Sống theo hạnh Phật
-
Hiếu Ngọc
Nguồn: Văn Hóa Phật Giáo – Số 48
Hạnh Phật
(Buddha-cariyà) rất cao quý và rất an ổn mà bất cứ người nào phát nguyện
theo đuổi thì đều trở nên thanh cao và hưởng được phúc lạc lớn. Bởi lẽ
hạnh của Phật là những việc chân thật, hướng thiện, lợi mình, lợi người,
là Thánh hạnh (Ariya-cariyà), thiện hạnh (Kusala- cariyà), chỉ manh đến
an lạc quyết không đưa đến khổ đau. Theo được một hạnh thì thanh cao một
bậc, cùng lúc hưởng được một phúc lạc lớn tưởng như không có gì sánh
bằng. Càng nổ lực theo đuổi thì nhân phẩm và phúc lạc càng lớn hơn, bởi
hạnh của Phật là sự thể hiện trọn vẹn và sinh động nhất nếp sống
chân-thiện-mỹ…
Phật đến với
đời mang hạnh nguyện lớn cứu độ hết thảy chúng sinh. Phật hiểu mình và
thương
người thể
hiện qua nếp sống trí tuệ và từ bi của bậc giác ngộ, muôn đời không sát
sanh không lấy của không cho, không tà hạnh trong các dục, không nói dối,
không uống rượu... và hết lòng khuyên dạy người khác sống nếp sống như
Phật. Bởi hạnh Phật cao quý và an ổn như vậy nên người nào nỗ lực sống
theo hạnh của Phật thì được gọi là Thánh giả (Ariya) và nhất định hưởng
được phúc lạc lớn và lâu dài. Tùy theo (điều kiện và hoàn cảnh cụ thề mà
Phật chỉ dạy mọi người sống theo hạnh của Phật. Chư vị xuất gia nguyện
trọn đời theo hạnh của Phật thì Phật dạy phải theo đuổi trọn vẹn các
Thánh hạnh của bậc xuất gia sống tự lợi và lợi tha. Những vị tại gia cư
sĩ còn bận rộn với đời sống gia đình thì Phật khuyên nên nỗ lực noi
gương và thực hành được chừng nào quý chừng ấy các Thánh hạnh cao quý
của bậc xuất thế. Bởi hạnh của Phật là nếp sống đạo đức, giác ngộ, hướng
thiện lợi mình, lợi người, nên càng chuyên tâm thực hành thì lợi ích an
lạc đạt được càng lớn. Sống được một giây thì hưởng an lạc giải thoát
một giây. Sống trọn một ngày thì được tự do an lạc một ngày. Sau đây
Chúng ta thử chiêm nghiệm tám Thánh hạnh căn bản của các bậc xuất gia mà
Phật đã khuyên những người tại gia cư sĩ nên noi gương thực tập trong
một ngày đêm và thử hình dung mức độ giải thoát an lạc thực sự của nếp
sống ấy:
- Này Visàkhà,
Thánh đệ tử suy tư như sau: cho đến trọn đời, các vị A la hán từ bỏ sát
sanh, tránh xa sát sanh, bỏ trượng, bỏ kiếm, biết tàm quý, có lòng từ,
sống thương xót đến hạnh phúc của tất cả chúng sanh và loài hữu tình.
Cũng vậy, đêm nay và ngày nay, ta sống từ bỏ sát sanh, tránh xa sát sanh,
bỏ trượng, bỏ kiếm, biết tàm quí, có lòng từ, sống thương sót đến hạnh
phúc của cả chúng sanh và loài hữu tình. Về chi phần này, ta theo gương
các vị A la hán và ta sẽ thực hành trai giới”.
Cho đến trọn
đời, các vị A la hán tử bỏ lấy của không cho, chỉ lấy những vật đã cho,
chỉ mong những vật đã cho, tự sống thanh tịnh, không có trộm cướp. Cũng
vậy, đêm nay và ngày nay, ta sống tử bỏ lấy của không, chỉ lấy những vật
đã cho, chỉ mong những vật đã cho, tự sống thanh tịnh, không có trộm
cướp. Về chi phần này, ta theo gương các vị A la hán, và ta sẽ thực hành
trai giới”.
Cho đến trọn
đời, các vị A la hán từ bỏ tà hạnh, tịnh tu Phạm hạnh, sống giải thoát,
tử bỏ dâm dục hèn hạ. Cũng vậy, đêm nay và ngày nay, ta sống từ bỏ và
tịnh tu Phạm hạnh sống giải thoát, từ bỏ dâm dục hèn hạ. Về chi phần này,
ta theo gương các vị A la hán sẽ thực hành trai giới”.
