- Tưởng năm uẩn vô thường như vậy,
- Như Lai cho tưởng ấy vô thường.
- Này, đại đức A-nan-đa,
- Còn tưởng vô ngã làm theo như vầy: O
- - Mắt cùng các sắc đầy mọⴠcuộc,
- Chẳng phải là vật thuộc của ta.
- Tai và các tiếng gần xa,
- Cũng là chẳng phải của ta đâu nào.
- - Mũi lại với các mùi cả thảy,
- Đều ở ngoài chẳng phải của ta,
- Lưỡi cùng các vị phớt qua,
- Thật đó chẳng phải của ta, chớ lầm.
- -Thân thể với các mầm đụng cọ,
- Chớ đảo điên cho đó của ta,
- Tâm cùng các pháp hà sa,
- Cũng đều chẳng phải của ta mỗi phần.
- Hành giả tưởng căn trần như thế,
- Ngoài phạm vi chẳng kể của ta,
- Này, đại đức A-nan-đa,
- Pháp tưởng vô ngã đó ta đã bày. O
- Tưởng bất tịnh là điều chi vậy,
- Vị hành giả tưởng thấy trong thân.
- Bắt từ ngọn tóc xuống chân
- Có da bao bọc chung quanh cả mình.
- Trong chứa vật nhiều hình nhiều dáng,
- Khác khác nhau nhưng đáng gớm ghê,
- Tóc lông với móng răng da,
- Thịt, gân, xương tủy, ruột già, ruột non,
- Thận, tim, gan, da non, lá lách,
- Phổi, phẩn, đàm, nước mắt, mồ hôi,
- Mật cùng vật thực chưa tiêu,
- Đầu da, mủ máu rất nhiều phần dơ.
- Mỡ nhớt, mũi, chẳng bao giờ thiếu,
- Nước miếng cùng nước tiểu dẫy đầy,
- Hành giả tưởng các vật này,
- Vốn không sạch sẽ trong thây con người.
- A-nan-đa vậy ngươi cố nhớ,
- Pháp ấy là tưởng sợ thân ta.
- Này đại đức A-nan-đa,
- Còn tưởng sự khổ làm theo như vầy: O
- Thân thể vốn dẫy đầy khổ não,
- Tội lỗi gây quả báo về sau.
- Bịnh căn khốn khó nhức đau,
- Những bịnh hoạn ấy kể sao cho cùng.
- Như bịnh phát phần trong tai mũi,
- Trong thân hình, trong lưỡi, trong đầu,
- Trong miệng, trong bụng đâu đâu,
- Ngoài tai, ngoài mũi, khắp cùng châu thân.
- Bịnh ho suyễn, gầy lần bịnh nóng,
- Bịnh chân răng, các giống lác, cùi,
- Bịnh bướu, sải, mụn lôi thôi,
- Bịnh phong lao tổn vô hồi khó toan.
- Bịnh chóng mặt, trái ban thổ huyết,
- Trĩ nội ngoại chi xiết thúi tha,
- Ghẻ ngứa, ghẻ phỏng ngoài da,
- Đau bụng, thổ tả cùng là đàm xanh.
- Bịnh đau máu dễ thành chứng nặng,
- Bịnh mật đau, huyết trắng, phong đàm,
- Bịnh bón, bịnh lậu, không kham,
- Phong lở, đau mật, gió làm cho đau.
- Bịnh thời khí, bịnh do đánh đập,
- Do nghiệp duyên dồn dập từ xưa,
- Do lạnh, do nóng không ưa,
- Do đói, do khát, chẳng chừa một nhân. O
- Tưởng tội khổ trong thân như thế,
- Pháp ấy là tưởng khổ thân ta.
- Nầy, đại đức A-nan-đa,
- Còn tưởng dứt bỏ nghĩa là làm sao?
- Vị hành giả đã vào Phật pháp,
- Không có lòng thọ pháp dục tham,
- Quyết cho tham ái dứt tan,
- Để tư duy dục không sanh khởi hoài.
- Không thọ lãnh lại hay dứt bỏ,
- Làm tiêu tan chẳng có chút chi,
- Không cho sanh hận tư duy,
- Thứ lòng cố chấp nghĩ suy oán hờn. O
- Không thọ lãnh lại càng dứt bỏ,
- Làm tiêu tan chẳng có chút chi,
- Không cho sanh khốn tư duy,
- Thứ lòng khốn khó nghĩ suy thật hành.
- Không thọ lãnh lại đành dứt bỏ,
- Làm tiêu tan chẳng có dư dành,
- Không cho nghiệp dữ phát sanh,
- Nghiệp dữ đã có không thành nhiều thêm. O
- Này A-nan và hàng đại chúng,
- Pháp ấy là tưởng quán lìa xa,
- Chuyên cần tinh tấn thoát ra.
- Tưởng dứt tình dục nghĩa là làm sao? O
- Dứt tình dục, nơi đây bất diệt,
- Là niết-bàn trừ diệt sở hành,
- Dứt bỏ, phiền não chẳng sanh,
- Đoạn trừ ái dục cội căn tuyệt rồi. O
- Niết-bàn ấy vô hồi tịch tịnh,
- Pháp môn nầy cao thượng sâu xa,
- Nầy, đại đức A-nan-đa,
- Tưởng dứt tình dục đó ta ban truyền. O
- Sao gọi tưởng không duyên thế giới ?
