The Happy Spring
(The Year of the
Buffalo – 2009)
Thích
Trừng Sỹ
We all know that a year
with twelve months, a month with four weeks, a week with seven days and
nights, a day and night with twenty-four hours, an hour with sixty
minutes…has always passed in every moment of our daily life. Although
time has passed passed, the Happy Spring is always present in you and in
us, in the family and in the Buddhist pagoda, in every place and
everywhere.
The Happy Spring, also
known the Spring of Maitreya Buddha or the Peaceful Spring, is
practically present in us whenever we are aware to keep control of our
breath, speech, thought and actions mindfully and vigilantly right here
and now in the present life.
Based on the title of this
writing, we encounter the word “Happiness,” we can learn about it
through various and different angles, especially through Discourses,
verses, through thoughts and the meanings of Buddhist Studies as
follows:
“Happy is the birth of
the Buddha,
Happy is the noble Dhamma,
Happy is the harmonious
Sangha,Happy is the practice of the Four Assemblies in brotherhood and
sisterhood.”[1]
As you know happiness is
felt through many different aspects and angles, but in the final,
happiness, which is felt best, is happiness derived from “the body of
peacefulness”and “mind of liberation” of each of us. That is
the most precious gift that we can offer to our lovers and to us on the
osscation of the new Spring.
Relying on the above verse
of Dhammapada, we encounter the word “happiness” to be
present in every teaching of the Buddha, we, in turn, find out about the
meanings of it below.
In Sanskrit or
Pāli languages, happiness with its root is “Sukha.” According
to Monier-Williams (1964), “Sukha” has two separate words “Su”
and “Kha.” “Su” means “good” and “Kha” means
“axle.” “Sukha” means “good axle.” For example, car
which has good axle can run fast, run far and run durably. Of course, it
must also depend on other factors such as wheels, petrol, engine oil,
etc. Likewise, we have “True Happiness,” we can transform the
unwholesome seeds into the wholesome seeds, we can cherish and foster
our heart of love and understanding towards all living things and living
beings, and we can go in the fields of secular life and spiritual life
finely.
Carrying out the doings,
we must have the specific methods such as loving speech, deep listening,
chanting Suttas, silently repeating the Buddhas’ and
Bodhisattvas’ names, sitting meditation, walking meditation, breathing
meditation in mindfulness, etc. in order that we can apply and train one
of the aforesaid methods suitably for our everyday life. From here, we
can enjoy the peaceful taste of training, we can bring flowers and
fruits of peacefulness and happiness to the many, and we can contribute
to building a realm of heaven or that of pureland right in this
world.
We know happiness, its
opposite, is “unhappiness” and “suffering” (Sukkha). Cultivation
is for us to achieve “happiness” and gradually transfom unhappiness and
suffering. In Buddhist term, the practical meaning of “Sukkha” is
“True happiness.” In the “Sutta of True Happiness,”(Mangala
Sutta), the second Discourse of the Sutta-Nipata, in the
fifth position of Khuddaka Nikāya, refers to the values of “True
Happiness” of Sutta that we can learn, understand, apply and
enjoy its peaceful taste from the first Spring of the new year up to the
last Spring of life. With our joyful and comfortable mind, let us
together read the “Sutta of True Happiness”for joy!
“Thus have I heard, at
one time World-Honoured One was staying in Savatthi at Jeta’s Grove,
Anathapindika’s garden. When the night near ended, there was a certain
deity with his surpassing radiance illuminated the entirety of Jeta’s
Grove, approached and bowed down to World-Honoured One. After having
bowed down to World-Honoured One, the deity stood at one side and
addressed World-Honoured One in verse as follows:
“Many deities and human
beings,
Who ponder on happiness,
Yearn happiness and ask
World-Honoured One,
What is true happiness?
He replies with the verse:
Not avoiding the foolish,
Associating with the wise,
Paying homage to those who
are worthy of homage,
This is true happiness.
Choosing a suitable place
to reside,
Having made merits in past
life,
Keeping one’s heart right
and straight,
This is true happiness.
Understanding broadly and
being skillful in handicraft,
Observing the Precepts
perfectly,
Saying in harmonious
speech,
This is true happiness.
Serving mother and father,
Cherishing spouse and
children,
Not being attached to
trouble,
This is true happiness.
Giving and living in
rectitude,
Helping one’s relatives,
Deeds are blameless,
This is true happiness.
Avoiding the evil,
Refraining from
intoxicants,
Being assiduous in the
right way,
This is true happiness.
Being respectful and
humble,
Being contented and
grateful,
Learning the Dhamma on
timely occasions,
This is true happiness.
Being patient and
obedient,
Visiting monks and nuns,
Discussing the Dhamma on
timely occasions,
This is true happiness.
Being pure and diligent,
Undertanding the Noble
Truths clearly,
Carrying them out and
being happy with Nibbana
This is true happiness.
