- DUY-MA-CẬT
SỞ THUYẾT KINH
- Trực Chỉ Đề
Cương
- CHƯƠNG
THỨ MƯỜI MỘT
- VIỆC LÀM CỦA BỒ TÁT
1.- Đức Phật
đang thuyết pháp ở trong một vườn xoài cây to hàng rợp bóng. Lúc bấy
giờ đất vườn bỗng nhiên trở nên rộng rãi bao la khác thường, cành
lá vườn cây đổi màu mơn mởn xanh tươi, trăm hoa đua nở rực rở sắc
màu, lã lướt đong đưa trong làn gió nhẹ. Cảnh vật tựa như hân hoan
chào đón...Tất cả đại chúng trong hải hội tự nhiên đều trở thành
màu hoàng kim rạng rỡ hào quang.
Thấy hiện tượng
lạ, ông A Nan thưa với Phật: Bạch Thế Tôn! Do nhân duyên gì mà cảnh vật
trong vườn hiện ra điềm lạ thế kia. Đất của vườn xoài bỗng nhiên rộng
rãi bao la, cây cối xanh tươi, trăm hoa rực rõ sắc màu, mọi vật có vẻ
như hân hoan khác lạ. Đại chúng trong hải hội đều trở thành một màu
hoàng kim rực rỡ.
Đức Phật bảo
A Nan! Hiện giờ ông Duy Ma Cật và Văn Thù Sư Lợi cùng đại chúng đang phát
khởi ý muốn đến ra mắt Ta. Họ đang cung kính đi nhiểu quanh, trước khi
đến đây cho nên ứng ra điềm ấy.
2.- Ông Duy Ma
Cật nói với Đại Trí Văn Thù Sư Lợi rằng: Thưa ngài Văn Thù Sư Lợi!
Chúng ta nên đến ra mắt đức Thế Tôn! Nhơn cơ hội này để chư Bồ tát
tham kiến và lễ bái cúng dường đức Phật.
Đại Trí Văn
Thù Sư Lợi nói: Ý kiến rất hay. Thật là đúng lúc. Vậy chúng ta nên
cùng đi.
Bồ Tát Duy Ma
Cật bèn vận dụng thần lực, dời tất cả đại chúng trong lúc mọi người
vẫn ngồi trên tòa sư tử, để lên bàn tay phải của mình sang đến chỗ
Phật. Đến nơi để xuống dưới đất. Bồ tát Duy Ma Cật đê đầu, lễ
dưới chân Phật. Đi hữu nhiểu bảy vòng, chấp tay cung kính đứng qua một
phía. Các Bồ tát, hàng đệ tử Thanh văn, trời Đế Thích, Phạm Thiên, tất
cả rời khỏi tòa ngồi, dập đầu lễ dưới chân đức Phật cùng đi hữu
nhiểu bảy vòng và đứng sang một phía.
Đức Thế Tôn
tỏ lời thăm hỏi trong đạo tình thân thiết đối với toàn thể đại chúng
và mọi người hãy an tọa trở lại bản tòa.
Đức Phật bảo
ông Xá Lợi Phất rằng:
- Xá Lợi Phất!
Ông đã thấy sức thần thông tự tại của bậc đại sĩ Bồ tát làm rồi
chứ?
- Dạ! Bạch
Thế Tôn, con đã thấy. Ông Xá Lợi Phất thưa.
- Ý ông thế
nào? Phật hỏi.
- Bạch Thế
Tôn! Ông Xá Lợi Phất thưa. Con thấy việc làm của Bồ tát khó có thể
nghĩ bàn. Vượt ngoài sự suy lường của tâm, sự nghĩ ngợi của ý.
3.- Ông A Nan
đứng lên hỏi Phật:
Bạch Thế
Tôn! Hôm nay trong bầu không khí của hải hội có mùi hương kỳ diệu mà
từ trước chưa từng có, chúng con không biết đó là thứ hương chi!
Phật bảo: Đó
là mùi hương phát ra từ lỗ chân lông của các Bồ tát vừa mới đến.
Ông Xá Lợi
Phất nói với ông A Nan: Từng lỗ chân lông của tôi cũng phát ra mùi hương
ấy.
- A Nan hỏi:
Do đâu ngài có được mùi hương ấy?
