- Kinh Trường bộ
13. KINH
TEVIJJA
1. Như vầy tôi nghe. Một thời Thế
Tôn đang du hành ở Kosala (Câu-tát-la) cùng với đại chúng Tỷ-kheo khoảng
năm trăm vị và đi đến một làng Bà-la-môn ở Kosala tên là Manasàkata. Tại
đây, ở Manasakata, Thế Tôn trú tại một vườn xoài trên bờ sông
Aciravati (A-trí-la-phạt-để), phía Bắc làng Manasàkata.
2. Lúc bấy giờ, nhiều Bà-la-môn
trứ danh, đại phú hào ở tại Manasàkata như Bà-la-môn Canki (Thường -già),
Bà-la-môn Tàrukkha (Đa-lê-xa) Bà-la-môn Pokkharasàti (Phí-già-la-bà-la),
Bà-la-môn Jànussoni (Sanh Lậu), Bà-la-môn Todeyya (Đạo-đề-da) và nhiều
Bà-la-môn trứ danh, đại phú hào khác.
3. Lúc bấy giờ, một cuộc nghị
luận về chánh đạo và tà đạo khởi lên giữa Vàsettha (Bà-tất-sá) và
Bhàradvàja (Bạt-la-đà-phạn-xà) trong khi đi bách bộ để tĩnh dưỡng, vừa
đi vừa suy nghĩ tư duy.
4. Thanh niên Bà-la-môn Vàsettha nói:
- Đây là trực đạo, đây là
chánh đạo hướng đến, dẫn đến cộng trú với Phạm thiên cho những ai
thực hành theo. Đó là con đường do Bà-la-môn Pokkharasàti giảng dạy;
5. Thanh niên Bà-la-môn Bhàradvàja
nói:
- Đây là trực đạo, đây là
chánh đạo hướng đến, dẫn đến cộng trú với Phạm thiên cho những ai
thực hành theo, đó là con đường do Bà-la-môn Tàrukkha giảng dạy.
6. Thanh niên Bà-la-môn Vàsettha
không thể thuyết phục được thanh niên Bà-la-môn Bhàradvàja và thanh niên
Bà-la-môn Bhàradvàja, cũng không thể thuyết phục được thanh niên
Bà-la-môn Vàsettha.
7. Khi ấy thanh niên Bà-la-môn
Vàsettha nói với thanh niên Bà-la-môn Bhàradvàja:
- Này Bhàradvàja, Sa-môn Gotama là
Thích tử, xuất gia từ dòng họ Thích-ca, nay trú ở Manasàkata, tại một vườn
xoài trên bờ sông Aciravati, phía Bắc làng Manasàkata. Tiếng đồn tốt đẹp
sau đây được truyền đi về Tôn giả Gotama: "Ngài là Thế Tôn, bậc
A-la-hán, Chánh Biến Tri, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng
Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật, Thế Tôn". Này
Bhàradvàja, hãy đến Sa-môn Gotama và hỏi Sa-môn Gotama về nghĩa lý này,
và Sa-môn Gotama trả lời như thế nào, chúng ta sẽ như vậy thọ trì.
- Tôn giả, xin vâng !
Thanh niên Bà-la-môn Bhàradvàja trả
lời với thanh niên Bà-la-môn Vàsettha.
8. Lúc bấy giờ hai thanh niên
Bà-la-môn Vàsettha và Bhàradvàja đến Thế Tôn, khi đã đến liền nói những
lời chào đón hỏi thăm xã giao với Thế Tôn và ngồi xuống một bên, khi
ngồi xuống một bên, thanh niên Bà-la-môn Vàsettha bạch Thế Tôn:
- Tôn giả Gotama, một cuộc nghị
luận về chánh đạo và tà đạo khởi lên giữa hai chúng tôi trong khi đi
bách bộ để tĩnh dưỡng vừa đi vừa suy nghĩ, tư duy. Tôi nói như vầy:
"Đây là trực đạo, đây là chánh đạo, hướng đến, dẫn đến cộng
trú với Phạm thiên cho những ai thực hành theo, đó là con đường do Bà-la-môn
Pokkharasàti giảng dạy". Thanh niên Bà-la-môn Bhàradvàja nói như vầy:
"Đây là trực đạo, đây là chánh đạo hướng đến, dẫn đến cộng
trú với Phạm thiên cho những ai thực hành theo, đó là con đường do Bà-la-môn
Tàrukkha giảng dạy". Tôn giả Gotama , đó là sự tranh luận, sự luận
chấp, đó là sự bất đồng ý kiến.
9. Này Vàsettha, Ngươi nói như vầy:
"Đây là trực đạo, đây là chánh đạo, hướng đến, dẫn đến cộng
trú với Phạm thiên cho những ai thực hành theo. Đó là con đường do Bà-la-môn
Pokkharasàti giảng dạy". Còn thanh niên Bà-la-môn Bhàradvàja nói như vầy:
"Đây là trực đạo, đây là chánh đạo hướng , dẫn đến cộng trú
với Phạm thiên cho những ai thực hành theo, đó là con đường do Bà-la-môn
Tàrukkha giảng dạy". Này Vàsettha, ở nơi đây tranh biện về vấn đề
gì, luận chấp về vấn đề gì và bất đồng ý kiến về vấn đề gì ?
