...... ... |
.. |
. |
.. |
. |
. |
THE WISDOM WITHIN
Teachings and Poetry of the Vietnamese Zen Master Tue Trung Thuong Si
(1230-1291)
Translated
and Commented by Nguyen Giac
May all beings be happy,
peaceful, and free from suffering.
The author is very grateful to Zen
Master Thich Thanh Tu, Prof. Dr. Tri Sieu Le Manh That and the
late scholar Truc Thien for their published works that this book
has relied on for reference.
(A book in progress.
Please feel free to use for reference purposes.
All suggestions are welcome.
Email:
nguyengiac@yahoo.com --
California, 2007)
Contents
The
Superior Person.
Poems.
Zen Conversation.
Koan Study.
|
The Superior Person
Tue Trung Thuong Sy
(1230-1291) had several significant roles in thirteenth-century
Vietnam: being a governor, he was one of the famous military
generals who led resistance against three Mongolian invasions;
being a layperson, he lived a life mixed with meditation, poetry
and royal glory; and being a Zen master, he had a strong
influence on the founder of the Truc Lam Zen School, which has
become part of the Vietnamese culture. His religious name was
Tue Trung, meaning The Wisdom Within. His title, given by King
Tran Thanh Tong, was Thuong Sy, meaning The Superior Person.
The biography here of
Tue Trung Thuong Sy – usually called Tue Trung, for short -- is
based mostly on a text written by King Tran Nhan Tong
(1258-1308), who became a monk and founded a Zen school in
Vietnam
|
Thượng Sỹ
Tuệ Trung Thượng Sỹ
(1230-1291) có nhiều vai trò quan trọng tại Việt Nam thế ký thứ
mười ba: là một thống đốc, ngài là một trong các vị tướng nổi
tiếng những người chỉ huy cuộc kháng chiến chống ba cuộc xâm
lăng của Mông Cổ; là một cư sĩ, ngài sống một cuộc đời hòa lẫn
với thiền định, thi ca và hào quang vương giả; và là một Thiền
sư, ngài đã ảnh hưởng lớn đối với người sáng lập Thiền Phái Trúc
Lâm, một dòng thiền đã trở thành một phần của văn hóa Việt Nam.
Pháp danh ngài là Tuệ Trung, nghĩa là Trí Tuệ Bên Trong. Danh
hiệu ngài, trao tặng bởi Vua Trần Thánh Tông, là Thượng Sỹ, có
nghĩa là Bậc Cao Tột.
Tiểu sử nơi đây của Tuệ
Trung Thượng Sỹ -- thường được gọi tắt là Tuệ Trung – dựa phần
lớn vào một bản văn viết bởi Vua Trần Nhân Tông (1258-1308),
người sau đó xuất gia và sáng lập một dòng Thiền tại Việt Nam.
|
Born in 1230, given the
birth name of Tran Tung, Tue Trung was the elder son of Tran
Lieu, who had the title of Kham Minh Tu Thien Thai Vuong. The
people around Tue Trung were the most powerful in Vietnam at the
time. King Tran Thanh Tong ceded the throne to Crown Prince Tran
Kham, his Zen student who has been popularly known as King Tran
Nhan Tong, and who later became a monk and founded the Truc Lam
Zen School. Tue Trung was also the elder brother of Marshal Tran
Hung Dao, the national hero worshipped by the Vietnamese people
as a powerful saint.
Since childhood, Tue
Trung was praised as brilliant and gentle. As the governor of
Hong Lo (now Hai Duong Province), he repelled the Mongolian
invaders twice, and got promoted as commander of the Thai Binh
Seaport.
Interested in Buddhism
from a young age, he was a man of character. After many
conversations with Zen Master Phuoc Duong Tieu Dao, he
understood the profound meaning, revered this old monk as
teacher, and entered the joy of meditation every day.
Uninterested in fame and power, he retired to the land given by
the king, where he renamed the village of Tinh Bang as Van Nien.
|
Sinh năm 1230,
được đặt tên là Trần Tung, Tuệ Trung là con trưởng của Khâm Minh
Từ Thiện Thái Vương Trần Liễu. Những người chung quanh Tuệ Trung
là những người quyền lực nhất Việt Nam thời đó. Vua Trần Thánh
Tông nhường ngôi cho Thái Tử Trần Khảm, người theo học Thiền với
Tuệ Trung và sau thường được biết với tên gọi là Vua Trần Nhân
Tông, và là người về sau xuất gia và sáng lập Thiền Phái Trúc
Lâm. Tuệ Trung cũng là anh cả của Tướng Trần Hưng Đạo, vị anh
hùng quốc gia được dân tộc Việt Nam thờ như một vị thánh uy
quyền.
