- Phật Học Khái
Luận
- TT. Thích Chơn Thiện
- Tiết III
- Đức Tướng Và Đức Tánh
Của Thế Tôn
Kinh điển truyền thống của hầu
hết các bộ phái Phật giáo đều ghi đức Thế Tôn có đủ ba mươi hai
tướng quý của một bậc Đại nhân và tám mươi vẻ đẹp phụ. Đây là
"Báo thân" của Thế Tôn do công đức tu tập nhiều kiếp về trước.
Bắc tạng còn "vẽ" thêm
hào quang kỳ diệu xung quanh thân tướng trang nghiêm của Ngài.
Về đức tánh, kinh Phạm Võng
(Nikàya) và kinh Phạm Động (Àgama) nói đến Giới, Định và Tuệ của Thế
Tôn. Thông thường, phàm phu và ngoại đạo ca ngợi Như Lai về Giới Đức:
"Ngài là bậc giới đức thanh tịnh, không sát sinh, không lấy của
không cho, không tà hạnh, không nói dối, v.v.... không du hí, không bói
toán, không bùa chú, không buôn bán, không làm môi giới v.v..." Thế
Tôn cho đó là những điều nhỏ nhặt. Chỉ có người trí mới biết ca tụng
Thế Tôn về Định đức và Tuệ đức, như Thế Tôn chứng đắc Cửu định,
Lục thông, Tam minh, hoàn toàn giải thoát và chỉ dạy rõ con đường đi đến
giải thoát mà ngoại đạo không thể chứng ngộ và giới thiệu. Chỉ có
sự ca tụng của Thế Tôn mới là sự ca tụng chân chánh (sẽ bàn thêm ở
Tuệ giác của Thế Tôn).
Thấy như thật tự thân của khổ
đau, nguyên nhân của khổ đau, thấy như thật khổ đau đoạn diệt và con
đường đưa đến đoạn diệt khổ đau, đó là trí tuệ của Như Lai. Nhờ
có Tuệ giác ấy, hành giả ly tham; từ ly tham có giải thoát; từ giải
thoát một trí tuệ sinh khởi, biết rằng: "Sanh đã tận, Phạm hạnh
đã thành, đây là đời sống cuối cùng, không còn trở lui lại cuộc đời
này nữa". Trí tuệ này được gọi là Tri kiến giải thoát, hay Tuệ
giải thoát. Điểm giải thoát này được đề cập đến hầu như giống
nhau ở Nikàya, Àgama và Bắc tạng qua năm danh từ: Giới, Định, Tuệ, Giải
thoát và Giải thoát tri kiến./.