10. - Tôn giả Gotama, về vấn đề
chánh đạo và tà đạo. Tôn giả Gotama, nhiều Bà-la-môn thuyết dạy nhiều
con đường sai khác như các vị Bà-la-môn Addhàriyà, các vị Bà-la-môn
Tittiriyà, và các vị Bà-la-môn Chandokà, các vị Bà-la-môn Chandavà, các vị
Bà-la-môn Bràhmacariyà - tất cả con đường này hướng đến, dẫn đến cộng
trú với Phạm thiên cho những ai thực hành theo. Tôn giả Gotama, như gần làng
hay gần trị trấn có nhiều con đường sai khác, nhưng tất cả con đường
này đều dẫn đến làng. Cũng vậy, Tôn giả Gotama, nhiều Bà-la-môn thuyết
dạy nhiều con đường sai khác - như các Bà-la-môn Addhariyà, các vị
Bà-la-môn Tittiriyà, các vị Bà-la-môn Chandokà, các vị Bà-la-môn Chandàvà,
các vị Bà-la-môn Bràhmacariyà. Tất cả con đường này hướng đến, dẫn
đến cộng trú với Phạm thiên cho những ai thực hành theo.
- Này Vàsettha, có phải Ngươi nói:
"Chúng dẫn đến ?"
- Tôn giả Gotama, vâng, tôi nói:
"Chúng dẫn đến".
- Này Vàsettha, có phải Ngươi nói:
"Chúng dẫn đến".
- Tôn giả Gotama, vâng, tôi nói:
"Chúng dẫn đến".
- Này Vàsettha, có phải Ngươi nói:
"Chúng dẫn đến".
- Tôn giả Gotama, vâng, tôi nói:
"Chúng dẫn dến".
12. - Thế nào Vàsettha ? Có
Bà-la-môn nào trong những Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà tận mặt đã thấy
Phạm thiên ?
- Tôn giả Gotama, không có vị nào.
- Thế nào Vàsettha? Có tôn sư nào
của các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà đã tận mặt thấy Phạm thiên?
- Tôn giả Gotama, không có vị nào.
- Thế nào Vàsettha ? Có Bà-la-môn
nào cho đến bảy đời tôn sư và đại tôn sư của những vị Bà-la-môn
tinh thông ba tập Vedà đã tận mặt nhìn thấy Phạm thiên ?
- Tôn giả Gotama, không có vị nào.
13. - Thế nào, này Vàsettha. Những
vị tu sĩ thời cổ trong các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà, những vị
sáng tác các thần chú, những vị trì tụng thần chú mà xưa kia những thần
chú được hát lên, được trì tụng, được ngâm vịnh và ngày nay những
vị Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà cũng hát lên, trì tụng và ngâm giảng
như các vị Atthaka (A-sá-ca) Vàmaka (Bà-ma), Vàmadeva (Bà-ma-đề-bà), Angirasa
(Ương-kỳ-sá), Bhàradvàja (Bạt-la-đà-phan-xà), Vàsettha (Bà-tất-sá),
Kassapa (Ca-diếp), Bhagu (Bà-cữu), những vị này có nói: "Chúng tôi biết,
chúng tôi thấy chỗ ở Phạm thiên, chỗ đến Phạm thiên, chỗ đi Phạm
thiên ?"
- Tôn giả Gotama, không có vị nào.
14. - Này Vàsettha, như vậy Ngươi nói
không có một Bà-la-môn nào trong những vị tinh thông ba tập Vedà đã tận
mặt thấy Phạm thiên - không có một tôn sư nào của các Bà-la-môn tinh
thông ba tập Vedà đã tận mặt thấy Phạm thiên, không có một đại tôn
sư nào của ác Bà-la-môn tinh thông ba tập và đã tận mặt thấy Phạm
thiên - không có một Bà-la-môn nào cho đến bảy đời đại tôn sư, tôn sư
của những Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà đã tận mắt thấy Phạm
thiên, trong những tu sĩ thời cổ, trong các Bà-la-môn tinh thông ba tập
Vedà, những vị sáng tác các thần chú, những vi trì tụng thần chú mà xưa
kia những thần chú được hát lên, được trì tụng, được ngâm vịnh
và ngày nay những Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà cũng hát lên, trì tụng
và giảng dạy như các vị Atthaka, Vàmaka, Vàmadeva, Vessàmita, Yamataggi,
Angirasa, Bhàradvàja, Vàsettha, Kassapa, Bhagu, không có một vị nào đã nói:
"Chúng tôi biết, chúng tôi thấy Phạm thiên ở đâu, Phạm thiên từ
đâu đến, Phạm thiên sẽ đi đâu". Như vậy các bà Bà-la-môn tinh
thông ba tập Vedà đã nói: "Chúng tôi không biết, chúng tôi không thấy
con đường đưa đến cộng trú với Phạm thiên, nhưng chúng tôi thuyết dạy
con đường ấy: "Đây là trực đạo, đây là chánh đạo hướng đến,
dẫn đến cộng trú với Phạm thiên cho những ai thực hành theo".
