- Kinh Trường bộ
24. KINH BA
LÊ
1. Như vầy tôi nghe.
Một thời Thế Tôn ở giữa bộ lạc
Malla (Mạt la), tại Anupiya (A dật di), một thành của bộ lạc Mallà. Lúc bấy
giờ, Thế Tôn đắp y vào buổi sáng, cầm y bát vào thành Anupiya để khất
thực. Rồi Thế Tôn tự nghĩ: "Thật là quá sớm để vào thành Anupiya
khất thực. Ta hãy đến tịnh xá của du sĩ Bhaggava và thăm vị này."
Thế Tôn liền đi đến tịnh xá du sĩ Bhaggava.
2. Rồi du sĩ Bhaggava bạch Thế Tôn:
- Thế Tôn hãy đến gần! Xin chào
đón Thế Tôn. Đã lâu, Thế Tôn mới có dịp đến đây. Mời Thế Tôn ngồi,
đay là chỗ ngồi đã soạn sẵn!
Thế Tôn ngồi trên chỗ đã soạn
sẵn, và du sĩ Bhaggava lấy một ghế ngồi khác thấp hơn rồi ngồi xuống
một bên. Sau khi ngồi xuống một bên, du sĩ Bhaggava bạch Thế Tôn:
- Bạch Thế Tôn, ngày xưa và nhiều
ngày xưa nữa, Sunakkhatta (Thiện Tịnh) thuộc bộ lạc Licchavi (Ly xa tử) đến
con và nói như sau: "Này Bhaggava, nay tôi từ bỏ Thế Tôn! Nay tôi không
sống dưới sự chỉ dẫn của Thế Tôn nữa." Bạch Thế Tôn, sự việc
có phải như Sunakkhatta, thuộc bộ lạc Licchavi nói hay không?
- Này Bhaggava, sự việc thật như
Sunakkhatta thuộc bộ lạc Licchavi đã nói:
3. Này Bhaggava, thuở xưa và rất xa
xưa, Sunakkhatta thuộc bộ lạc Licchavi đến thăm Ta. Sau khi đến, đảnh lễ
Ta và ngồi xuống một bên. Này Bhaggava, Sumakkhatta, thuộc bộ lạc Licchavi
bạch với Ta: "Bạch Thế Tôn, nay con xin từ bỏ Thế Tôn. Bạch Thế
Tôn, nay con không sống dưới sự chỉ dẫn của Thế Tôn nữa."
Này Bhaggava, khi nghe nói vậy, Ta nó
với Sunakkhatta, thuộc bộ lạc Licchavi:
"- Này Sunakkhatta, Ta có nói với
Ngươi:
"Này Sunakkhatta, hãy đến đây
sống dưới sự chỉ dẫn của Ta" chăng?
"- Bạch Thế Tôn, không!
"- Hay Ngươi có nói với Ta:
"Bạch Thế Tôn, con sẽ sống dưới sự chỉ dẫn của Thế Tôn"
chăng?
"- Bạch Thế Tôn, không!
"- Này Sunakkhatta, Ta không nói:
"Này Sunakkhatta, hãy đến đây và sống dưới sự chỉ dẫn của
Ta", và Ngươi cũng không nói với Ta: "Bạch Thế Tôn, con sẽ sống
dưới sự chỉ dẫn của Thế Tôn". Này kẻ ngu kia, như vậy thời
Ngươi là ai và Ta là ai mà Ngươi nói chuyện từ bỏ? Này kẻ ngu kia, hãy
thấy sự lỗi lầm của Ngươi như vậy là thế nào!
4. "- Bạch Thế Tôn, nhưng Thế
Tôn không khiến cho con chứng được các pháp thượng nhân thần thông.
"- Này Sunakkhatta, Ta có nói với
Ngươi: "Này Sunakkhatta, hãy đến đây và sống dưới sự chỉ dẫn của
Ta! Ta sẽ khiến cho Ngươi chứng được các pháp thượng nhân thần
thông" chăng?
"- Bạch Thế Tôn, không!
