KINH PHÁP BẢO ĐÀN
HUỆ NĂNG LỤC TỔ
Soạn thuật: PHÁP HẢI
Dịch giả: THÍCH NỮ TRÍ HẢI
PHẨM THỨ
SÁU
SÁM HỐI
Bấy giờ, Đại sư thấy bốn
phương trí thức và thường dân ở Quảng-Thiều đều đến núi nghe pháp, bèn
thăng tòa bảo chúng:
- Lại đây,
Thiện tri thức! Việc này nên từ tự tánh khởi, trong tất cả thời, thường
tự tịnh tâm mình, tự tu hạnh mình, thấy Pháp thân của mình, tự thấy Phật
trong tâm mình. Tự độ tự thành mới được, không cần đến đây. Các ngài đã
từ xa xôi đến tập hội, đều có duyên với nhau, vậy hãy đồng quỳ xuống,
trước tiên tôi sẽ truyền cho năm phần hương của tự tánh Pháp thân, rồi
trao pháp sám hối Vô tướng.
Chúng đều quỳ,
Sư dạy:
- Thứ nhất,
giới hương, là tự tâm không quấy, không ác, không ganh ghét, không
tham sân, không cướp hại, gọi là giới hương.
Hai định hương, là
thấy cảnh tướng thiện ác tự tâm không loạn.
Ba là tuệ hương, là
tự tâm không ngại, thường đem trí tuệ quán chiếu tự tánh, không tạo các
ác. Tuy tu các điều lành mà tâm không vướng mắc, kính trên thương dưới,
xót thương kẻ cô độc nghèo cùng, gọi là tuệ hương.
Bốn giải thoát hương,
là tự tâm không vin theo duyên, không nghĩ thiện, không nghĩ ác, tự tại
vô ngại, gọi là giải thoát hương.
Năm giải thoát tri kiến
hương, là tự tâm không chạy theo thiện ác, không chìm nơi không, kẹt
nơi tịch, mà cần học rộng nghe nhiều, biết tự bản tâm thông đạt lý của
chư Phật, hòa ánh sáng tiếp độ mọi người, tâm không nhân ngã thẳng đến
Bồ đề, chơn tánh không dời đổi. Ấy là giải thoát tri kiến hương.
Thiện tri thức! Hương này mỗi người tự xông bên trong, chớ tìm ở ngoài.
Nay tôi lại vì các người mà
trao pháp sám hối Vô tướng, diệt tội ba đời, khiến được ba nghiệp thanh
tịnh. Thiện tri thức, hãy nói theo lời tôi:
- “Đệ tử chúng con, từ niệm
trước, niệm này và niệm sau, mỗi niệm đều không bị u mê ô nhiễm, từ
trước có bao nhiêu tội ác nghiệp u mê, đều xin sám hối, nguyện một lần
tiêu diệt, vĩnh viễn không khởi lại.
Đệ tử chúng con, từ niệm
trước, niệm này đến niệm sau, mỗi niệm không bị kiêu căng dối trá làm ô
nhiễm, từ trước có bao nhiêu ác nghiệp kiêu căng dối trá nay đều sám
hối, nguyện một lần tiêu diệt, vĩnh viễn không khởi lại.
Đệ tử chúng con, từ niệm
trước, niệm này tới niệm sau, mỗi niệm không bị ganh ghét làm ô nhiễm,
từ trước có bao nhiêu ác nghiệp ganh ghét đều xin sám hối, nguyện một
lần tiêu diệt, vĩnh viễn không khởi lại”.
Thiện tri thức! Trên đây là
pháp sám hối Vô tướng. Sao gọi là sám? Sao là hối? Sám là sám tội trước,
từ trước có bao nhiêu ác nghiệp, các tội u mê kiêu mạn dối trá ganh ghét
v.v … đều sám hối cả, vĩnh viễn không tái phạm, ấy gọi là sám. Hối là
hối lỗi về sau, từ nay trở đi, bao nhiêu ác nghiệp u mê kiêu mạn v.v …
nay đã giác ngộ, đều xin vĩnh viễn dứt trừ, không tái phạm, ấy gọi là
hối. Do đó gọi là sám hối. Kẻ phàm phu ngu muội chỉ biết sám lỗi trước
mà không biết hối lỗi sau, vì không hối nên tội trước không diệt, lỗi
sau lại sanh. Tội trước không diệt, tội sau sanh lại, thì sao gọi là sám
hối được.
Thiện tri thức! Đã sám hối
rồi, nay lại phải phát bổn nguyện lớn. Hãy chú tâm nghe kỹ.
Tự tâm chúng sanh vô
biên thệ nguyện độ.
Tự tâm phiền não vô biên
thệ nguyện đoạn.
Tự tánh pháp môn vô
lượng thệ nguyện học.
Tự tánh Vô thượng Phật
đạo thệ nguyện thành.
Thiện tri thức!