Này Vàsettha, Ngươi nghĩ thế nào ?
Sự kiện là như vậy thời có phải lời nói của những Bà-la-môn tinh
thông ba tập Vedà là không chánh xác, hợp lý ?
- Tôn giả Gotama, sự kiện là như
vậy thời lời nói của những Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà là không
chánh xác, hợp lý.
15. - Này Vàsettha, những Bà-la-môn
tinh thông ba tập Vedà không biết, không thấy con đường đưa đến cộng
trú với Phạm thiên mà thuyết dạy: "Đây là trực đạo, đây là
chánh đạo hướng đến, dẫn đến cộng trú với Phạm thiên cho những ai
thực hành theo", thật không thể có sự kiện ấy. Này Vàsettha, ví như
một chuỗi người mù ôm lưng nhau, người trước không thấy, người giữa
cũng không thấy, người cuối cùng cũng không thấy. Như vậy, này Vàsettha
lời nói của những Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà, người đầu không thấy,
giữa cũng không thấy, người cuối cùng cũng không thấy, giống như lời
nói mù quáng. Lời nói của những Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà như vậy
là lời nói đáng chê cười, là lời nói suông, là lời nói không tưởng,
là lời nói trống rỗng.
16. - Này Vàsettha, nhà Ngươi nghĩ
thế nào ? Các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà như phần đông nhiều người
khác - có thể thấy mặt trăng, mặt trời không, trong khi các vị này cầu
khẩn, tán thán, vừa đi xung quanh, vừa chấp tay và đảnh lễ chỗ mặt
trăng, mặt trời mọc và lặn ?
- Thưa vâng, Tôn giả Gotama, các
Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà như phần đông nhiều người khác có thể
thấy mặt trăng, mặt trời, trong khi các vị này cầu khẩn, tán thán, vừa
đi xung quanh, vừa chấp tay đảnh lễ chỗ mặt trăng, mặt trời mọc và lặn.
17. - Này Vàsettha, nhà Ngươi nghĩ
thế nào? Các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà - như phần đông nhiều người
khác thấy mặt trăng, mặt trời, trong khi các vị này cầu khẩn, tán
thán, vừa đi xung quanh, vừa chấp tay và đảnh lễ chỗ mặt trăng mặt trời
mọc và lặn, những vị này có thể thuyết dạy con đường đưa đến sự
cộng trú với mặt trăng mặt trời không ? Đây là trực đạo, đây là
chánh đạo hướng đến, dẫn đến cộng trú với mặt trăng, mặt trời
cho những ai thực hành theo ?
- Tôn giả Gotama, không thể được
!
18. - Này Vàsettha, Ngươi nói rằng
các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà như phần đông nhiều người khác, thấy
mặt trăng, mặt trời trong khi các vị này cầu khẩn tán thán, vừa đi
xung quanh, vừa chấp tay và đảnh lễ chỗ mặt trăng, mặt trời mọc và lặn,
những vị này không có thể thuyết dạy con đường đưa đến sự cộng
trú với mặt trăng mặt trời: "Đây là trực đạo, đây là chánh đạo
hướng đến, dẫn đến cọng trú với mặt trăng, mặt trời cho những ai
thực hành theo". Ngươi cũng nói các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà
không thể tận mắt thấy được Phạm thiên, các tôn sư, các Bà-la-môn
tinh thông ba tập Vedà không thể tận mắt thấy được Phạm thiên, các đại
tôn sư các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà không thể tận mắt thấy được
Phạm thiên, các Bà-la-môn cho đến bảy đời đại tôn sư, tôn sư của những
Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà không thể tận mắt thấy được Phạm thiên.
Ngươi cũng nói trong những tu sĩ thời cổ trong các Bà-la-môn tinh thông ba
tập Vedà, những vị sáng tác các thần chú, được hát lên, được trì tụng,
được ngâm vịnh và ngày nay những Bà-la-môn cũng hát lên, trì tụng và
giảng dạy - như các vị Atthaka, Vàmaka, Vàmadeva, Vessàmitta, Yamataggi,
Anigirasa, Bhàradvàja, Vàsettha, Kassapa, Bhagu, không có một vị nào đã nói:
"Chúng tôi biết, chúng tôi thấy Phạm thiên ở đâu, Phạm thiên từ
đâu đến, Phạm thiên sẽ đi đâu". Như vậy các Bà-la-môn tinh thông
ba tập Vedà đã nói: "Chúng tôi không biết, chúng tôi không thấy con
đường đưa đến cộng trú với Phạm thiên, nhưng chúng tôi thuyết dạy
con đường ấy: "Đây là trực đạo, đây là chánh đạo hướng đến,
dẫn đến cộng trú với Phạm thiên cho những ai thực hành theo". Này
Vàsettha, nhà Ngươi nghĩ thế nào ? Sự kiện là như vậy, thời có phải lời
nói của những Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà là không chánh xác, hợp
lý ?"
- Tôn giả Gotama, sự kiện là như
vậy, thời lời nói của những Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà là không
chánh xác, hợp lý.