"- Ngươi có nói với Ta: "Bạch
Thế Tôn, con sẽ sống dưới sự chỉ dẫn của Thế Tôn. Thế Tôn sẽ khiến
cho con chứng được các pháp thượng nhân thần thông" chăng?
"- Bạch Thế Tôn, không!
"- Này Sunakkhatta, Ta không nói với
Ngươi: "Này Sunakkhatta, hãy đến đây và sống dưới sự chỉ dẫn chủ
Ta, Ta sẽ khiến cho Ngươi chứng được các pháp thượng nhân thần thông;
Ngươi cũng không nói với Ta: "Bạch Thế Tôn, con sẽ sống dưới sự
chỉ dẫn của Thế Tôn, và Thế Tôn sẽ khiến cho con chứng được các
pháp thượng nhân thần thông." Này kẻ ngu kia, như vậy thời Ngươi là
ai và Ta là ai mà Ngươi nói chuyện từ bỏ. Này Sunakkhatta, nhà Ngươi nghĩ
thế nào? Các pháp thượng nhân thần thông có thực hiện hay không thực
hiện, nhưng mục đích mà Ta thuyết giảng Chánh pháp là đưa người thực
hành đến chỗ tận diệt khổ đau, có phải như vậy không?
"- Bạch Thế Tôn, các pháp thượng
nhân thần thông có thực hiện hay không thực hiện,,nhưng mục đích mà Thế
Tôn thuyết giảng Chánh pháp là đưa người thực
hành đến chỗ tận diệt khổ
đau, chính thật là như vậy!
"- Này Sunakkhatta, các pháp thượng
nhân thần thông có thực hiện hay không thực hiện, nhưng mục đích mà Ta
thuyết giảng Chánh pháp là đưa người thực hành đến chỗ tận diệt khổ
đau. Này Sunakkhatta! như vậy thời các pháp thượng nhân thần thông là gì
mà cần phải thực chứng? Này kẻ ngu kia, hãy thấy lỗi lầm của Ngươi
như vậy là như thế nào!
5. "- Bạch Thế Tôn, Thế Tôn
không giải thích cho con khởi nguyên của thế giới.
"- Này Sunakkhatta, Ta có nói với
Ngươi: "Này Sunakkhatta, hãy đến đây và sống dưới sự chỉ dẫn của
Ta. Ta sẽ giải thích cho Ngươi khởi nguyên của Thế giới" chăng?
"- Bạch Thế Tôn, không!
"- Này Sunakkhatta, Ngươi có nói
với Ta: "Bạch Thế Tôn, con sẽ sống dưới sự chỉ dẫn của Thế Tôn,
rồi Thế Tôn sẽ giải thích cho con khởi nguyên của thế giới" chăng?
"- Bạch Thế Tôn, không!
"- Này Sunakkhatta, như vậy Ta không
nói với Ngươi: "Này Sunakkhatta, hãy đến đây và sống dưới sự chỉ
dẫn của Ta. Ta sẽ giải thích cho Ngươi khởi nguyên của thế giới."
Ngươi cũng không nói với Ta: "Bạch Thế Tôn, con sẽ sống dưới sự
chỉ dẫn của Thế Tôn, rồi Thế Tôn sẽ giải thích cho con khởi nguyên của
thế giới." Này kẻ ngu kia, sự kiện là như vậy, thời Ngươi là ai
và Ta là ai mà Ngươi nói chuyện từ bỏ? Này Sunakkhatta, Ngươi nghĩ thế nào?
Khởi nguyên của thế giới có giải thích hay không giải thích, nhưng mục
đích mà Ta thuyết giảng Chánh pháp là đưa người thực hành đến chỗ tận
diệt khổ đau, có phải như vậy không?
"- Bạch Thế Tôn, khởi nguyên
của thế giới có giải thích hay không giải thích, mục đích mà Thế Tôn
thuyết giảng Chánh pháp là đưa người thực hành đến chỗ tận diệt khổ
đau, chính thật là như vậy.