- Cái tâm nầy mong đợi, chấp nương,
- Ái dục với kiến thức thường,
- Đoạn kiến cùng những vị phiền thế gian.
- Cái tâm ấy thuộc hàng tâm ác,
- Vị hành giả trong pháp của ta,
- Khi nào bỏ pháp ấy ra,
- Không lòng cố chấp tránh xa được rồi.
- Pháp ấy gọi tưởng thôi, không tiến,
- Hoặc là không tham luyến thế gian.
- Nầy, đại đức A-nan-đa,
- Còn tưởng hành tác vô thường là sao?
- Này hành giả, vị nào chán nản,
- Hoặc gớm ghê, chẳng quản hành vi,
- Nầy, đại đức A-nan-đa.
- Đó Như Lai gọi hành vi vô thường. O
- Thế nào gọi niệm thường hơi thở?
- Vị hành giả hoặc ở trong rừng,
- Trong nhà hoặc dựa gốc cây,
- Nên ngồi híp mắt, thân ngay im lìm.
- Ý頣hơn chánh để tìm thiền định.
- Khi mọi bề yên tĩnh thản nhiên,
- Chú tâm đề mục tham thiền,
- Nhớ biết rõ rệt, thở vào thở ra.
- Thở ra dài cùng ra hơi vắn,
- Thở vô mà có vắn hay dài,
- Chú tâm cho rõ cả hai,
- Hơi vô cũng nhớ vắn dài phân minh.
- Vị hành giả chuyên tinh ròng rã,
- Nhớ biết rằng ta đã rõ ta,
- Là người biết thở vô ra,
- Niệm xong rồi mới thở ra thở vào. O
- Vị hành giả chuyên cần ròng rã,
- Nhớ biết rằng ta đã biết ta,
- Là người diệt thở vô ra,
- Niệm xong rồi mới thở ra thở vào. O
- Vị hành giả chuyên cần một mực,
- Ta biết rằng ta thật biết rành,
- Những điều thọ sướng vui mừng,
- Niệm xong rồi mới thở vào thở ra. O
- Vị hành giả tâm đồ chuyên chú
- Tự biết rằng rõ thú yên vui,
- Phân minh biết được rõ rồi,
- Niệm xong rồi mới thở vào thở ra. O
- Vị hành giả quán qua hô hấp,
- Tự biết là rõ khắp tâm hành,
- Biết cho rõ rệt đành rành,
- Niệm xong rồi mới thở vào thở ra. O
- Vị hành giả quán qua hô hấp,
- Tự biết rằng diệt tắt tâm hành,
- Biết cho rõ rệt đành rành,
- Niệm xong rồi mới thở vào thở ra. O
- Hành giả không mơ hồ chán nản,
- Vẫn tinh cần thanh sảng luôn luôn,
- Biết rằng ta đã rõ tâm,
- Niệm xong rồi mới thở vào thở ra. O
- Vị hành giả trong mô phạm ấy,
- Vẫn chuyên cần nhớ thấy rằng ta
- Làm tâm được thơ thới ra,
- Niệm xong rồi mới thở ra thở vào. O
- Vị hành giả giồi trau nhẫn nại,
- Chuyên cần rằng ta phải giữ tâm,
- Quân bình trong các cảnh trần,
- Niệm xong rồi mới thở vào thở ra. O
- Vị hành giả nguyện cho hăng hái,
- Tinh cần rằng ta giải thoát tâm,
- Xa lìa năm pháp che ngăn,
- Niệm xong rồi mới thở vào thở ra. O
- Vị hành giả xét vô thường biến,
- Rằng ta hằng thấy hiện tinh tường,
- Năm uẩn đều là vô thường,
- Niệm xong rồi mới thở vào thở ra. O
- Hành giả để tâm vô đề mục,
- Rằng pháp trừ tình dục mà ta,
- Là người hằng được thấy qua,
- Niệm xong rồi mới thở ra thở vào. O
- Vị hành giả tự cho hằng thấy,
- Pháp tịch tịnh, pháp ấy hằng yên,
- Khỏi điều thống khổ triền miên,
- Niệm xong rồi mới thở liền vô ra.
- Vị hành giả rằng ta thấy rõ,
- Những pháp lành dứt bỏ ưu phiền,
- Chuyên cần niệm chẳng trì duyên,
- Niệm xong rồi mới thở liền vô ra. O
- Điều ấy gọi niệm vô hơi thở,
- Nếu ai đi thăm chỗ bệnh nhân,
- Nhắn Gi-ri-ma-nan-đa,
- Hãy nên thực tập pháp ta chỉ bày.
- Liền theo đó A-nan-đa học,
- Pháp tưởng này của đức Thế Tôn,
- Rồi đem truyền đến Sa-môn,
- Người đương bịnh hoạn dập dồn bấy lâu. O
- Nhờ nghe được pháp mầu quán tưởng,
- Bịnh của thầy Gi-ri-ma-nan-đa
- Giảm thuyên rồi khỏi hẳn ra,
- Chỉ trong giây phút thoáng qua không chầy.
- Pháp quán tưởng thường hay diệt bịnh,
- Giúp thân tâm an định, khổ tan,
- Ai người chăm chỉ thực hành,