Ngày 12 tháng 8 năm 2008 (nhằm
ngày 12 tháng 7 âm lịch năm Mậu Tý), tại Tổ đình Chùa Hội Khánh
đã tổ chức lễ động thổ xây dựng Trung tâm Văn hoá Phật giáo Bình
Dương. Đây là công trình lớn, được hình thành bằng tâm huyết và
“trí lực, vật lực, tài lực” của nhiều người. Toàn bộ kiến trúc
công trình hài hoà với nghệ thuật kiến trúc cổ của tổng thể tổ
đình chùa. Đặc biệt là tượng Phật Thích ca nhập Niết bàn nằm
dài 52m, là một trong những tượng Phật dài nhất Việt Nam cho đến
thời điểm hiện nay. Tượng Đức Phật nằm ẩn hiện trong khu rừng
Dầu và Sao gợi cho khách thập phương hình ảnh Phật Thích ca nhập
Việt (chết) trong rừng Tala Song Thọ cách đây trên 2500 năm. Nói
về công trình, TT Thích Huệ Thông cho biết “Công trình hoàn
thành sẽ góp phần làm cho tổng thể không gian Khu di tích văn
hoá lịch sử Tổ đình chùa Hội Khánh càng thêm rộng lớn, trang
nghiêm và tráng lệ”.
Trung tâm Văn hoá Phật giáo
Bình Dương được ra đời từ ý tưởng nào, thưa TT?
Bình Dương là một tỉnh có nền kinh
tế phát triển mạnh trong khu vực. Nhưng đến nay, các tu sĩ, tăng,
ni trẻ của Bình Dương muốn tham gia các khoá Phật học phải đến
TP.HCM, Đồng Nai, Tây Ninh, Long An, Bà Rịa – Vũng Tàu. Điều đó
làm trăn trở cho những người có tâm huyết với sự phát triển của
Phật giáo tỉnh nhà. Nói đúng ra, Bình Dương từng có một khoá đào
tạo Phật học đầu tiên, niên khoá 1995-2000 tại Tổ đình chùa Hội
Khánh. Nhưng sau khoá học đó, việc giảng dạy đã không được tiếp
tục do một số khó khăn khách quan và điều kiện về cơ sở vật chất
chưa đủ tầm của một ngôi trường. Trung tâm Văn hoá Phật giáo
Bình Dương hoàn thành vừa là nơi để đào tạo các khoá học về Phật
giáo dành cho tất cả các tăng, ni, phật tử và những người có
mong muốn tìm hiểu về Phật học, vừa là nơi sinh hoạt Phật giáo.
Xin TT cho biết đôi nét về
trung tâm?
Tổng thể công trình là 1.200 m2
, nằm trong tổng diện tích trên 13.000 m2 khu đất của
tổ đình chùa, bao gồm nhiều hạng mục. Ở trung tâm là Trường
trung cấp Phật học, hai bên tả, hữu là nhà truyền thống Phật
giáo và thư viện. Nhà truyền thống là nơi để ghi lại công lao
của các bậc hoà thượng tiền nhân từ lúc Phật giáo có mặt ở Bình
Dương cho đến nay và ghi lại công lao của các vị hoà thượng đối
với hai cuộc kháng chiến, giúp cho thế hệ kế thừa hiểu, gìn giữ
và bảo tồn những giá trị truyền thống của cha ông. Thư viện quy
tụ nhiều đầu sách tam tạng kinh điển và các quyển sách mang tính
nghiên cứu cho những ai muốn tìm hiểu nghiên cứu về lịch sử Phật
giáo. Khuôn viên được bao bọc bởi những dãy cây Sao và cây Dầu
(5 năm tuổi).
Tượng Phật Thích ca dài 52m
nằm trên nóc mái tầng trệt thể hiện một sự sáng tạo vô cùng ấn
tượng và độc đáo, TT có thể nói về tượng Phật?
Tượng Phật Thích ca dài 52m nằm
trên nóc mái tầng trệt, cách mặt đất 24m, có thể xem đây như là
một sự đột phá táo bạo trong ý tưởng. Số 52 biểu tượng cho 52
quả vị (Thập Tín, Thập Trụ, Thập Hạnh, Thập Hồi Hướng, Thập Địa,
Đẳng Giác và Diệu Giác) để tu chứng thành Phật. Ngoài ra còn có
52 vị chúng sinh ở khắp nơi thấy ánh sáng Phật mà đến dự Pháp
hội Niết Bàn và 52 phẩm vật dâng cúng Đức phật trong hội Niết
Bàn. Cho đến thời điểm này, đây là một trong những tượng Phật
nằm dài nhất ở Việt Nam . Tượng Phật nằm nghiêng trong tư thế
kiết tường. Từ bờ vai phải qua bờ vai trái của Đức Phật cao 11m.
