XÁ LỢI PHẬT
VÀ LỢI ÍCH
KHI CHIÊM BÁI
Việc thờ phượng và chiêm bái Xá-Lợi Phật đã được phổ
biến đến Phật tử Việt Nam rất lâu. Xá-Lợi Phật là phần di thể còn lại
sau lễ hỏa táng nhục thân của một bậc vĩ nhân đã sanh ra trong hoàng tộc
Sākya: Thái tử Siddhattha (Sĩ-đạt-ta). Ngài đã từ bỏ ngai vàng, vợ đẹp,
con thơ, lên đường tầm cầu giải thoát, đã thanh lọc mọi ô nhiễm trong
tâm và trở thành bậc hoàn toàn giác ngộ, sau đó đã tận tụy 49 năm dìu
dắt chúng sanh thoát qua biển khổ trầm luân của hiện hữu.
Với lòng từ bi vô lượng, Ngài đã để lưu lại Xá-Lợi ở
thế gian này sau khi viên tịch Niết Bàn để cho chúng sanh đời sau còn có
duyên may chiêm bái và cúng dường. Vì thế, Xá-Lợi Phật là bằng chứng
hùng hồn nhất về sự hiện diện của Ngài và ý nghĩa của sự xuất hiện ấy
không ngoài mục đích giúp cho chúng sanh đoạn tận mọi khổ đau, thành tựu
cứu cánh giải thoát Niết Bàn, không còn luân hồi sanh tử.
Do lòng kính trọng ân đức Phật Bảo nên chúng ta quý
trọng và tôn thờ những gì có liên quan đến Ngài. Do sự bày tỏ lòng tôn
kính qua hình thức chiêm bái cúng dường đến Xá-Lợi của Ngài, nghiệp quả
lành sẽ phát sanh, đồng thời niềm tin vào con đường giải thoát sẽ được
củng cố và tăng trưởng. Việc xây dựng các ngôi bảo tháp thờ Xá-Lợi Phật,
trước tiên ở cõi trời, kế đến là Ấn Độ, sau đó là Tích Lan, v.v... và
hiện nay đang được tiến hành tại nhiều nơi trên thế giới cũng không
ngoài mục đích trên.
Xá
Lợi
là gì?
Xá lợi được phiên âm của từ “sarira”, nghĩa đen là
“những hạt cứng”.
Danh từ Xá
Lợi không phải là xa lạ đối với
người Á Châu. Người con Phật vẫn thường nghe nói đến
Xá Lợi,
và của chư Tổ. Không phải ai cũng có đủ duyên lành được chiêm ngưỡng.
Xá
Lợi là
sự kết tinh kỳ diệu của sự thành đạt tâm linh, của sự phát triển tột
cùng của hạnh từ bi và trí tuệ. Xá
Lợi có những hình dạng như những viên
ngọc trai hay đá quí nhiều màu sắc,
long lanh như ngọc, rắn như kim cương, búa
đập không vỡ, lửa thiêu không cháy,
thu nhặt được sau
lễ trà tỳ của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, các bậc Thánh đệ tử và các vị
Đại Sư.
Theo ghi chép trong lịch sử Phật giáo, khi đức Phật
Thích Ca Mâu Ni viên tịch, hàng đệ tử làm lễ trà tỳ. Sau khi lửa tàn, họ
phát hiện trong tro có rất nhiều tinh thể trong suốt, hình dạng và kích
thước khác nhau, cứng như thép, lóng lánh và tỏa ra những tia sáng muôn
màu, giống như những viên ngọc quý. Họ đếm được cả thảy 84.000 viên,
đựng đầy trong 8 hộc và 4 đấu. những vật thể đó được đặt tên là Xá lợi,
là bảo vật của Phật giáo.
Kính lễ đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh đẳng chánh giác!