"- Này Sunakkhatta, khởi nguyên của
thế giới có giải thích hay không giải thích, mục đích của Thế Tôn
thuyết giảng Chánh pháp là đưa người thực hành đến chỗ tận diệt khổ
đau. Này Sunakkhatta, như vậy thời giải thích về khởi nguyên thế giới
có ích lợi gì cho Ngươi? Này kẻ ngu kia, hãy thấy sự lỗi lầm của Ngươi
như vậy là thế nào!
6. "- Này Sunakkhatta, dưới nhiều
phương diện Ngươi đã nói lời tán thán Ta tại làng Vajji: "Như vậy,
Thế Tôn là bậc A la hán, Chánh Biến Tri, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế
Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật, Thế
Tôn." Này Sunakkhatta, như vậy dưới nhiều phương diện, Ngươi đã
nói lời tán thán Ta tại làng Vajji.
"Này Sunakkhatta, dưới nhiều
phương diện, Ngươi nói lời tán thán Pháp tại làng Vajji: "Chánh pháp
được Thế Tôn khéo thuyết giảng, thiết thực hiện tại, vượt ngoài thời
gian, đến để mà thấy, có khả năng hướng thượng, chỉ người có trí
mới thâm hiểu." Này Sunakkhatta, như vậy dưới nhiều phương diện,
Ngươi tán thán Chánh pháp tại làng Vajji.
"Này Sunakkhatta, dưới nhiều
phương diện, Ngươi đã tán thán Tăng tại làng Vajji: "Chư Tăng đệ tử
của Thế Tôn khéo tu tập về chánh chơn, chư Tăng đệ tử của Thế Tôn
khéo tu tập về Chánh trực, chư Tăng đệ tử của Thế Tôn khéo tu tập về
khuôn phép, chư Tăng đệ tử của Thế Tôn khéo tu tập về chánh hạnh, tức
là bốn đôi tám chúng. Chư Tăng đệ tử của Thế Tôn này đáng được kính
trọng, đáng được cung kính, đáng được cúng dường, đáng được chấp
tay cúi chào, vì là phước điền tối thượng ở đời". Này
Sunakkhatta, như vậy dưới nhiều phương diện, Ngươi tán thán Tăng tại làng
Vajji.
"Này Sunakkhatta, Ta nói cho Ngươi
biết; này Sunakkhatta ta tin cho Ngươi biết; sẽ có lời luận bàn về Ngươi
như sau: "Sunakkhatta, thuộc bộ lạc Licchavi không thể sống phạm hạnh
dưới sự hướng dẫn của Sa môn Gotama. Vì không kham nổi, nên từ bỏ tu
học trở về với đời sống thấp kém". Này Sunakkhatta, sẽ có lời
luận bàn về Ngươi như vậy.
Này Bhaggava, như vậy Sunakkhatta, thuộc
bộ lạc Licchavi dầu được Ta nói vậy, từ bỏ pháp luật này, như người
phải rớt vào đọa xứ, địa ngục.
7. Này Bhaggava, một thời Ta ở bộ
lạc Bumu, tại thị trấn của bộ lạc Bumu tên là Uttaraka. Này Bhaggava, rồi
buổi sáng Ta đắp y, cầm y bát cùng với Sa di Sunakkhatta thuộc bộ lạc
Licchavi theo sau, vào thị trấn Uttaraka khất thực. Lúc bấy giờ, lõa thể
Korakkhattiya, tu theo hạnh chó đi bốn chân, bò lết trên đất, lấy miệng
mà ăn đồ cứng hay đồ ăn mềm.
Này Bahaggava, Sunakkhatta thuộc bộ lạc
Licchavi thấy lõa thể Korakkhattiya tu theo hạnh chó, đi bốn chân, bò lết
trên đất, lấy miệng ăn đồ cứng hay đồ ăn mềm.
Này Bhaggava, Ta biết được tâm tư
của Sunakkhatta thuộc bộ lạc Licchavi với tâm tư của Ta cà Ta nói với
ông ta như sau:
"- Này kẻ ngu kia, có phải Ngươi
vẫn tự nhận Ngươi là Thích Tử không?