Being in touch with the
world,
Keeping one’s mind
unshaken,
Sorrowless, dustless and
unruffled,
This is true happiness.
Those who train the
aforesaid teachings like that,
Do anything easy to
achieve,
Live peacefully in any
place.
This is true happiness.”[2]
Through “Sutta of
True Happiness,” we know happiness has the practical values,
first of all, it is felt by our body of harmony and mind of
deliberation, we can rewrite “happiness of the body” and “happiness
of mind.”
“Happiness of the body”
means we are very lucky to make the human body have enough hands, legs,
eyes, ears, nose, tongue, etc. We can experience happiness when our
hands and legs are still good enough to go in mindful meditation, sit in
mindful meditation; our eyes are still bright enough to see our lovers
and us existing and helping side by side; our ears are still clear
enough to hear Dhamma talk and birdsong; our nose smells to know
fragrance of flowers and fruits; our tongue tastes to know their
flavours, etc.
Moreover, “happiness of
the body”means we are aware to observe living things and living
beings, to protect the assets of people, to lead our peaceful and happy
life, to say useful, loving and pleasant words to every family and
everyone; conscious of not using drugs, intoxicants, beer, and smoking;
and conscious of consuming wholesome and good films, pictures,
newspapers and magazines with education, morality and science. We can
spare more time to work for charity, the release of animals; live our
harmonious and helpful life between people and living beings, between
people and living things; care about parents, spouses, teachers and
pupils; and teach descendants to become good persons.
Thus, “happiness of the
body” is happiness of our practice, happiness of very reality, that
of very practicality and that of very presence, we can train and enjoy
it right here and now in this wonderful life.
Besides, we know among us
there are unfortunate persons who do not have enough one of precious
conditions as we have, but they can also approach the Buddha’s teachings
from guides of the Dhamma or listen it in their ears, or speak
and sing it in their mouths, or feel it in their mind, etc. However,
they can taste the peaceful Dhamma and happiness in themselves.
Next to “happiness of
mind,”“happiness of mind” means we have enough good
conditions to learn, understand, train and enjoy the peaceful taste of
our body and mind. We can cultivate and transform the inactive seeds of
our mind such as the seed of sorrow, anger, greed, envy, delusion, etc.
and we can cultivate and water the good seeds of our mind such as the
seed of loving-kindness, that of compassion, that of joy, that of
equanimity or indiscrimination, etc.
Over here, what has just
been mentioned, the body and mind, which are divided like that are easy
for us to understand, but in fact, human body and mind are a single
entity inseparably as water with wave is oneness. Happiness of the body
is mainly that of mind, happiness of mind is also mainly that of the
body, and vice versa. Cultivation is for us to achieve peacefulness and
happiness of our body and mind. The peaceful body is peaceful mind;
peaceful mind is the peaceful body, and vice versa. Our body and mind
are unpeaceful, however hard we try, we never obtain happiness.
As the Awakened One’s
disciples, we learn and apply his practical teachings in our daily life
in order that we can practice conscious in-and-out breaths, talking,
doing and thinking the good to bring peacefulness and happiness to our
body and mind. Understanding and training so, we can offer the “Happy
Spring” to the others and to ourselves right in this life.
To describe the meanings
of the body and mind, through the poem of Happiness of a Forthgoing Nun
who praises fortunate for making human body happy, please invite you
together to enjoy the poem below for joy!
“How high wonderful
World-Honoured One is!
His loving-kindness and
compassion spreading all over everywhere,
Granting humankind joy of
life,
Giving us happiness to
make people.
Listening to the Dhamma to
reduce grievousness,
Destroying ignorance to
let one’s mind be illuminated by wisdom,
Happiness in a myriad of
happiness,
Making people be the
happiest in the world”!
[3]
Next, we practice seeing
and understanding “happiness” through verse of the
above-mentioned Dhammapada. In this verse, we find out the word “happiness”
to be present in the whole of verse. First of all, the first verse of
Dhammapada is “Happy is the birth of the Buddha.”We know the
purpose of a Buddha’s birth is to bring peacefulness and happiness to
gods and human beings. Buddha means an Awakened One, an Enlightened One
of love, a Messenger of love and peace. The Buddha’s birth here can be
understood Sakyamuni Buddha and also be understood Maitreya
Buddha.
In the context of the
Spring, we can understand Maitreya Buddha, happy Buddha, who
appears in the first day of the new year to bring peacefulness and
happiness to everyone and every family. Training the Buddhadhamma
diligently, each of us can be each Maitreya Buddha to grant the
Happy Spring to our lovers and us.