- Do Bồ tát
Duy Ma Cật xin được cơm dư của Phật Hương Tích ở nước Chúng Hương
đem về tịnh thất của ông. Những ai được ăn cơm ấy, từng lỗ chân
lông đều phát ra mùi hương như thế.
- Mùi hương
ấy có thể giữ lại trong người bao lâu mới hết?
- Cho đến khi
nào cơm tiêu thì mùi hương mới hết.
- Cơm ấy bao
lâu mới tiêu?
- Thế lực của
cơm này sau bảy ngày mới tiêu. Thưa ngài A Nan! Nếu người Thanh văn chưa
chứng nhập chánh vị, ăn cơm này đến khi được nhập chánh vị, cơm mới
tiêu. Nếu đã nhập chánh vị, ăn cơm này đến khi tâm được giải thoát,
cơm mới tiêu. Nếu chưa phát ý đại thừa, ăn cơm này đến khi phát ý, cơm
mới tiêu. Đã phát ý đại thừa, ăn cơm này đến khi được vô sanh pháp
nhẫn, cơm mới tiêu. Đã được vô sanh pháp nhẫn, ăn cơm này đến khi
được nhất sanh bổ xứ, cơm mới tiêu. Ví như có thứ thuốc tên là thượng
vị, người uống thuốc này, các chất độc trong thân hết, vị của thuốc
mới tiêu. Cơm này cũng thế. Chừng nào dứt trừ hết các độc phiền não,
nhiên hậu cơm mới tiêu.
Ông A Nan thưa:
Bạch Thế Tôn! Thật chưa từng có. Cơm này có thể làm nên Phật sự.
4.- Phật nói:
Đúng vậy! Đúng vậy! A Nan: có cõi Phật lấy ánh hào quang Phật làm Phật
sự hoăïc có cõi lấy Bồ tát làm Phật sự. Cõi lấy hóa nhơn Phật làm
Phật sự. Cõi lấy cây Bồ đề làm Phật sự. Cõi lấy y phục ngọa cụ
của Phật làm Phật sự. Cõi lấy cơm ăn làm Phật sự. Cõi lấy vườn rừng,
đài quán làm Phật sự. Cõi lấy 32 tướng tốt, 80 vẻ đẹp của thân Phật
làm Phật sự. Cõi lấy thân Phật làm Phật sự. Cõi lấy hư không làm Phật
sự. Cõi lấy chiêm bao, huyễn ảo, âm vang, hình trong gương, trăng trong nước,
bóng giả mả, các thí dụ như thế làm Phật sự. Cõi lấy âm thanh, ngữ
ngôn văn tự làm Phật sự. Cõi lấy quốc độ thanh tịnh bằng bặc vô
ngôn, vô thuyết, vô thị, vô thức, vô tác, vô vi mà làm Phật sự.
Như thế đấy
A Nan! Nhất nhất oai nghi, đi đứng tới lui, động tịnh của chư Phật không
một cử chỉ nào không làm nên Phật sự.
Đức Phật dạy
tiếp: Này A Nan! Có cõi Phật dùng cả tứ ma, dùng cả 84.000 phiền não trần
lao. Đối với những thứ đó, chúng sanh cho là những thứ phiền lụy, khổ
đau, mỏi mệt. Thế mà chư Phật lại lấy đó mà làm nên Phật sự. Làm
được những việc như thế, gọi đó là thể nhập Nhất thiết chư Phật
pháp môn. Bồ tát thể nhập pháp môn đó, giả sử thấy tất cả cõi Phật
thanh tịnh đẹp đẽ cũng không lấy làm mừng, không khởi ý tham cầu,
không móng tâm cao ngạo. Giả sử thấy cõi Phật không thanh tịnh, cũng không
bị ám ảnh ưu tư, không ngại ngùng khởi tâm trốn tránh. Lúc nào cũng vững
tâm thanh tịnh đối với chư Phật, hoan hỉ cung kính như được cái chưa
từng có. Vì biết rằng chư Phật Như Lai công đức bình đẳng, chỉ vì
giáo hóa chúng sanh mà hiện cõi Phật không giống nhau.
5.- A Nan! Đất
đai cõi nước của chư Phật có giới hạn mà hư không thì không có giới
hạn. Cũng vậy, nhìn thấy sắc thân của chư Phật có giới hạn mà trí
tuệ vô ngại của chư Phật thì không có giới hạn.