- Lành thay, này Vàsettha ! Những
Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà không biết, không thấy con đường đưa đến
cọng trú với Phạm thiên mà thuyết dạy: "Đây là trực đạo, đây
là chánh đạo hướng đến, dẫn đến cộng trú với Phạm thiên cho những
ai thực hành theo". Thật không có sự kiện ấy.
19. Này Vàsettha, như có người nói:
"Tôi yêu và ái luyến một cô gái đẹp trong nước này". Có người
hỏi: "Này bạn, cô gái đẹp mà Ông yêu và ái luyến ấy, Ông có biết
là người giai cấp nào, là Sát-đế-lỵ, hay Bà-la-môn, hay Phệ-xá, hay Thủ-đà?"
Khi được hỏi, người ấy trả lời không biết. Có người hỏi: "Này
bạn, cô gái đẹp Ông yêu và ái luyến ấy, Ông có biết tên gì, họ gì,
lớn người, thấp người hay người bậc trung ? Da đen sẩm, da ngăm ngăm
đen hay da hồng hào ? Ở tại làng nào, ấp nào, hay thành phố nào ?"
Khi được hỏi vậy, người ấy trả lời không biết. Có người hỏi:
"Này bạn, như vậy có phải Ông đã yêu và đã ái luyến một người
Ông không biết, không thấy ?" Được hỏi vậy, vị ấy trả lời phải.
Này Vàsettha, Ngươi nghĩ thế nào ? Sự kiện là như vậy, thời có phải lời
nói của người kia là không chánh xác, hợp lý ?
Vâng phải, Tôn giả Gotama. Sự kiện
là như vậy, thời lời nói của người kia không chánh xác, hợp lý.
20. - Cũng vậy, này Vàsettha, Ngươi
nói rằng các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà không thể tận mắt thấy
được Phạm thiên, các đại tôn sư các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà
không thể tận mắt thấy được Phạm thiên, các Bà-la-môn cho đến bảy
đời đại tôn sư, tôn sư của những Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà,
không thể tận mắt thấy được Phạm thiên. Ngươi cũng nói những tu sĩ
thời cổ trong các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà, những vị sáng tác
các thần chú, những vị trì tụng thần chú mà xưa kia các thần chú được
hát lên, được trì tụng, được ngâm vịnh và ngày nay những Bà-la-môn
tinh thông ba tập Vedà cũng hát lên, cũng trì tụng và giảng dạy như các
vị Vàmaka, Vàmadeva, Vessàmitta, Yamataggi, Angirasa, Bhàradvàja, Vàsettha,
Kassapa, Bhagu, không có một vị nào đã nói: "Chúng tôi biết, chúng
tôi thấy Phạm thiên ở đâu, Phạm thiên từ đâu đến, Phạm thiên sẽ
đi đâu". Như vậy các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà đã nói:
"Chúng tôi không biết, chúng tôi không thấy con đường đưa đến sự
cộng trú với Phạm thiên nhưng chúng tôi thuyết dạy con đường ấy:
"Đây là trực đạo, đây là chánh đạo hướng đến, dẫn đến cộng
trú với Phạm thiên cho những ai thực hành theo". Này Vàsettha, Ngươi
nghĩ thế nào ? Sự kiện là như vậy, thời có phải lời nói của những
Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà là không chánh xác, hợp lý ?
- Tôn giả Gotama, sự kiện là như
vậy thời lời nói của những Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà là không
chánh xác, hợp lý.
- Lành thay, Vàsettha, những
Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà không biết, không thấy con đường đưa đến
cộng trú với Phạm thiên mà thuyết dạy: "Đây là trực đạo, đây
là chánh đạo hướng đến, dẫn đến cộng trú với Phạm thiên cho những
ai thực hành theo", thật không có sự kiện ấy.
21. Này Vàsettha, như một người muốn
xây tại ngã tư đường một cái thang để leo lên lầu. Có người hỏi:
"Này bạn, Ông muốn xây một cái thang để leo lên lầu, vậy Ông có
biết lầu ấy là về hướng Đông, hay về hướng Tây, hay về hướng Bắc,
hay về hướng Nam ? Nhà lầu ấy cao hay thấp, hay trung bình ?". Được
hỏi vậy, vị ấy trả lời không biết. Có người hỏi: "Này bạn, như
vậy có phải Ông xây một cái thang để leo lên một cái lầu mà Ông
không biết, không thấy ?". Hỏi vậy, vị ấy trả lời phải. Này
Vàsettha, ngươi nghĩ thế nào ? Sự kiện là như vậy, thời có phải lời
nói người kia không chánh xác, hợp lý ?
- Vâng phải, bạch Thế Tôn. Sự kiện
là như vậy thời lời nói của người kia là không chánh xác, hợp lý.