“The Buddha, the
Teacher, showing the peaceful way,
Being fully-Awakened One,
Whose good, correct and
decent signs,
Whose perfect
lovind-kindness and compassion.”[4]
The second verse of
Dhammapada is “Happy is the Noble Dhamma.” The Noble
Dhamma means the Noble Truth of Suffering (Dukkha-Ariya-Sacca),
the Noble Truth of the Origin of Suffering (Dukkha-Samudaya-Ariya-Sacca),
the Noble Truth of the Cessation of Suffering (Dukkha-Nirodha-Ariya-Sacca)
and the Path leading to the Noble Truth of the Cessation of Suffering (Dukkha-Nirodha-Gāminī-Paṭipadā-Ariya-Sacca).[5]The
Dhamma has the ability to lead us to the Spring of authentical
Happiness for the others and for us. If we appy and train the Dhamma
practically in our daily life, we can bring peacefulness and happiness
to the many. Therefore, the Buddhadhamma is called “come and
see, come and hear, come and understand, come and train, and come and
enjoy the peaceful taste of the Dhamma.”[6]
Indeed, “the Noble
Dhamma” also means whenever we apply and train it assiduously in our
daily life, we can reap fruits and flowers of practical peacefulness and
happiness in present life.
“The Dhamma, which is
the bright way,
Leads people to escape
from the ignorant world,
Leads one to coming back
one’s spiritual homeland,
To live one’s awakening
life.”[7]
The third verse of
Dhammapada is “Happy is the harmonious Sangha.”The Sangha
that are World-Honoured One’s disciples, spiritual Practitioners vow
to lead their peaceful and awakening life, vow to go on the path of
attainment and liberation of Him, and vow to look after and nourish
brotherhood, love and aflection of teachers and pupils. “The
harmonious Sangha” means the Community of the Forthgoing Buddhists
with cultivating, understanding, training the Buddha’s Dhamma,
tasting the enjoyable Dhamma in themselves, and bringing
peacefulness and happiness to many people.
“The Sangha that are
the beautiful Community,
Go together on the joyful
path,
Cultivate and be free of
defilements
To make life peaceful.”[8]
The fourth verse of
Dhammapada is “Happy is the practice of the Four Assemblies in
brotherhood and sisterhood.”The Four Assemblies consist of the
Assembly of the Forthgoing Buddhist Monks, that of the Forthgoing
Buddhist Nuns, that of lay Buddhist men and that of lay Buddhist women.
Both the Four Assemblies are the World-Honoured One’s disciples, who go
together on the path of awakening, attainment and freedom, and cultivate
His teachings together to purify the body and mind and to bring
peacefulness and happiness to the others and to themselves right in this
world.
“Disciple,
taking refuge in the Triple Gems,[9]
Knowing the Triple Gems of
one’s own mind,
Vowing to train the
Buddha’s teachings diligently
To make mind be
illuminated by the Triple Gems.”[10]
Thus, we see the “the
Happy Spring” also means the “Spring of Transmission of the lamp.”
“Transmission of the lamp” means we pass the light of love, that
of happiness and that of peacefulness to all living things and living
beings together. We light up the lamp of the Dhamma, light up the
lamp of peace to bring peacefulness and happiness to the many together.
We each are kinds of the lights and torchs to be grant to the many.
Understanding and practicing so, we can contribute to building everyone
of happiness and every family of joyfulness in the spirit of
loving-kindness, compassion and wisdom of Buddhism, and in the spirit of
self-cultivation, self-assistance, self-attainment and self-deliverance.
To show their heart to
love and esteem the Triple Gems, please invite readers respectfully to
enjoy the poem of the Happy Spring below for joy!
“The Happy Spring is
gentle gentle clear green,
The wind that moves cloud
drifts fast fast,
Each flock of birds races
against each other surroundingly,
Celebration of the Spring
coming to be joyfully welcome to the festival.
Kneeling sincerely in this
solemn place,
One’s heart being
respected and directed towards the Triple Gems,
Praying for the noble
Sanghakaya,
Living in harmony, the
spread of the Dhamma Path.
Wishing for all joyous
places,
Escaping from ignorance,
searching for deliberation,
And praying for families
and relatives today,
The full health, the happy
reunion of the Dhamma,
Together aspiring to
ancestors and parents in many past lives,
Penetration of the Path,
the avoidance of the evil path.
The Spring that comes
resounds resounds,
Joyful feelings of how
eager,
Life is joyful as one’s
heart blooms,
Feelings of bliss are full
of the Buddha,
Who leads us to the
Dhamma,
Boundless love of all
sounds of singing.
Despite tomorrow, when
year and month pass,
One still steps on the
path of the Buddha,
Whose love is forever
eternal,
The Buddha in one is the
source of warm sunshine.
Celebration of the Spring
coming, we sing songs,
Welcome the new year and
are happy with every family.”[11]
On the threshold of the
new year, directing our sincere mind towards beloved Việt Nam homeland,
we respectfully wish the Forthgoing Buddhists, the Unforthgoing
Buddhists, the Guests of honour, abroad-learning Monks Nuns and overseas
students in India in the new Spring of their plentiful health, their
body and mind in the pleasurable Dhamma, their fully worldly
life-span and their eternally unworldly longevity.