A Nan! Sắc
thân của chư Phật oai nghi, tướng hảo, chủng tánh giới, định, tuệ, giải
thoát, giải thoát tri kiến, thập lực, tứ vô úy, thập bát bất cộng
pháp, đại từ, đại bi, oai nghi sở hành, thọ mạng, thuyết pháp giáo
hóa, thành tựu chúng sanh, tịnh Phật quốc độ v.v...Các phương tiện để
thành tựu Phật pháp trọn vẹn thì đều bình đẳng giống nhau. Vì thế
cho nên gọi là Chánh giác, gọi là Chánh biến tri giác, gọi là Vô thượng
Chánh biến tri giác.
A Nan! Nếu Như
Lai nói rộng về ba cú nghĩa đó, ông dù đem tuổi thọ của một kiếp
cũng không thể nào tiếp thu hết được. Giả sử chúng sanh đầy cả ba
ngàn đại thiên thế giới, có khiếu đa văn đệ nhất như A Nan được chánh
niệm có sức tổng trì, những người đó dùng trọn kiếp thọ mạng cũng
không lãnh hội được hết. Như thế đó A Nan! Vô thượng chánh biến tri
giác của chư Phật không có hạn lượng. Trí tuệ biện tài không thể nghĩ
bàn.
6.- A Nan thưa:
Bạch Thế Tôn! Từ nay về sau, con không còn dám nghĩ mình đa văn nữa.
Phật bảo: A
Nan! Ông đừng suy thoái ý chí như thế. Từ trước Như Lai vẫn nói ông
là đa văn đêï nhất đó chứ. Nhưng đêï nhất trong hàng Thanh văn chứ
không phải đệ nhất với hàng Bồ tát. Ông hãy an tâm đi! Là người có
trí, không ai so lường trí tuệ của các hàng Bồ tát! Tất cả vực sâu,
biển cả còn có thể đo lường chứ thiền định, trí tuệ biện tài, sức
tổng trì và công đức của chư Bồ tát thì không thể lường hết.
A Nan! Ông hãy
gác qua những việc làm của Bồ tát, đừng nghĩ ngợi so bì nữa! Sức thần
thông biến hiện của ông Duy Ma Cật chừng một giời thôi, tất cả Thanh
văn, Bích chi Phật dùng hết sức biến hóa trải trăm ngàn kiếp cũng không
làm sao bằng
được.
7.- Các Bồ
tát từ thế giới Chúng Hương đến dự, lúc bấy giờ chấp tay bạch với
đức Phật:
Bạch Thế
Tôn! Chúng con khi mới đến cõi này, thoạt đầu chúng con có ý tưởng
hơi xem thường. Giờ đây, chúng con rất ăn năn tự trách và ý nghĩ đó
không còn. Vì chúng con được hiểu rằng phương tiện của chư Phật không
thể nghĩ bàn. Vì độ chúng sanh tùy phước đức và căn cơ của họ mà
ứng hiện cõi nước Phật có khác.
Dạ! Kính bạch
Thế Tôn! Chúng con mong mỏi Thế Tôn cho chúng con xin một lời dạy để
khi trở về bổn độ, chúng con được nhớ Như Lai mãi mãi.
8.- Phật dạy:
này các Bồ tát! Như Lai có pháp môn Hữu tận vô tận giải thoát, các
ông nên học.
Hữu tận tức
là hữu vi pháp. Vô tận tức là vô vi pháp.
Phàm là Bồ
tát, phải tu học Bất tận hữu vi, Bất trụ vô vi.
Bất tận hữu vi, nghĩa là Bồ tát không rời
tâm đại từ, không gián đoạn lòng đại bi. Phát tâm cầu nhất thiết
trí sâu sắc không tâm xao lãng. Giáo hóa chúng sanh không nài mỏi mệt. Đối
với pháp Tứ nhiếp thường nhớ nghĩ làm theo. Hộ trì chánh pháp không tiếc
thân mạng, trồng các căn lành không biết mỏi mệt. Tâm thường an trú
trong các phương tiện, ý chí hồi hướng vô thượng Bồ đề. Cầu pháp
không giải đải. Thuyết pháp không lẫn tiếc. Siêng cúng dường chư Phật,
cho nên vào sanh tử mà không sợ. Được vinh quang không vui mừng kiêu
hãnh. Bị khổ nhục không buồn bả nãn lòng. Không khinh người chưa học.
