-
Xuân Kỷ
Sửu
-
Thích Nữ
Giới Hương
-
Năm 2009 là kỷ sửu, tức là năm con trâu. Trong Phật
giáo, biểu tượng trâu được ví cho tâm vọng tưởng, tham, sân, si, buông
lung, thiếu tự chủ của chúng ta. Đức Phật cũng như chư Tổ đã để lại
nhiều lời dạy quý giá để chăn giữ con trâu tâm ý này.
Trong kinh Phóng Ngưu (Tăng Nhất A Hàm), Đức Phật dạy
để trở thành người chăn trâu giỏi, vị ấy nên vâng giữ mười một điều:
1.
Người chăn giỏi sẽ dễ dàng nhận ra trâu của mình (tức chúng ta
phải quán biết sắc thân này do bốn đại: đất, nước, gió và lửa tạo thành).
2.
Biết hình tướng của mỗi con trâu trong đàn (tức biết được các
chuyển biến của thân, khẩu, ý là thiện hay bất thiện).
3.
Biết tắm rửa cho trâu (như biết sám hối và rửa tâm tham, sân,
si của mình cho sạch).
4.
Biết chăm sóc vết thương cho trâu (tức biết sáu căn là mai mối
khiến các tai họa từ ngoài nhập vào, nên phải sống phòng hộ các căn).
5.
Biết đốt vỏ cây, un khói để trừ các loài ruồi muỗi (như biết
áp dụng hương pháp nhũ để trị bịnh tâm động loạn).
6.
Biết dẫn trâu đi con đường an toàn (tức biết trừ trợ duyên
sanh tử, sống trong nhà xuất ly tam giới: dục giới, sắc giới và vô sắc
giới).
7.
Biết chỗ ở thích hợp cho trâu (nên sống trong đạo tràng đạo
hạnh).
8.
Biết cách đưa trâu lội qua sông (tức biết trạch pháp để tìm
kim chỉ nam đúng).
9.
Biết chỗ có cỏ non và nước uống cho trâu (như biết nuôi dưỡng
thân tâm mình bằng cách luôn quán chiếu Tứ niệm xứ: thân bất tịnh, thọ
thì khổ, tâm vô thường và pháp vô ngã).
10.
Biết giữ gìn nơi thả trâu (tức biết tiết lượng khi nhận tứ sự
cúng dường, biết tri túc, đừng để mất tín tâm Phật tử).
11.
Biết đưa trâu lớn để dẫn đàn (tức biết kính trọng và theo
gương các bậc trưởng thượng thiện hạnh).
Do chăn giữ như vậy, nên từ từ trâu tâm của chúng ta
được thuần hoá và lợi ích hữu tình, giống như trâu ngoan hiền đem lại
lợi ích lớn lao cho nông gia và xã hội. Chúng ta đừng để cho trâu hoang
chạy lung tung xâm phạm lúa mạ, tổn thất hoa màu, mùa màng của người tức
làm phiền lòng những người láng giềng lân cận xung quanh, như lời Đức
Phật đã dạy trong kinh Di Giáo: “Y như chăn trâu, cầm gậy canh chừng,
không để nó buông lung phạm vào lúa mạ của người.”
Trong thiền tông Trung Hoa hình ảnh con trâu cũng
được minh họa rất linh động qua cách vấn đáp của các thiền sư như sau:
Một hôm, ngài Mã Tổ Đạo Nhất hỏi Thạch Củng: "Ông làm
cái gì đây?"
Đáp: "Chăn trâu."
Lại hỏi: "Chăn như thế nào?"
Đáp: "Mỗi khi nó chạy a vào đồng cỏ, thì xỏ mũi kéo
nó lại, thế là người chăn giỏi."
Hoặc như ngài Phước Châu Đại An hỏi tổ Bách Trượng:
"Tôi khát khao muốn hiểu Phật pháp, việc đó như thế
nào?"
Bách trượng đáp: "Hệt như cỡi trâu tìm trâu!"
Hỏi: "Hiểu rồi như thế nào?"
Đáp: "Như người cỡi trâu về nhà."
Hỏi: "Rồi làm sao giữ cho trước sau khế hợp?"
Đáp: "Như người chăn trâu cầm roi giữ trâu mình, đừng
cho phạm vào lúa mạ của người."
Như vậy, chăn trâu tức là luyện tâm, đừng để nó chạy
rông, buông lung theo thất tình, lục dục mà không biết những hiểm nguy
rình rập. Chúng ta phải dẹp trừ vọng tâm, vọng tưởng, vọng thức, phải
cảnh giác tìm trâu, chăn trâu, làm chủ trâu và tự tại với trâu. Giai
đoạn thăng tiến tâm linh này được thiền tông minh họa qua 10 bức tranh
chăn trâu ‘Thập Mục Ngưu Đồ’ nổi tiếng: 1) Tìm trâu, 2) Thấy
đầu, 3) Thấy trâu, 4) Được trâu, 5) Chăn trâu,
6) Cưỡi trâu, 7) Quên trâu, 8) Vắng hết, 9) Về
nguồn, và 10) Vào chợ.
Ngài Thượng Sỹ Tuệ Trung (thế kỷ XIII) đã diễn tả
thành công tiến trình chăn trâu này của ngài qua bài thơ sống động như
sau:
“Một mình cố giữ con trâu đất
Xỏ mũi dắt về chẳng nghỉ ngơi
Vừa đến Tào khê buông xuống hết
Mênh mông nước chảy cuống bọt trôi”.
Hương xuân Kỷ Sửu 2009 đang len lõi trong gió và nắng
Milwaukee, xin kính chúc Chư Tôn Đức tăng ni, quý Phật tử và quý đồng
hương xa gần luôn nhớ chăn con trâu tâm ý của mình. Kính mong mỗi vị sẽ
là những hiệp sĩ chăn trâu giỏi để đem an lạc và hạnh phúc đến cho mình
và mọi người.
Các bậc thánh hiền cũng từ đây mà thành tựu.
Danh thơm muôn thuở cũng từ việc chăn trâu đơn giản
này.
Kính mong lắm thay!
Phước Hậu Tự, 1/1/2009
http://www.buddhismtoday.com/viet/xuan/xuankysuu.htm