- NGỘ NHẬP
- PHẦN THỨ HAI
- TIẾN TỚI
- III. BƯỚC CHÂN
THỨ BA LÊN ÐƯỜNG THỰC HIỆN VIỆC TRỞ VỀ SỰ IM LẶNG:
- Sự Chuyển Ðộng
Toàn Diện Của Tâm Thức Lên Ðường Viễn Ly
-
- IV. BƯỚC CHÂN
THỨ TƯ LÊN ÐƯỜNG THỰC HIỆN VIỆC TRỞ VỀ SỰ IM LẶNG:
- Sự Chuyển Ðộng
Toàn Diện Của Tâm Thức Trong Ðệ Nhất Khổ Ðế
-
- V. BƯỚC CHÂN THỨ
NĂM LÊN ÐƯỜNG THỰC HIỆN VIỆC TRỞ VỀ SỰ IM LẶNG:
- Sự Chuyển Ðộng
Toàn Diện Của Tâm Thửc Trong Tư Tưởng Phật Giáo Mật Tông Của Hóa
Thân Tây Tạng Tarthang Tulku
-
- VI. BƯỚC CHÂN
THỨ SÁU LÊN ÐƯỜNG THỰC HIỆN VIỆC TRỞ VỀ SỰ IM LẶNG:
- Sự Chuyển Ðộng
Toàn Diện Của Tâm Thửc Trong Tư Tưởng Phật Giáo Mật Tông Của Hóa
Thân Tây Tạng Chogyam Trungpa.
-
- VII. BƯỚC CHÂN
THỨ BẢY LÊN ÐƯỜNG THỰC HIỆN VIỆC TRỞ VỀ SỰ IM LẶNG:
- Sự Chuyển Ðộng
Toàn Diện Của Tâm Thức Trên Con Ðường_ Hành Ðộng Phật Giáo Của Trí
Thức Tây Phương.
-
- VIII. BƯỚC CHÂN
THỨ TÁM LÊN ÐƯỜNG THỰC HIỆN VIỆC TRỞ VỀ SỰ IM LẶNG:
- Sự Chuyển Ðộng
Toàn Diện Của Tâm Thức Trong Hướng Ði Của Phật Giáo Việt Nam Giữa
Các Tư Trào và Trong Bối Cảnh của Xã Hội Tây Phương Hiện Nay.
- CHƯƠNG BA
- BƯỚC CHÂN THỨ
BA LÊN ÐƯỜNG THỰC HIỆN
- VIỆC TRỞ VỀ SỰ
IM LẶNG:
- SỰ CHUYỂN ÐỘNG
TOÀN DIỆN CỦA TÂM THỨC
- LÊN ĐƯỜNG VIỄN
LY
“Tàn canh đêm, đức Phật thức dậy ngồi im lặng
và dương mắt lên nhìn chăm chăm vào cả vũ trụ thế gian” (Buddhaghosa,
Sumangala Vilàsinì. 1-45)
I.
THÀNH PHỐ LOS ANGELES VÀ NHỮNG THỊ
TỨ NGÀY XƯA CỦA ẤN ÐỘ.