“Celebration of the
Happy Spring in the present,
Every person in
prosperousness and every family in peaceful joy.”[12]
[1]
Dhammapada,
Verse No. 194.
[2]
See Mahamangala
Sutta, Sutta Nipatta II. 4 in Khuddaka Nikāya.
[3]
Forthgoing Nun
Thích Nữ Tắc Phú’s Happy Poem.
[4]
Zen Master Thích
Nhất Hạnh’s Meditative poem.
[5]
M. I. 185; MLD. I.
278.
[6]
See The Path of
Purification (Visuddhimagga). Bhikkhu Ñāṇamoli
translated Pāli into English. Sri Lanka:
Buddhist Publication
Society, 5th Edition 1991, Reprinted 1999, Chapter VII,
68-88: 209-215.
[7]
Zen Master Thích
Nhất Hạnh’s Meditative Poem.
[8]
Ibid.
[9]
The Triple Gems:
The Buddha, The Dhamma and the Sangha.
[10]
Zen Master Thích
Nhất Hạnh’s Meditative Poem.
[11]
Ullambana
2007, Poem of “Respectfully Presenting Mother,”of the author
Nguyễn Nguyệt. In this poem, writer
changes some words,
respectfully wish the author to be happy and sympathize. Lovingly wish
the author to be
happy with the
Spring.
[12]
Writer, practicing
making a sentence poem for joy for joy, harmonizing with life happy with
the Dhamma
together.
-
Xuân Hạnh Phúc
-
Năm Kỷ Sửu - 2009
-
Thích Trừng Sĩ
-
Chúng ta
đều biết một năm có mười hai tháng, một tháng có bốn tuần lễ, một tuần
lễ có bảy ngày đêm, một ngày đêm có hai mươi bốn giờ đồng hồ, một giờ có
sáu mươi phút …luôn trôi qua trong từng sát na của cuộc sống hằng ngày
của chúng ta. Mặc dầu thời gian trôi qua trôi qua, nhưng Xuân Hạnh Phúc
th́ luôn hằng hữu trong ta và trong bạn, trong gia đ́nh và trong tự viện,
trong khắp mọi nơi và mọi chốn.
Xuân Hạnh
Phúc, c̣n được gọi là Xuân Di Lặc hay Xuân an lạc, có mặt đích thực nơi
chúng ta hễ khi nào mỗi chúng ta có ư thức làm chủ được hơi thở, lời nói,
ư nghĩ và việc làm của chúng ta một cách chánh niệm và tĩnh giác ngay
bây giờ và ở đây trong cuộc sống hiện tại.
Dựa vào tựa
đề của bài viết này, chúng ta bắt gặp từ “Hạnh Phúc,” chúng ta có
thể t́m hiểu nó qua nhiều khía cạnh và góc độ khác nhau, đặc biệt qua
những lời Kinh, tiếng kệ, xuyên qua những tư tưởng và ư nghĩa Phật học
như sau:
“Hạnh
phúc thay Đức Phật ra đời,
Hạnh
phúc thay giáo Pháp cao minh,
Hạnh
phúc thay Tăng đoàn an lạc,
Hạnh
phúc thay Tứ chúng đồng tu.”[1]
Như các bạn
biết hạnh phúc được cảm nhận qua nhiều khía cạnh và góc độ khác nhau,
nhưng chung quy lại, hạnh phúc được cảm nhận tốt nhứt là hạnh phúc được
xuất phát từ “thân an lạc” và “tâm giải thoát” của mỗi
chúng ta. Đó là món quà quư giá nhất mà chúng ta có thể hiến tặng nó cho
chúng ta và cho những người thương của chúng ta nhân dịp Xuân mới.
Căn cứ bài
kệ Pháp Cú trên, chúng ta bắt gặp từ “hạnh phúc”có mặt trong từng
lời dạy của Đức Phật, chúng ta lần lượt t́m hiểu các ư nghĩa của nó dưới
đây.
Trong tiếng
Phạn hoặc tiếng Pāli, hạnh phúc có từ gốc là “Sukha.”[2]Theo
Monier-Williams (1964), “Sukha” có hai từ riêng biệt “Su”
và “Kha.” “Su” có nghĩa là “tốt” và “Kha” có
nghĩa là “trục xe.”“Sukha” có nghĩa đen là “trục xe tốt.”Ví
dụ, xe hơi có trục xe tốt th́ xe mới có thể chạy nhanh, chạy xa và chạy
lâu bền được. Dĩ nhiên, nó phải c̣n phụ thuộc vào các yếu tố khác nữa
như bánh xe, xăng, nhớt…Cũng như thế, chúng ta có “Chân Hạnh Phúc,”
th́ chúng ta có thể chuyển hóa các hạt giống bất thiện thành các hạt
giống thiện, chúng ta có thể ôm ấp và nuôi dưỡng tấm ḷng thương yêu và
hiểu biết đến với mọi người và mọi loài, và chúng ta có đi vào các lĩnh
vực đạo và đời một cách tốt đẹp.
