.
- (Tăng Chi Bộ Kinh I, trang 600)
-
- Contented with what brings no blame,
- A trifling, easy-gotten thing,
- His mind untroubled by the thought
- Of lodging, robes, or food and drink,
- He is not worried where to go.
- And thus the things declared to suit
- The life of the recluse are won
- By that contented, earnest monk.
- (The Book of the Gradual Sayings II, p. 30).
-
-
- 14. Hãy sống không có tham,
- Với tâm không có sân,
- Chánh niệm và nhất tâm,
- Nội tâm khéo định tĩnh.
- (Tăng Chi Bộ Kinh I, trang 605)
-
- Not covetous, with heart of malice
void,
- A man should dwell, with concentrated
mind,
- With mind one-poined, in the self
controlled.
- (The Book of the Gradual Sayings II, p. 32).
-
-
- 15. Tin tưởng vào tối thượng,
- Biết được pháp tối thượng,
- Tin tưởng Phật tối thượng,
- Đáng tôn trọng vô thượng
- Tin tưởng Pháp tối thượng,
- Ly tham, an tịnh, lạc
- Tin tưởng Tăng tối thượng
- Là ruộng phước vô thượng,
- Bố thí bậc tối thượng
- Phước tối thượng tăng trưởng,
- Tối thượng về thọ mạng,
- Dung sắc và danh văn,
- Tối thượng về an lạc,
- Tối thượng về sức mạnh,
- Bậc trí thí tối thượng,
- Pháp tối thượng chánh định,
- Chư Thiên hay loài người,
- Đạt được hỷ tối thượng.
- (Tăng Chi Bộ Kinh I, trang 615 –
616)
-
- Of those who have faith at its best
- Who comprehend best Dhamma
- Of those who have faith in the Buddha,
- Gift-worth, unsurpassed:
- Of those who have faith in Dhamma,
- Passionless, calming, blissful:
- Of those who have faith in the Order,
- The field of merit supreme:
- Of those who give gifts of their best
- The merit doth increase.
- Best is their life and beauty,
- Fame, good report, bliss, strength.
- The sage who gives of his best,
- In best of dhammas calmed,
- Deva-become or human,
- Winning the best rejoiceth.
- (The
Book of the Gradual Sayings II, p. 39f).