Năm tàn tháng tận những ngày cuối cùng
trong năm, trời lạnh se sẽ và ánh nắng vùng thị tứ Los Angeles ràng rạng
vàng tươi trong suốt như cách đây trên hai ngàn năm trăm năm khi Người Ðến
Như Thế (Như Lai - Tathàgata) đang ngồi một mình lặng lẽ trong phòng trong
vùng thị tứ Vaisàlì hay trong những thành phố khác như Sràvasti hoặc
Ràgagriha ở tận bên kia đất trời Ấn Ðộ; thị tứ Los Angeles hiển
nhiên không thể nào làm cho mình mường tượng được chút gì về thị tứ
Vaisàlì tuyệt đẹp ngày xưa của Ấn Ðộ, một thị tứ mà trước kia ra
đi, đứng trên đỉnh đồi ngó lại, Ðức Phật đã nói lời giã biệt đầy
xúc động thầm kín: “Ôi Vaisàlì, đây
là lần cuối cùng ta nhìn mi”, đứng trên đỉnh đồi ngó lại,
Vaisàlì lần cuối trước khi đi về Kusinagara để nhập Niết Bàn, đứng
ngó nhìn ánh nắng vàng ửng sáng trên vùng thị tứ Vaisàlì, Ðức Phật
nói với Ànanda: “Ðất trời Ấn Ðộ thật là lung linh màu sắc và sum
suê rậm rạp trù phú, đời sống dân cư ở đây thực là dịu dàng dễ
thương” (citram jambudvìpam, manoramam jivitam manusyà-nàm).
Thị tứ Los Angeles không phải là Vaisàlì hay
Sràvasti, nhưng ánh sáng chiếu lên thành phố vùng Califomia ngày hôm nay cũng
là ánh nắng vàng chiếu lên thành phố Vaisàlì cách đây trên hai ngàn năm
trăm năm, cũng một thứ ánh sáng vàng rực không giống như xưa mà cũng không
khác như xưa, lúc Người Ðến Như Thế và Người Ði Như Thế (Tathàgata).
Buổi sáng hôm nay không khác buổi sáng khi xưa,
mặt trời hôm nay cũng như mặt trời khi xưa, mặc dù mặt trời vẫn mới
lạ mỗi ngày (Heraclitus), nhưng mỗi lần mặt trời vừa mọc lên thì “ánh sáng chiếu rực sáng lên toàn thể thế
gian, giống như một vị Bồ Tát khi thành Phật thì đều dẫn vô số
chúng sinh đến Niết Bàn” (Ðại Bộ Bát Nhã Pancavimsati sàhasrikà).
Nếu chúng ta xoay chuyển cái nhìn của chúng
ta vào tráì tim của vũ trụ theo nhịp thở của Kinh Hoa Nghiêm (Avatamsaka)
thì tất cả mọi sự đều dung thông, dung nhiếp, viên dung tự tại vô ngại;
thời gian là không gian, một thời gian là tất cả không gian, một không
gian là tất cả không gian, tất cả thời gian là một không gian, tất cả
không gian là một thời gian, Los Angeles là Vaisàlì, một buổi sáng cách đây
trên hai ngàn năm trăm năm vẫn là buổi sáng hôm nay, và hiện nay Ðức Phật
vẫn còn đứng trên đỉnh đồi giả từ thị tứ một lần cuối: “Ôi
Vaisàli, thôi ta nhìn mi lần cuối..."
II.
HÌNH ẢNH VỀ “DÁNG DẤP MỘT KẺ
LÊN ÐƯỜNG” của THI HÀO ÐỨC RAINER MARIA RILKE và HÌNH BÓNG “KẺ LỮ
HÀNH THIÊN THU” của THI HÀO NHẬT BASHO
Hình ảnh Ðức Phật đứng trên đồi cao
quay nhìn lại Vaisàlì một lần cuối cũng giống như hình ảnh của đời
người. Mỗi cái nhìn là thiên thu vĩnh biệt, mỗi bước chân là trùng khơi
vạn lý, mỗi một giây phút trôi qua là tất cả thời gian không gian biến
mất. Hình ảnh của người đi và lân la đứng trên đồi nhìn lại cũng là
hình ảnh bất hủ của thi sĩ Ðức Rilke: “dù mình có làm gì đi nữa trên cõi đời này
thì mình vẫn có dáng dấp của một kẻ lên đường ?” (... “dass
wir, was wir auch tun, in jener Haltung sind / von einem, welcher forgeht ?”). Mặc dù
tất cả ngày tháng đều kéo nhau đi mất, nhưng như thi sĩ Nhật Basho thì
“những ngày và những tháng đều là những
kẻ lữ hành của Thiên Thu, và những năm tháng trôi qua thì cũng thế”.