Quý vị vừa nói: “Chúng sanh vô biên thệ nguyện độ”. Vì sao nói
vậy, ấy có nghĩa không phải Huệ Năng này độ. Chúng sanh trong tâm chính
là cái tâm tà mê, tâm dối trá, tâm bất thiện, tâm ganh ghét, tâm ác độc,
những tâm như vậy đều gọi là tâm chúng sanh, mỗi người phải dùng tự tánh
tự độ, ấy mới là chơn thật độ. Sao gọi là tự tánh tự độ? Nghãi là trong
tâm có những chúng sanh như tà kiến, phiền não, ngu si, thì phải đem
chánh kiến mà độ chúng. Đã có chánh kiến thì phải dùng trí Bát nhã đánh
đổ ngu si mê vọng, mỗi mỗi chúng sanh phải tự độ lấy. Tà đến thì lấy
chánh để độ, mê đến thì lấy ngộ độ, ngu đến lấy trí độ, ác đến lấy thiện
độ, độ như thế gọi là chơn chánh độ.
Lại “Phiền
não vô tận thệ nguyện đoạn” là đem trí Bát nhã của tự tánh mà trừ bỏ
tâm tưởng hư vọng.
“Pháp môn
vô lượng thệ nguyện học” là cốt tự thấy tánh, thường thực hành
Chánh pháp, ấy mới là chơn chánh học tập.
“Phật đạo Vô thượng thệ
nguyện thành” là thường sanh tâm khiêm hạ, thực hành Chánh đạo lìa
mê lìa giác, thường sanh Bát nhã, trừ chơn trừ vọng, liền thấy Phật
tánh, thì nói ra bèn thành Phật đạo. Thường nhớ nghĩ việc tu hành, ấy là
năng lực của thệ nguyện.
Thiện tri thức! Đã phát bốn
hoằng thệ nguyện xong, nay tôi lại truyền giới ba Quy y Vô tướng cho quý
vị:
Thiện tri thức! Quy y
giác, lưỡng túc tôn. Quy y chánh, ly dục tôn. Quy y tịnh, chúng trung
tôn. Từ nay trở đi, xưng Giác làm Phật, không trở lại quy y tà ma
ngoại đạo. Vì Tam Bảo nơi tự tánh thường tự chứng minh, nên tôi khuyên
Thiện tri thức hãy quy y tự tánh Tam Bảo: Phật là Giác, Pháp là Chánh,
Tăng là Tịnh.
Tự tâm Quy y Giác,
thì tà mê không sanh, ít muốn biết đủ, lìa được tài sắc gọi là Lưỡng Túc
Tôn.
Tự tâm Quy y Chánh,
trong mỗi mỗi niệm đều không tà kiến, do không tà kiến nên không có tâm
nhân ngã cống cao tham ái chấp trước, gọi là Ly Dục Tôn.
Tự tâm Quy y Tịnh,
đối với hết thảy cảnh trần lao ái dục tự tánh tuyệt đối không ô nhiễm
mắc vướng, gọi là Chúng Trung Tôn. Tu hạnh ấy gọi là Tự quy y. Kẻ phàm
phu không hiểu, ngày đêm cứ thọ giới tam quy, nhưng nói Quy y Phật, thì
Phật ở chỗ nào? Nếu không thấy Phật thì dựa vào đâu mà quay về? Thành ra
nói sai vậy.
Thiện tri thức! Hãy tự quán
sát, chớ dụng tâm sai. Kinh nói rõ Tự quy y Phật là nương Phật nơi mình,
không nói quy y Phật khác, Phật nơi mình không nương thì không có chỗ
nào nương. Nay đã tự ngộ, quý vị hãy quy y Tam Bảo của tự tâm. Trong
điều phục tâm tánh, ngoài kính trọng mọi người, gọi là Tự quy y vậy.
Thiện tri thức! Đã quy y Tam Bảo của tự tâm xong, hãy chí thành nghe ba
thân của Tự tánh Phật. Tất cả hãy nói theo tôi.
Nơi sắc thân
này, quy y Thanh Tịnh Pháp Thân Phật.
Nơi sắc thân
này, quy y ngàn trăm ức Hóa Thân Phật.
Nơi sắc thân này, quy y
Viên Mãn Báo Thân Phật.
Thiện tri thức! Sắc thân là nhà không thể nói nương về.
Thiện tri thức!
Ba thân Phật ở ngay trong tự tánh, người đời đều có, chỉ vì tự tâm mê,
không thấy tánh nên đi tìm ba thân Phật ở ngoài, không thấy trong tự
thân có ba thân Phật. Hãy nghe đây, tôi sẽ chỉ cho quý vị thấy ba thân
Phật trong tự tánh. Ba thân Phật từ tự tánh sanh, không do ngoài mà có.
Sao gọi là
Thanh Tịnh Pháp Thân? Người đời tánh vốn thanh tịnh, vạn pháp từ tự tánh
sanh, suy nghĩ mọi việc ác thì sanh khởi mọi hành động ác, suy nghĩ mọi
việc lành thì sanh hành động thiện. Như vậy, các pháp đều do nơi tự
tánh, như trời thường trong, mặt trăng mặt trời thường sáng, chỉ vì mây
che mà trời đất mù mịt hôn ám. Nếu gặp gió thổi mây tan, thì trời đất
đều quang minh, mọi vật hiện rõ. Người đời tánh thường trôi nổi như đám
mây kia. Thiện tri thức! Trí như mặt trời, tuệ như mặt trăng, trí tuệ
thường sáng. Ngoài vướng cảnh thì tự tánh tuệ thường sáng. Ngoài vướng
cảnh thì tự tánh bị đám mây vọng niệm ngăn che không được quang đãng.
