Trong bối cảnh xã hội hiện
đại, nếu cho rằng đạo đức và hành vi xã hội của trẻ em ngày nay chỉ
được quyết định bởi cha mẹ và thầy giáo, thì đó là một kết luận
quá đơn giản.Trẻ em ngày nay sinh hoạt trong một cuộc sống đầy những
phức tạp. Cuộc sống của chúng đã bị can thiệp bởi giới truyền
thông, chúng đang tấn công người đọc, người xem và người nghe, chúng
được trình bày một cách hết sức khéo léo, được truyền qua những kỷ
thuật truyền thông tiên tiến đến nỗi những người lớn cũng thấy khó
có thể cưỡng lại được sức quyến rũ của chúng. Sự hấp dẫn của
truyền thông hiện đại đang chinh phục người tiêu thụ, bóp nghẹt họ
trong sự khuất phục vô vọng.
Truyền thông hiện đại đặc biệt là các phương tiện
điện tử, đã thu hút khán thính giả thanh thiếu niên trên khắp thế giới.
Họ đã trưởng thành với phương tiện truyền thông nầy. Phần lớn quan
điểm sống của họ được rút ra từ hành vi của những anh hùng màn ảnh
nhỏ của họ.Trong các thời đại trước đây, trẻ em được giới thiệu
về truyền thống của cộng đồng hay về một xã hội nào đó bởi cha mẹ,
anh chị và Thầy giáo của chúng. Bây giờ việc đó được chuyển giao cho
truyền thông điện tử . Hậu quả của việc ảnh hưởng truyền hình
trên thanh thiếu niên trong thời đại chúng ta , đã làm cho một số nhà
xã hội học gọi truyền hình là thế hệ đầu tiên trong lịch sử loài
người có bậc cha mẹ , thay vì hai như trước kia. Đối với nhiều thanh
thiếu niên ngày nay , màn ảnh nhỏ là cha mẹ , tôn sư, bạn bè , người kể
chuyện, giáo sĩ và là người hướng dẫn tất cả đều trộn lẫn thành
một. Đến đây thật thích hợp để chúng ta thăm dò phương tiện truyền
thông điện tử đã làm gì đến thế hệ thanh thiếu niên ngày nay.
Truyền hình
Một số nhà xã hội học, nhà giáo dục , nhà đạo đức
học dường như cho rằng phương tiện truyền hình đã đưa thiếu niên
ngày nay đi lạc đường . Trong vài trường hợp thiếu niên trong thời đại
của chúng ta có khuynh hướng bất thường hướng về hành vi tiêu cực.
Các nhà lãnh đạo có những ý kiến trên thường tố cáo truyền hình như
là một kẻ phạm tội.Thái độ nầy có lý do của nó, vì nhiều xã hội
của thế giới hiện đại, trẻ em xem truyền hình có vẻ như nhận một hình
ảnh méo mó của thực tại.
Trong quá khứ, con người sống bằng nghề nông là chính,
cha mẹ và ông bà kể chuyện cho con cháu của họ. Trẻ em tiếp nhận điều
hay lẽ phải qua loại hình giáo dục dân gian không chính thức đó. Nhưng
ngày nay, hình thức nhập môn xã hội ấy dường như đã được thay thế
tới một mức độ lớn hơn bởi máy truyền hình. Trong một vài trường hợp
ảnh hưởng cưởng bách của truyền hình gia đình có thể lấn át cả quyền
lực và tiềm năng của nền giáo dục chính thức. Một cuộc khảo sát mới
đây của Hoa Kỳ , đã cho biết số giờ của một đứa trẻ xem truyền hình
là gấp ba lần số giờ của em có mặt ở trường.
Phần lớn sản phẩm của truyền hình mà trẻ em tiếp nhận
là gồm các chương trình có những cảnh chết chóc, bao động, giết người,
ám ảnh và tàn sát. Điều nầy có khuynh hướng cho rằng đa số những vấn
đề trong đời sống phải được giải quyết ngay bằng phương thức bạo
động. Một câu chuyện được giới nghiên cứu về sự ảnh hưởng bạo
động của truyền hình thường nhắc đến, một người cha trẻ tuổi cho
đứa con tám tuổi của mình biết là ông nội của nó 86 tuổi đã qua đời.
Nó liền hỏi: "ai đã bắn ông ấy?".Trong thực tế đứa trẻ
đã tiếp nhận liên tục những phim bạo động trên truyền hình, các nhân
vật bị thanh toán phần lớn bằng súng.Vì vậy, nếu có người chết,
người ấy chắc chắn là bị bắn.
Ảnh hưởng và thảm kịch
Ngay cả các phim hoạt hoạrên truyền hình cũng thiên về
bạo động.Trong các chương trình thiếu nhi khuynh hướng bạo động có vẻ
là một hiện tương phổ biến. Điều đáng nói ở đây là số trẻ em
thích bắt chước các cảnh bạo động trên các phim mà chúng đã xem.
Chúng thích chơi các trò chơi có súng đạn. Tình trạng nầy bắt đầu làm
cho các bậc làm cha mẹ, các nhà giáo dục và các nhà lãnh đạo xã hội
phải lo ngại. Có những trường hợp trẻ em làm tổn hại lẫn nhau hay người
khác khi chúng bắt đầu nhại theo các hành động trên truyền hình .