Xá lợi của hàng đệ tử:
Có thể nói hầu hết đệ tử của đức Phật từ hàng xuất
gia đến tại gia đều có Xá lợi sau khi hỏa táng. (ngoại trừ người đó mắc
bệnh tiểu đường, ung thư…) Kích cỡ và màu sắc cũng có khác nhau, nhưng
có chung một điểm là: “Chẳng phải kim loại, chẳng phải phi kim,
cũng chẳng phải kim cương đốt không cháy, thậm chí vẫn sáng lấp lánh màu
sắc, thách thức với thời gian, chẳng mảy may hư hỏng”.
Những năm gần đây, lịch sử Phật giáo và giới khoa học
đã ghi lại khá nhiều trường hợp các vị cao tăng sau khi viên tịch, hỏa
thiêu đã để lại xá lợi. Tháng 12/1990, Hoằng Huyền pháp sư ở
Singapore viên tịch, sau khi thi thể được hỏa thiêu, người ta
phát hiện thấy trong phần tro của ngài có 480 hạt cứng, loại cỡ như hạt
đỗ tương, loại nhỏ bằng hạt gạo, trông gần như trong suốt và tỏa sáng
lấp lánh như kim cương. Sau khi phân tích, các nhà nghiên cứu đã xác
định rằng đó chính là xá lợi.
Tháng 3/1991, Phó hội trưởng Hội Phật giáo Ngũ Đài
Sơn, ủy viên thường vụ Hội Phật giáo Trung Quốc, sau khi viên tịch đã
được hỏa táng theo tâm nguyện của ngài. Trong tro có tới 11.000 hạt xá
lợi, đạt kỷ lục thế giới từ trước đến nay về những trường hợp xá lợi
được ghi nhận chính thức.
Viên xá lợi có thể to như quả trứng vịt, đó là trường
hợp của pháp sư Khoan Năng, vị trụ trì Tây Sơn Tẩy Thạch
Am ở huyện Quế Bình, tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc. Ngày 27/9/1989, ngài
viên tịch ở tuổi 93. Sau khi hỏa thiêu, người ta tìm thấy trong tro hài
cốt 3 viên xá lợi màu xanh lục, trong suốt, đường kính mỗi viên lên tới
3-4 cm, tựa như những viên ngọc lục bảo.
Trái tim thành xá lợi
Trường hợp Bồ Tát Quảng Đức tự thiêu vào ngày 20
tháng 4 năm Quý Mão tức ngày 11 tháng 6 năm 1963 sau khi thiêu còn trái
tim, người ta đã dùng lửa đến 4.000 độ, xương thịt cháy tiêu hết. Duy
chỉ có trái tim của Ngài vẫn còn nguyên, được thiêu lần thứ hai vẫn
không cháy. Trần Quang Tuyến tìm cách hủy trái tim này trước sự chứng
kiến của nhiều người để dập tắt niềm tin của Tăng Ni Phật tử cả nước.
Tuyến đã dùng axit đổ vào trái tim của Hòa thượng Thích Quảng Đức, tuy
nhiên, đổ vào bao nhiêu axit cứ trôi đi bấy nhiêu, không thẩm thấu vào
được. Ông Diệm đã mời các nhà khoa học Mỹ đến tìm cách phá hủy trái tim
này. Người Mỹ đã dùng hồ quang điện (lửa hàn), thứ nóng nhất mà họ có,
để đốt trái tim. Tuy nhiên, ngọn lửa nhiều ngàn độ C xanh lét, làm tan
chảy cả sắt cũng không đốt cháy được trái tim lạ kia. Những nhà khoa học
Mỹ lúc đó mới tin vào sức mạnh bất diệt của Phật giáo. Đốt không được,
phá hủy không xong. Một trái tim bất diệt!
Xá lợi tim của Bồ Tát Thích
Quảng Đức
Tháng 6/1994, pháp sư Viên Chiếu, 93 tuổi, trụ
trì chùa Pháp Hoa (núi Quan Âm, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc) trong một
buổi giảng kinh tối đã nói với các đệ tử: “Ta sẽ để lại trái tim cho
chúng sinh”. Sau đó vị sư nữ này ngồi kiết già và viên tịch.