Từ thơ ấu, Tuệ Trung đã
được khen là thông minh và dịu dàng. Giữ chức Thống Đốc Hồng Lô
(bây giờ là tỉnh Hải Dương), ngài đã hai lần đẩy lui quân Mông
Cổ xâm lược, và được thăng chức Tiết Độ Sứ trấn cửa biển Thái
Bình.
Chuộng Phật Giáo từ
thuở nhỏ, ngài là người có cá tính. Sau nhiều lần tham vấn Thiền
Sư Phước Đường Tiêu Dao, ngài lãnh hội được yếu chỉ, dốc lòng
thờ làm thầy, và lấy thiền duyệt làm cái vui hàng ngày. Không ưa
công danh, ngài lui về đất vua phong tặng, và đổi tên làng Tịnh
Bang lại là làng Vạn Niên.
|
He lived the life of a
lay practitioner, mixed with common people, planted the seeds of
dharma, and helped the learners. Those who came to ask for his
dharma advice were all shown the profound meaning, and given
some useful ways to calm the mind. His responses, however, were
unique, flexible and different.
King Tran Thanh Tong,
hearing rumors about his spiritual conversations, sent an envoy
to invite him to the royal palace for dharma talks. The Zen
master came, and gave explanation on the Way with words so
profound and enlightening. Thus the king respected him as the
Elder Dharma Brother, and gave him the title of the Superior
Person.
One day, the Queen
Mother held a royal banquet, and showed surprise when she saw
Tue Trung eating meat.
“You practice
meditation, and now you eat meat. How can you become Buddha?”
asked the king’s mother.
“Buddha is Buddha,”
replied Tue Trung. “And I am what I am. I don’t need to be
Buddha. And Buddha doesn’t need to be me. You probably heard the
words from old sages, ‘Manjusri is Manjusri; enlightenment is
enlightenment.’”
|
Ngài sống cuộc đời của
một cư sĩ, hòa lẫn với dân thường, gieo hạt giống pháp, và dìu
dắt các học nhân. Những người tới hỏi pháp ngài đều được chỉ chỗ
cương yếu, và nói về những cách an tâm. Tuy nhiên, các giảng dạy
của ngài lại rất độc đáo, linh động và khác lạ.
Vua Trần Thánh Tông,
nghe đồn về các pháp thoại đầy thiền vị của ngài, đã gửi một sứ
giả tới thỉnh ngài vào cung để thuyết pháp. Thiền Sư Tuệ Trung
tới, và giảng pháp với ngôn ngữ thâm sâu và giác ngộ. Vua mới
tôn ngài là Sư Huynh, và cho ngài tước hiệu Thượng Sỹ.
Một hôm, Thái Hậu mở
tiệc hoàng gia, và ngạc nhiên khi bà thấy ngài Tuệ Trung ăn
thịt.
Thái Hậu hỏi, “Anh tu
thiền, và bây giờ anh ăn thịt. Làm sao mà thành Phật nổi?”
Ngài Tuệ Trung đáp,
“Phật là Phật, anh là anh. Anh không cần làm Phật, Phật không
cần làm anh. Thái Hậu chẳng nghe cổ đức nói, ‘Văn Thù là Văn
Thù, giải thoát là giải thoát’ đó sao?”
|
After the Queen Mother
died, the king made a vegetarian offering ritual in the royal
palace. In the ceremony, the king asked the honorable teachers
each to make a short poem showing their explanation of Buddhism.
Taking paper and ink
from King Tran Thanh Tong, Tue Trung wrote the following poem.
Seeing and
understanding… Now I show my seeing and understanding,
just like rubbing the eyes to
make monster.
After the rubbing is done and
the monster gone,
all things shine bright
unrestrictedly.
The king read the poem,
and wrote down below.
All things, shining
bright unrestrictedly,
also do the rubbing to make
monster.
When you see monster, and
don’t cling to it as monster,
that monster will vanish
itself.
Tue Trung read and
showed satisfaction.
Later, hearing the news that the king fell sick, Tue Trung wrote
a mail to voice his concern. The king read the mail, and replied
as follows.
|
Sau khi Thái Hậu từ
trần, vua cúng chay ở cung điện. Nhân lễ khai đường, vua thỉnh
các vị tôn túc mỗI vị làm một bài kệ ngắn để nói kiến giải về
Đạo Phật.
Nhận giấy mực từ Vua
Trần Thánh Tông, Tuệ Trung viết bài kệ sau.
Kiến giải trình kiến
giải
Tợ ấn mắt làm quái
Ấn mắt làm quái rồi
Rõ ràng thường tự tại.