"- Bạch Thế Tôn, sao Thế Tôn
lại nói: "Này kẻ ngu kia, có phải Ngươi tự nhân Ngươi là Thích Tử
không"?
"- Này Sunakkhatta, có phải Ngươi,
sau khi thấy lõa thể Korakkhattiya tu theo hạnh chó, đi bốn chân bò lết
trên đất, lấy miệng mà ăn đồ ăn cứng hay đồ ăn mềm, liền suy
nghĩ: "Thật tốt đẹp thay vị A la hán Sa môn đi bốn chân, bò lết
trên đất, lấy miệng mà ăn đồ ăn cứng hay đồ ăn mềm"?
"- Bạch Thế Tôn có vậy. Bạch
Thế Tôn, sao Thế Tôn lại ganh ghét với một bị A la hán?
"- Này kẻ ngu kia, Ta đâu có
ganh ghét với một vị A la hán? Chính Ngươi tự sinh ác tà kiến ấy, hãy
bỏ nó đi. Chớ để tự mình lâu ngày bị khổ đau thiệt hại. Này
Sunakkhtta, lõa thể Korakkhattiya mà Ngươi nghĩ là tốt đẹp, là vị Sa môn,
sau bảy ngày sẽ bị trúng thực mà chết, sau khi chết sẽ tái sanh thuộc
loại Kàlakanjà, một trong loại Asura thấp kém nhất. Sau khi chết, nó sẽ
bị quăng trong nghĩa địa đặt trên đống cỏ Bìrana. Này Sunakkhatta, nếu
Ngưới muốn, hãy đến hỏi lõa thể Korakkhattiya như sau: "Này bạn
Korakkhattiya, bạn có biết bạn thác sanh cảnh giới nào không?" Này
Sunakkhatta, sự kiện này có thể xảy ra, lõa thể Korakkhatta ấy có thể trả
lời với Ngươi: "Này bạn Sunakkhatta, tôi biết cảnh giới thác sanh của
tôi. Tôi sẽ thác sanh thuộc loại Kàlakanjà, một trong loại Asura thấp
kém nhất. Sau khi chết, ông ta sẽ bị quăng trong nghĩa địa, đặt trên đống
cỏ Birana". Này Bạn Korakkhattiya, vậy Bạn hãy ăn cho có tiết độ, vậy
Bạn hãy uống cho có tiết độ, để lời nói của Sa môn Gotama trở thành
nói láo."
Này Bhaggava, vì không tin tưởng
Như Lai, Sunakkhatta, thuộc bộ lạc Licchavi đếm từng ngày một cho đến bảy
ngày. Nhưng này Bhaggava, lõa thể Korakkhattiya sau bảy ngày bị trúng thực
mà chết. Sau khi chết, bị tái sanh thuộc loại Kàlakanjà, một trong loại
Sasura thấp kém nhất. Sau khi chết, ông ta bị quăng trong nghĩa địa, đặt
trên đống cỏ Birana.
9. Này Bhaggava, Sunakkhatta được
nghe: "Lõa thể Korakkhattiya bị trúng thực chết, quăng trong nghĩa địa,
đặt trên đống cỏ Bìrana." Này Bhaggava, Sunakkhatta, thuộc bộ lạc
Licchavi liền đi đến đống cỏ Bìrana tại nghĩa địa, đến lõa thể
Korakkhattiya, lấy tay đánh ba lần và hỏi:
"- Này bạn Korakkhattiya, Bạn
có biết cảnh giới thác sanh của Bạn không?"
Này Bhaggava, lõa thể Korakkhattiya lấy
tay xoa lưng và ngồi dậy:
"- Này bạn Sunakkhatta, tôi biết
cảnh giới thác sanh của tôi. Tôi thác sanh thuộc loại Kàlakanjà, một
trong loại Asura thấp kém nhất." Sau khi nói xong, ông ta ngã ngữa xuống.
10.. Này Bhaggava, rồi Sunakkhatta, thuộc
bộ lạc Licchavi đến Ta, đảnh lễ và ngồi xuốn một bên. Này Bhaggava,
Ta nói với Sunakkhatta, thuộc bộ lạc Licchavi đang ngồi một bên:
"- Này Sunakkhatta, Ngươi nghĩ thế
nào? Điều Ta nói với Người về lõa thể Korakkhattiya, có phải sự việc
xảy ra như Ta nói không, hay là khác?