22. - Cũng vậy, này Vàsettha. Ngươi
nói rằng các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà không thể tận mắt thấy
được Phạm thiên, các tôn sư các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà không
thể tận mắt thấy được Phạm thiên, các đại tôn sư các Bà-la-môn
tinh thông ba tập Vedà không thể tận mắt thấy được Phạm thiên, các
Bà-la-môn cho đến bảy đời đại tôn sư, tôn sư của những Bà-la-môn
tinh thông ba tập Vedà không thể tận mắt thấy được Phạm thiên. Người
cũng nói trong những ẩn sĩ thời cổ trong các Bà-la-môn tinh thông ba tập
Vedà, những vị sáng tác các thần chú, những vị trì tụng thần chú mà
xưa kia những thần chú được hát lên, được trì tụng, được bình tán
và ngày nay những Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà cũng hát lên, trì tụng
và giảng dạy - như các vị Atthaka, Vamaka, Vàmadeva, Vessàmitta, Yamataggi,
Angirasa, Bhàradvàja, Vàsettha, Kassapa, Bhagu, không có một vị nào đã nói:
"Chúng tôi biết, chúng tôi thấy Phạm thiên ở đâu, Phạm thiên từ
đâu đến, Phạm thiên sẽ đi đâu ?" Như vậy các Bà-la-môn tinh thông
ba tập Vedà đã nói: "Chúng tôi không biết, chúng tôi không thấy con
đường đưa đến sự côỤng trú với Phạm thiên nhưng chúng tôi thuyết
dạy con đường ấy: "Đây là trực đạo, đây là chánh đạo hướng
đến, dẫn đến cộng trú với Phạm thiên cho những ai thực hành
theo". Này Vàsettha, ngươi nghĩ thế nào? Sự kiện là như vậy thời có
phải lời nói của những Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà là không chánh
xác, hợp lý ?
- Tôn giả Gotama, sự kiện là như
vậy thời lời nói của những Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà là không
chính xác hợp lý.
23. - Lành thay, Vàsettha. Những
Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà không biết, không thấy con đường đưa đến
cộng trú với Phạm thiên mà thuyết dạy: "Đây là trực đạo, đây
là chánh đạo hướng đến, dẫn đến cộng trú với Phạm thiên cho những
ai thực hành theo". Thật không có sự kiện ấy.
24. Này Vàsettha, như sông Aciravati
này, đầy tràn cho đến bờ khiến con quạ có thể uống được. Có người
đến, có sự việc bên bờ bên kia, tìm đến bờ bên kia, hướng đến bờ
bên kia và muốn lội qua bờ bên kia. Người đứng bờ bên này kêu bờ
bên kia và nói: "Bờ bên kia, hãy lại đây ! Bờ bên kia, hãy lại đây".
Này Vàsettha, Ngươi nghĩ thế nào ? Có phải vì người kia kêu gọi bờ
bên kia, vì cầu khẩn, vì hy vọng, vì tán thán mà bờ bên kia của sông
Aciravati đến bờ bên này không ?
- Tôn giả Gotama, không thể vậy.
25. - Cũng vậy, này Vàsettha, những
Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà, loại bỏ những pháp tác thành người Bà-la-môn,
tuân theo những pháp không tác thành người Bà-la-môn, những vị này đã
nói: "Chúng tôi cầu khẩn Indra (Nhân-đà-la), chúng tôi cầu khẩn Soma
(Tô-ma), chúng tôi cầu khẩn Vanena (Bà-lưu-va), chúng tôi cầu khẩn Isàna
(Y-sa-na), chúng tôi cầu khẩn Pajàpati (Sanh chủ), chúng tôi cầu khẩn
Brahmà (Phạm thiên), chúng tôi cầu khẩn Mahiddhi (Ma-hi-đề), chúng tôi cầu
khẩn Yama (Dạ-ma). Này Vàsettha, những Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà ấy,
loại bỏ những pháp tác thành người Bà-la-môn - vì kêu gọi, vì cầu khẩn,
vì hy vọng, vì tán thán, sau khi thân hoại mạng chung, những vị ấy sẽ cộng
trú với Phạm thiên - Thật không có sự kiện ấy.
26. - Này Vàsettha, như sông Aciravati
này, đầy tràn cho đến bờ khiến con quạ có thể uống được. Có người
đến, có sự việc bên bờ bên kia, tiến đến bờ bên kia, hướng đến bờ
bên kia, và muốn lội qua bờ bên kia. Người này đứng bên bờ này kêu bờ
bên kia và nói: "Bờ bên kia hãy lại đây ! Bờ bên kia hãy lại đây
!" Này Vàsettha, Ngươi nghĩ thế nào ? Có phải vì người kia kêu gọi
bờ bên kia, vì cầu khẩn, vì hy vọng, vì tán thán mà bờ bên kia của
sông Aciravati đến bờ bên này không ?
- Tôn giả Gotama, không thể vậy.
27. - Cũng vậy, này Vàsettha, có năm
pháp khiến dục lạc tăng thịnh. Năm pháp này được xem là sợi dây chuyền,
sợi dây thắng trong giới luật của bậc Thánh. Thế nào là năm ? Những sắc
pháp do mắt cảm nhận khả ái, mỹ miều, thích thú, hấp dẫn, câu hữu với
dục, ái lạc; những tiếng do tại cảm nhận... những hương do mũi cảm
nhận... những vị do lưỡi cảm nhận.. những xúc do thân cảm nhận khả
ái, mỹ miều, thích thú, hấp dẫn, câu hữu với dục lạc. Này Vàsettha,
năm pháp khiến dục lạc tăng thịnh ấy, được xem là sợi dây chuyền, sợi
dây thắng trong giới luật của bậc Thánh. Này Vàsettha, năm pháp khiến dục
lạc tăng thịnh ấy, các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà chấp trước, mê
đắm, bị trói buộc, không thấy nguy hiểm của chúng, không nhận thức sự
không thoát ly của chúng, đã tận hưởng năm pháp ấy.