Thực hiện
những việc ấy, chúng ta phải có những phương pháp cụ thể như nói lời ái
ngữ và lắng nghe, tŕ Kinh, thầm niệm các danh hiệu của Phật và Bồ tát,
ngồi thiền, đi thiền, thở thiền trong chánh niệm…để chúng ta có thể áp
dụng và hành tŕ một trong những phương pháp trên một cách thích hợp cho
cuộc sống hằng ngày của chúng ta. Từ đây, chúng ta có thể thưởng thức
được hương vị an lạc của việc thực tập, chúng ta có thể đem lại những
hoa trái an lạc và hạnh phúc tới cho số đông, và chúng ta có thể góp
phần xây dựng một cơi thiên đường hay cực lạc ngay tại thế gian này.
Chúng ta
biết hạnh phúc, mặc trái của nó là “bất hạnh” và “khổ đau”
(Dukkha). Tu là để chúng ta đạt được “hạnh phúc” và chuyển hóa
dần bất hạnh và khổ đau. Trong thuật ngữ Phật học, cái nghĩa đích thực
của “Sukha”là “Chân Hạnh Phúc.”Trong “Kinh Chân Hạnh
Phúc,”Kinh thứ hai của Kinh Tập, nằm trong vị trí thứ năm của
Kinh Tiểu Bộ, đề cập tới các giá trị “Chân hạnh Phúc” của
Kinh mà chúng ta có thể học, hiểu, áp dụng và thưởng thức được hương vị
an lạc của nó từ đầu mùa Xuân của năm mới cho tới cuối mùa Xuân của cuộc
đời. Với tâm hân hoan và thoải mái, chúng ta hăy cùng nhau đọc bài “Kinh
Chân Hạnh Phúc” này cho vui!
“Như vầy tôi nghe, một
thời Thế Tôn ở tại Savatthi, trong rừng Jeta, vườn
Anathapindika. Có một
thiên nhân, khi đêm gần tàn, với dung sắc thù thắng chiếu khắp rừng
Jeta, đi đến Thế Tôn. Sau khi đến, kính lễ Thế Tôn, rồi đứng một bên,
thiên nhân ấy nói lên bài kệ trước Đức Thế Tôn như sau:
''Chư thiên và loài người,
Suy nghĩ về hạnh phúc,
Ước mong được hạnh phúc,
Chân hạnh phúc là ǵ.?
Thế Tôn đáp kệ rằng:
''Kẻ si mê nên tránh,
Bậc hiền đức phải gần,
Cung kính người đáng kính,
Ấy là chân hạnh phúc.
Chọn nơi lành mà ở,
Đời trước đă tạo phúc,
Nay giữ ḷng thẳng ngay,
Ấy là chân hạnh phúc.
Hiểu rộng và khéo tay,
Giữ tṛn các giới luật,
Nói những lời ḥa ái,
Ấy là chân hạnh phúc.
Cung dưỡng cha mẹ già,
Yêu mến vợ /chồng và con,
Không vương vấn phiền hà,
Ấy là chân hạnh phúc.
Cho và sống đúng cách,
Nên giúp đỡ bà con,
Hành động không chê trách,
Ấy là chân hạnh phúc.
Ngăn trừ điều ác xấu,
Dứt bỏ thói rượu chè,
Chuyên cần trong Chánh Đạo,
Ấy là chân hạnh phúc.
Kính nhường và khiêm tốn,
Biết đủ và nhớ ơn,
Tuỳ thời học đạo lư,
Ấy là chân hạnh phúc.
Nhẫn nhục vâng ư lành,
Viếng thăm bậc tu hành,
Tuỳ thời bàn luận đạo,
Ấy là chân hạnh phúc.
Trong sạch và siêng năng,
Suốt thông các chân lư,
Thực hiện vui Niết Bàn,
Ấy là chân hạnh phúc.
Tiếp xúc với thế gian,
Giữ ḷng không sa ngă,
Không sầu nhiễm b́nh an,
Ấy là chân hạnh phúc.
Như thế mà tu hành,
Việc ǵ cũng thành tựu,
Ở đâu cũng an lành,
Ấy là chân hạnh phúc.”[3]
Qua
bài “Kinh Chân Hạnh Phúc,” chúng ta biết hạnh phúc có giá trị
đích thực, trước hết, hạnh phúc được cảm nhận bằng thân an lạc và bằng
tâm giải thoát, ḿnh có thể viết lại là “hạnh phúc về thân” và “hạnh
phúc về tâm.”
