Kinh thành Kosambi đang trải qua những ngày chấn động kinh hoàng. Hoàng
hậu của nhà vua vừa bị ám hại, còn bà thứ phi xinh đẹp sắp lên giàn hoả.
Dân chúng sống trong nỗi khoắc khoải lo âu. Họ sợ cả tiếng trống sang
canh giữa đêm khuya im vắng, tưởng chừng như đó là hồi chuông báo tử
đang giáng xuống đất nước lâu nay vốn rất yên bình hoà nhã.
Một bóng người lầm lũi bước đi trong đêm. Kinh thành hoa lệ cứ lùi dần
phía sau. Người ấy cố đi nhanh như thể trốn chạy, nhưng thỉnh thoảng
ngoảnh đầu nhìn lại ra vẻ hối tiếc. Làn sương lạnh thấm đẫm đôi vai gầy,
hai gót chân trần nhói đau lên từng chập, người thiếu phụ khẻ rên rỉ,
rồi quỳ gục xuống bên đường.
Có bàn tay ai đó lay nhẹ. Một giọng nói mang theo hơi gió thoảng
về lạnh buốt :
_ Tiểu Liên! Mau đứng dậy rời khỏi đây ngay. Trời sắp sáng rồi.
Nàng giật thót mình ngẩng lên. Bóng người chập chờn mờ ảo trong ánh sao
đêm, nhưng giọng nói nghe thật quen thuộc. Cái tên Tiểu Liên chỉ người
trong hoàng cung mới biết. Sợ hãi nàng cất tiếng run run :
_ Hoàng Hậu, người còn sống à. Hay hồn ma bóng quế của người dõi theo
Tôi đến đây để báo oán?
_ Đừng sợ Tiểu Liên. Chẳng phải ta đã xin Hoàng Thượng tha chết cho em
đó sao. Ta là người hiểu đạo, biết rõ nhân quả cùng nghiệp lực trả vay,
nên đã đón nhận cái chết một cách an lành, tuyệt không có lòng nuối tiếc,
oán hận. Vì nghĩ còn chút duyên nợ nên không nở nhìn em sa vào con đường
lầm lạc khổ đau. Em nên đi theo hướng này mới mong gặp được Phật và cầu
xin sám hối. Oan trái bao đời từ nay rủ bỏ. Giấc mộng vàng son có đó rồi
lại không, sao bằng hướng tới một con đường hoàn thiện an vui vĩnh cữu.
Không gian lặng lẽ chừng như nghe rõ từng chiếc lá cây rụng từ cánh rừng
xa xa. Chỉ mới hôm qua thôi, ngọn lửa bùng phát lên nơi phía hậu cung.
Ngọn lửa nung nấu vì lòng ganh ghét và ý muốn chiếm hữu ngôi vị chánh
cung cao tột, Tiểu Liên đã không ngần ngại mưu tính việc sát hại Hoàng
Hậu. Người luôn được nhà vua và quần thần kính phục vì tính cách nhân
từ đoan chánh. Ngọn lửa được dập tắt nhưng Hoàng hậu chỉ còn chút hơi
thở thoi thóp. Kẻ chủ mưu bị bắt liền sau đó. Nhà Vua nổi giận truyền
đem lên giàn hoả, Hoàng hậu trong lúc tàn hơi vẫn cố lấy hết sức can
ngăn :
_ Hoàng Thượng…xin hãy tha cho Thứ Phi. Xin đừng gây thêm cảnh tang
thương nơi chốn hậu cung nữa. Đây là nghiệp chướng nhiều đời mà thần
thiếp phải trả. Thiếp không oán hận gì, xin Bệ Hạ gia ơn lần cuối…
Trước phút lâm chung, gương mặt Hoàng Hậu không hề lộ vẻ đau đớn mà
phảng phất ánh lên một niềm tin, một sự mãn nguyện như sắp đi đến một
nơi nào đó thật an nhiên hạnh phúc. Bà chắp tay mỉm cười ra đi thanh
thản. Mọi người nghe có tiếng niệm Phật, tiếng nhạc du dương lắng dịu từ
thinh không. Theo nguyện vọng của Người, nàng được nhà vua phóng thích
và buộc rời khỏi hoàng cung ngay đêm đó. Kinh thành tổ chức lễ tang
Hoàng Hậu trong nỗi tiếc thương và trân trọng thần phục. Đêm đó nàng
chạy khỏi cung cấm mà như chạy trốn cả chính mình.