Nhà vua đọc xong, liền
phê tiếp theo sau:
Rõ ràng thường tự tại
Cũng ấn mắt làm quái
Thấy quái chẳng thấy quái
Quái ấy ắt tự hoại.
Thượng Sĩ đọc, thầm
nhận đó.
Sau vua kém vui, Thượng Sĩ viết thơ hỏi thăm bệnh. Vua đọc thơ,
trả lời bằng bài kệ:
|
Feeling the heat,
I am sweating all over the
body;
However, the original diaper
when my mother brought me into life is still dry.
Tue Trung read and
showed sadness. Then the news came that the king got worse. Tue
Trung urgently arrived in the capital, but King Tran Thanh Tong
had already passed away.
One day, King Tran Nhan
Tong asked him, “How can people break free from bad karma, when
they have habits of eating meat and getting drunk?”
Tue Trung answered, “In
case someone is standing and doesn’t know that the king suddenly
is walking past behind him, and he throws something that hits
the king. Is he scared? Is the king angry? Those two things are
not related to each other. You should know that.”
Then Tue Trung
continued with his two short poems here.
|
Hơi nóng hừng hực
toát mồ hôi
Chiếc khố mẹ sanh chưa thấm
ướt.
Tuệ Trung đọc, buồn bã.
Rồi có tin nhà vua bệnh nặng thêm. Ngài Tuệ Trung khẩn cấp về
kinh đô, nhưng Vua Trần Thánh Tông đã băng hà.
Một hôm, Vua Trần Nhân
Tông hỏi ngài:
“Chúng sanh do nghiệp uống rượu ăn thịt, làm sao thoát khỏi tội
báo?”
Thượng Sĩ bảo cho biết
rõ ràng:
“Giả sử có người đứng xây lưng lại, chợt có vua đi qua sau lưng
người kia thình lình hoặc cầm vật gì ném trúng vua, người ấy có
sợ không? Vua có giận chăng? Như thế nên biết, hai việc này
không liên hệ gì nhau.”
Thượng Sĩ liền đọc hai
bài kệ để dạy.
|
All things are
impermanent.
Having a doubt in mind will
make a sin manifested.
Since the beginning of time,
there has not been a thing.
Neither a seed nor a bud.
When you face the
scenes every day,
just know that all scenes
come from your mind.
Realizing that the mind and
scenes are originally empty,
you will see the
enlightenment in all places.
The asker, King Tran
Nhan Tong, said, “Thus, for what reason we have to keep the
precepts strictly?”
Tue Trung smiled in
silence. King Tran Nhan Tong insisted an answer. Tue Trung made
another two short poems.
Keeping precepts and
having patience
only invite sinfulness, not
merit.
If you want to know beyond
both sinfulness and merit,
just live beyond both keeping
precepts and having patience.
Just like someone
climbing the tree,
you are looking for danger,
not aware that you are safe now.
If you don’t climb the tree,
how could the wind and moon
affect you?
Tue Trung then told the
king, “Don’t tell that to bad people.”
|
Vô thường các pháp
hạnh
Tâm nghi tội liền sanh
Xưa nay không một vật
Chẳng giống cũng chẳng mầm.
*
Ngày ngày khi đối cảnh
Cảnh cảnh từ tâm sanh.
Tâm cảnh xưa nay không
Chốn chốn ba-la-mật.
Vua Trần Nhân Tông hỏi
tiếp, “Như vậy, công phu giữ giới trong sạch không chút xao lãng
là để làm gì?”
Thượng Sĩ cười không
đáp. Vua lại thỉnh cầu. Ngài lại nói hai bài kệ để ấn định đó:
Giữ giới cùng nhẫn
nhục
Chuốc tội chẳng chuốc phước.
Muốn biết không tội phước
Chẳng giữ giới nhẫn nhục.
*
Như khi người leo cây
Trong an tự cầu nguy.
Như người không leo cây
Trăng gió có làm gì?
Ngài Tuệ Trung lại dặn
nhà vua, “Chớ bảo cho người không ra gì biết.”
|
One day, being asked by
King Tran Nhan Tong about the essence of Zen, Tue Trung replied,
“Reflect inwardly to see the essence of yourself. Don’t follow
other ways.”
King Tran Nhan Tong
suddenly understood the path to go, and from then on revered Tue
Trung as teacher.
Later, feeling a little
sick, and not wanting to stay in his own room, Tue Trung chose
to stay in the hall of Duong Chan Trang (Nurturing Truth Ranch).
He put a wooden bed in the center of the emty hall, lay down on
his right side, and closed his eyes.
