1
Tu Thiền tức Tọa Thiền. Tìm được một nơi yên tĩnh để
Tọa Thiền thì thích hợp nhất. Nên ngồi trên một tấm bồ đoàn (hoặc
chiếu) dày. Đừng để lọt vào phòng các thứ rác, giấy vụn, khói, mưa
hoặc sương. Phải bảo vệ và gìn giữ nơi ngồi. Người xưa có khi ngồi
trên Kim Cương bảo tọa hoặc tảng đá phẳng được trải bày một lớp
cỏ.
Nơi ngồi không nên tối quá, dù ngày hay đêm. Nơi ngồi nên
giữ ấm về mùa đông và mát về mùa hè.
2
Tọa Thiền phải dẹp hết mọi vướng bận, tất cả các
việc đều gác qua một bên. Tọa Thiền là không nghĩ đến các điều lành,
dữ, thiện, ác, tốt, xấu. Hoàn toàn không có nỗ lực hoặc cố gắng ý
thức trong Tọa Thiền. Tọa Thiền cũng không phải là nghĩ về hoặc quán
sát theo dõi tất cả các thứ tâm, ý, thức hoặc cảm xúc, vân vân...
Đừng mong cầu trở thành Phật; cứ ngồi buông xả hết tất
cả. Điều độ, chừng mực trong việc ăn uống. YÙ thức rằng thời gian
qua mau, phải tự cảnh sách và tu tập như cứu đầu khỏi lửa. Ở núi
Hoàng Mai, Ngũ Tổ đã loại trừ tất cả các sinh hoạt khác ra ngoài việc
Tọa Thiền.
3
Khi Tọa Thiền, nên mặc áo tràng và dùng một tọa cụ
tròn. Tọa cụ để lót dưới mông thôi. Trong cách ngồi này, chân xếp
tréo đặt trên chiếu (bồ đoàn), và xương sống thẳng lên, tì trên tọa
cụ. Đây là cách ngồi của chư Phật quá khứ khi tọa thiền.
Hoặc là ngồi kiết già hoặc bán già. Để ngồi kiết già,
xếp chân phải lên đùi trái và chân trái lên đùi phải. Các ngón chân
trên nằm dọc theo đùi, đừng căng xa quá. Trong thế ngồi bán già, chỉ
đơn giản xếp chân trái lên đùi phải (1).
4
Nới lỏng áo quần và sắp xếp ngay ngắn thứ tự. Đặt
bàn tay phải lên bàn chân trái, và rồi, tay trái lên bàn tay phải, hai đầu
ngón cái chạm nhẹ nhau (2). Với hai tay trong vị thế này, đặt sát vào
thân, nơi bụng dưới.
Toàn thân ngay ngắn và ngồi thẳng lên. Đừng nghiêng qua
bên trái hoặc phải. Đừng ngả về phía trước hoặc phía sau. Hai tai thẳng
một đường với vai, mũi thẳng một đường với rốn.
Lưỡi đặt nhẹ vào đỉnh hàm trên, và thở bằng mũi. Môi
và răng khép lại. Mắt mở, nhưng đừng mở quá rộng hoặc quá hẹp. Hít
vào và thở ra tròn đầy, điều chỉnh và tâm trong tư thế này.
Ngồi vững vàng trong chánh định (tam muội - Samàdhi) và niệm
vô-niệm. Như thế nào để niệm vô niệm? Đó chính là vô-niệm (3). Đây
chính là nghệ thuật Tọa Thiền vậy.
Tọa Thiền hoàn toàn không phải là tập trung tư tưởng. Tọa
thiền là cửa pháp của niềm vui lớn vậy, của an nhiên tự tại đây. Tọa
Thiền chính là tu chứng Đạo Lý Thanh Tịnh, ngay khi ngồi xuống đã là
thâm nhập Thanh Tịnh Pháp Thân rồi đây.
Tháng thứ mười một, năm đầu Kangen (1243), bản văn này
được dạy cho chúng hội tại Thiền Viện Yoshimine, Huyện Yoshida, Tỉnh
Echizen.
(2) Theo các Kinh trong Mật Bộ, thì phải để tay ngược lại,
bàn tay mặt ngửa đặt trên lòng bàn tay trái, hai đầu ngón cái chạm nhẹ
vào nhau, mới đúng là Pháp Giới Định Ấn. Ở đây, Ngài Đạo Nguyên dạy
ngược lại, nên không đúng ấn khế của Mật Bộ. Chúng tôi không hiểu
tại sao, xin quí vị cao minh chỉ dạy giùm.
(3) Chúng tôi tạm dịch như trên theo bản tiếng Anh:
"...and think not-thinking. How do you think not-thinking? Nonthinking." Có một
yếu quyết của Tào Động Trung Hoa là Tư lường cá phi tư lường để,
tư lường cái-rốt-ráo-không-thể-tư-lường. Độc giả nên đọc bài
Thói Nhà Tào Động có giải rõ về các chuyện này.