- Chín yếu tố phát triển
thiền quán
- Tác giả: Sayadaw U Kundalàbhivamsa
- Dịch giả: Tỳ kheo Thiện Minh
- Chương IX
- Yếu Tố Thứ Bảy
Khởi đầu trong vô minh và trải
qua luân hồi sinh tử, chúng ta đã trải qua vô số kiếp sống. Vậy mà
chúng ta vẫn chưa đạt được một lợi ích cao quý nào từ giáo pháp, và
vì lý do này, trong kiếp hiện tại chúng ta vẫn còn phải chịu già, bệnh,
chết, nước mắt và đau khổ. Tất cả những khổ đau này chỉ do bởi
dòng luân hồi bất tận.
Hành giả phải tâm niệm rằng
"hiện tại mình đang được làm người, có trí tuệ, được nghe pháp
Tứ Niệm Xứ, được gặp chánh pháp,mình không nên quá quan tâm đến thân
thể và mạng sống, mà phải tinh tấn để đạt được những mục đích
cao thượng trong giáo pháp."
Quán niệm như vậy là một trong những
yếu tố để phát triển ngũ quyền. Xin hãy đọc 3 lần
Yếu Pháp:
Không nên quan tâm nhiều
Thân thể và mạng sống
Mà hãy cố tinh cần
Đạt được pháp cao thượng
Thân thể và sức khỏe
Một số người quá quan tâm đến
thân thể nên không thể duy trì một oai nghi nào trong thời gian dài. Khi ngồi,
vừa mới nóng chỗ và hơi mệt, họ liền đổi tư thế bằng cách trở
chân hay đứng dậy. Khi đứng, vừa mới mỏi chân họ liền chuyển sang ngồi
hoặc đi hoặc nằm.
Những người quá bận tâm đến sức
khỏe của mình thường hay lo âu khi mới tập hành thiền. Họ lo rằng ngồi
yên không nhúc nhích cả giờ như vậy có làm cho các cơ đau nhức không,
có gây nên táo bón không. Rồi họ lo sức khỏe giảm sút sẽ ảnh hưởng
xấu đến tưổi thọ. Những nỗi lo đó tuy không trầm trọng lắm nhưng xảy
ra rất thường xuyên, làm cho ngũ quyền không thể tăng trưởng và hành giả
khó đắc pháp.
Nhiều người chăm lo cho sức khỏe
bằng cách ngủ nhiều. Họ lo rằng nếu hành thiền thì họ chỉ ngủ được
bốn hoặc năm giờ mỗi đêm, như vậy sẽ có hại cho sức khỏe. Những nỗi
lo này sẽ không giúp phát triển ngũ quyền.
Ở đây cũng cần nhớ rằng không
phải chỉ lo lắng cho thân thể và sức khỏe của mình làm cho mình không
đạt được lợi ích gì trong giáo pháp, mà ngay cả bận tâm đến thân thể
và sức khỏe của người khác cũng chẳng có ích lợi gì.
Ngày trước, Chư Tăng sống ở thành
phố thường nhập hạ ở tu viện trong rừng núi. Một mùa hạ nọ, có một
nhóm tỳ kheo đã đắc quả định cùng đi với một vị Sa-di đến ở một
tu viện trong rừng.
Khi đến tu viện, người ta chỉ cúng
dường tứ sự đến cho vị tỳ kheo cao hạ, còn vị Sa-di kia thì thiếu thốn
mọi tiện nghi và không có một chổ ở cố định nào trong mùa nhập hạ.
trong suốt ba tháng an cư đó, vị tỳ kheo vì lo lắng cho sức khỏe của vị
sa-di mà không thể đắc được quả định nào.
Trong khi vị sa-di kia, do không phải
lo lắng gì cho vị tỳ kheo nên trong suốt ba tháng hạ có đủ khả năng để
đắc quả định.
Sau khi ra ha,ặp lại nhau, vị
sa-di hỏi vị tỳ kheo nhập hạ ở trong tu viện có thuận lợi không. Vị
tỳ kheo trả lời rằng do thường hay lo lắng cho sức khỏe của vị sa-di
nên chỉ thấy toàn bất tiện.
Với những người định tâm còn yếu
thì suy nghĩ về những nguyên nhân của sự lo lắngchỉ trở thành chướng
ngại trên đường đạo. Vì lý do đó mà hành giả chỉ cần hành thiền Tứ
Niệm Xứ, chứ chẳng nên quan tâm lo lắng làm gì cho mình hoặc cho người
khác.
Trong thiền chỉ cần tập trung tâm
ý cao độ nên dù một chúc lo âu cũng có thể trở ngại cho việc định tâm.
Những hành giả đã đạt đến Diệt
trí trong thiền quán có thể thấy sự suy tàn trong mổi sát-na định, không
có cái gì bền vững, mọi thứ đều vô thường, cho nên cái thân thể và
mạng sống này cũng chẳng đáng để lo lắng quan tâm. Thấy ra điều đó,hành
giả có thể tập trung tâm ý mà không còn bị trở ngại bởi lo lắng cho
sức khỏe và mạng sống nữa.
Có một số hành giả thậm chí chưa
hành thiền đã than phiền bị đau đầu gối hay đau ngực. Có thể thấy rằng
những hành giả này cứ thay đổi tư thế ngồi hoài trước khi định tâm
vững vàng.
Khi định tâm trở nên vững vàng,
hành giả đạt đến Diệt trí. Khi sự tập trung tâm ý không còn trở ngại
nào, hành giả thấy rất rỏ cảm giác đau. Có lúc đầu gối đau đến độ
có thể vỡ ra từng mảnh, hay lồng ngực quá nhức nhối như chết đi được.
Đau đớn như vậy, nhưng những hành giả không còn quan tâm lo lắng đến
thân thể và mạng sống, vẩn không từ bỏ việc trụ tâm và quyết không
thay đổi oai nghi. Không hề quan tâm đến sức khỏe và mạng sống, hành
giả tiếp tục tập trung tâm ý.Nhờ vậy mà những bệnh tật trước đây
đều được chữa lành.
Đã giải thích xong yếu tố thứ bảy
dể phát triển ngũ quyền.
Giới thiệu
| I |
II | III | IV | V
| VI | VII
| VIII |
IX | X | XI | Lời bạt
| Từ vựng