"- Bạch Thế Tôn, Thế Tôn đã
nói với con lề lõa thể Korakkhattiya như thế nào, sự việc xảy ra như Thế
Tôn nói, không phải khác!
"- Này Sunakkhatta, Ngươi nghĩ thế
nào? Sự kiện là như vậy, thời có phải pháp thượng nhân thần thông đã
được thực hiện có phải không?
"- Bạch Thế Tôn, sự kiện là
như vậy, chắc chắn là pháp thượng nhân thần thông đã được thực hiện.
"- Vậy này kẻ ngu kia, như vậy
là pháp thượng nhân thần thông đã được Ta thực hiện, thế mà Ngươi
nói: "Bạch Thế Tôn, Thế Tôn không thực hiện pháp thượng nhân thần
thông cho con." Này kẻ ngu kia, hãy thấy sự lỗi lầm của Ngươi như vậy
là thế nào!"
Này Bhaggava, như vậy Sunakkhatta, thuộc
bộ lạc Licchavi được Ta nói như vậy, từ bỏ pháp luật này, như người
phải rơi vào đọa xứ, địa ngục.
11. Này Bhaggava, một thời, Ta trú tại
Vesàli (Tỳ xá ly), rừng Đại Lâm, ở Trùng Các giảng đường. Lúc bấy
giờ, lõa thể Kandaramasuka ở tại Vesàli được sự cúng dường tối thượng,
được xưng danh tối thượng tại làng Vajji. Vị này có phát nguyện tuân
theo bảy giới hạnh: "Trọn đời, ta theo hạnh lõa thể, không mặc quần
áo; trọn đời, ta sống phạm hạnh, không có hành dâm; trọn đời ta tự
nuối sống với rượu và thịt, không phải với cháo cơm; ta không bao giờ
đi quá tháp Udana phía Đông thành Vesàli; ta không bao giờ đi quá tháp
Gotamaka, phía Nam thành Vesàli; ta không bao giờ đi quá tháp Sattamba, phía
Tây thành Vesà; ta không bao giờ đi quá tháp Bahuputta, phía Bắc thành
Vesàli." Vị này, nhờ tuan theo bảy giới hạnh này mà được sự cúng
dường tối thượng, được danh xưng tối thượng tại làng Vajji.
12. Này Bhaggava, rồi Sunakkhatta, thuộc
bộ lạc Licchavi đi đến lõa thể Kandaramasuka và hỏi câu hỏi; lõa thể
Kandaramasuka khi bị hỏi như vậy, không theo dõi câu hỏi, vì không theo
dõi, nên tỏ ra tức tối, giận dữ, phật ý. Này Bhaggava, rồi Sunakkhatta,
thuộc bộ lạc Licchavi suy nghĩ: "Chúng ta có thể trở thành chống đối
vị A la hán Sa môn tốt đẹp này. Hãy giữ đừng có gì xảy ra khiến
chúng ta có thể bất lợi đau khổ lâu đời."
13. Này Bhaggava, rồi Sunakkhata, thuộc
bộ lạc Licchavi đi đến Ta, đảnh lễ và ngồi xuống một bên. Này
Bahaggava, Ta nói với Sunakkhatta, thuộc bộ lạc Licchavi đang ngồi một bên:
"- Này kẻ ngu kia, Ngươi vẫn tự
nhận Ngươi là Thích tử không?
"- Bạch Thế Tôn, sao Thế Tôn
lại nói với con như vậy: "Này kẻ ngu kia, Ngươi vẫn tự nhận
Ngươi là Thích tử không?'
"- Này Sunakkhatta, có phải Ngươi
đã đi đến lõa thể Kandaramasuka và hỏi câu hỏi? Lõa thể Kandaramasuka
khi được. Ngươi hỏi như vậy, không theo dõi câu hỏi; vì không theo dõi
nên tỏ ra tức tối, giận dữ, phật ý. Rồi tự nghĩ: "Chúng ta có thể
trở thành chống đối vị A la hán, Sa môn tốt đẹp này. Hãy giữ đừng
có có gì xảy ra khiến chúng có thể bất lợi đau khổ lâu đời!".
