- BIỂN HÁT LỜI
KINH
- Biển hát lời kinh, sóng pháp rền
- (Hải chấn triều âm thuyết phổ môn)
Biển sâu thẳm, biển mênh
mông và diễm tuyệt, biển bao dung vô lượng và biến ảo vô biên... Vì thế
biển cũng là Tâm.
Hãy nghe biển hát, biển hát lời kinh.
Biển vang rền, triều vọng tiếng... muôn
đời hát lên lời kinh của cánh cửa phổ độ, cánh cửa vô môn: “Hải
chấn triều âm thuyết Phổ môn”, đó là câu thi tán dành cho Bồ Tát
Quán Thế Âm nhưng mỗi lần đọc tụng, lại một lần thanh tân...
Hãy nghe biển hát, biển hát lời kinh.
- Biển mùa xuân
- sớm hôm không ngớt
- trầm trầm dâng dâng.
- Buson
- (Haru no umi
- hinemosu notari
- notari kana)
Ðó
là biển xanh đang thở. Biển thở vào trầm trầm, biển thở ra dâng dâng.
Ðó
là biển xanh đang múa. Vũ khúc của biển có nhịp điệu trầm, có nhịp
điệu dâng.
- Ðêm nay triều dâng trong biển
- Như nhịp tim trong thế giới này.
- Tagore
- (Tonight there is
a swell in the sea
- like the
heart-throb of the world).
Vì
sao biển lên tiếng, biển hát ca? Biển không là tịch tịch, liêu liêu của
vạn vạn đời hay sao? Bản tính nước đâu có âm thanh. Nhưng rồi có tiếp
xúc. Do đâu trái tim ta khóc cười?
- Nước nguyên không một tiếng đàn
- bởi đi ngang đá mà vang điệu huyền.
- (Thủ nguyên
vô thanh
- xúc thạch tức
minh).
Như
một lời uyên áo trong kinh Vượt qua ý thức (Vigyana Bhairava Tantra):
- Sóng khởi lên với nước
- và ánh lửa xa khởỉ lên với lửa
- cũng như thế ấy mà
- những làn sóng vũ trụ
- khởi lên từng hồi với ta.
Trái
tim là biển nên có biết bao là trận trận phong ba trong tâm thức mỗi người?
Nhưng cũng với trái tim, ta có thể làm lặng yên - sấm sét và lên đường
đi vào mây trắng phiêu diêu. Kinh Pháp Hoa trao truyền cho ta phương tiện
ấy:
- Tâm bi thì sấm sét yên
- Ý từ như áng mây hiền bao dung.
- (Bi thể giới
lôi chấn
- Từ ý diệu đại
vân).
Và
như vậy trái tim trở thành đại dương của tình yêu:
- Bạn là sâu thẳm đại dương
- Suối sông vô tận mười phương đổ vào
- Thiền sư Sùng Sơn
(Hàn Quốc)
Ðó là biển đại bi. Trong kinh Hoa Nghiêm,
trên đường đi tìm Bồ tát đạo, Thiện Tài đồng tử đã hỏi Tỳ kheo
Hải Vân: “Làm sao bỏ nhà thế tục mà sinh vào nhà Như Lai? Làm sao cạn
được biển ái dục mà sinh vào biển đại bi?”.
Biển ái dục ư ? Một bài thơ thiền của
Kenneth Rexroth đã miêu tả cái biển vô biên này:
- Khi mà yêu em
- như uống nước biển
- càng uống
- lại càng khao khát thêm
- chỉ còn cách uống cạn
- biển nước đầy vô biên.
- (Making love with
you
- Is like drinking
sea water.
- The more I drink
- The thirstier I
become,
- Until nothing can
slake my thrist
- But to drink the
entire sea).
Trước
câu hỏi của Thiện Tài, Tỳ kheo Hải Vân đáp rằng ngài dùng biển cả
làm cảnh giới và đã quán sát biển cả mười hai năm: “Thế gian này
có gì rộng lớn hơn biển cả không? Còn có gì vô lượng hơn chăng? Còn
có gì sâu thẳm hơn chăng? Còn có gì kỳ diệu hơn chăng?”. Cái tên Hải
Vân có nghĩa là “Mây trên biển” một vầng mây trắng đứng yên trên
trùng trùng sóng biển, nhẹ nhàng và oai nghi. Như người ta thường miêu tả
hình ảnh Ðức Quán Thế Âm trên đại dương: “Ðoan cư ba thượng tuyệt
trần ai” (Ðứng yên trên sóng trần ai tuyệt
vời).
Mây
trên biển, đó là cái tâm đã sạch bụi đời.
