Hôn
Nhân Hạnh Phúc (A Happy Married Life)
Hòa thượng Sri K. Dhammananda - Tỳ kheo Thiện
Minh dịch
Mục lục
- 4. Dẫn nhập
- 5. Bản chất của tình yêu và lạc thú
- Tình yêu
Tình dục
Sự giải thích của Ðức Phật
Lạc thú
-
- 6. Thực tế của đời sống vợ chồng
- Các vấn đề
Chia sẻ và tin tưởng
Mù quáng vì tình cảm
Nhu cầu vật chất
Lời khuyên trước khi kết hôn
- 7. Ý niệm của Phật giáo về hôn nhân
- Vai trò của Tôn giáo
-
- 8. Tình trạng khó xử của Tôn giáo
- Quyền lợi cá nhân
Nỗi buồn chán sau thời gian kết hôn
Nghi lễ
- 9. An toàn - Kính trọng và Trách nhiệm
- Cảm giác bất ổn
Chồng và vợ
Lời dạy của Ðức Phật cho đôi vợ chồng
Quá khứ
Xã hội hiện đại
Trách nhiệm của cha mẹ
Bổn phận của cha mẹ
Bậc cha mẹ trong xã hội đương đại
Sự kiểm soát của cha mẹ
Ly dị
Trách nhiệm đối với con cái
Quan niệm của Phật giáo
- 10. Tục lệ đa phu thê hoặc chế độ một vợ,
một chồng
- 11. Kỹ thuật mới
- Kế hoạch hóa gia đình
Thụ thai bằng ống nghiệm
- 12. Giới luật - Ðạo đức
- Tình dục trước hôn nhân
Ngoại tình
Thái độ tình dục không đúng đắn
- 13. Ðông và Tây
- 14. Ðời sống độc thân
- Sống độc thân là gì?
Ý nghĩa của sự sống độc thân
Nếp sống độc thân đi ngược lại trách nhiệm- sự giải thích của Ðức
Phật
- 15. Tóm tắt
- Phụ lục - Nguyên tắc giới luật / đạo đức
HÔN NHÂN HẠNH PHÚC
Nguyên tác: A Happy
Married Life
Tác giả: Hòa thượng K. Sri Dhammananda
Tỳ kheo Thiện Minh dịch Việt
Theravàda
Kỳ Viên Tự - Jetavana Vihàra
610 Nguyễn Ðình Chiểu,
P.3, Q.3, TP. HCM. Việt Nam
ÐT. 8325 522 -- 8300 846
Email: kyvientu@hcm.vnn.vn
LỜI NÓI ÐẦU
Hôn nhân và gia đình cũng là một
vấn đề lớn được Phật Thích Ca giảng dạy trong kinh điển. Giáo lý của
ngài mặc dù đặt trọng tâm trên nền tảng giải thoát, xuất ly thế
gian, nhưng đệ tử của ngài đa phần còn đời sống tại gia, vì thế cho
nên ngài phải có bổn phận giảng dạy cho họ sống đúng theo chánh pháp
để có hạnh trong gia đình.
Trước khi thành Phật, ngài cũng phải
trải qua một đời sống thế tục, có vợ, có con và ngài đã làm tròn bổn
phận đối với họ. Ngài sống rất hạnh phúc với Da Du Ðà La, chưa bao
giờ ngài làm cho hiền thê phiền lòng và ngược lại. Khi xuất gia thành
chánh quả ngài trở về hoàng cung tiếp độ phụ hoàng, hiền thê và con
thơ giác ngộ chánh pháp của chư Phật. Ðây là một món quà vô tiền
khoáng hậu mà chưa có một người con, người chồng, người cha nào trên
thế gian này thực hiện được.
Bản chất của tình yêu không phải
là một chuyện xấu. Trong giáo lý của Ðức Phật, ngài không có bác bỏ
vấn đề nam nữ yêu nhau, nhưng ngài dạy từ lúc yêu thương đến lúc
chung sống nhau phải phù hợp với đạo lý của con ngườiù. Ngài dạy người
nam và người nữ sống bên nhau phải có hạnh phúc. Hạnh phúc theo giáo
lý của nhà Phật là phải có 5 giới và đồng thời ngài dạy người chồng
phải có 5 bổn phận đối với người vợ, người vợ cũng vậy, 5 bổn
phận này anh chị xem phần nội dung của cuốn sách này.