"- Bạch Thế Tôn có vậy. Bạch
Thế Tôn, sao Thế Tôn lại ganh ghét với một vị A la hán?
"- Này kẻ ngu kia, Ta đậu có
ganh ghét với một vị A la hán! Chính Ngươi tự sanh ác tà kiến ấy, hãy
từ bỏ nó đi. Chớ để mình lâu ngày bị thiệt hại đau khổ! Này
Sunakkhatta, lõa thể Kandaramasuka mà Ngươi nghĩ là vị A la hán, là vị Sa
môn tốt đẹp, không bao lâu sẽ sống mặc áo và lập gia đình, sẽ ăn
cơm cháo, sẽ đi vượt quá các tháp ở Vesàli và sẽ chết mất hết cả
danh xưng".
Này Bhaggava, lõa thể Kandaramasuka,
không bao lâu sống mặc áo và lập gia đình, ăn dùng cơm cháo, đi vượt
quá các tháp ở Vesàli và bị chết mất hất cả danh xưng.
14. Sunakkhatta thuộc bộ lạc
Licchavi được nghe tin lõa thể Kandaramasuka không bao lâu sống mặc áo và lập
gia đình, ăn dùng cơm cháo, đi vượt quá các tháp ở Vesàli và bị chết
mất hết danh xưng. Này Bhaggava, rồi Sunakkhatta đi đến chỗ Ta ở, sau khi
đến đảnh lễ Ta và ngồi xuống một bên. Này Bhaggava, và Ta nói với
Sunakkhatta thuộc bộ lạc Licchavi đang ngồi một bên:
"- Này Sunakkhatta, Ngươi nghĩ thế
nào? Điều Ta nói với Ngươi về lõa thể Kandaramasuka có phải sự việc xảy
ra như Ta nói không, hay là khác?
"- Bạch Thế Tôn, Thế Tôn đã
nói với con về lõa thể Kandaramasuka như thế nào, sự việc xảy ra như Thế
Tôn nói, không phải khác.
"- Này Sunakkhatta, Ngươi nghĩ thế
nào? Sự kiện là như vậy, thời có phải là pháp thượng nhân thần
thông đã được thực hiện, có phải không?
"- Bạch Thế Tôn, sự kiện là
như vậy, chắc chắn là pháp thượng nhân thần thông đã được thực hiện.
"- Vậy này kẻ ngu kia, như vậy
là pháp thượng nhânthần thông đã được Ta thực hiện, thế mà Ngươi nói:
"Bạch Thế Tôn, Thế Tôn không thực hiện pháp thượng nhân thần
thông cho con." Này kẻ ngu kia, hãy thấy rõ sự lỗi lầm của Ngươi
như vậy là như thế nào"!
Này Bhaggava, như vậy Sunakkhtta, thuộc
bộ lạc Licchavi được Ta nói như vậy, từ bỏ luật này, như người phải
rơi vào đọa xứ địa ngục.
15. Này Bhaggava, một thời Ta trú
ở Vesàli, rừng Đại Lâm, tại Trùng Các giảng đường. Lúc bấy giờ,
lõa thể Patikaputta sống ở Vesàli, được cúng dường tối thượng, được
danh xưng tối thượng ở làng Vajji. Trong các buổi họp ở Vesàli, ông ta
thuền tuyên bố như sau:
"Sa môn Gotama là người có
trí, ta cũng là người có trí. Người có trí có thể trình bày pháp thượng
nhân thần thông của mình, nhờ trí lực của mình. Nếu Sa môn Gotama chịu
đi nửa đường, ta chịu di nửa đường. Và hai chúng ta có thể thực hiện
pháp thượng nhân thần thông ở tại đây. Nếu Sa môn Gotama thực hiện một
pháp thượng nhân thần thông, thời ta sẽ thực hiện hai pháp. Nếu Sa môn
Gotama thực hiện bốn pháp thượng nhân thần thông, thời ta sẽ thực hiện
tám pháp. Như vậy Sa môn Gotama thực hiện bao nhiều pháp thần thông thời
ta sẽ thực hiện gấp hai lần."
