Mười Điều Tâm
Niệm
HT. Thích Trí Quang dịch
Thứ nhất, nghĩ đến thân thể
thì đừng cầu không bịnh khổ, vì không bịnh khổ thì dục vọng dễ
sinh. Thứ hai, ở đời đừng cầu không hoạn nạn, vì không hoạn nạn
thì kiêu xa nổi dậy. Thứ ba, cứu xét tâm tánh thì đừng cầu không khúc
mắc, vì không khúc mắc thì sở học không thấu đáo. Thứ tư, xây dựng
đạo hạnh thì đừng cầu không bị ma chướng, vì không bị ma chướng thì
chí nguyện không kiên cường. Thứ năm, việc làm đừng mong dễ thành, vì
việc dễ thành thì lòng khinh thường, kiêu ngạo. Thứ sáu, giao tiếp đừng
cầu lợi mình, vì lợi mình thì mất đạo nghĩa. Thứ bảy, với người
thì đừng mong tất cả đều thuận theo ý mình, vì được thuận theo ý
mình thì lòng tất kiêu căng. Thứ tám, thi ân thì đừng cầu đền đáp,
vì cầu đền đáp là thi ân mà ý có mưu đồ. Thứ chín, thấy lợi thì
đừng nhúng vào, vì nhúng vào thì si mê phải động. Thứ mười, oan ức
không cần biện bạch, vì biện bạch là nhân ngã chưa xả.
Bởi vậy, Phật dạy lấy bịnh khổ
làm thuốc thần, lấy hoạn nạn làm giải thoát, lấy khúc mắc làm thú vị,
lấy ma quân làm bạnđạo, lấy khó khăn làm thích thú, lấy kẻ tệ bạc
làm người giúp đỡ, lấy người chống đối làm nơi giao du, coi thi ân như
đôi dép bỏ, lấy sự xả lợi làm vinh hoa, lấy oan ức làm cửa ngõ đạo
hạnh. Nên chấp nhận trở ngại thì lại thông suốt, mà cầu mong thông suốt
thì sẽ bị trở ngại. Thế tôn thực hiện tuệ giác bồ đề ngay trong mọi
sự trở ngại. Ương quật hành hung, Đề bà quấy phá, mà Ngài giáo hóa
cho thành đạo cả. Như vậy há không phải chính sự chống đối lại làm
sự thuận lợi, và sự phá hoại lại làm sự tác thành, hay sao? Ngày nay,
những người học đạo, trước hết không dấn mình vào trong mọi sự trở
ngại, nên khi trở ngại ập đến thì không thể ứng phó. Chánh pháp chí
thượng vì vậy mất hết, đáng tiếc đáng hận biết ngần nào?
Ghi Chú:
Trước đây 10 điều tâm niệm tôi
dịch từ sự trích lục của 1 bộ sách. Nay thì tìm ra và dịch theo nguyên
văn, nằm trong Chính 47/373, tên sách là Bảo vương tam muội niệm Phật trực
chỉ, của ngài Diệu hiệp, 1 tác phẩm mà ngài Vân thê muốn nhưng chưa thấy
được (Chính 47/354). Mười điều tâm niệm được mở đầu bằng những
lời sau đây.
Tâm tánh bình đẳng, bản thể nguyên
vẹn. Do đó mà chúng sinh tuy bị ràng buộc trong nghiệp thức, nhưng không
ai lại không có cái chí xuất trần. Thế nhưng muốn tham cứu đạo lý
thì ma chướng đã hiện ra, một việc phiền lòng là vạn điều thiện mất
cả, thành công thì nhỏ mà thất bại quá lớn, nên người đắc đạo quả
thật quá ít. Huống chi vật dục đua nhau khuynh loát tâm trí, sống chết
giành nhau đánh đổ sinh mạng, khiến ai cũng như ai. Làm cho cái Pháp mà Phật
đã trải qua 3 vô số kiếp, hy sinh vô số đầu mắt tủy não, quốc thành
thê tử, thân thịt tay chân, giữ giới, nhẫn nhục, tinh tiến, phụng sự
thiện hữu, không tiếc tính mạng trong việc tu tập các nhân tố của tuệ
giác bồ đề mới thực hiện được, cái Pháp ấy nhất đán đến ta, gặp
trở ngại mà thoái chí là mất tất cả, thật đáng thống hận. Nay ta đã
làm con Phật, vậy mà không nổ lực phấn đấu, ngồi mà nhìn con mắt tuệ
giác của pháp giới chúng sinh mù mất, thì thật đau lòng còn hơn cắt da
xả thịt. Do đó mà tôi y cứ kinh điển, lập ra "10 hạnh trở ngại lớn
lao", mệnh danh là "10 hạnh không cầu". Tình đời dẫu chẳng
ai muốn trở ngại, nhưng cố gắng chấp nhận thì những trở ngại ấy hiện
ra, thân tâm ta nhờ đã nung luyện trước trong đó, nên các thứ ma, mọi
thứ ác, hết thảy trở ngại không thể khuynh đảo hay cản trở được nữa.
Như vàng ở trong lò lửa, lửa nung vàng, nhưng vàng lại nhờ đó mà thành
vật dụng ...
Và "10 hạnh không cầu" ấy
tôi đổi tên là "10 điều tâm niệm".
Trí Quang
http://buddhismtoday.com/viet/kinh/dt/029-tamniem.htm
Chân
thành cảm ơn quý cư sĩ Nguyễn Văn Củng, Đoàn Viết Hiệp và Nguyễn Anh
Tuấn đã phát tâm chuyển tác phẩm này từ dạng Help File, VPS font sang dạng
Word, VNI font. Thích Nhật Từ 3-5-2000