“Hạnh
phúc về thân”có nghĩa là chúng ta rất may mắn làm người có đầy đủ
tay, chân, mắt, tai, mũi, lưỡi…Chúng ta có thể nếm được hạnh phúc khi
tay, chân ta c̣n đủ khỏe để đi thiền trong chánh niệm, ngồi thiền trong
chánh niệm; mắt ta c̣n đủ sáng để thấy được ḿnh và người thương của
ḿnh đang hiện hữu và giúp đỡ bên nhau; tai ta c̣n rơ để nghe Pháp thoại
và tiếng chim hót; mũi ta ngửi để biết mùi thơm của hoa trái; lưỡi ta
nếm để biết hương vị của nó…
Hơn nữa, “hạnh
phúc về thân”có nghĩa là chúng ta ư thức tôn trọng mạng sống của
người và của muôn vật, bảo vệ tài sản của người, sống đời sống an vui và
hạnh phúc, nói những lời nói lợi ích, ái ngữ và dễ thương đến với mọi
người và mọi nhà; ư thức không sử dụng các chất ma túy, rượu, bia và hút
thuốc; và ư thức tiêu thụ các phim, ảnh, báo chí hay và lành mạnh có
tính cách giáo dục, đạo đức và khoa học. Chúng ta có thể dành nhiều thời
gian để làm việc bố thí, phóng sanh; sống đời sống hữu ích và hài ḥa
giữa người với người, giữa người với muôn vật; chăm sóc cha mẹ, vợ
chồng, thầy tṛ; và dạy dỗ con cháu nên người.
Như vậy, “hạnh
phúc về thân” là hạnh phúc bằng sự thực tập, hạnh phúc rất thật, rất
thiết thực và rất hiện tại, chúng ta có thể hành tŕ và thưởng thức hạnh
phúc ấy ngay bây giờ và ở đây ngay trong cuộc sống mầu nhiệm này.
Bên cạnh
đó, chúng ta biết trong chúng ta có những người thiếu may mắn, họ không
đủ một trong những điều kiện quư giá như chúng ta, nhưng họ cũng có thể
tiếp cận được Phật pháp từ người hướng dẫn pháp hoặc nghe bằng tai, hoặc
nói và hát bằng miệng, hoặc cảm nhận bằng ư…Ây vậy mà họ có thể nếm được
pháp lạc và hạnh phúc nơi tự thân.
Tiếp đến là
“hạnh phúc về tâm,” “Hạnh phúc về tâm”có nghĩa là chúng ta
có đủ duyên lành học, hiểu, hành tŕ và thưởng thức được hương vị an lạc
của thân và của tâm. Chúng ta có thể tu tập và chuyển hóa các hạt giống
không tích cực nơi tâm của chúng ta như hạt giống buồn, giận, tham lam,
ganh tị, si mê…và chúng ta có thể vun bồi và tưới tẩm các hạt giống tốt
nơi tâm của chúng ta như hạt giống từ, hạt giống bi, hạt giống hỷ, hạt
giống xả…
Trên đây,
những ǵ được đề cập, thân và tâm được phân chia như vậy là để chúng ta
dễ hiểu, chứ thật ra, thân và tâm là một thực thể nhứt như không thể
tách rời ra được, như nước với sóng chỉ một mà thôi. Hạnh phúc của thân
chính là hạnh phúc của tâm, hạnh phúc của tâm cũng chính là hạnh phúc
của thân, và ngược lại. Tu là để chúng ta đạt được an lạc và hạnh phúc
của thân và tâm. Thân an lạc th́ tâm an lạc; tâm an lạc th́ thân an lạc,
và ngược lại. Thân và tâm không an lạc th́ sức mấy mà chúng ta có hạnh
phúc.
Là đệ tử
của Người Tỉnh Thức, chúng ta học và áp dụng những lời dạy thiết thực
của Người vào trong đời sống hằng ngày của chúng ta để chúng ta có thể
thực hành hơi thở vào và hơi thở ra có ư thức, nói, làm và nghĩ những
việc tốt để đem lại an lạc và hạnh phúc cho thân tâm. Hiểu và thực hành
được như vậy, th́ chúng ta có thể hiến tặng mùa “Xuân Hạnh Phúc”
cho tự thân và cho tha nhân ngay trong cuộc đời này.
Để diễn tả
những ư nghĩa của thân và tâm, qua bài thơ Hạnh Phúc của một vị nữ Xuất
sĩ ca ngợi về sự may mắn được làm người hạnh phúc, xin mời quư vị cùng
nhau thưởng thức bài thơ đó dưới đây cho vui!
“Đức Thế Tôn cao
cả tuyệt vời !
Từ bi thị hiện khắp
muôn nơi,
Ban cho nhân loại
niềm vui sống,
Cho con hạnh phúc được làm
người.
Lắng nghe chánh pháp vơi
sầu khổ,
Diệt tận nguồn mê trí
sáng ngời,
Hạnh phúc trong muôn ngàn
hạnh phúc,
Làm người hạnh phúc nhất
trên đời”![4]
Tiếp đến,
chúng ta tập nh́n và hiểu “hạnh phúc” qua thi kệ Pháp Cú ở trên.