Kính người học như kính Phật. Ai sa vào phiền não khiến cho họ phát khởi
chánh niệm. Viễn ly được dục lạc không lấy đó làm tự hào. Mình được
vui không luyến ái đam mê. Người được vui khởi tâm vui mừng tùy hỷ.
Tâm trụ thiền định mà khởi tưởng như ở địa ngục. Ở trong sanh tử
khởi tưởng như đang dạo chốn hoa viên. Có người đến cầu xin khởi
tưởng như vị thầy tốt. Xả bỏ hết sở hữu khởi tưởng thành tựu
nhất thiết trí. Thấy người hủy phạm điều răn khởi tưởng cứu hộ.
Các ba la mật khởi tưởng như cha mẹ. Những pháp trợ đạo phẩm khởi
tưởng như quyến thuộc. Trồng các căn lành không hạn chế. Dùng những
việc trang nghiêm tịnh Phật quốc độ xây dựng Phật độ cho mình. Thực
hành bố thí ba la mật để được đầy đủ tướng hảo. Trừ bỏ tất cả
hành vi ác để thân, khẩu, ý được thanh tịnh. Dù sanh tử vô số ức kiếp
ý chí vẫn tích cực lạc quan. Nghe Phật có vô lượng công đức, không
có ý mỏi mệt thoái thoát tự khinh. Dùng gươm trí tuệ đánh dẹp giặc
phiền não. Ra khỏi ấm giới nhập gánh vác chúng sanh. Hằng ở trong giải
thoát, dùng sức đại tinh tấn hàng phục ma quân. Thường trụ trong vọng
niệm mong được trí tuệ thực tướng. Thực hành thiểu dục tri túc mà
không rời bỏ pháp thế gian. Không sai trái oai nghi mà có thể tùy thuận
việc làm thế tục. Vận dụng thần thông, kích khởi trí tuệ dẫn dắt
chúng sanh. Trụ trong chánh niệm được sức tổng trì, nghe học chân lý,
thường không quên sót. Khéo phân biệt căn tánh, cắt đứt mọi nghi ngờ
của chúng sanh trong những điều nghi vấn. Lạc thuyết biện tài, nói pháp
không mâu thuẩn trước sau. Hành thập thiện trong sáng, hưởng thụ phước
báu nhơn thiên. Tu tứ vô lượng tâm mở đường giác ngộ cho Đế thích,
Phạm thiên. Khuyến khích thuyết pháp, tùy hỷ mọi việc lành. Được âm
thinh thánh thiện, thân khẩu ý đều lành. Đưọc oai nghi Phật tu sâu thiện
pháp. Việc lành tập trung, chuyển hướng phục vụ giáo hóa đại thừa.
Thành tựu Bồ tát tăng tâm không phóng dật, không rơi sót tất cả hạnh
lành.
Thực hành tốt
những điều như thế, gọi là Bồ tát bất tận hữu vi.
9.- Bồ tát bất
trụ vô vi là Bồ tát tu học vạn pháp giai không mà không lấy cái không
làm mục tiêu đối tượng chứng đắc. Tu học vạn pháp vô tướng vô
tác mà không lấy vô tướng vô tác làm đối tượng sở chứng sở đắc.
Tu học vạn pháp vô khởi mà không lấy vô khởi làm đối tượng chứng
đắc. Bồ tát quán vô thường mà làm tất cả việc lành không hề có
chán ngán. Quán thế gian khổ mà không oán ghét sanh tử. Quán vô ngã mà hết
sức tinh tấn trong việc giáo hóa con người. Quán bản thể của vạn pháp
tịch diệt mà không mong cầu vĩnh viễn diệt như hư không. Quán viễn ly
mà thân tâm luôn luôn trụ trong thiện pháp. Quán vạn pháp không có chỗ về
mà quy về thiện pháp. Quán vạn pháp vô sanh mà lấy pháp sanh để gánh
vác tất cả. Quán cảnh giới vô lậu mà không dứt hẳn các lậu. Quán vạn
pháp vô hành mà lấy pháp hành giáo hóa chúng sanh. Quán rỗng không không
có gì mà không rời bỏ đại bi. Quán chánh pháp vị mà không theo đường
lối của Tiểu thừa. Quán vạn pháp hư vọng không bền chắc, không người,
không chủ, không tướng nhưng bổn nguyện chưa tròn thì đối với phước
đức, thiền định, trí tuệ lại là việc bất hư.