Anh chị thân mến,
Anh chị yêu nhau và tiến đến hôn
nhân là một nhân duyên lớn. Hôn nhân này tốt hay xấu là ở chất liệu
đạo đức của anh chị. Chất liệu đạo đức đó, anh chị phải có những
đức hạnh: khiêm tốn, chân thật, nhẫn nại, từ bi và một tấm lòng cởi
mở bao dung.
Vì thực tế sau đời sống hôn
nhân sẽ có lắm chuyện phủ phàng xảy ra, nếu như anh chị đã trang bị
sẵn sàng những đức hạnh đó chắc chắn hôn nhân của anh chị sẽ mãi
mãi hạnh phúc.
Trong dân gian có câu: "Chồng giận
thì vợ bớt lời, cơm sôi bớt lửa thì đời nào khê". Như vậy yếu
tố nhẫn nại và cảm thông rất quan trọng trong đời sống hôn nhân. Có
nhẫn nại và cảm thông thì cuộc đời anh chị mới có hạnh phúc. Giả dụ
như anh chị hay trách móc và hận thù trong tâm thì cuộc đời của anh chị
sẽ đau khổ.
Nếu như hôn nhân của anh chị đau
khổ và bất hạnh thì tội nghiệp cho các con. Do đó Mỗi lần gặp trở
ngại trong hôn nhân, anh chị luôn tâm niệm rằng hạnh hạnh phúc của
chính mình là hạnh phúc của các con.
Quyển sách này của Hòa Thượng Tiến
sĩ K.. Sr Dhammananda biên soạn để giúp ích trong đời sống Hôn nhân của
anh chị. Nhận thấy lợi ích của quyển sách, chúng tôi chuyển ngữ và
ấn hành dưới dạng song ngữ để phổ biến đến anh chị. Phần Việt ngữ,
chúng tôi được phép lượt bỏ đôi đoạn để phù hợp với văn hóa Việt
Nam. Nếu có khuyết điểm kính mong anh chị thông cảm và chỉ bảo để kỳ
tái bản được hoàn chỉnh hơn. Hy vọng quyển sách này là người chí
thân trong đời sống gia đình của anh chị.
Mời anh chị bắt đầu đọc HÔN
NHÂN HẠNH PHÚC!
Kỳ Viên Tự, mùa đông 2000
Tỳ kheo Thiện Minh
LỜI GIỚI
THIỆU
Trong kho tàng văn hóa của nhân loại,
tình yêu- hôn nhân là một di sản vô tận, một biểu tượng cao đẹp và
thanh khiết, đau khổ và kiếm tìm trong thế giới con người. Những bản
anh hùng ca, những bi kịch thời đại, những tuyệt tác văn chương, dường
như cũng từng được bắt nguồn sáng tạo, cảm khái từ hành trình đến
với tình yêu, với hôn nhân hạnh phúc, và nhà thơ hay văn nhân mãi mãi
là những lữ khách trên hành trình bất tận ấy.
Từ khai thiên lập địa, con người
vẫn quan niệm tình yêu và hôn nhân là một trong những mục tiêu trọng yếu
của đời người. Ai cũng mong cầu, khao khát tìm thấy hạnh phúc trong cuộc
sống chung, được đánh dấu bằng nhiều hình thức, nghi lễ, dựa trên nền
tảng văn hóa, tập quán, tôn giáo của mỗi quốc gia, dân tộc.
Song , điều khao khát ấy có lúc cũng
chính là một bi kịch của thế giới con người. Không ai ngoài họ sản
sinh ra tình yêu và hôn nhân, nhưng cũng là họ đã dựng nên những rào cản
đối với ước mơ và khát vọng của chính mình. Những thể chế khắt
khe của thời phong kiến trung cổ đã đặt tình yêu và hôn nhân vào trong
những quy phạm ngặt nghèo, khắc nghiệt. Tình yêu -- hôn nhân bị vây bủa
bởi chủng tộc màu da, bởi tín ngưỡng tôn giáo, bởi đẳng cấp giàu
nghèo, bởi những lễ giáo gia đình xã hội... kéo theo đằng sau nó những
bi kịch của đời người trong sự chịu đựng, câm lặng. Những khái niệm,
những thành ngữ " bất hủ" của một thời như Giao hôn chi bút,
cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy, Môn đăng hộ đối hay lệ Tảo hôn đã
hủy diệt một cách oan uổng hạnh phúc của bao cuộc đời son trẻ, bao khát
vọng nhân bản của con người.