His wife, companions,
and servants cried out loud. Tue Trung opened his eyes, sat up,
and asked for water to wash his hands and rinse his mouth.
Then he said, “Birth and death are natural. Why do you cry and
feel resentful, making noise around my true nature?” After those
words, Tue Trung died gently.
Born in 1230, and died
in 1291, he only had few decades to live a life of a great
military general, a great poet, and a great Zen master; however,
his impact on Vietnamese history has been immense and lasted for
many centuries.
|
Một hôm, Vua Trần Nhân
Tông hỏi về yếu chỉ Thiền Tông, Tuệ Trung Thượng Sỹ đáp:
“Soi sáng lại chính mình là phận sự gốc, chẳng từ nơi khác mà
được.” (Phản quan tự kỷ bổn phận sự, bất tùng tha đắc.)
Vua Trần Nhân Tông hốt
nhiên hiểu được lối đi, và từ đó thờ ngài Tuệ Trung làm thầy.
Sau có chút bệnh, không
muốn ở trong phòng thất, ngài Tuệ Trung quyết định ra ở chính
đường của Dưỡng Chân Trang. Ngài kê một giường gỗ giữa nhà trống,
nằm nghiêng qua phải theo thế kiết tường, nhắm mắt lại.
Thê thiếp và người hầu
khóc rống lên. Tuệ Trung mở mắt ngồi dậy, đòi nước súc miệng rửa
tay, rồI quở nhẹ, “Sống chết là lẽ thường, đâu nên buồn thảm
luyến tiếc, làm nhiễu động chân tánh ta.” Nói xong, Tuệ Trung an
nhiên thị tịch.
Sinh năm 1230, và từ
trần năm 1291, ngài chỉ có vài thập niên để sống cuộc đời của
một đại tướng, một đại thi sĩ, và một đại Thiền sư; tuy nhiên,
ảnh hưởng của ngài trên lịch sử Việt Nam cực kỳ lớn lao, và kéo
dài nhiều thế kỷ.
|
King Tran Nhan Tong was
the Dharma Heir of Tue Trung Thuong Sy. The king later became a
monk, and founded the Truc Lam Zen School, which quickly grew
popular then, went up and down with social changes in over 700
years, and has been revived to be the largest Zen school now in
Vietnam.
We should have a
comment here. Some words from Tue Trung above were not in line
with the Buddhist teachings that his askers learned. The Queen
Mother and King Tran Nhan Tong were taught to practice
vegetarianism, to hate the evil, and to grasp the good. If you
follow a routine and don’t truly live the profound meaning, you
will become a robot. Tue Trung just tried to take them out of
the land of robots.
Also, some words needed
to be added here to explain about keeping a same style in this
book. All the Vietnamese poems and koans here are translations
by Zen Master Thich Thanh Tu, while all other information has
been cross-checked with other sources. In case readers want to
have an overview on Vietnamese Zen first, please read The
Teachings From Ancient Vietnamese Zen Masters. (link:
http://thuvienhoasen.org/ZenAncientMasters.htm)
|
Vua Trần Nhân Tông là
người nối pháp của Tuệ Trung Thượng Sỹ. Vua sau đó xuất gia,
sáng lập dòng Thiền Trúc Lâm, và thiền phái này mau chóng phát
triển và hưng thịnh lúc đó, rồi thăng trầm với các biến đổi xã
hội trong 700 năm qua, và rồi được hồi phục để trở thành dòng
Thiền lớn nhất tại Việt Nam hiện nay.
Nên có một lời bình nơi
đây. Ngài Tuệ Trung nói vài lời ngoài giáo nghĩa mà những người
hỏi từng học. Thái Hậu và Vua Trần Nhân Tông được dạy phải ăn
chay, ghét ác và ưa thiện. Nếu bạn làm theo một thói quen và
không thực sự sống được diệu nghĩa, bạn sẽ trở thành một người
máy rô-bô. Ngài Tuệ Trung muốn đưa họ ra khỏi vùng đất của rô-bô.
Có vài lời cần thêm nơi
đây. Để thống nhất văn phong, tất cả các công án, thơ kệ Việt
ngữ trong sách này là từ một nguồn, các bản dịch của Thiền Sư
Thích Thanh Từ, trong khi mọi thông tin khác đều đối chiếu với
các nguồn khác. Trường hợp độc giả muốn có cái nhìn tổng quan về
Thiền Việt Nam trước, xin mời đọc cuốn The Teachings From
Ancient Vietnamese Zen Masters. (link:
http://thuvienhoasen.org/ZenAncientMasters.htm)
|
http://www.buddhismtoday.com/viet/phatphap/bandichcuaTueTrungThuongSi.htm
|
|