Tu học những
pháp như thế gọi là Bồ tát bất trụ vô vi.
Vì sự nghiệp
phước đức đầy đủ, Bồ tát không trụ vô vi.
Vì sự nghiệp
trí tuệ đầy đủ, Bồ tát không rời bỏ hữu vi. Vì đại từ bi không
trụ vô vi. Vì trao truyền thuốc pháp không rời bỏ hữu vi. Vì biết bịnh
chúng sanh không trụ vô vi. Vì trừ diệt bịnh chúng sanh không rời bỏ hữu
vi.
Này các chánh
sĩ! Đức Phật dạy tiếp: Bồ tát thực hiện những pháp bất tận hữu
vi, bất trụ vô vi rồi, thì chính đó cũng gọi là Tận vô tận giải
thoát pháp môn. Các vị hãy theo đó mà tu học.
Các Bồ tát
đại sĩ nước Chúng Hương nghe đức Phật dạy pháp môn ấy rồi đều rất
hoan hỉ, lấy các thứ hoa sắc màu rực rỡ, bao nhiêu thứ hương thơm thượng
diệu tung rải khắp cả ba ngàn đại thiên thế giới để cúng dường Phật,
cúng dường Pháp và cúng dường chư Bồ tát Tăng.
Cúng dường
xong, tất cả cùng dập đầu lễ dưới chân Phật tán thán rằng: chỉ có
đức Phật Thích Ca Mâu Ni vận dụng phương tiện hành những việc nan
hành, trong cõi thế gian chưa từng có.
Nói xong, bỗng
nhiên không còn hiện diện. Các đại sĩ đã trở lại quốc độ Chúng Hương.
- TRỰC
CHỈ
1.- Trong các
kinh điển Đại thừa, Đất thường được đem ví dụ cho Tâm chúng sanh.
Vì vậy, kinh điển khi nói đến tâm hay dùng qua cái từ Tâm địa.
..."Chúng
sanh chi tâm du như đại địa. Ngũ cốc ngũ quả tùng đại địa sanh. Như
thị, tâm pháp sanh Thế xuất thế, ngũ thú thiện ác. Hữu học, vô học.
Độc giác, Bồ tát cập ư Như Lai. Dỉ thị nhân duyên, tam giới duy tâm.
Tâm danh vi địa". Có nghĩa là tâm chúng sanh được ví như đất, vì
tâm có thể sanh ra pháp thiện, pháp ác. Có thể tạo ra trời, người, A tu
la, quỷ, súc sanh, địa ngục. Có thể tạo ra hữu học, vô học, Độc giác,
Bồ tát thậm chí làm nên địa vị Như Lai. Do vậy, ví tâm qua cái từ
tâm địa.
Đất đai, vườn
rừng biểu hiện một sắc thái hoàng kim rực rỡ. Cỏ cây, hoa cảnh đua
nhau khoe sắc thi màu. Khí hậu trong lành, hòa điệu, rộn rã tiếng chim
hót oanh ca.
Trong bối cảnh
đất chùa tươi đẹp đó, đức Phật dạy cho ông A Nan và đại chúng biết:"Đây
là hiện tượng ông Duy Ma Cật và các Bồ tát định ý và đang chuẩn bị
đến ra mắt vấn an ta".
Sự thật là
thế đó. Vùng đất nào mà Bồ tát đã đến, đang đến hay sẽ đến đều
có hiện tượng đẹp như vậy. Còn hơn thế nữa, kinh Pháp Hoa đức Phật
cho biết: từ thế giới Nhất Thiết Tịnh Quang Trang Nghiêm, cách thế giới
Ta bà 42 hằng hà sa thế giới. Vậy mà trên khoảng đường dài ấy, thế
giới nào Bồ tát Diệu Âm đi ngang qua - chỉ đi ngang qua thôi, tất cả đều
trở thành rực rỡ trang nghiêm như vậy. (Đọc thêm kinh Pháp Hoa thâm nghĩa
đề cương cùng một biên soạn giả).
Ý Phật muốn
dạy cho chúng sanh rằng: Tâm địa của ai vừa nghĩ lành, làm lành, nói
lành như hạnh lành của Bồ tát. Hoặc đã làm, đang làm hay ssẽ làm. Tự
khắc tâm địa của người đó, chuyển thành hiện tượng đẹp vui, thanh
thoát như bối cảnh hoàng kim của vườn rừng tươi đẹp ấy.