Những tia nắng đầu tiên trong ngày chiếu xuống con đường đầy bụi mù cát
gió. Tiếng chim hót, tiếng người nói chuyện râm ran qua lại làm cho Tiểu
Liên chợt bừng tỉnh thức. Nàng chua xót khi thấy mình đang ngồi trà trộn
cùng đám dân hạ tiện. Những con người lam lũ nghèo khổ mà sao ánh mắt họ
vẫn ngời sáng thế kia. Họ an phận, điều đó chắc hẳn rồi. Mọi người quỳ
xuống bên đường và hình như đang chờ đợi điều gì đó. Trên tay Họ cầm vài
gói thức ăn …một gói xôi, một chiếc bánh, một nấm cơm vắt, dăm trái cam
quýt. Những gương mặt thành kính trang nghiêm, thoáng trên môi ẩn kín
một nụ cười bình an tin tưởng. Tiểu Liên ngồi bệt xuống đất. Nàng chẳng
có điều gì để chờ đợi ở đây cả. Đói lả, nhưng nàng không muốn làm một kẻ
ăn mày. Ngày còn dài mà đôi chân thì đã mỏi lắm rồi. Con chim ở chốn
lồng son bất chợt được thả ra, chưa thể định vị được ngay hướng bay giữa
cảnh trời đất bao la thăm thẳm mịt mù.
Mọi người bỗng hướng cặp mắt nhìn về cuối con đường, nơi có khu vườn cây
xanh lẩn khuất trong đám sương mù chưa tan hết. Một đoàn người đang
khoan thai bước tới. Tiểu Liên chợt nhận ra đó là đoàn sa môn của đức Cù
Đàm vào làng khất thực. Hình ảnh này nàng từng thấy khi còn trong cung.
Mấy mùa hạ liền Phật về trú mưa ở kinh thành này. Nhà vua chưa bao giờ
thỉnh Phật vào cung cúng dường, bởi lẽ vua là người còn ham trần thế,
nên không thích nghe những bài giảng đạo mang tính triết lý và thoát tục
của Phật. Nhưng Hoàng hậu hiền thục thì rất mến đạo. Bà thường tự tay
làm thức ăn rồi sai người mang đến Tinh Xá dâng cúng cho Phật và chúng
Tăng. Thứ phi thường thấy Bà đi dạo trong vườn mỗi buổi sáng, và quỳ
xuống khi Phật cùng tăng chúng đi khất thực ngang qua với dáng vẻ hết
sức thành tâm ngưỡng mộ.
Muốn lấy lòng sủng ái của vua, Thứ Phi bèn tâu với Hoàng Thượng là chánh
phi mỗi ngày cứ đứng ngắm Phật đi khất thực một cách rất say sưa ngây
dại. Vua cho xây kín hết mọi cánh cửa sổ trong khu vườn. Hoàng Hậu không
còn dịp đảnh lễ đức Thế Tôn nữa, nhưng Tiểu Liên cũng chẳng đạt được gì
hơn. Từ ấy lòng ganh tức đố kỵ của Nàng ngày một sâu sắc. Rắp tâm tìm
mọi cách để hãm hại, nàng mua chuộc những người hầu cận của Hoàng Hậu,
nhân lúc đêm khuya nổi lửa đốt cung thất của Bà. Hoàng Hậu chết đi. Ân
oán bao đời, người đã trả xong. Tiểu Liên lại vừa mới vay thêm món nợ ân
tình. Trong cuộc vay trả trả vay này, người mất vẫn như còn đó, mà người
còn thì lại đánh mất tất cả.
Đoàn Sa Môn hành hoá đi vào làng và thọ nhận vật thực của những người
đang quỳ lạy bên đường. Tiểu Liên vẫn ngồi yên. Khoảnh khắc thời gian cứ
trôi qua, rồi Nàng nhìn thấy Phật đang đi tới. Bước chân của Ngài sao tự
tại, vẻ mặt của Ngài sao thanh cao thánh thiện quá. Tiểu Liên chợt nghe
lòng dâng lên niềm xúc cảm của người vừa tỉnh giấc mơ hoa. Một người đã
trót gây ra nhiều tội nghiệp, đã ôm ấp biết bao điều xấu xa đen tối.
Ngay lúc này đây, Nàng muốn lạy xuống chân Phật, muốn nói những lời sám
hối mà vẫn không thể. Tiểu Liên ngồi chồm dậy trong tư thế quỳ. Nàng
nghe mặt đất dưới chân mình đang chuyển động. Màu vàng y của đức Tôn Sư
luôn toả sáng, ánh bình minh từ phía chân trời cũng toả sáng. Mọi người
quanh Nàng thì mãi lo tận hưởng niềm vui đạo lý bất diệt, chỉ riêng nàng
là kẻ lạc loài. Một con người mang đầy mặc cảm tội lỗi …
Có vị Sư Nữ đang đi trên đường và hướng về phía Nàng. Dung nghi đỉnh
đạt, phong thái uy nghiêm thanh thoát làm Tiểu Liên ngắm nhìn không chớp
mắt. Vị Ni sư đến bên đưa cho nàng một gói cơm và bảo:
_ Tiểu Liên, cô hãy dùng lấy chút thức ăn này cho đở dạ.
