- TÌM THẤY KIM CƯƠNG
TRÊN ĐƯỜNG BÙN
Gudo là thầy của hoàng đế vào thời
đó. Tuy thế, ngài vẫn thường hay du hành một mình như là một khất sĩ
lang thang. Một lần khi ngài trên đường đi tới Edo, trung tâm văn hóa và
chính trị của một địa phương quan trọng, ngài đến gần một làng nhỏ
có tên là Takenaka. Trời đã chiều tối và một cơn mưa đang rơi nặng hạt.
Gudo ướt sũng. Đôi dép rơm của ngài giã ra từng mảnh. Tại một căn nhà
nông trại gần làng ngài nhận thấy có khoảng bốn hay năm đôi dép trong
cửa sổ và định hỏi mua một đôi khô ráo.
Người đàn bà biếu dép cho ngài,
thấy ngài bị thấm ướt quá, mời ngài ở lại qua đêm trong nhà bà. Gudo
nhận lời và cám ơn bà ta. Ngài vào và tụng một thời kinh trước bàn thờ
của gia đình. Sau đó ngài được giới thiệu với mẹ và các con của bà
chủ nhà. Nhận thấy cả nhà đều buồn bã, Gudo hỏi xem có điều gì xảy
ra không.
"Chồng con là một kẻ cờ bạc
và say sưa", bà chủ nhà thưa với ngài. "Khi anh ấy mà được bạc
thì anh ấy uống rượu rồi trở nên thô lỗ. Khi anh ấy thua thì lại vay
mượn tiền người khác. Đôi khi say sưa quá mức thì anh ấy lại chẳng về
nhà gì cả. Con phải làm sao đây?"
"Ta sẽ giúp anh ấy cho,"
Gudo nói. "Đây có ít tiền. Hãy đi mua cho ta một hũ rượu tốt và ít
đồ gì ngon để ăn. Rồi bà có thể vào nghỉ ngơi đi. Ta sẽ thiền định
trước bàn thờ."
Khi anh chủ nhà trở về vào khoảng
nửa đêm, say mèm, anh ta tru tréo lên: "Này, mụ vợ ơi, ta đã về đây.
Mụ có gì cho ta ăn không?"
"Ta có đồ ăn cho anh đây"
Gudo nói. "Ta bất ngờ bị mắc mưa và bà vợ anh tử tế cho ta tạm
trú tại đây qua đêm. Để đáp lại ta có mua một ít rượu và cá, như vậy
anh có thể dùng được đấy."
Anh chồng hài lòng. Anh ta uống rượu
ngay rồi nằm lăn xuống trên sàn nhà. Gudo ngồi thiền bên cạnh anh ta.
Vào buổi sáng khi anh chồng tỉnh dậy
anh ta quên hẳn mọi chuyện đêm qua. "Ông là ai? Ông ở đâu đến đây?"
anh hỏi Gudo, khi ngài vẫn còn đang thiền định.
"Ta là Gudo ở Đông Kinh và ta
đang trên đường đi đến Edo," vị thiền sư trả lời.
Anh chồng quá xấu hổ. Anh rối
rít xin lỗi vị thầy của hoàng đế của mình.
Gudo mỉm cười. "Mọi vật trên
cõi đời này đều vô thường," ngài giảng dạy. "Cuộc đời rất
ngắn ngủi. Nếu anh cứ tiếp tục đánh bạc và uống rượu thì anh chẳng
còn lại thì giờ đâu mà hoàn thành được việc gì khác, và anh sẽ làm
khổ cho cả gia đình của anh nữa."
Anh chồng chợt tỉnh ngộ như ra khỏi
cơn mê. "Ngài nói đúng," anh ta lên tiếng. "Làm sao con có thể
đền ơn cho ngài về lời dạy tuyệt vời này! Hay là để con tiễn chân
ngài và mang hành lý hầu ngài một quãng đường."
"Nếu anh muốn," Gudo đồng
ý.
Cả hai người lên đường. Sau khi
đi được chừng ba dặm đường Gudo bảo anh ta quay về. "Chỉ xin được
thêm năm dặm nữa thôi," anh năn nỉ Gudo. Họ tiếp tục đi tới.
"Anh có thể trở lại bây giờ,"
Gudo đề nghị.
"Sau khi thêm mười dặm nữa,"
anh ta đáp lại.
"Bây giờ hãy quay trở về
đi," Gudo nói, sau khi đã đi qua hết mười dặm.
"Con sẽ theo ngài suốt quãng đời
còn lại của con," anh ta tuyên bố.
Những thiền sư hiện đại ở Nhật
Bản đều xuất phát từ dòng của một vị thầy nổi danh, ngài là người
kế thừa của Gudo. Tên của ngài là Mu-nan, người không bao giờ quay trở
lại.