2.- Bồ tát
Duy Ma Cật di chuyển mấy muôn ngàn Bồ tát vẫn ngồi yên trên tòa sư tử,
từ vị trí tịnh thất của ông sang địa điểm chỗ Phật, trên một bàn
tay...
Sao lại có
chuyện hoang đường như thế?
Tại trong người
vốn có chất hoang đường khi nghe hiểu theo kiểu hoang đường, cho nên biến
ra tưởng tượng.
Thâm ý của
bài kinh, giáo lý Phật đại thừa nhằm dạy cho Thiền giảø vận dụng
quán trí, tư duy về vạn pháp qua mấy khía cạnh sau đây:
a.- Phải hiểu
rõ chân lý: Chư pháp tương tức tự tại môn.
b.- Phải tư
duy sâu sắc chân lý: Nhất đa tương dung bất đồng môn.
c. Phải nhận
thức vạn pháp với dạng: Nhân đà la võng cảnh giới môn.
d.- Nắm vững
chân lý: Đồng thời cụ túc tương ứng môn.
Đoạn kinh trên
nhằm dạy cho hành giả phương pháp nhận thức, tư duy và quán chiếu vạn
pháp.
Phải đứng
trên lập trường quan điểm đó, người đệ tử Phật có ngày tỏ ngộ
chân lý. Sự tu hành sẽ có kết quả thiết thực đem lại sự khinh an giải
thoát từng phần trong cuộc sống hiện đời.
Bằng ngược
lại, "Y văn giải nghĩa tam thế Phật oan". Dù có khéo nói vạn ngữ
thiên ngôn, thực chất chỉ là người giàu óc hoang đường, nghe chuyện
hoang đường và sống để nói chuyện hoang đường.
3.- Ở cõi Ta
bà đức Phật Thích Ca Mâu Ni xử dụng Thanh trần làm Phật sự ïtrong việc
giáo hóa chúng sanh. Những chúng sanh hữu duyên được nghe chánh pháp, hành
chánh pháp và truyền bá chánh pháp thì quyết định sự giải thoát giác
ngộ từng bước mà tiến theo tiến trình tu học của mình. Và Phật chủng
đó tồn tại mãi mãi trên tiến trình ấy và cứ nhân lên mãi cho đến ngày
thành tựu quả vô thượng Bồ đề.
Khác đức Phật
Thích Ca, đức Phật Hương tích xử dụng Hương trần làm Phật sư trong việc
hóa độ chúng Bồ tát. Thì những chúng sanh nào hữu duyên được thọ dụng
Hương trần và kết quả đem lại cũng giống nhau. Nghĩa là sự giải
thoát giác ngộ cũng từng bước mà tiến theo tiến trình tu học của mình
và Phật chủng đó tồn tại mãi cho đến ngày thành tựu quả vô thượng
Bồ đề.
Thanh trần hay
hương trần chỉ là phương tiện của chư Phật mà thôi.
4.- Hơn thế nữa,
căn, trần, thức, giới, đại đều là dữ kiện thành tựu vô thượng Bồ
đề. Thậm chí có cõi Phậ dùng tứ ma làm Phật sự. Có cõi dùng 84.000
phiền não trần lao cũng làm Phật sự. Làm được những việc như thế gọi
là người thể nhập Nhất thiết chư Phật pháp môn.
5.- Phật quả
có thể gọi qua ba danh hiệu: Chánh giác, chánh biến tri giác, vô thượng
chánh biến tri giác. Ba cú nghĩa đó, không thể dùng ngôn từ diễn đạt hết
công đức, trí tuệ và biện tài của một đấng Như Lai Thế Tôn vô thượng.
Sự mãn ý của
con người tròn đầy hạnh phúc thế gian còn không tả nổi, hưống hồ sự
giải thoát giác ngộ vô thượng của một đấng Như Lai.
Người nói vận
dụng ngôn từ ngày này sang ngày khác, tháng này qua năm nọ cũng không diễn
tả hết, thì người nghe dù có đa văn đến cở nào, cũng không sao nghe
được trọn nghĩa của vấn đề.
"Như nhơn
ẩm thủy, lãnh noản tự tri" là vậy.