28. - Này Vàsettha, những Bà-la-môn
tinh thông ba tập Vedà, loại bỏ những pháp tác thành người Bà-la-môn,
tuân theo những pháp không tác thành người Bà-la-môn, chấp trước, mê đắm,
bị trói buộc, không thấy nguy hiểm của chúng, không nhận thức sự
không thoát ly của chúng, tận hưởng chúng, bị trói buộc bởi sự trói
buộc của dục lạc, sau khi thân hoại mạng chung sẽ cộng trú với Phạm
thiên, thật không có sự kiện ấy.
29. - Này Vàsettha, như sông Acivarati
này, đầy tràn cho đến bờ khiến con quạ có thể uống được. Có người
đến, có sự việc bên bờ bên kia, tìm đến bờ bên kia, hướng đến bờ
bên kia và muốn lội qua bờ bên kia. Người này ở bên bờ này trùm đầu
và nằm ngủ. Này Vàsettha, nhà Ngươi nghĩ thế nào ? Người ấy có thể từ
bên này của sông Aciravati đến bờ bên kia không ?
- Tôn giả Gotama, không có thể được.
30. - Cũng vậy, này Vàsettha, có năm
triền cái được gọi là chướng ngại, cũng được gọi là triền cái, cũng
được gọi là màn che, cũng được gọi là triền phược trong giới luật
của bậc Thánh. Thế nào là năm ? Dục cái, sân cái, hôn trầm thụy miên
cái, trạo hối cái, nghi cái. Này Vàsettha, năm triền cái này được gọi
là chướng ngại, cũng được gọi là triền cái, cũng được gọi là màn
che, cũng được gọi là triền phược. Này Vàsettha, các Bà-la-môn tinh
thông ba tập Vedà, bị chướng ngại, bị triền phược, bị che đậy, bị
trói buộc bởi năm triền cái này, Này Vàsettha, thật vậy, những
Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà, loại bỏ những pháp tác thành người Bà-la-môn,
tuân theo những pháp không tác thành người Bà-la-môn, bị chướng ngại, bị
triền phược, bị che đậy, bị trói buộc bởi năm triền cái, sau khi
thân hoại mạng chung, sẽ cộng trú với Phạm thiên - Thật không thể có
sự kiện ấy.
31. Này Vàsettha, Ngươi nghĩ thế nào
? Ngươi có nghe những Bà-la-môn niên cao lạp trưởng, tôn sư và đại tôn
sư cùng nhau nói chuyện không ? Phạm thiên có dục ái hay không dục ái ?
- Tôn giả Gotama, không có dục ái.
- Có hận tâm hay không hận tâm ?
- Tôn giả Gotama, không có hận
tâm.
- Có sân tâm hay không sân tâm?
- Tôn giả Gotama, không có sân tâm.
- Có nhiễm tâm hay không có nhiễm
tâm?
- Tôn giả Gotama, không có nhiễm
tâm.
- Có tự tại hay không có tự tại
?
- Tôn giả Gotama, có tự tại.
32. - Này Vàsettha, Ngươi nghĩ thế
nào ? Các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà có dục ái hay không dục ái ?
- Tôn giả Gotama, có dục ái.
- Có hận tâm hay không hận tâm ?
- Tôn giả Gotama, có hận tâm.
- Có sân tâm hay không có sân tâm ?
- Tôn giả Gotama, có sân tâm.
- Có nhiễm tâm hay không có nhiễm
tâm ?
- Tôn giả Gotama, có nhiễm tâm.
- Có tự tại hay không có tự tại
?
- Tôn giả Gotama, không có tự tại.
33. - Này Vàsettha, Ngươi nói rằng
các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà là có tham ái, Phạm thiên không có
tham ái. Giữa các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà là có tham ái với Phạm
thiên không có tham ái, có thể có một sự cọng hành, cọng trú không ?
- Tôn giả Gotama, không thể có được.
34. - Lành thay, Vàsettha. Này
Vàsettha, những Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà có dục ái ấy sau khi thân
hoại mạng chung sẽ cộng trú với Phạm thiên - Thật không thể có sự kiện
ấy.
35. - Này Vàsettha, Ngươi nói rằng
các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà có hận tâm, Phạm thiên không có hận
tâm... các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà là có sân tâm, Phạm thiên
không có sân tâm... các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà là có nhiễm tâm,
Phạm thiên không có nhiễm tâm... các Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà
không có tự tại, Phạm thiên có tự tại.
Giữa các Bà-la-môn tinh thông ba tập
Vedà, không có tự tại với Phạm thiên có tự tại có thể có một sự cọng
hành, cọng trú không ?
- Tôn giả Gotama, không thể có được.
