Sự Liên Hệ Giữa Bhavana (Thiền Định) Với Đời Sống
Thường Nhật
By Rajah Kuruppu, The Island, June 10, 2008
Con người là sự kết hợp giữa Thân Thể và Tinh
Thần. Khoa học hiện đại ngày nay chỉ mới nhấn mạnh tầm quan trọng của
Tâm gần đây, nhưng Đức Phật đã cho chúng ta biết vai trò quí báu vô cùng
to lớn của Tâm hơn 2,500 năm qua. Thật ra trong câu kệ mở đầu của
Dhammapada (Kinh Pháp Cú), Tâm dẫn đầu tất cả các trạng thái của con
người, Tâm là trạng thái tối thượng gây ra tất cả các hành động trạng
thái khác của con người. Danh từ Bhanava thông thường được chuyễn ngữ
sang Anh Ngữ là Mediation - Tiếng Việt là Thiền Định giữ 1 vai trò tối
hậu trong việc thực hành Phật Pháp.
Bhanava có nghiã là tập trung tăng cường sự
phát triển của trí tuệ, có lẽ Thuật Ngữ “meditation” trong tiếng Anh
chưa diễn tã đầy đủ toàn bộ ý nghiã nguyên thủy của Bhanava nhưng vì sự
tiện lợi và phổ cập của quần chúng, từ “mediation” đã trở nên quen thuộc
với thế giới.
Thiền Định được phân loại làm 2:
Thiền Chỉ (Samatha) tức là tập trung chú tâm
vào 1 đề mục duy nhất trong suốt thời gian hành thiền, Thiền Quán (Vipassana
Bhavana) tức là trạng thái tâm quan sát mọi việc xung quanh như đúng bản
chất thực thể của nó, từ đó nhận diện đưọc : vô thường, khổ, vô ngã.
Quan trọng hơn nữa, thiền định còn giúp chúng ta có được trạng thái tĩnh
thức của tâm, chúng ta quán sát đưọc mọi sinh hoạt của thân thể,cảm giác,
suy nghĩ và hiện tượng chung quanh.
Mục đích tối thượng của thiền định là loại bỏ
tà kiến, sự suy nghĩ lung tung, và các ảo giác, mộng mơ, đòi hỏi hoặc
chán chường mệt mõi của Tâm nhằm thấy được sự thật hiện hữu của vạn vật
chung quanh và đạt được trạng thái an lạc quân bình tuyệt đối cho tinh
thần (Nibbana), mà trong thuật ngữ Phật pháp chúng ta gọi là Nìết Bàn.
Tuy nhiên những thành quả mà chúng ta gặt hái được trong thiền định còn
phụ thuộc rất nhiều yếu tố chung quanh và không phải 1 sớm 1 chiều mà
chúng ta có thể đạt được. Thông thường 1 thiền sinh mới nhập học không
dễ gì có được 4 trạng thái Từ Bi Hỷ Xả và sự cân bằng tinh thần trong
một thời gian ngắn. Thông thường, chúng ta thường quan niệm thiền định
chỉ được thực tập trong 1 khoảng thời gian cố định nào đó trong ngày,
chẳng hạn vào sáng sớm hoặc tối trước khi đi ngủ và sau đó thì trở lại
với đời sống thường nhật. Điều này hoàn toàn không đúng với định nghĩa
của danh từ “Bhanava”, chúng ta phải tĩnh thức và chánh niệm nhận diện
mọi việc xảy ra thường nhật trong mọi tư thế đi, đúng, nằm, ngồi, suy
nghĩ, hành động, lời nói. Trong
sự liên hệ giữa thiền định và đời sống hàng ngày, chúng ta luôn luôn
tĩnh thức tập trung vào mọi sự thay đổi của tinh thần và thân thể 1 cách
chánh niệm. Chẵng hạn, chúng ta cần phải quán sát và tập trung mọi việc
xung quanh như: Lái xe, Làm Việc, Giải Trí, 1 cách cụ thể hơn mọi hành
động cữ chĩ lời nói của chúng ta đều phải đặt trong trạng thái thiền
định. Khi 1 người nhận diện được sự hiện hữu như thật của mọi hiện tượng
chung quanh, Đức Phật khuyên chúng ta nên sống thực tế với hiện tại,
tương lai chưa ai biết được, quá khứ đã trôi qua, tuy nhiên chúng ta cần
phải có thời khoá biểu cũng như kế hoạch cho tương lai,dù sao đi nữa
chân chúng ta,cũng còn chạm mặt đất và còn tồn tại trong thế giới này.
Thiền định cần phải thực tập 1 cách đúng đắn thích hợp với môi trường,
sức khoẻ và thực hành hơi thở. Hơi thở theo đuổi suốt cuộc đời con người,
hơi thở ngưng đồng nghĩa với sự chết. Thiền định không nên thực hành
trong lúc chúng ta quá sung sướng hoặc qua buồn chán, vì lúc này trạng
thái tâm thần không ổn định, hơi thở sẽ quá ngắn hoặc quá dài, đôi khi
gián đoạn mệt nhọc, điểm này rất quan trọng trong suốt thời gian thực
tập sự quán sát thân thể và hiện tượng của vạn vật chung quanh trong đời
sống hàng ngày. Thiền sư nổi tiếng, Henepola Gunaratana Nayaka Thera,
trụ trì trung tâm thiền định phật giáo nguyên thủy và Thiền Viện Forest
tại miền tây của tiểu bang Virginia, Hoa Kỳ, có 1 lời khuyên rằng chúng
ta nên thực tập hơi thở cho mỗi một phút hàng ngày. Điền này sẽ làm tinh
thần chúng ta thoải mái và bình tĩnh trong đời sống thường nhật.
Khi thực tập thiền định, nhiều thiền sư
khuyên các thiền sinh nên quán niệm trong đầu “thở ra” và “ thở vào” để
quán sát lộ trình của hơi thở, từ đó dễ dàng chuyển từ thiền chĩ sang
thiền quán tương đối dễ dàng hơn.Một tâm trí thoải mái, chánh niệm, an
lạc sẽ dễ dàng giải quyết mọi sự việc hàng ngày một cách thông thái
chính xác và hiệu quả hơn. Thất Bại và Thành Công là những kinh nghiệm
quý báu để chúng ta thực tập thiền định trong đời sống và quán sát sự
tĩnh thức của bản thân đối với vấn đề đó. Thiền Định còn có thể thực tập
trong lúc chúng ta dùng bữa, ẩm thực trong Phật Pháp cần tập trung 1
cách tuyệt đối từ lúc trước khi ăn, đang ăn và sau khi ăn.
Tóm lại, Thiền Định cần phải thực hành hàng
ngày trong đời sống từ lúc chúng ta thức dậy cho đến lúc đi ngủ.
Nguồn:
http://www.buddhistchannel.tv/index.php?id=7,6601,0,0,1,0
http://www.buddhismtoday.com/viet/thien/sulienhe.htm