Phần trong của Đức Phật là không gian rất rộng, có thể dùng làm
một ngôi chánh điện để thờ phượng. Phần bệ nơi Phật nằm sẽ được
trang trí các phù điêu, tái hiện lại lịch sử Đức Phật từ Đản
sinh đến nhập Niết bàn.
Với kiểu kiến trúc rất đẹp
nhưng cũng rất khó này, kết cấu của công trình đã được thiết kế
như thế nào, thưa TT?
Để bảo đảm sự bền bỉ và chắc chắn
của lối kiến trúc độc đáo này, tất cả các trụ cột đều được ép
cọc bê tông. Tổng số ép cọc là 200 tim, chiều dài của mỗi tim là
16m, đường kính của cọc là 25×25cm, mỗi một tim có khả năng chịu
lực 70 tấn. Số cột công trình là 90 cột, mỗi 1 cột có 4 cọc
móng, mỗi cọc dài 16m. Cột lớn nhất đường kính 50cm, chiều cao
của nền móng 1,5m từ vạch sân đến nền. Từ mặt nền đến mặt sân
thượng là 6,3m. Hoa văn kiến trúc được thiết kế theo lối cổ, hợp
với tổng thể kiến trúc của chùa. Cầu thang bờ rộng là 8m, ở giữa
cầu thang là sân khấu có thể tổ chức những buổi lễ không gian
ngoài trời. Mái nhà cong theo kiến trúc chùa Việt Nam , sử dụng
ngói âm dương màu xanh lợp mái hài hoà với cảnh trí thiên nhiên.
Được biết, trước đây phần đất
xây dựng trung tâm thuộc diện giải toả đền bù cho dự án thế kỷ
21, thưa TT?
Đất của chùa trước năm 1975 là 4ha.
Trong chiến tranh chùa đã nhường đất nơi đây cho một số dân tảng
cư từ nhiều nơi về đất Phú Cường sinh sống và 28 ha ruộng ở xã
An Tây, Bến Cát được hiến cho cách mạng lấy làm huê lợi nuôi
quân trong 2 cuộc kháng chiến. Hiện nay tổng thể diện tích Tổ
đình chùa Hội Khánh còn lại 2 ha , khuôn viên bảo vệ di tích
khoảng 9.000 m2 , trên 14.000 m2 chùa phối
hợp với kiểm lâm thị xã trồng tràm và cây lâu năm. Năm 2007, 1,3
ha đất xây dựng Trung tâm nằm trong quy hoạch của dự án thế kỷ
21. Trăn trở với kiến trúc hiện đại sẽ phá vở không gian kiến
trúc nghệ thuật cổ của ngôi chùa có niên đại gần 3 thế kỷ nên
chúng tôi đã gửi đơn đến UBND tỉnh đề nghị giữ lại phần đất của
chùa và đã được chấp thuận.
Việc tạo tượng Phật có tầm
quan trọng như thế nào, thưa TT?
Tạo tượng Phật được xem là giai
đoạn vô cùng quan trọng, mang tính quyết định cho một pho tượng
“có thần”. Cặp mắt Đức Phật phải thể hiện được sự thiền vị,
gương mặt vô ngã, vị tha, phong thái thoát tục của một đấng giác
ngộ từ bi. Để làm được điều này, đòi hỏi người nghệ nhân ngoài
trình độ chuyên môn phải có một tâm hồn cảm nhận sâu sắc về Đức
Phật.
Tại sao toàn bộ kiến trúc
công trình lại mang những giá trị nghệ thuật cổ, thưa TT?
Tổ đình chùa Hội Khánh còn lưu giữ
những giá trị nghệ thuật kiến trúc của một ngôi chùa cổ và góp
phần to lớn trong hai cuộc kháng chiến. Toàn bộ kiến trúc công
trình mang nét cổ để hài hoà với tổng thế kiến trúc của chùa.
Công trình hoàn thành sẽ góp phần làm cho tổng thể không gian
Khu di tích văn hoá lịch sử Tổ đình chùa Hội Khánh càng thêm
rộng lớn, trang nghiêm và tráng lệ. Tổng kinh phí cho công trình
dự kiến trên 10 tỷ đồng. Trung tâm Văn hoá Phật giáo Bình Dương
có thể xem là công trình văn hoá lịch sử của thế kỷ 21 và muốn
hoàn thành công trình theo đúng như dự kiến đòi hỏi tâm huyết,
sự đóng góp tích cực từ “trí lực, vật lực, tài lực” của nhiều
người.
Xin cảm ơn TT và kính chúc TT
Sức khoẻ và An Lạc!