Sau khi ngọn lửa tắt, trái tim vẫn còn mềm, nóng, rồi
mới nguội dần và cứng lại, biến thành một viên xá lợi lớn, màu nâu thẫm.
Khoảng 100 đệ tử có mặt trong lễ hỏa táng đã tận mắt chứng kiến hiện
tượng lạ lùng đó.
Ngoài ra các đệ tử còn thu được 100 viên xá lợi to
nhỏ khác nhau. Có viên thì hình tròn (xá lợi tử), có viên lại nở xòe ra
như những bông hoa (xá lợi hoa). Những bông xá lợi hoa trông rất đẹp,
lóng lánh như những bông hoa tuyết, chung quanh còn được giát bằng những
hạt xá lợi nhỏ cỡ hạt gạo, sắc đỏ, vàng, lam, nâu... hết sức kỳ diệu.
Khoa học chưa giải thích
được Xá lợi.
Gần đây, giới khoa học bắt đầu tìm cách giải thích
những hiện tượng huyền bí được nhà Phật nói đến trong kinh điển. Thế
nhưng khi bắt tay vào nghiên cứu hiện tượng xá lợi, họ đã gặp không ít
trở ngại.
Phương Tây, người ta không tin là có xá lợi Phật Tổ.
Mãi đến năm 1997, ông Peppé người Pháp khi tiến hành khảo cổ tại vùng
Piprava, phía nam Népal, đã tìm thấy những viên xá lợi đựng trong chiếc
hộp bằng đá. Trên hộp có khắc những văn tự Brahmi, nội dung như sau:
“Đây là xá lợi của đức Phật. Phần xá lợi này do bộ tộc Sakya, nước
Savatthi phụng thờ”. Khám phá này đã chứng minh: Những gì được ghi trong
kinh Trường A Hàm và một số kinh sách khác về việc phân chia xá lợi đức
Phật thành 8 phần cho 8 quốc gia cổ đại khi Phật nhập Niết bàn là có
thật. Điều kỳ lạ là trải qua hơn 25 thế kỷ, xá lợi đức Phật vẫn còn
nguyên vẹn, lấp lánh màu sắc.
Về sự hình thành của những viên xá lợi, cho đến nay
vẫn tồn tại nhiều cách giải thích khác nhau. Các nhà xã hội học cho rằng,
do thói quen ăn chay, thường xuyên sử dụng một khối lượng lớn chất xơ và
chất khoáng, quá trình tiêu hóa và hấp thu rất dễ tạo ra các muối
phosphate và carbonate. Những tinh thể muối đó tích lũy dần trong các bộ
phận của cơ thể và cuối cùng biến thành xá lợi.
Tuy nhiên, giả thuyết này không đủ sức thuyết phục.
Bởi lẽ số người ăn chay trên thế giới có tới hàng trăm vạn, nhưng tại
sao không phải ai khi hỏa táng cũng sinh xá lợi? Số người theo đạo Phật
cũng nhiều vô kể, thế nhưng tại sao trong cơ thể những tín đồ bình
thường lại không có xá lợi?
Một số nhà khoa học cho rằng, có thể xá lợi là một
hiện tượng có tính bệnh lý, tương tự như bệnh sỏi thận, sỏi bàng quang,
sỏi mật... Giả thuyết này cũng khó đứng vững. Bởi vì, sau khi đưa xác đi
thiêu, trong phần tro của những người mắc các chứng bệnh kể trên không
hề phát hiện xá lợi. Mặt khác, những cao tăng có xá lợi thường sinh thời
thường rất khỏe mạnh, tuổi thọ cũng rất cao.