6.- Ông A Nan
đã có cơ hội đánh giá nhận xét và so sánh trí tuệ của Thanh văn và Bồ
tát điều đó rất quí. Binh thư của Tôn Tẩn có câu: "Tri kỷ tri bỉ
bách chiến bách thắng". Trong lãnh vực trí tuệ cũng như vậy. Phải
tri kỷ tri bỉ, khư khư ôm cái tánh tự cao, tự mãn, tự đắc, tự hào sẽ
mất đi cái lợi lớn. Giống như cục đá xanh, hòn sắt sét dơ dù có bỏ
vào chảo đường nấu trăm năm cũng không thể thành chè được, vì nó chẳng
thấm được tí đường nào.
Tuy nhiên, ông
A Nan thoái chuyển tự ti thì lại bị Phật quở trách. Phật nói: Từ lâu
Như Lai vẫn khen ông là đa văn đấy chứ! Có phải do ông tự mãn tự thị
gì đâu. Nhưng trí đa văn của ông chỉ sánh với các hàng A la hán. Với
trí tuệ và đa văn của Bồ tát thì không nên so sánh để rồi buồn nản
thoái thoát đạo tâm là việc không nên.
7.- Các Bồ
tát khi mới đặt chân đến cõi Ta bà, thoạt đầu có ý niệm xem thường,
điều đó Như Lai không hề trách. Vì các ông ấy là Bồ tát, trình độ
nhận thức của họ chỉ thông qua cái nhìn của tuệ nhãn thì làm sao bảo
họ thấy biết được cõi nước thanh tịnh của chư Phật trong mười
phương.
Chẳng những
không trách mà còn khen. Vì sau đó, chư Bồ tát Chúng Hương ăn năn về sự
thấy biết thiển cận của mình. Còn biết ra rằng: cõi Ta bà của Thích
Ca Như Lai không thật sự nhơ xấu như chúng sanh lầm tưởng. Cõi Ta ba nhơ
xấu là do chúng sanh. Đức Thích Ca Như Lai bằng lòng làm giáo chủ cõi nhơ
xấu và ở ngay nơi cõi nhơ xấu củng chỉ vì chúng sanh. Phát hiện ra nhận
thức đó, lòng kính trọng của chư Bồ tát Chúng Hương đối với đức
Phật Thích Ca tăng thêm vạn bội.
8.- Trước khi
chúng con "về" xin Như Lai dạy cho chúng con "một thiểu
pháp" (tức là một ít pháp nho nhỏ của Như Lai. Chứ bọn chúng con
làm sao nhớ nhiều nổi, nếu Như Lai dạy nhiều và dạy pháp quá cao siêu
sâu sắc), để về bên ấy chúng con được nhớ mãi hình bóng và âm thanh
vô vàn trí tuệ của Như Lai.
Chấp thuận lời
thỉnh cầu, đức Phật dạy chư Bồ tát Chúng Hương pháp môn Hữu tận
Vô tận giải thoát.
Ý Phật dạy
rằng: Là một Bồ tát thì phải thực hiện pháp môn đó suốt tiến trình
tu tập của mình.
Hữu tận, có
nghĩa là Bồ tát không được từ bỏ pháp hữu vi. Dù biết các pháp hữu
vi như mộng, như huyển, như bào, như ảnh...
Vô tận, có
nghĩa là Bồ tát không được bám trụ pháp vô vi. Dù pháp vô vi đó là phước
đức, là trí tuệ, là Niết bàn, là Bồ đề.
Pháp hữu vi
dù như mộng, huyễn, bào, ảnh nhưng Bồ tát không được tránh né, trốn
chạy, từ bỏ mà phải tích cực hoạt động vì lý tưởng độ thoát
chúng sanh. Bồ tát phát huy công dụng của tâm đại từ, đại bi, đại hỉ,
đại xả để lợi ích chúng sanh.
- Giáo hóa
chúng sanh không mỏi mệt.
- Thực hiện
pháp tứ nhiếp vào cuộc đòi.
- Hộ trì
chánh pháp, truyền bá chánh pháp không tiếc thân.
- Trồng các căn
lành không mỏi mệt.
- Phát huy phương
tiện hồi hướng vô thượng Bồ đề.
- Cầu pháp
không giải đải.
- Thuyết pháp
không dấu diếm lẫn tiếc.
- Siêng cúng dường
Phật.
- Được vinh
quang không hảnh diện.