Ở trong bài kệ này của Kinh Pháp Cú, chúng ta phát hiện từ “hạnh phúc”có
mặt trong toàn bài kệ. Trước hết, câu kệ thứ nhất của Pháp Cú là “Hạnh
phúc thay Đức Phật ra đời.”Chúng ta biết mục đích của một vị Phật ra
đời là để đem lại an lạc và hạnh phúc cho chư thiên và nhân loại. Phật
có nghĩa là một Bậc tĩnh thức, một Đấng giác ngộ về t́nh thương, một vị
sứ giả của t́nh thương và ḥa b́nh. Đức Phật ra đời ở đây có thể hiểu là
Đức Phật Thích Ca Mâu Ni và cũng có thể hiểu là Đức Phật Di Lặc.
Ở trong ngữ
cảnh mùa Xuân, chúng ta có thể hiểu là Đức Phật Di Lặc, một Đức Phật
hoan hỷ, xuất hiện vào ngày đầu của năm mới để đem lại an lạc và hạnh
phúc cho mọi người và mọi nhà. Tu học Phật Pháp tinh chuyên, mỗi chúng
ta có thể là mỗi Đức Phật Di Lặc để hiến tặng mùa xuân Hạnh Phúc cho
ḿnh và những người thương của ḿnh.
“Phật là
Thầy chỉ đạo,
Bậc tĩnh
thức vẹn toàn,
Tướng
tốt đoan trang,
Trí và
bi viên măn."[5]
Câu kệ thứ
hai của Pháp Cú là “Hạnh phúc thay giáo pháp cao minh.” Giáo Pháp
cao minh có nghĩa là Khổ Thánh Đế, Khổ Tập Thánh Đế, Khổ Diệt Tập Thánh
Đế và Con đường đưa tới khổ Diệt Tập Thánh Đế. Giáo pháp này có khả năng
đưa chúng ta tới mùa Xuân Hạnh Phúc đích thực cho tự thân và cho tha
nhân. Nếu chúng ta áp dụng và hành tŕ giáo pháp một cách thiết thực vào
trong đời sống hằng ngày của chúng ta, th́ chúng ta có thể đem lại an
lạc và hạnh phúc cho nhiều người. Chính v́ thế mà pháp Phật được mệnh
danh là “vượt thoát thời gian, thiết thực hiện tại, xa ĺa nhiệt
năo, đến để mà thấy, đến để mà nghe, đến để mà hiểu, đến để mà hành và
đến để mà thưởng thức hương vị an lạc của giáo pháp.”[6]
Thực vậy,”Giáo
Pháp cao minh” cũng có nghĩa là khi nào chúng ta áp dụng và hành tŕ
nó một cách siêng năng vào trong đời sống hằng ngày của chúng ta, th́
chúng ta có thể gặt hái những hoa trái an lạc và hạnh phúc thiết thực ở
hiện đời.
“Pháp là
con đường sáng,
Dẫn
người thoát cơi mê,
Đưa con
trở về,
Sống
cuộc đời tĩnh thức.”[7]
Kệ
thứ ba của Pháp Cú là “Hạnh phúc thay Tăng đoàn an lạc.” Tăng
đoàn là những vị đệ tử của Đức Thế Tôn, những vị hành giả tâm linh,
những vị nguyện sống cuộc đời an lạc và tĩnh thức, nguyện đi trên con
đường giác ngộ và giải thóat của Đức Thế Tôn, và nguyện chăm sóc và nuôi
dưỡng t́nh huynh đệ và t́nh thầy tṛ. Tăng đoàn an lạc” có nghĩa
là Đoàn thể của những vị Xuất sĩ có học, hiểu, hành tŕ giáo pháp của
Phật, nếm được pháp lạc nơi tự thân, và đem lại an lạc và hạnh phúc cho
nhiều người.
“Tăng là
Đoàn thể đẹp,
Cùng đi
trên đường vui,
Tu tập
giải thóat,
Làm an
lạc cuộc đời.”[8]
Kệ thứ tư
của Pháp Cú là “Hạnh phúc thay Tứ chúng đồng tu.”Tứ chúng gồm có
chúng xuất sĩ nam, chúng xuất sĩ nữ, chúng cư sĩ nam và chúng cư sĩ nữ.
Cả Bốn Chúng này đều là đệ tử của Đức Thế Tôn, cùng nhau đi trên con
đường tĩnh thức, giác ngộ và giải thoát, và cùng nhau tu học giáo pháp
của Người để tịnh hóa thân tâm và để đem lại an lạc và hạnh phúc cho tự
thân và cho tha nhân ngay trong cuộc đời này.