Nếu gặp thiện tri thức, nghe chánh pháp tự trừ mê vọng, trong ngoài sáng
suốt, thì nơi tự tánh vạn pháp hiện rõ. Người kiến tánh cũng vậy. Thế
gọi là Thanh Tịnh Pháp Thân Phật.
Thiện tri thức! Tự tâm quy
y tự tánh đó là quy y Phật thật. Tự quy y có nghĩa là trừ khử nơi tự
tánh những tâm bất thiện, tâm ganh ghét, tâm dua nịnh quanh co, tâm dối
trá, tâm khinh người, tâm kiêu ngạo tà kiến, cùng mọi hành vi bất thiện
trong mọi lúc. Thường tự thấy lỗi mình, không nói điều tốt xấu của người
khác ấy là Tự quy y. Thường phải có tâm khiêm hạ, kính trọng mọi người,
ấy là kiến tánh thông đạt, không còn trở ngại, ấy là Tự quy y.
Sao gọi là Thiên Bách Ức
Hóa Thân? Khi vạn pháp không nghĩ, thì tánh vốn hư không, khi khởi một
niệm suy lường, thì gọi là biến hóa. Suy nghĩ việc ác hóa ra địa ngục,
suy nghĩ việc lành hóa ra thiên đường, độc hại hóa ra rồng rắn, từ bi
hóa ra Bồ tát, trí tuệ hóa làm cõi trên, ngu si hóa thành phương dưới.
Tự tánh biến hóa rất nhiều, người mê không thể tỉnh giác, niệm niệm
thường khởi ác, thường đi đường ác, nếu quay về một niệm lành, liền phát
sanh trí tuệ. Đấy gọi là tự tánh Hóa Thân Phật.
Sao gọi là Viên Mãn Báo
Thân? Ví như một ngọn đèn có thể trừ bóng tối ngàn năm, một trí tuệ có
thể diệt cái ngu vạn năm. Đường nghĩ chuyện về trước, vì đã qua không
trở lại. Thường nghĩ về sau, niệm niệm viên minh, tự thấy bản tánh,
thiện ác tuy khác mà bản tánh không hai, tánh không hai ấy là thật tánh.
Trong thật tánh không nhiễm thiện ác, đấy là Viên Mãn Báo Thân Phật. Tự
tánh khởi một niệm ác, thì tiêu diệt nhân lành vạn kiếp. Tự tánh khởi
một niệm lành, thì dứt được hằng hà sa ác, thẳng đến Vô thượng Bồ đề.
Trong từng mỗi niệm tự thấy tánh, gọi là Báo Thân.
Thiện tri thức! Từ Pháp
Thân mà tư lượng tức là Hóa Thân Phật, trong từng mỗi niệm tự thấy bản
tánh gọi là Báo Thân Phật. Tự ngộ, tự tu, tự tánh công đức, ấy là Quy y
chơn thật. Sắc thân bằng da thịt này chỉ như một cái nhà (sẽ hư hoại)
không thể nương được. Cho nên phải ngộ ba thân của tự tánh, mới được
biết Đức Phật của tự tâm. Tôi có một bài tụng Vô tướng, nếu tụng và hành
trì, thì tội lỗi mê lầm tích chứa nhiều kiếp liền tiêu. Tụng rằng:
Người mê tu
phước không tu đạo
Cho rằng tu phước ấy là
đạo
Bố thí cúng dường phước
vô biên
Ba độc trong tâm xưa nay
tạo
Toan đem tu phước mong
diệt tội
Đời sau được
phước, tội còn nguyên
Chỉ ngay trong tâm trừ
mầm tội
Ngay nơi tự tánh chơn
sám hối
Được ngộ chơn sám hối
Đại thừa
Trừ tà làm chánh liền
không tội
Học đạo thường quán nơi
tự tánh
Thì liền đồng bậc với
chư Phật
Tổ ta chỉ truyền Đốn
pháp này
Nguyện cho tất cả đồng
thấy tánh
Nếu tương lai muốn tìm
Pháp thân
Lìa hết pháp tướng tẩy
sạch tâm
Nỗ lực kiến tánh chớ
biếng trễ
Niệm xong chợt dứt là
xong đời
Nếu ngộ pháp Đại thừa
kiến tánh
Chắp tay thành khẩn chí
tâm cầu.
Thiện tri thức! Tất cả hãy tụng thuộc, theo đó mà tu, thấy
được tánh, thì tuy xa tôi ngàn dặm vẫn như ở gần bên. Nếu không nghe lời
này, thì dù có đối diện cũng cách xa thiên lý. Chúc đi bình an!
Chúng nghe pháp không ai là chẳng khai ngộ, hoan hỷ phụng
hành.
---o0o---