Hai Viên Gạch Xấu Xí
Lê Đàn
Khi
đến vùng đất mới, các vị sư phải xây dựng lại mọi thứ. Họ mua cát, gạch,
các dụng cụ và bắt tay vào việc.
Một chú tiểu
được giao xây dựng bức tường gạch. Chú làm việc rất tập trung, luôn kiểm
tra xem các viên gạch đã thẳng chưa, có ngay ngắn không. Công việc tiến
triển khá chậm vì chú đặc biệt kỹ lưỡng. Tuy nhiên chú không lấy đó làm
phiền vì biết mình sắp sửa xây một bức tường tuyệt đẹp lần đầu tiên
trong đời.
Cuối cùng, chú
tiểu cũng hoàn thành công việc vào lúc hoàng hôn. Khi đứng lui ra xa để
ngắm nhìn công trình lao động của mình, chú bỗng cảm thấy có cái gì đó
đập vào mắt; mặc dù chú đã rất cẩn thận song vẫn có hai viên gạch bị đặt
nghiêng. Và điều tồi tệ nhất là hai viên gạch đó nằm ngay chính giữa bức
tường. Chúng như đôi mắt trừng trừng nhìn chú.
Kể từ đó, mỗi
khi du khách đến tham quan, chú tiểu đều dẫn họ đi khắp nơi, trừ việc
đến chỗ bức tường mà chú xây dựng.
Một
hôm, có hai nhà sư già đến tham quan ngôi chùa. Chú tiểu đã cố tình lái
họ sang hướng khác nhưng hai người vẫn nằng nặc đòi đến khu vực có bức
tường mà chú xây dựng. Một trong hai vị sư khi đứng trước công trình ấy
đã thốt lên:
-
Ôi! Bức tường gạch mới đẹp làm sao!
Chú tiểu kêu lên
trong ngạc nhiên:
-
Hai vị nói thật chứ? Hai vị không thấy hai viên gạch xấu xí ngay
giữa bức tường kia ư?
Vị sư già từ
tốn:
-
Có chứ, nhưng tôi cũng thấy những viên gạch còn lại đã ghép thành
một bức tường tuyệt vời làm sao!
(Theo sách
Học làm người)
BÀI HỌC ĐẠO LÝ:
Quan niệm “tốt
khoe, xấu che” vốn ăn sâu vào tâm thức của con người. Chú tiểu và hai
viên gạch xấu xí trong câu chuyện trên không phải là trường ngoại lệ.
Hãy xem người
thợ mộc đóng tủ, gỗ tốt trưng ra mặt trước, còn lại mặt sau thì để những
tấm gỗ xấu hơn vì mấy ai ngắm nhìn đằng sau cái tủ. Người tiều phu bán
than củi cũng biết giấu đi những hòn than, những cây củi nhỏ vào bên
trong; còn bên ngoài là những cây củi, hòn than to làm mặt cho đẹp.
Người thợ mộc, người bán than còn có chỗ để che giấu cái xấu xí, nhưng
một khi cái xấu kia không có chỗ đậy che thì hầu như ai cũng cảm thấy
ngượng ngùng hổ thẹn với mọi người.
Đôi khi chúng ta
qua cầu toàn nghiêm khắc với bản thân mình, cứ luôn nghiền ngẫm những
lầm lỗi ấy và quy trách nhiệm cho chúng ta, mà quên mất cái phần quan
trọng là những điều tốt lành mà chúng ta đã làm được. Đó là kết quả rất
đáng tự hào về những nỗ lực hết mình trong công việc. Người xưa dạy
“nhân vô thập toàn” để an ủi khích lệ chúng ta mỗi khi vấp phải lỗi lầm
trên lộ trình tiến đến sự hoàn hảo.
Và đôi khi chúng
ta lại quá nhạy cảm với lỗi lầm của người khác. Khi gặp ai mắc lỗi, ta
nhớ kỹ từng chi tiết. Và hễ có ai nhắc đến tên người đó, ta lại liên hệ
ngay đến lỗi lầm của họ mà quên bẵng đi những điều tốt đẹp họ đã làm.
Thật vậy, con
người luôn mơ ước chinh phục được đỉnh cao chân thiện mỹ. Nhưng để trở
thành con người “thập toàn” mẫu mực là khó, không dễ tìm con người ấy
giữa cuộc sống đời thường. Biết thế nhưng con người vẫn tin vào một
tương lai nỗ lực phấn đấu để có thể vươn tầm tay nắm bắt được sự hoàn
hảo. Nhưng trước mắt, chúng ta cũng cần phải bằng lòng chấp nhận sống
vui với cái hiện tại mình đang có là “hai viên gạch xấu xí” đang nằm
giữa một bức tường đẹp; chúng ta cần phải học cách rộng lượng với người
khác và cả chính mình. Một thế giới nhân ái trước hết là nơi mà ở đó,
lỗi lầm được tha thứ.
Những người con
Phật chúng ta luôn sống với tinh thần trung đạo, không thể quá nghiêm
khắc cầu toàn tuyệt đối. Như bức tường kia chỉ có hai viên gạch xấu xí
giữa những viên gạch hoàn hảo, một tỉ lệ như vậy đã là quá tuyệt vời cho
chú tiểu còn non trẻ tay nghề. Cuộc sống sẽ tuyệt vời hơn nếu chúng ta
học cảm nhận cái đẹp giống như hai vị sư già trong câu chuyện và cũng
thốt lên lời khen khi đứng trước công trình ấy: Ôi! Bức tường gạch mới
đẹp làm sao!
Nguồn: Báo Giác Ngộ số 471
--- Cám ơn Tịnh Tú đã gởi bài này ---
***