“Đệ
tử nương nhờ Tam Bảo,[9]
Biết Tam
Bảo của tự tâm,
Nguyện
tu học tinh cần,
Làm sáng
ḷng ba viên ngọc quư.”[10]
Như vậy,
chúng ta thấy “Xuân hạnh phúc” cũng có nghĩa là “Xuân Truyền
Đăng.” “Truyền đăng” có nghĩa là chúng ta cùng nhau truyền
trao ánh sáng của t́nh thương, ánh sáng của hạnh phúc và ánh sáng của an
lạc tới với muôn loài. Chúng ta cùng nhau thắp sáng lên ngọn đuốc của
chánh Pháp, thắp sáng lên ngọn đuốc của ḥa b́nh để đem lại an lạc và
hạnh phúc cho số đông. Mỗi chúng ta là những thứ ánh sáng và ngọn đuốc
ấy để hiến tặng cho số đông. Hiểu và thực hành được như vậy, chúng ta có
thể góp phần xây dựng người người hạnh phúc và nhà nhà an vui bằng tinh
thần từ bi và trí huệ của đạo Phật và bằng tinh thần tự tu, tự độ, tự
ngộ và tự giải thoát.
Để tỏ ḷng
quư kính Tam Bảo, xin kính mời các bạn đọc thưởng thức bài thơ Xuân Hạnh
Phúc dưới đây cho vui!
“Xuân
Hạnh Phúc thanh thanh trong xanh,
Gió đưa
làn mây trôi nhanh nhanh,
Từng đàn
chim đua nhau vây quanh,
Mừng
Xuân sang đón vui lễ hội.
Quỳ
thành tâm nơi đây trang nghiêm,
Ḷng
cung kính hướng về Tam Bảo
Nguyện
cầu cho Tăng thân thanh cao,
Sống hợp
ḥa, xiển dương đạo pháp.
Cầu mong
cho muôn nơi an vui,
Thoát mê
lầm, tầm cầu giải thoát.
Và
nguyện cho gia quyến hôm nay,
Sức khỏe
đầy, vui vầy Chánh Pháp.
Cùng
nguyện ước cửu huyền thất tổ,
Thấm
nhuần Đạo, xa ĺa nẻo ác.
Mùa Xuân
sang, vang ca vang ca,
Niềm hân
hoan trong bao thiết tha,
Đời tươi
vui như tâm nở hoa,
Niềm
hạnh phúc dâng trào có Bụt,
Người
trao ta duyên cùng Chánh Pháp,
T́nh bao
la trong muôn tiếng ca.
Dù mai
đây, khi năm tháng qua,
Con vẫn
bước trên đường của Bụt.
T́nh
thương Bụt măi là bất diệt,
Bụt
trong ta là nguồn nắng ấm.
Mừng
Xuân sang, chúng ta hát ca,
Đón năm
mới, vui chung mọi nhà.”[11]
Trước thềm
năm mới, thành tâm hướng về quê hương Việt Nam thân thương, chúng con
kính chúc các vị Xuất sĩ, các vị Cư sĩ, các vị Khách quư, các vị du học
Tăng Ni và các vị du học sinh viên tại Ấn Độ, Xuân mới dồi dào sức khỏe,
thân tâm an lạc, thế thọ miên trường và đạo thọ miên viễn.
“Mừng
Xuân hạnh phúc hiện tiền,
Người
người no ấm nhà nhà an vui.”[12]
[1]
Kệ Pháp Cú số 194.
[2]
http://en.wikipedia.org/wiki/Sukha
[3]
HT. Thích Thiện Châu dịch. Xem
http://www.thuvienhoasen.org/lienhoa501-04.htm
[4]
Bài thơ Hạnh Phúc của nữ xuất sĩ
Thích Nữ Tắc Phú.
[5]
Thơ Thiền của Thiền sư Thích Nhất
Hạnh.
[6]
See The Path of Purification (Visuddhimagga). Bhikkhu
Ñāṇamoli
translated Pāli into English. Sri Lanka:
Buddhist Publication Society, 5th
Edition 1991, Reprinted 1999, Chapter VII, 68-88: 209-215.
[7]
Thơ của Thiền sư Thích Nhất Hạnh.
[8]
Như trên.
[9]
Tam Bảo: Phật, giáo Pháp của Phật
và các vị Đệ tử của Phật.
[10]
Zen Master Thích Nhất Hạnh’s
Meditative Poem.
[11]
Vu Lan 2007, thơ “Kính dâng Mẹ”
của tác giả Nguyễn Nguyệt. Trong bài thơ này, người viết có đổi một vài
từ cho phù hợp với ngữ cảnh Mùa
Xuân, kính mong tác giả hoan hỷ và thông cảm. Mến chúc tác giả vui Xuân.
[12]
Người viết, tập làm thơ cho dzui cho dzui, ḥa với đời vui cùng chánh
Pháp.
http://www.buddhismtoday.com/english/culture/happyspring.htm