Tất cả đều đi mất, nhưng không hẳn là mất biệt luôn, vì sự lên
đường bỏ đi ở đây là đi về Thiên Thu vạn đại, vì thế sự trôi chảy
liên tục và sự giã biệt liên tiếp kia chỉ là sự trở về “Nhất Pháp Giới Ðại Tổng Tướng Pháp Môn
Thể” (Ðại Thừa Khởi Tín Luận). Tiếng kêu của bầy ngựa vào thời
Bồ Tát Mã Minh cách đây hai ngàn năm cũng là tiếng kêu của bầy ngựa
ngày hôm nay trên những cánh đồng hoang khắp thế giới.
Mặt trời mọc, rồi mặt trời lặn rồi mặt
trời vẫn còn đó; dù mai kia toàn cả thái dương hệ có tiêu diệt đi nữa
thì rồi tỷ triệu thái dương hệ lại ra đời, rồi cứ thế tiếp tục
những vòng tròn tròn ốc, và những núi đồi lại mọc lên, rồi những
thành phố ra đời, và Ðức Phật vẫn đứng trên đỉnh đồi quay nhìn lại:
“ôi Vaisàlì, ta nhìn mi đây lần cuối...”
Trước khi lên đường ra đi lìa bỏ thế
gian này Ðức Phật chỉ nói đôi lời nhẹ nhàng như trên, nhưng đôi lời
ấy đã làm chúng ta mơ mộng triền miên và tương tư không dứt; đôi lời
ấy nói lên những gì thơ mộng cao đẹp nhất trần gian này và chiếu một
luồng ánh sáng lộng lẫy rực ngời xuống cả mặt đất. Cái nhìn cuối
cùng của Đức Phật, cái nhìn bao dung đầy thương yêu, đã biến đổi thành
phố tục lụy Vaisàlì thành ra một cái gì khác hẳn vượt ra ngoài một
địa danh tầm thường trên mặt đất; Vaisàlì đã chuyển hóa và trở
thành bất cứ nơi nào ta sống trên thế giới này, tất cả những thị tứ
thành phố trên mặt đất này đều là một Vaisàlì tâm linh mà Ðức Phật
đã đi qua ba lần trong Hóa Thân, và ngày hôm nay Báo Thân vẫn đứng trên,
đứng trên đỉnh đồi giã biệt trước khi trở về Pháp Thân bất sinh bất
diệt.
Khi mỗi một thành phố là một Vaisàlì tâm
linh thì bất cứ thành phố nào chúng ta đang sống cũng chính là nơi để
chúng ta tự chứng thành Phật, và bất cứ ngáy nào cũng là ngày cuối
cùng để chúng ta giã biệt Vaisàlì. Chúng ta chỉ thành Phật được khi chúng
ta là con người ở giữa thị tứ, không có cảnh Bồng lai thiên thai địa
đàng nào là thuận cảnh để ta giải thoát được; chính tất cả Nghịch
Cảnh của nơi ta đang sinh sống mới là nơi ta tự chuyển hóa tâm thức để
nhập vào “Tự Chứng Thánh Trí” (Cảnh
Giới Thánh Trí Tự Chứng, Kinh Lăng Già: “Svapratyàtmà ryainànatigocara”).
Nắng chiều bắt đầu lay động những hàng
cây thốt nốt cao vút của thành phố, chiều nay Los Angeles không còn là một
thành phố tạp nhạp của Mỹ quốc; Los Angeles đang chuyển hóa thành một
cảnh giới khác, nơi cuối cùng của một kẻ lên đường trở về mây trắng.
Los Angeles, ngày 1-2-85 những ngày cuối năm Giáp
Tý
- Chân
thành cảm ơn cư sĩ Mỹ Hồ đã phát
tâm đánh máy