Bước sang thời đại tiến bộ,
con người phần nào được giải phóng ra khỏi những rào cản nói trên.
Những phát minh mới về lãnh vực khoa học kỹ thuật kéo theo sự thay đổi
về nhịp điệu của đời sống xã hội, đã hội đủ điều kiện, khả
năng để con người chuyển hóa luôn lối nghĩ, cách nhìn về tình yêu-
hôn nhân ngày nay. Nhiều thủ tục vô lý đã không còn tồn tại, nhiều
quan niệm về tình yêu- hôn nhân đã được gắn liền với mục đích kiến
tạo một đời sống mới, thích nghi với môi trường mới. Song từ đây,
rẽ hướng sang một trạng thái tình khác, tình yêu và hôn nhân lại đối
diện với những vấn đề thời đại khi sự phức tạp, sự hụt hẫng, sự
đổ vỡ của thế giới nội tâm và những bức xúc tình cảm trước dòng
chảy ào ạt của cuộc sống thực tại. Con người lại đứng trước những
báo động đỏ, đó là sự va chạm và cọ sát với một cuộc chạy đua
giữa những giá trị đích thực của tình yêu hôn nhân với mặt trái của
đời sống văn minh vật chất. Những ‘sản phẩm’ có nhãn hiệu như: Sống
thử- tiền hôn nhân, li hôn, li dị, tự do cá nhân... đã làm chóng mặt
các chuyên gia tư vấn tâm lý, những nhà xã hội học, giáo dục học, cũng
như trở lại làm mệt mỏi hơn, lo ngại hơn với chính đời sống của mỗi
cá nhân con người. Chưa bao giờ, càng khi con người hối hả chuyển giao
những công trình cho thế kỷ mới, thì cũng là họ, tất bật hơn, day dứt
hơn với một góc tình yêu và gìn giữ đời sống hôn nhân của mình...
Và không chỉ bó gọn trong những
điều sơ sài nêu trên, cuốn HÔN NHÂN HẠNH PHÚC của Tiến sĩ DHAMMANANDA
do Tỳ kheo Thiện Minh dịch đã ra đời, như một phép đối chứng, biện
giải về tình yêu hôn nhân dưới gốc nhìn Phật giáo. Những ngóc ngách
trong tình cảm con người, những khái niệm về tình yêu- hôn nhân, những
vấn nạn tràn lan trong đời sống hôn nhân- tình yêu cùng với những giới
luật của nhà Phật ... đã được Ðức Thế Tôn trình bày, lý giải một
cách xác đáng, khúc chiết và khách quan. Và ngay khi phân tích lý giải,
ngài đã chỉ ra đâu là nguyên nhân, đâu là hệ quả tất yếu của đời
sống tình cảm này. Tính biện chứng của vấn đề nằm ngay trong những lập
luận của Ð?c Thế Tôn cũng như cách trình bày của người viết lẫn người
dịch. Hãy nghe một lời dẫn giải của Ðức Phật để thấy quan điểm
nhân bản của ngài: " -- Nếu một người đàn ông có thể tìm được
một người vợ, người phụ nữ thích hợp và hiểu biết và người phụ
nữ có thể tìm được một người đàn ông thích hợp và hiểu biết, cả
hai thực sự may mắn".