Nhà Phật cũng có những quan điểm riêng về vấn đề xá
lợi. Quan điểm thứ nhất cho rằng xá lợi là kết quả của quá trình tu hành
và khổ luyện. Quan điểm thứ hai cho rằng đó là kết quả của quá trình tu
dưỡng đạo đức, chỉ xuất hiện ở những người có tấm lòng đại từ đại bi,
luôn làm việc thiện.
Tuy nhiên, cuối cùng thì xá lợi đã được hình thành
như thế nào? Thành phần của nó ra sao? Chẳng phải kim loại, chẳng phải
phi kim, cũng chẳng phải kim cương, lục bảo, chỉ là tro cốt còn lại của
người tu hành sau khi hỏa táng; vậy mà sao đốt không cháy, thậm chí vẫn
sáng lấp lánh màu sắc, thách thức với thời gian, chẳng mảy may hư
hỏng...? Hàng loạt câu hỏi như vậy cho đến nay vẫn chưa có lời giải đáp.
Ích
lợi gì cho những người chiêm bái?
Vì
là kết tinh của sự thành đạt tâm linh,
nên, như lời dạy của Lạt Ma Zopa Rinpoche, “mỗi
phần nhục thân và Xá Lợi của các Ngài chứa đựng một năng lực mầu nhiệm
có thể làm căn lành tăng trưởng và nghiệp ác giải trừ”.
Vì thế,
Xá Lợi có năng lực
cảm hóa tâm người, phát triển lòng bác ái trong nội tâm của những ai có
cơ duyên được chiêm bái Xá
Lợi. Phật đã từng dạy rằng có bốn nơi
chốn đặc biệt: “nơi ta được sanh ra, nơi ta giác ngộ, nơi ta thuyết pháp
và nơi ta nhập diệt. Sự thăm viếng một trong bốn nơi chốn này giống như
sự gặp gỡ với chính bản thân ta.” Vậy thì khi chiêm ngưỡng
Xá
Lợi cũng tương tợ như thế.
Cho nên, những viên Xá lợi là tinh cốt còn lưu lại có
công năng thù thắng, giúp tăng trưởng các điều lành thiện và tiêu trừ
những điều xấu ác. Chỉ cần thành tâm, chúng ta có thể cảm nhận được năng
lực mầu nhiệm của Xá Lợi.
Trong
Kinh Sư Tử Hống, đức Phật dạy: “Dù
là bây giờ, cúng dường Như Lai, hay là
mai sau, cúng dường Xá
lợi, công đức tích tụ, ngang bằng như
nhau, và quả gặt hái ngang bằng như nhau.”
Dù
trong hiện tại chúng ta không đủ phước duyên để diện kiến đức Phật,
nhưng cũng vẫn có đầy đủ thiện duyên để gặp được
Xá lợi
Phật cùng Phật pháp. Vậy mặc dù đức Phật không thị hiện ngay trước mặt
chúng ta với sắc tướng quen thuộc của Ngài, chúng ta có thể thấy được
Xá lợi
Phật và vẫn còn có thể đạt giác ngộ.
Nên
cúng dường Xá
lợi như thế
nào?
Cúng
dường Xá
lợi có ba cách:
1. Cúng
dường tài vật, như tịnh tài, hoa, đèn, thực phẩm và thức uống.
2. Cúng
dường tấm lòng kính ngưỡng tôn kính chư Phật bằng cách quét dọn nơi có
Xá lợi,
đảnh lễ cúng dường mạn đà la, xây tượng Phật và bảo tháp.
3. Cúng
dường công phu hành trì: sống thuận theo chánh pháp, mở tấm lòng vị tha
biết quan tâm cho người khác hơn bản thân, hay ít ra cũng khát khao cố
gắng để được như vậy.
Nên
nghĩ gì khi đến chiêm bái Xá
lợi
Khi đến một nơi có Xá lợi, quan trọng nhất là đừng xem đây chỉ như một
viện bảo tàng. Phải thấy Xá lợi chính là hiện thân của Phật và cũng là
hiện thân của tất cả mọi tánh đức cao quí của đấng giác ngộ. Và dòng ánh
sáng trắng rót xuống đỉnh đầu, tất cả ác nghiệp thân miệng ý kết thành
khói đen, hay thành nước đục, và bị tống ra khỏi thân thể qua các lỗ
chân lông.
