- THỬ HOÀ ĐIỆU SỐNG
- LÝ
TƯỞNG
Lý
tưởng chỉ hướng cho thuyền đời và nẩy hoa cho cuộc sống !
Anh
kể một chuyện xưa: Xưa có người láng giềng của Dương Chu mất dê. Sau
khi đã sai tất cả người nhà đi tìm, ông còn qua thưa với Dương Chu cho
mượn thêm một người nữa đi tìm hộ. Dương Chu ngạc nhiên hỏi ?
-
Sao
mất có một con dê mà phải lắm người đi tìm thế ?
-
Người
láng giềng thưa: Vì đường lắm ngã ba.
Ðến
chiều tối người mất dê trở về. Dương Chu hỏi: Sao có tìm được dê
không?
-
Thưa
không tìm được.
-
Ðông
người thế sao lại không tìm được ?
Thưa, vì
đường lắm ngã ba. Cứ đi một đoạn lại gặp ngã ba, rồi theo một
trong những ngã ba ấy lại gặp ngã ba nữa, thành thử không biết theo đường
nào để gặp dê, nên đành phải về không tất cả.
Em ạ, cũng thế,
đường đời có muôn vạn nẻo. Nếu không sẵn có một chí hướng, một
lý tưởng, thì cũng dễ lạc đường. Bơ vơ giữa muôn lối quấn quanh, người
ta quấn quanh theo muôn lối, cho đến tối chiều, sương pha đã bạc nữa
mái tóc sầu, mà nhìn lại chốn mình đã lên đường từ lúc ban mai còn rực
rỡ, thì ôi, nào có cách bao xa ! bây giờ vừa ngạc nhiên, vừa tủi hổ
cho phận mình có đi mà không tới, người ta gục ngã bên đường, nằm khóc
trong đêm đen, để đợi một ban mai không bao giờ trở về với tuổi già
của họ nữa.
Muốn đi xa, không phải
chỉ bước mãi, bức hoạ đẹp không phải chỉ gồm nhiều nét hay, muốn
thực hiện đời mình, không phải chỉ xung xăng hoạt động là đủ. Kẻ
sành đi đường tìm hướng trước khi đi, hoạ sĩ có tài phác hoạ bức
tranh mình sắp vẽ. Nhười đời không ai thiếu lý tưởng mà có thể
thành đạt được. Lý tưởng, ngọn đèn treo cao trong đêm tối đời, vừa
chỉ đường cho bao kẻ lạc hướng, vừa dồn năng lực vào một chỗ, như
tình yêu của mẹ hấp dẫn đàn con quanh mình. Không có nó thì dù có tài
cán bao nhiêu đi nữa, cũng bị tản mác một cách vô ích như đám người
đi tìm dê kia, tuy đông mà không tìm dê lại được.
Vả lại, không có gì
vô vị bằng một đời sống không lý tưởng. Sau những năm thơ ấu mà cuộc
đời đối với đứa bé là một sân khấu để mỗi phút nó mỗi ngạc
nhiên reo mừng, đây rồi cái tuổi trưởng thành, tấn tuồng ấu thơ vừa
vãn, đôi ngã tẻ nhạc mở lối ra trước mắt người thiếu lý tưởng.
Một ngã phẳng buồn
đưa đến sự an nhàn xuôi chiều theo hai nhịp ăn ngủ, ngủ ăn, những buổi
mai nhạc, chán ngán nằm lì không muốn dậy, và những buổi tối, đặt mình
xuống chiếu, không chút náo nức với dự định ngày mai, ôi cuộc đời
ở đây bạc nhược, lờ đờ trôi như dòng nước óc khuấy loãng.
Một ngã đỏ rực
đưa đến sự quay cuồng, như chiếc lá vàng rơi trước cơn gió lốc. Ở
đây người ta sống giữa cảnh rối ren không được một phút tỉnh táo
để xem mình đang ở đâu và tìm một phương hướng thích hợp với mình.