Ngạc nhiên, Nàng không dám đón nhận, mà chỉ khẻ khàng hỏi :
_ Bạch Sư … Con không dám. Con chẳng có gì để cúng dường người cả. Nhưng
sao Ni biết tên con. Người là ai …?
Vị Sư đưa cánh tay xoa nhẹ lên đầu Nàng. Tiểu Liên nghe một luồng hơi
ấm tuôn chảy vào tâm não, lòng nhẹ mở như bước vào một thế giới mới lạ.
Một thế giới thật sự bình yên, không còn tranh chấp theo vòng danh lợi
phù hư. Thoáng chốc, giòng nước mắt tuôn dài trên gương mặt hốc hác bơ
phờ. Nàng không hiểu mình khóc vì mừng vui hay buồn tủi nông nổi. Có một
sự sống khác thường đang đến mà Nàng chưa bao giờ nghĩ tới. Nó như giọt
nước cam lồ ngấm dần vào lòng đất làm lắng dịu hết mọi thứ vẫn đục trầm
mê.
Vị Sư Nữ vẫn nhỏ nhẹ:
_ Con cứ khóc cho dù những giọt nước mắt kia chưa thể xoá sạch bao tội
lỗi của kiếp người. Nhưng đó là dấu hiệu của sự hối cải, của lòng mong
muốn đựơc trở về sống trong ánh từ bi pháp lạc. Còn bây giờ con ăn tạm
nắm cơm này cho cơ thể tươi tỉnh lại khi vừa trải qua một đêm dài thao
thức. Sau đó sẽ là một ngày dài để cho con suy gẫm những sự việc đã qua
và những gì sắp đến. Bến giác bờ mê chính là lúc biết ngoảnh đầu nhìn
lại. Ngày hôm qua và hôm nay đã là một kiếp đời khác. Qúa khứ vinh hoa
của một thời cũng sớm trở thành giòng nước chảy mây trôi. Cởi bỏ hết thì
con mới tìm ra được giá trị thiết thực cho đời sống hiện tại của mình.
Nhận chân con đường thoát khổ, thì con mới tìm ra chơn lý giải thoát.
Con hỏi ta là ai ư ? Ngày xưa Ta cũng từng sống trong cảnh lầu son
nhung gấm. Rồi cũng bao lần gặp nổi tân toan khổ lụy. Sự đời nếm trải
nhiêu khê, Ta đã nuôi ý định trả thù đời bằng thứ vũ khí mà người phụ nữ
vốn có. Nhưng Ta đã sớm gặp đấng từ phụ. Ta tinh tấn tu niệm trong đạo
và chứng quả vô sinh bất diệt ngay nơi cõi đời sanh diệt này. Thôi bây
giờ Ta phải vào thành khất thực đây. Đến trưa, Đức Thế Tôn trở về Tinh
Xá dùng ngọ rồi thuyết pháp. Con nên đến nghe Ngài giảng, Ta sẽ chờ con
nơi đó. Biết đâu chẳng gặp được duyên lành tỏ ngộ.
Quay đầu nhìn lại là bờ. Đơn giản như thế mà đôi khi con người ta tìm
cầu suy nghiệm cả đời vẫn không thể nắm bắt được. Tiểu Liên ngỡ như mình
nhận ra chơn lý ấy từ lâu lắm. Con đường trở về không xa. Chỉ vì lâu nay
Nàng mãi sống trong cõi mộng, yêu thuơng buồn giận, tìm cầu danh vọng,
gặt hái khổ đau cũng trong mộng. Mộng đời đã tan. Đường đạo thì hãy
còn xa với kẻ lạc lầm. Cơ duyên đến …và giờ đây khi trong tay có được
nắm cơm pháp vị thì cơn đói khát mệt mỏi không còn nữa. Nàng đứng dậy đi
nhanh về khu Tinh Xá, nơi có dấu chân bậc đại giác, có cả hình bóng vị
Ni Sư khả kính và Hoàng Hậu quá cố. Tất cả cứ hiện dần ra trên lối mòn
tâm thức, để đón nhận bao cánh chim đời lạc lối quê xưa.