Cho đến trọn
đời, các vị A la hán từ bỏ nói láo. Tránh xa nói láo, nói những lời chân
thật, y chỉ nơi sự thật chính chắn, đáng tin cậy, không lừa gạt, không
phản lại lời hứa đối với đời. Cũng vậy, đêm nay và ngày nay, ta sống từ
bỏ nói láo, tránh xa nói láo, nói những lời chân thật chỉ nơi sự thật
chắc chắn, đáng tin cậy, không lừa gạt, không phản lại lời hứa đối với
đời. Về chi phần này, ta theo gương các vị A la hán và ta sẽ thực hành
trai giới”.
Cho đến trọn
đời, các vị A la hán từ bỏ rượu men, rượu nấu làm cho đắm say, tránh xa
rượu men, rượu nấu làm cho đắm say. Cũng vậy, đêm nay và ngày nay, ta
sẽ bỏ men rượu, rượu nấu làm cho đắm say, tránh xa nen, rượu nấu làm cho
đắm say. Về chi phần này, theo gương các vị A la hán và ta sẽ thực hành
trai giới”.
Cho đến trọn
đời, các vị A la hán ăn một ngày một bữa, không ăn ban đêm, không ăn phi
thời. Cũng vậy, đêm nay và ngày nay, ta sống ăn một ngày một bữa, không
ăn ban đêm, không ăn phi thời. Về chi phần này, ta theo gương các vị A
la hán và ta sẽ thực hành trai giới”.
Cho đến trọn
đời, các vị A la hán tránh xa, không xem múa, hát, nhạc diễn kịch, không
trang sức bằng vòng hoa, hương liệu, dầu thoa và các thời trang. Cũng
vậy, đêm nay và ngày nay, ta sống tránh xa không xem hát nhạc diễn kịch,
không trang sức bằng vòng hoa hương liệu, dầu thoa và các thời trang. Về
chi phần này, ta theo gương các vị A la hán và ta sẽ thực hành trai giới”.
Cho đến trọn
đầu các vị A la hán từ bỏ giường cao, giường lớn, tránh xa giường cao,
giường lớn. Các vị ấy nằm trên giường thấp, trên thường nhỏ hay trên đệm
cỏ. Cũng vậy, đêm nay và ngày nay, ta từ bỏ giường cao, giường lớn,
tránh xa giường cao giường lớn, nằm giường thấp, trên giường nhỏ hay
trên đệm cỏ. Về chi
phần này, ta
theo gương các vị A la hán và ta sẽ thực hành trai giới”.
- Như vậy,
này Visàkhà, là Thánh trai giới. Thực hành Thánh trai giới, này Visàkhà,
có quả lớn, có lợi ích lớn, có chói sáng lớn, có ánh sáng lớn. (Kinh Các
Lễ Uposatha, Tăng Chi Bộ).
Kinh tạng Phủ
nói cho chúng ta biết các bậc A la hán, trước lúc xuất gia nguyện trọn
đời theo hạnh của Phật, đã có nhận thức như vậy: Đời sống gia đình đầy
những triền phược, con đường đầy những bụi. Đời sống xuất gia phóng
khoáng như hư không. Thật rất khó cho một người sống ở gia đình có thể
sống phạm hạnh hoàn toàn đầy đủ, hoàn toàn thanh tịnh trắng bạch như vỏ
ốc. Vậy ta nên cạo bỏ râu tóc, đắp áo cà sa, xuất gia từ bỏ gia đình,
sống không gia đình.
Ngẫm kỹ lại
thì chư vị Thánh giả xưa nêu nhận xét rất xác đáng. Ai vướng vào nợ trần
rồi thì mới thấy thanh thoát cao quý chừng nào nếp sống ly trần thoát
tục. Phần lớn người cư sĩ duyên trần chưa dứt. Đời sống còn nhiều vướng
lụy, chưa thể theo đuổi hạnh của Phật như các Thánh giả xuất gia, chỉ
mong theo gương các vị thực hành Ngũ giới hoặc tu học trọn một ngày đêm
tám hạnh căn bản và đơn giản nhất của các bậc A la hán. Nhưng hãy thử
hình dung tám Thánh hạnh trên sẽ đưa đến thanh cao an lạc thế nào khi
được chấp trì một cách đầy đủ và nghiêm mật. Chỉ một hạnh thôi đã cao
quý và an lạc lắm rồi, huống nữa là tám! Kính lễ Đức Thế Tôn, hạnh của
Ngài đẹp mà an lạc lắm vậy.
http://www.buddhismtoday.com/viet/cuocsong/songtheohanhPhat.htm