Bừng mắt dậy giữa khuya và chợt thấy nhà mình đang ngùn ngụt cháy, đấy
là tâm trạng loạn động của những hạng người đi trên đường này.
Ðể tránh hai con đường
ấy, chỉ có một cách là vạch lấy một lối đi theo lý tưởng của mình.
Vẫn biết lý tưởng
chỉ hướng cho thuyền đời và nẩy hoa cho cuộc sống, nhưng tìm được
lý tưởng không phải là một chuyện dễ. Ðứng trước những ngã ba, ngã
tư hào nhoáng và lộng lẫy, người trẻ thơ mới đụng chạm với đời
như em, biết sao được những uẩn khuất dấu trên đường mình chưa đi
qua ? Và như thế họ phân vân là phải. Người đi tìm dê, boăn khoăn trước
những ngã ba vì không biết đi đường
nào cho gặp dê, thì người tìm lý tưởng do dự mãi trong sự tìm kiếm của
mình cho đến lúc mỏi gối chồn chân, đành trở về tay không, cũng không
phải là một chuyện lạ. Em nghĩ, thật ra lý tưởng không phải thiếu cho
người, mà chính phần nhiều người đời thiếu lý tưởng vì quá phân
vân trong sự lựa chọn lý tưởng.
Cũng có phần đúng
trong lời em nói. Nhưng người đi tìm dê, vẫn khác hơn người đi tìm lý
tưởng. Một đàng tìm vật ở ngoài, một đàng tìm ở trong. Tìm lý tưởng
trước hết là tìm ta, tìm những khả năng của lý trí, tình cảm, thể chất,
để nhận rõ ta, rồi dựa vào những điều ta có thể làm được để phác
hoạ một cái ta sau này, cái ta thật của ta, cái ta mong ước. Khi đã biết
rõ ta như thế, thì đường đời có muôn vạn ngã, mà chỉ có một ngã
là thích hợp với ta mà thôi. Người đời thường phân vân trong sự lựa
chọn lý tưởng, vì họ không tự biết mình. Có người tưởng mình có đủ
tài năng nên muốn ôm cả mọi việc, mà rốt cuộc chẳng thành được việc
gì. Có người tưởng mình không có một chút khả năng nào nên không dám
nhận một việc nào cả. Nhưng đã là người, thì vụng về bao nhiêu cũng
có vài đặc điểm, dù khôn khéo bao nhiêu cũng chẳng hoàn toàn. Chi bằng
ta đi theo con đường ta biết có thể đến đích được. Ấy là thuật mầu
nhiệm nhất để được thấy ánh sáng rực rỡ của ngày thành công.
Nhưng tìm lý tưởng,
dù sao cũng chưa khó mấy. Khó nhất là giữ vững lý tưởng mình. Nhiều
người sau vài lần thất bại, bỗng quay lái thuyền đời. Họ không ngờ
rằng ở đây cũng như mọi trường hợp khác, kiên chí vẫn là mẹ đẻ của
thành công. Trên đường lý tưởng, không phải lúc nào cũng có hoa và bướm.
Ðừng thấy những đoạn gai gốc khó đi mà vội rẽ sang lối khác, nó cũng
đang dàn bày cho em cái hào nhoáng nhất thời. Cứ quyết chí theo hướng của
ta đi, rồi chậm hay mau, thế nào cũng có ngày đến đích.
Em ạ, sóng triều rào
rạt mỗi ngày hai bận xuống lên, kẻ thấp chí bạc tài thì theo nó mà ra
vào sông bến cũ.
Những kẻ kiên tâm cả
chí, thì dù sóng gió tơi bời, cũng cố ra sức chống chèo cho qua cơn biển
động. Qua cơn biển động ấy rồi gió thuận căng buồm, sẽ đẩy vút
thuyền ta đến những bến trời mới lạ.
Mục lục |
1 | 2 | 3 | 4
| 5 | 6
| 7 | 8
| 9 | 10 | Lời cuối