Rõ ràng, để nhận thức về một
tình yêu đích thực cũng như xây đắp một đời sống hôn nhân hạnh
phúc, không phải là điều rõ ràng, song nếu biết phân định đâu là bản
chất và thực tế, đâu là bản năng vô thức đâu là trách nhiệm và giới
hạn đạo đức thì con người sẽ không bị quấn chặt trong những bi kịch
luẩn quẩn. Tác giả quyển sách dường như không né tránh cả những điều
sâu kín trong khối bản thể tự nhiên và bản thể tâm thức của con người,
và cũng không hề phủ nhận những giá trị truyền thống cũng như những
hiện tượng phát sinh của xã hội hiện đại. Vấn đề quan trọng là sau
khi lý giải nguồn gốc từ Ðông sang Tây, từ xưa đến nay để thống nhất
quan niệm và đi đến những biện pháp xử lý khoa học và khách quan. HÔN
NHÂN HẠNH PHÚC vì thế hy vọng quyển sách này sẽ là những hành trang cho
những bạn trẻ lần đầu chạm gót trên con đường gay go, phức tạp của
đời người lắm chông gai nhưng cũng đ?y hoa thơm cỏ lạ.
Cuốn sách nhỏ cũng là nơi khơi
nguồn tìm về hạnh phúc thiêng liêng không thể thiếu được, nơi mầm sống
bắt đầu và tiếp tục trưởng thành, nơi con người sinh ra và tận hưởng
cả những nỗi đau ngọt ngào lẫn niềm vui nhân thế...
Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn
đọc!
NSUT- Tiến sĩ Bạch Tuyết
LỜI BẠT
Từ thời xa xưa, con người đã bị
ám ảnh với sự theo đuổi kiểu hạnh phúc trong cuộc sống, từ khi còn nằm
trong nôi cho tới lúc lìa đời. Con người hành động và phấn đấu cật
lực để đạt được hạnh phúc, nhưng lại thường không hiểu biết được
ý nghĩa chính xác của hạnh phúc là gì bởi vì con người không biết hết
được bản chất của cuộc sống. Mặc dầu tất cả các tôn giáo đều
mang đến những lời khuyên cũng như lời dạy môn đồ của họ đoàn kết
để đạt được hạnh phúc trong cuộc sống, nhưng phần đông những lời
dạy này bị bỏ qua do bởi lòng ham muốn, sầu hận và ảo tưởng của
con người. Nhiều người đã trải qua những điều thất vọng, chán nản
hoặc những khổ đau, họ hy vọng và cầu nguyện tìm cho được hạnh phúc
trong đời sống hiện tiền và kiếp lai sinh, những người khác mặc dù
có được nhiều hạnh phúc trên thế gian, nhưng vẫn chưa hài lòng và
khát khao trông tìm một thứ hạnh phúc bất diệt ở cõi trời khi lìa khỏi
thế gian này. Ðối với một người bình thường, chẳng hạn như một đứa
trẻ thật khó khăn để phân biệt giữa niềm vui và hạnh phúc. Ðối với
đứa bé, điều mang lại niềm vui, điều mang lại hạnh phúc là vui mừng
để cảm nhận được niềm vui.
Thông thường, chúng ta cho rằng những
ngày thơ ấu là quãng thời gian hạnh phúc. Nhưng thực tế, khi còn bé
chúng ta không hiểu được hạnh phúc là gì. Sống trong sự đùm bọc của
bố mẹ, chúng ta nếm qua những niềm vui liên tục mà không chút nghi ngờ
về nguồn vui đến với chúng ta. Khi chúng ta bước vào tuổi trưởng thành,
những đổi thay diễn ra trong tấm thân cho chúng ta sự nhận biết sự hiện
hữu của giống khác phái và chúng ta bắt đầu cảm nhận một hình thức
thu hút mới, tạo nên những cảm xúc bởi dao động. Cùng một lúc ấy, sự
tò mò lôi kéo chúng ta khám phá những sự kiện của cuộc sống, qua sự
thảo luận rõ ràng và đọc sách. Trước đó lâu rồi, chúng ta khám phá
ra bản thân mình đang đứng trước ngưỡng cửa tuổi trưởng thành, thời
điểm quyết định trong cuộc sống của chúng ta khi tìm một người bạn
đời thích hợp để bắt đầu một mối quan hệ mới, mối quan hệ mà
qua đó, những phẩm chất của chúng ta luôn bị thử thách. Tình yêu, tình
dục, và hôn nhân sau đó, trở thành những vấn đề vô cùng quan trọng sẽ
quyết định phẩm chất của cuộc sống hôn nhân mà chúng ta sẽ gặp.