36. - Lành thay, Vàsettha. Này
Vàsettha, những vị Bà-la-môn tinh thông ba tập Vedà sau khi thân hoại mạng
chung sẽ cộng trú với Phạm thiên - Thật không thể có sự kiện ấy.
Này Vàsettha, ở đời các
Bà-la-môn dầu có tinh thông ba tập Vedà, khi các vị này ngồi (với sự tự
tín), thật sự đang chìm (trong bùn lầy), và khi đang chìm (trong bùn lầy)
phải sống trong thất vọng, lầm tưởng rằng đã đến cảnh giới an lạc
hơn. Do vậy đối với những Bà-la-môn tinh thông Vedà sự tinh thông ấy
được gọi là bãi sa mạc không có nước, sự tinh thông ấy cũng được
gọi là rừng rậm không có đường lối, sự tinh thông ấy cũng được gọi
là sự bất hạnh.
37. Khi nghe vậy, thanh niên
Bà-la-môn Vàsettha bạch Thế Tôn:
- Tôn giả Gotama, tôi có nghe nói
Sa-môn Gotama biết con đường đưa đến cộng trú với Phạm thiên.
- Này Vàsettha, Ngươi nghĩ thế nào
? Ở đây có người sinh trưởng ở Manasàkata, nhưng chưa bao giờ rời khỏi
chỗ này. Có người hỏi con đường đưa đến Manasàkata. Này Vàsettha, đối
với người ấy đã sinh trưởng ở Manasàkata, chắc không có gì nghi ngờ
hay khó khăn thì phải ?
- Tôn giả Gotama, thật không có gì
nghi ngờ hay khó khăn. Vì cớ sao ? Tôn giả Gotama, người ấy sinh trưởng
ở Manasàkata đều biết rõ tất cả con đường đưa đến Manasàkata.
38. - Này Vàsettha, đối với người
ấy đã sinh trưởng Manasàkata, còn có thể nghi ngờ và có khó khăn hỏi
đến con đường đưa đến Manasàkata nhưng đối với Như Lai thì không có
nghi ngờ hay khó khăn gì khi hỏi đến Phạm thiên giới hay con đường
đưa đến Phạm thiên giới ! Này Vàsettha, Ta biết đến Phạm thiên, Phạm
thiên giới và con đường đưa đến Phạm thiên giới.
39. Khi nghe nói vậy, thanh niên
Bà-la-môn Vàsettha bạch Thế Tôn:
- Tôn giả Gotama, tôi đã nghe:
"Sa-môn Gotama, giảng dạy con đường đưa đến cộng trú với Phạm
thiên". Lành thay, nếu Sa-môn Gotama thuyết dạy con đường đưa đến cọng
trú với Phạm thiên ! Mong Tôn giả Gotama tế độ chúng Bà-la-môn !
- Này Vàsettha, vậy hãy lóng nghe
và khéo tác ý kỹ ? Ta sẽ nói :
40. Này Vàsettha, nay ở đời đức
Như Lai xuất hiện, là bậc A-la-hán, Chánh Biến Tri, Minh Hạnh Túc, Thiện
Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư,
Phật, Thế Tôn. Đức Như Lai sau khi tự mình chứng ngộ với thượng trí,
thế giới này với Thiên giới, Ma giới, Phạm thiên giới, gồm cả thế
giới này với Sa-môn, Bà-la-môn, Trời, Người lại tuyên thuyết điều Ngài
đã chứng ngộ. Ngài thuyết pháp, sơ thiện, trung thiện, hậu thiện đầy
đủ văn nghĩa, Ngài truyền dạy phạm hạnh hoàn toàn đầy đủ thanh tịnh.
41. Người gia trưởng hay con vị
gia trưởng, hay một người sinh ở giai cấp (hạ tiện) nào nghe pháp ấy.
Sau khi nghe pháp, người ấy sanh lòng tín ngưỡng Như Lai. Khi có lòng tin ngưỡng
ấy, vị này suy nghĩ: "Đời sống gia đình đầy những triền phược,
con đường đầy những bụi đời. Đời sống xuất gia phóng khoáng như
hư không. Thật rất khó cho một người sống ở gia đình có thể sống
theo phạm hạnh hoàn toàn đầy đủ, hoàn toàn thanh tịnh, trắng bạch như
vỏ ốc. Vậy ta nên cạo bỏ râu tóc, đắp áo cà sa, xuất gia, từ bỏ
gia đình". Một thời gian sau, người ấy bỏ tài sản nhỏ hay bỏ tài
sản lớn, bỏ bà con quyến thuộc nhỏ hay bà con quyến thuộc lớn, cạo bỏ
râu tóc, đắp áo cà sa, và xuất gia từ bỏ gia đình, sống không gia đình.
42. Khi đã xuất gia như vậy, vị
ấy sống chế ngự với sự chế ngự của giới bổn Pàtimokkha, đầy đủ
oai nghi chánh hạnh, thấy nguy hiểm trong những lỗi nhỏ nhặt, thọ lãnh
và tu học trong giới pháp, thân nghiệp, ngữ nghiệp, thanh tịnh. Mạng sống
trong sạch, giới hạnh đầy đủ, thủ hộ các căn, chánh niệm, tỉnh
giác và biết tri túc.