- Bị trù dập
không nản lòng.
- Không khinh
người chưa học.
- Kính người
học như kính Phật.
- Ai bị phiền
não dạy cho họ vượt qua, khiến họ quay về chánh tín.
- Xa lìa dục
lạc, không lấy đó mà tự hào.
- Được thuận
lòng vừa ý, không luyến ái đam mê.
- Người khác
được vui khởi tâm tùy hỷ.
- Tâm thường
ở trong thiền định mà tưởng như mình đang ở địa ngục, nghĩa là chưa
được thỏa mãn với thiền định đã có.
- Ở trong cõi
đời sanh tử mà tưởng như đang du ngoạn thượng uyển, hoa viên.
- Người đến
cầu xin cứu hộ, tưởng họ như là vị ân sư.
- Lục ba la mật
khởi tưởng như cha mẹ.
- Những pháp
trợ đạo khởi tưởng như quyến thuộc.
- Trừ bỏ
các ý niệm, hành vi ác để thân, khẩu, ý được thanh tịnh.
- Dù sanh tử
vô số ức kiếp, ý chí vẫn lạc quan.
- Nghe Phật
có vô lượng công đức, không thối chí tự khinh mình.
- Xử dụng
trí tuệ để hóa giải phiền não vô minh.
- Dùng sức đại
tinh tấn, hàng phục phiền não ma quân.
- Thường trú
trong vô niệm để đi vào thật tướng.
- Sống thiểu
dục tri túc mà không rời bỏ pháp thế gian.
- Lạc thuyết
vô ngại biện tài, thuyết pháp không mâu thuẩn trước sau...
Thực hành những
điều như thế, gọi là Bồ tát Bất tận hữu vi.
9.- Pháp vô vi
được xem là đích đến của người tu hành Phật đạo. Tuy nhiên, dù đến
mà không được dùng tâm bám trụ, khởi ý đam mê. Nếu bám trụ đam mê
thì pháp vô vi lại trở thành điều kiêïn buộc ràng. Người giải thoát
bấy giờ tự đánh mất tánh chất giải thoát của mình. Bởi vì cố bám
trụ, cố giữ lấy là do sợ mất. Cái người ta sợ mất vì cái đó có
thể mất. Có thể mất thì có ngày sẽ mất. Cho nên bám trụ đam mê cái
của nợ như thế thì tự nó trở thành nguyên nhân đau khổ, tự nó không
còn vô vi pháp nữa. Vì vậy, là một Bồ tát trong quá trình cũng như trên
tiến trình tu tập phải học pháp Bất trụ vô vi.
- Biết rõ vạn
pháp giai không mà không lấy cái không ấy làm đối tượng sở chứng của
mình.
- Biết rõ vạn
pháp vô tướng, vô tác mà không buông xuôi rời bỏ mọi pháp thế gian.
- Biết rõ vạn
pháp vô thường, khổ, vô ngã, bất tịnh mà không từ bỏ việc lành nào,
dù là lành nhỏ.
- Biết rõ thế
gian khổ, mà không oán ghét sanh tử.
- Biết rõ tất
cả đều vô ngã mà hết lòng hết sức giáo hóa chúng sanh.
- Biết rõ thể
tánh của các pháp là tịch diệt mà không mong cầu vĩnh viễn diệt.
- Quán biết
rõ vạn pháp vô sanh mà lấy pháp sanh gánh vác tất cả.
- Thường quán
cảnh giới vô lậu mà không dứt hết các lậu.
- Hướng tâm
về chánh pháp vị mà không làm theo hạnh nguyện Tiểu thừa.
- Quán biết vạn
pháp hư vọng, vô chủ nhưng bổn nguyện chưa thành thì việc tu phước, tu
huệ...không phút giây xao lãng.
Là Bồ tát muốn
phước đức viên mãn không nên trụ chấp.
Muốn trí tuệ
viên mãn, Bồ tát không rời bỏ hữu vi
Để dễ nhớ
nội dung tu tập của Tận vô tận giải thoát pháp môn, chúng ta học lấy
câu này:
"Thật tế
lý địa bất thọ nhất trần
Sanh diệt môn
trung bất xả nhất pháp".
- ~~oOo~~
Giới
thiệu
| 1 | 2 | 3 |
4 | 5
| 6 | 7
| 8 | 9
| 10 | 11 | 12 | 13
| 14