Thảm kịch về một bé gái Na-Uy 5 tuổi trở thành nạn
nhân cho sự bạo động ba người bạn của mình, hai bé trai 6 tuổi và một
bé trai 5 tuổi.Vụ nầy tường thuật trên tờ Straits Time, số 20 /10
/1994 đã gây xúc động và làm chấn động cho tất cả các nước Bắc
Âu, khiến họ thức tỉnh nạn bạo động trên truyền hình đối với mạng
sống của thiếu nhi.
Các quốc gia nầy đã nhanh chóng phản ứng mạnh mẽ tình
trạng nầy và họ đã lập tức loại bỏ một số chương trình truyền
hình bạo động có ảnh hưởng tai hại đến tâm trí non nớt của trẻ
em.Tình trạng nầy đã trở thanh một vấn đề của quốc gia chứ không phải
là chuyện cá nhân hay riêng tư nữa.
Trong vấn đề nầy, hoặc chính phủ hoặc các phụ huynh
có trách nhiêm bảo đảm và ngăn chặn những chương trình có thể làm tổn
hại đến trẻ em. Nếu loài người không thể dùng phương tiện có tiềm
năng lớn cho lợi ích của mình, thì quả là một sự thật đáng buồn !.
Khi truyền hìng sử dụng không tốt , nó sẽ ảnh hưởng xấu đến khán
giả người lớn. Các phương tiện truyền thông có thể có hậu quả xấu
đối với người lớn và cả trẻ em là một vấn đề có tầm quan trọng
của quốc gia và cả thế giới..
Sách báo kích động
Một dạng truyền thông khác có hại cho giới trẻ, đó là
sách báo kích động . Quyền tự do phát biểu bởi sách báo ở một số quốc
gia đã được sử dụng để lôi kéo độc giả . Loại báo chí nầy có
khuynh hướng thực hiện quyền tự do phát biểu mà không có ý thức trách
nhiệm nào cả. Ở Anh quốc , việc đuổi theo chuyện giật gân đã đi đến
chỗ thái quá đáng nghi ngờ. Sự tấn công không e dè vào đời tư của các
nhân vật cấp cao nhất đã có tầm vóc của loại chuyện tai tiếng có
tính cách quấy nhiễu .Lề thói báo chí kiểu đó chắc chắn sẽ đem lại
sự suy đồi đạo đức cho độc giả ,đặc biệt là giới trẻ.
Sự bới móc đời tư không nương tay của một số tờ báo
như đã nói, có thể dễ bị thanh thiếu niên hiểu lầm đó là việc làm
hợp lý và bình thường.Một loại sách khác có thể nắm được độc giả
thiếu nhi một cách cụ thể là truyện tranh. Loại truyện tranh nầy có nội
dung bạo động , giết người, đánh lộn và các hành vi độc ác khác ,
các loại tình tiết nầy chiếm phần lớn của nội dung truyện. Một lần
nữa, điều đáng buồn là các truyện tranh có thể dùng rất tốt cho việc
giáo dục, xây dựng nhân cách và nâng cao đạo đức của giới trẻ , thì
chính nó cũng bị lợi dụng và trục lợi.
Loại truyện tranh có thể dùng một cách có hiệu quả tốt
để trình bày cho thiếu nhi ngày nay , nên cho in lại những chuyện vĩ đại
nhất cuả loài người như : Ramayana va Mahabharata (anh hùng ca của Ấn Độ)
hoặc truyện tiền thân của Đức Phật ( Jàtaka) được trình bày qua thể
loại truyện tranh sẽ hấp dẫn và có ích cho giới độc giả trẻ tuổi
ngày nay.
Hãy Bảo vệ con cái chúng
ta
Các bậc cha mẹ , thầy giáo và các nhà lãnh đạo tinh thần
nên đặt các sản phẩm truyền thông nầy dưới sự giám sát nghiêm khắc.
Một tổ chức có trách nhiệm ở cấp cộng đồng hoặc ở cấp quốc gia
đảm nhận việc đánh giá định kỳ về sự kích động của truyền thông
trên thiếu nhi .Ngành truyền thông nên được yêu cầu chấp nhận một số
biện pháp tự kiểm soát để loại bỏ những sản phẩm có thể tác động
xấu đến trẻ em.
Trong một xã hội mà ngành truyền thông đi vào đời sống
của thiếu nhi một cách đáng ngạc nhiên, các bậc cha mẹ các nhà lãnh đạo
xã hội dường như không có biện pháp hữu hiệu nào để ngăn chặn ảnh
hưởng đáng nghi ngại của ngành này. Cha mẹ chỉ thức tỉnh khi tác động
xấu của truyền thông vào tận nhà của họ.
Mục đích chính của bài viết nầy là đề nghị biên soạn
một hiến chương cho ngành truyền thông , để hướng dẫn những người có
trách nhiệm trong nghành nầy chấp nhận một số hướng đi đúng đắn đạo
đức và chuyên môn, đặc biệt là đối với những sản phẩm có thể ảnh
hưởng xấu đến hành vi của trẻ em.
Đó làmột nhu cầu thực sự bức thiết cho thế giới vào
lúc nầy khi mà trẻ em khắp nơi đang gặp khủng hoảng. Các phương tiện
truyền thông toàn cầu có một vai trò chủ đạo để thi hành , nếu chúng
ta muốn thấy thế hệ hiện tại của trẻ em thế giới bước sang thế kỷ
21 an toàn và không thương tổn về đạo đức.
(Trích dịch từ tài liệu: Parents &
children, key to Happiness của Ven. Weragoda Sarada Thero, Xuất bản tại
singapore,1994)