- Phật Học Khái
Luận
- TT. Thích Chơn Thiện
- Tiết XIII
- Tứ Chánh Cần
Tứ chánh cần là bốn sự nỗ lực,
tinh cần: tinh cần ngăn không để sanh khởi các ác pháp chưa sanh, đoạn tận
các ác pháp đã sanh, tinh cần làm phát khởi các thiện pháp chưa sanh, và
làm tăng trưởng các thiện pháp đã sanh.
Thiện pháp ở đây được hiểu là
các pháp đưa đến giải thoát khổ đau, như mười thiện nghiệp, như vô
tham, vô sân và vô si.
Tứ chánh cần ấy chính là chi phần
chánh tinh tấn trong Bát Thánh đạo, là tinh tấn giác chi trong Thất giác
chi, là Tấn căn và Tấn lực. Như đã được nói đến ở Bát Thánh đạo,
chánh tinh tấn hay Tứ chánh cần luôn luôn đi chung với chánh kiến trong việc
tu tập thành tựu các chi phần, giác phần khác. Tứ chánh cần chính là sức
mạnh của tu tập giải thoát. Nó là đức tính cần yếu nhất để tựu
thành mọi hạnh lành, mọi đức tính khác.
Thế Tôn dạy, như sông Hằng chảy
xuôi về phương Đông, Tứ chánh cần được tu tập sung mãn xuôi về Niết-bàn
(Tương Ưng V, tr. 257). Sự tu tập Tứ chánh cần cũng dựa trên căn bản giới
như Bát Thánh đạo, v.v... (Tương Ưng V, tr. 259).
Như thế, từ đây cho đến lúc đoạn
tận mười kiết sử, Tứ chánh cần luôn luôn cần được tu tập vận dụng:
"Chính để thắng tri, đoạn diệt,
đoạn tận năm thượng phần kiết sử, Tứ chánh cần, cần phải tu tập".
(Tương Ưng V, tr. 261).
Như lời Thế Tôn dạy ở trên, Tứ
chánh cần được tu tập trên căn bản giới và đi cùng với chánh niệm,
chánh kiến, nên tu tập hoàn mãn giới, định và tuệ, giải thoát và giải
thoát tri kiến, hay gọi là đoạn tận mười kiết sử, chứng đắc A-la-hán
quả.
Như làm việc cần phải có sức lực,
như đi phải có hai chân, hành giả trên đường về giải thoát luôn luôn
tu tập Tứ chánh cần để hoàn bị mọi thiện pháp./.