43. Này Vàsettha, thế nào là Tỷ-kheo
giới hạnh cụ túc ?
Ở đây, này Vàsettha, Tỷ-kheo từ
bỏ sát sinh, tránh xa sát sinh... (như kinh Sa-môn Quả, số 43 - 75) do lạc thọ,
tâm được định tĩnh... (như kinh Sa-môn Quả số 75-98).
76. Vị ấy an trú, biến mãn một
phương với tâm câu hữu với từ, cũng vậy phương thứ hai, cũng vậy
phương thứ ba, cũng vậy phương thứ tư. Như vậy cùng khắp thế giới,
trên, dưới, bề ngang, hết thảy phương xứ, cùng khắp vô biên giới, vị
ấy an trú biến mãn với tâm câu hữu với từ, quảng đại, vô biên,
không hận, không sân.
77. Này Vàsettha, như người lực
sĩ thổi tù và khiến tiếng được nghe khắp bốn phương, không có gì
khó khăn, cũng vậy này Vàsettha, đối với mọi hình thức của sự sống,
không có ai là vị ấy bỏ qua hay bỏ sót mà không biến mãn với tâm giải
thoát, câu hữu với từ. Này Vàsettha, đó là con đường đưa đến cộng
trú với Phạm thiên.
78. Lại nữa, này Vàsettha, vị Tỷ-kheo
an trú, biến mãn một phương với tâm câu hữu với bi... với tâm câu hữu
với hỷ... biến mãn một phương với tâm câu hữu với xả, cũng vậy
phương thứ hai, cũng vậy phương thứ ba, cũng vậy phương thứ tư. Như vậy,
cùng khắp thế giới, trên, dưới, bề ngang hết thảy phương xứ, cùng khắp
vô biên giới, vị ấy an trú biến mãn với tâm câu hữu với xả, quảng
đại, vô biên, không hận, không sân.
79. Này Vàsettha, như người lực
sĩ thổi tù và khiến tiếng được nghe khắp bốn phương, không có gì
khó khăn, cũng vậy này Vàsettha, đối với mọi hình thức của sự sống,
không có ai là vị ấy bỏ qua hay bỏ sót mà không biến mãn với tâm giải
thoát, cùng khởi với xả. Này Vàsettha, đó là con đường đưa đến cộng
trú với Phạm thiên.
80. Này Vàsettha, Ngươi nghĩ thế nào
? Tỷ-kheo an trú như vậy là có dục ái hay không dục ái ?
- Tôn giả Gotama, không có dục ái.
- Có hận tâm hay không có hận tâm
?
- Tôn giả Gotama, không có hận
tâm.
- Có sân tâm hay không có sân tâm ?
- Tôn giả Gotama, không có sân tâm.
- Có nhiễm tâm hay không có nhiễm
tâm ?
- Tôn giả Gotama, không có nhiễm
tâm.
- Có tự tại hay không có tự tại
?
- Tôn giả Gomata, có tự tại.
81. Này Vàsettha, Ngươi nói Tỷ-kheo
không có dục ái, Phạm thiên không có dục ái. Giữa Tỷ-kheo không có dục
ái với Phạm thiên không có dục ái, có thể có một sự côỤng hành, côỤng
trú không ?
- Tôn giả Gotama, có thể có được.
- Lành thay, Vàsettha. Này Vàsettha, Tỷ-kheo
sau khi tâm thân hoại mạng chung sẽ cọng trú với Phạm thiên. Thật có thể
có sự kiện ấy.
Này Vàsettha, Ngươi nói Tỷ-kheo
không có hận tâm, Phạm thiên không có hận tâm... Tỷ-kheo không có nhiễm
tâm, Phạm thiên không có nhiễm tâm. Tỷ-kheo có tự tại, Phạm Thiên có tự
tại. Giữa Tỷ-kheo có tự tại với Phạm thiên có tự tại, có thể có một
sự côỤng hành, cọng trú không ?
- Tôn giả Gotama, có thể có được.
- Lành thay, Vàsettha. Này Vàsettha, Tỷ-kheo
sau khi thân hoại mạng chung sẽ côϮg trú với Phạm thiên. Sự kiện ấy
thật có thể có.
82. Khi nghe nói vậy, hai thanh niên
Bà-la-môn Vàsettha và Bharadvàja bạch Thế Tôn:
- Thật vi diệu thay, Tôn giả Gotama
! Thật vi diệu thay, Tôn giả Gotama, ! Tôn giả Gotama, như người dựng đứng
lại những gì bị quăng ngã xuống, phơi bày ra những gì bị che kín, chỉ
đường cho kẻ bị lạc hướng, đem đèn sáng vào trong bóng tối để những
ai có mắt có thể thấy sắc. Cũng vậy Chánh pháp đã được Thế Tôn
dùng nhiều phương tiện trình bày. Và nay chúng con xin quy y Tôn giả Gotama,
quy y Pháp và quy y Tỷ-kheo Tăng. Mong Tôn giả Gotama nhận chúng con làm đệ
tử; từ này trở đi cho đến mạng chung, chúng con trọn đời quy ngưỡng.
-