Thế hệ trẻ ngày nay có những cá
tính khác biệt do những ảnh hưởng tư tưởng phương Tây, được tuyên
truyền qua hệ thống truyền thanh đại chúng chẳng hạn như sách báo, tạp
chí, truyền hình video và phim ảnh, dẫn đến kết quả là có những ý tưởng
méo mó về tình yêu, tình dục và hôn nhân. Nền đạo đức và những giá
trị lâu đời của "phương Ðông" đang dần dần bị bào mòn trong
sự đối mặt với những ảnh hưởng này. Những thống kê chưa từng nghe
nói đến và chưa bao giờ được tiến hành bởi những thế hệ lớn tuổi
hơn đã trở thành một sân chơi quen thuộc của giới trẻ ngày nay. Thực
sự có phải những ảnh hưởng của phương Tây chịu trách nhiệm đối với
tình trạng của những vấn đề đáng quan tâm này hoặc có phải bố mẹ
bị đổ lỗi về những hành động sai trái của con cái họ vì không kiểm
soát đúng đắn và có sự giám sát con em thích đáng ? Trong cuốn sách
này, điều cần được nói lên là hầu hết những chương trình Ti vi và
phim ảnh không trình bày cách sống mà hầu hết những con người tốt đẹp
ở phương Tây nghĩ suy hoặc cư xử và đắn đo có một số lượng lớn
những cặp vợ chồng đáng kính thầm lặng là những người mộ đạo sâu
xa và "bảo thủ" về tình yêu, tình dục và hôn nhân như bất cứ
cặp vợ chồng "phương Ðông" nào. Nếu những lớp trẻ muốn bắt
chước người phương Tây, họ được khuyên bảo là nên bắt chước
"đại đa số những người thầm lặng" này, những người không
khác biệt với người láng giềng đáng kính của họ đang sống cạnh bên
họ.
Ðời sống hiện đại bị lo âu với
tất cả mọi hình thức căng thẳng và "stress". Chắc chắn rằng sự
căng thẳng stress thường tạo nên những vấn đề trong những cuộc hôn
nhân. Nếu có một sự phân tích chính xác được tạo thành những nguyên
nhân chính của các vấn đề xã hội là chuyện quan hệ tình dục trước
khi đi đến kết hôn, có thai trước tuổi vị thành niên, những cuộc hôn
nhân bất hạnh và ly dị, đánh đập, cư xử tệ bạc với vợ con, chúng
ta khám phá rõ ràng rằng: phần chủ yếu liên quan đến lòng ích kỷ và
thiếu tính nhường nhịn, lòng khoan dung và sự hiểu biết lẫn nhau. Trong
kinh Sìgalovàda, Ðức Phật đưa ra lời khuyên tốt làm cách nào để duy trì
được sự êm ấm và hòa thuận trong gia đình giữa người chồng và vợ
để đạt được một cuộc sống hôn nhân hạnh phúc. Trách nhiệm của bậc
làm cha mẹ đối với con cái và ngược lại bổn phận con cái đối với
cha mẹ cũng được đề cập thật rõ ràng trong bản kinh (Sutta) như là kim
chỉ nam hữu ích để đạt được một gia đình hạnh phúc. Trong cuốn
sách này, tác giả nhấn mạnh điểm cơ bản mà hôn nhân là một sự kết
hợp của hai cá nhân và sự kết hợp này cần được làm tốt đẹp và
nâng cao lên, để giúp cho những nhân cách liên hệ được phát triển.
Theo quan điểm Phật giáo, hôn nhân có nghia sự hiểu biết và tôn trọng sự
riêng tư và tín ngưỡng của nhau.
Thời gian này là cơ hội tốt nhất
cho việc xuất bản cuốn sách nói về bản chất hôn nhân cho các tín đồ
Phật giáo, đặc biệt dành cho lớp trẻ, với một sự hiểu biết rõ
ràng về những vấn đề quan trọng của cuộc sống như là tình yêu, tình
dục và hôn nhân không chỉ giúp họ sống một cuộc sống hôn nhân hạnh
phúc, mà còn giúp họ sống một cuộc sống an vui thoải mái.
Tan Teik Beng
- Chân thành cám ơn Dr. Bình Anson
đã gửi tặng phiên bản vi tính. (3-2001)
Lời nói đầu
| Phần I | Phần II | Phần III