Khi
thân thể bị bệnh
Chúng
ta nên đến trước Xá
lợi, quán tưởng có luồng ánh sáng rót
xuống đỉnh đầu của mình và chúng sinh, thấy tật bịnh cùng tất cả những
gì làm giảm hại sức khỏe kết lại thành mũ máu và bị tống ra khỏi thân
thể từ hai gót chân.
Chiêm
bái Xá lợi
lúc tâm bất an
Gặp
việc phiền não trong gia đình hay bạn bè gây gỗ, chúng ta có thể đến
chiêm bái Xá
lợi, đi nhiễu quanh
Xá lợi
(đi quanh theo chiều kim đồng hồ). Quán tưởng các bậc thiện thệ
giải thoát, nhờ siêng năng đoạn khổ đau, không chấp trước, luôn hỷ xả
nên hình thành xá lợi. Nay con nguyện học theo hạnh đó xem phiền não: bò
cạp, cóc, rắn rít…con cần phải tránh xa. Đồng thời cầu nguyện cho chúng
sinh đang bị phiền não tác hại cũng nương theo đó mà được thanh tịnh.
Thay vì than thân trách phận, tìm quên ở rượu chè nghiện ngập, phương
pháp quán tưởng này sẽ giúp chúng ta đừng quá chú trọng đến bản thân,
dùng khổ đau của chính mình làm động cơ thúc đẩy việc tu hành.
Khi bị
chứng nghiện ngập
Hãy
nhìn nhận là mình đang có vấn đề, nhớ
lại tánh đức của Phật để phát tâm quy y, mong mình có được mọi tánh đức
của Phật. Trong khi đi nhiễu quanh Xá
lợi, quán tưởng dòng ánh sáng cam lồ
trắng từ Xá
lợi rót vào đỉnh đầu mình, thấy các loài rắn rết nhện sên (biểu
hiện sự nghiện ngập) được tống ra khỏi thân thể, của mình và của chúng
sinh. Rồi thấy mình đã thật sự được thanh tịnh hóa. Luyện tâm như vậy
cho thật thuần thục để thắng cơn nghiện, rồi sẽ có lúc mùi rượu sẽ khiến
chúng ta cảm thấy khó chịu.
Vì sao
phải đảnh lễ và đi nhiễu quanh Xá
lợi
Tôi một
lòng kính lễ quí vị, và cầu mong quí vị nên đi nhiễu, đảnh lễ
Xá lợi
Phật. Làm như vậy để nhận lực gia trì của chư Phật, điều này thật quan
trọng. Vì lợi ích của chúng sinh mà
chư Phật phát tâm bồ đề; vì lợi ích
của chúng sinh mà chư Phật bước trên con đường tu; và cũng vì
lợi ích của chúng sinh mà chư Phật thị
hiện giác ngộ viên mãn. Vì lý do này, chư Phật và
Xá lợi
Phật vô cùng mầu nhiệm, vẫn còn đó đầy đủ năng lực gia trì. Hiểu như vậy
thì sẽ nhận được lực gia trì rất mãnh liệt. Cho dù tâm không định cũng
vẫn có thể nhờ Xá
lợi mà nhận được lực gia trì. Nhờ hiểu
lý lẽ này, chúng ta có thể mau chóng giác ngộ. Cho dù không hiểu nhiều,
chiêm bái Xá
lợi cũng sẽ
là nhân tố thành tựu đạo nghiệp trên bước đường tu tập và hướng
đến giải thoát giác ngộ.
Kính lễ đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh đẳng chánh giác!
Kính lễ Tăng, người thừa chí cả, thay Thế Tôn truyền bá đạo mầu!
Sài gòn, ngày 05/09/2008
***