Hình ảnh diễm tuyệt ấy có thể gặp trong
bài đoản ca vô danh sau đây ở Vạn diệp
tập (Manyôshu):
- Biển lớn
- mênh mông không đảo
- sóng xanh phơi bày
- Ðứngyên trên sóng
- trắng một vầng mây.
- (ô-umi ni
- shima mo aranaku
ni
- unabara no
- tayutau mami ni
- tateru
shirakumo).
Biển
lớn (Ô-umi) và mây trắng (Shirakumo) thật ra là một. Hải Vân: biển là
mây, mây là biển. Cho dù là mây, các Bồ tát vẫn thề nguyện cứu đời
như lời kệ trong kinh Pháp Hoa:
- Lời thề sâu thẳm biển
- Muôn kiếp chẳng hề phai.
- (Hoằng thệ
thâm như hải
- Lịch kiếp bất
tư nghì)
Lời
thề đó là ánh quang minh soi chiếu đời đời trên biển trầm luân. Ai cũng
có biển tâm, có đủ chỗ để tiếp nhận ánh sáng, để cảm chiếu vầng
trăng toàn bích tuyệt vời:
- Biển triều dâng
- trải muôn manh chiếu
- trăng nằm mênh mông.
- Seisensui
- (Umi wa michishio
ka
- tsuki wa senjô
- hikari o shiku).
Ðứng
yên trên sóng triều có thể là một áng mây trắng, có thể là một vầng
trăng lạnh. Trăng và mây trên biển là những hình ảnh siêu thóat, huyền
diệu, là cái đẹp mà thơ ca không ngớt kiếm tìm:
- Vịnh Shiga
- sóng vỗ xa bờ
- hiện trên đầu sóng
- một vầng trăng lạnh
- trong ánh tinh mơ.
- Letaka
- (Shiga no ura ya
- Tôzakariyuku
- Namima yori
- Kôrite izuru
- Ariake no tsuki).
Vầng
trăng dường như bất động, đông lạnh giữa ánh sáng mờ ảo, giữa những
cơn sóng xao động liên tục gợi lên một trái tim thanh tịnh, sáng trong,
siêu phàm. Trăng có mặt giữa sóng cồn bọt sủi nhưng vẫn an nhiên, vô
ngại.
Một
bài đoản ca khác lộ rõ ý hơn:
- Trên biển thu đầy
- sóng triều lên xuống
- xô bóng trăng phai
- thế mà trăng vẫn
- còn nguyên hình hài.
- Fukayabu
- (Aki no umi ni
- Utsureru tsuki o
- Tachikaeri
- Nami wa araedo
- Iro mo kawarazu).
Trăng
vẫn nguyên hình nguyên sắc mặc cho bể dâu, dâu bể.
Nhưng trăng thì lúc ẩn lúc hiện. Chỉ có biển
cả mới thực là cảnh giới của con người, của tàng thức. Và cảnh giới
đó bao giờ cũng hùng vĩ, hoằng thâm, biến diệu:
- Từ biển bao la
- sóng đổ sấm rền
- lên bờ bãi xa
- tan tành, vỡ vụn
- tung tán mưa hoa.
- Sanetomo
- (ôumi no
- Iso mo todoro ni
- Yosuru nami
- Warete kudakete
- Sakete chiru ka
mo).
Tựa
như Thiên nữ tán hoa , khi sóng biển đập lên ta, có cách nào phủi giọt
biển đi, có cách nào phủi hạt muối đi? Và khi sóng biển lùi xa, ta nghe
như biển đang cười. Nhưng biển nhạo ta làm gì?
Hãy
lắng nghe âm thanh của biển, hãy nghe biển hát. Trên thế gian này không
có âm thanh nào kỳ diệu và cao quý hơn đâu, như kinh Pháp Hoa đã từng
tuyên thuyết:
- Diệu âm, Quán Thế Âm
- Phạm âm, hải triều âm
- Thắng bỉ thế gian âm. . .
Vượt
lên thế gian âm là tiếng biển hát. Hãy nghe biển hát, biển hát lời
kinh. Biển hát lời Diệu âm (thanh âm nhiệm mầu), biển hát lời cao quý
(Phạm âm), biển hát lời Quán Thế Âm (quán chiếu tiếng kêu thương của
cuộc đời).
- Biển hát, biển hát và biển hát.
- Biển ơi
- cho mượn triều dâng
- để ta hát tặng một vầng trăng yêu;
- Biển ơi
- cầm giữ tịch liêu
- để ta quay gót một chiều về thăm.
(Phật tử Mỹ Hồ đánh
từ
nguyệt san Giác ngộ số 67, tháng 10 năm
2001)
http://www.buddhismtoday.com/viet/vanhoc/bienhatloikinh.htm