16. Này Bhâggava, Sunakkhatta, thuộc bộ
lạc Licchavi đã đến Ta, sau khi đến, đảnh lễ Ta và ngồi xuống một
bên. Sunakkhatta, thuộc bộ lạc Licchavi bạch với Ta:
"- Bạch Thế Tôn, lõa thể
Patikaputta (Ba kê tử) sống ở Vesàli, được cúng dường tối thượng,
được danh xưng tối thượng ở làng Vajji. Trong buổi họp ở Vesàli, thường
tuyên bố như sau: "Sa môn Gotama là người có trí, ta cũng là người có
trí. Người có trí có thể trình bày pháp thượng nhân thần thông nhờ
trí lực của mình. Nếu Sa môn Gotama chịu đi nửa đường, ta chịu đi nửa
đường. Và hai chúng ta có thể thực hiện pháp thần thông ở tại đây.
Nếu Sa môn Gotama có thể thực hiện một pháp thượng nhân thần thông...
thời ta sẽ thực hiện gấp hai lần."
Này Bhaggava, khi nghe nói vậy, Ta
nói với Sunakkhatta, thuộc bộ lạc Licchavi:
"- Này Sunakkhatta, lõa thể
Patikaputta không có thể đến gặp mặt Ta nếu ông ấy không từ bỏ lời
ấy, không từ bỏ tâm ấy, không từ bỏ tà kiến ấy. Nếu ông ấy nghĩ
rằng ông ấy sẽ đến gặp mặt Ta mà không từ bỏ lời ấy, không từ bỏ
tâm ấy, không từ bỏ tà kiến ấy,, thời đầu của ông ta sẽ bị bể
tan.
17. "- Bạch Thế Tôn, Thế Tôn
hãy thận trọng lời nói! Thiện Thệ hãy thận trọng lời nói!
"- Này Sunakkhatta, tại sao Ngươi
lại nói với Ta: "Bạch Thế Tôn, Thế Tôn hãy thận trọng lời
nói."?
"- Bạch Thế Tôn, lời nói này
đã được Thế Tôn tuyên bố một cách cực đoan: "Lõa thể
Patikaputta không có thể đến gặp
mặt Ta, nếu ông ấy không từ bỏ lời nói ấy, không từ bỏ tâm ấy,
không từ bỏ tà kiến ấy. Nếu ông ấy nghĩ rằng ông ấy sẽ đến gặp
Ta mà không từ bỏ lời nói ấy, không từ bỏ tâm ấy, không từ bỏ tà
kiến ấy, thời đầu ông ấy sẽ bị bể tan"! Bạch Thế Tôn, lõa thể
Patikaputta có thể đến gặp mặt Thế Tôn với một hóa thân khác, và như
vậy Thế Tôn trở thành nói không thật!
18. "- Này Sunakkhatta, Như Lai có
bao giờ nói lời nói nào có hai nghĩa không?
"- Bạch Thế Tôn, có phải do tự
tâm phán xét mà Thế Tôn đã được biết về Patikaputta: "Lõa thể
Patikaputta không có thể đến gặp mặt Ta, nếu ông ấy không từ bỏ lời
nói ấy, không từ bỏ tâm ấy, không từ bỏ tà kiến ấy. Nếu ông ấy
nghĩ rằng ông ấy sẽ đến gặp mặt Ta mà không từ bỏ lời nói ấy,
không từ bỏ tâm ấy, không từ bỏ tà kiến ấy, thời đầu của ông ấy
sẽ bị bể tan". Hay là có vị Thiên thần nào đã báo tin cho Như Lai
biết: "Bạch Thế Tôn, lõa thể Patikaputta không có thể... đầu của
ông ấy sẽ bị bể tan!"
"- Này Sunakkhatta, chính tự tâm
phán xét mà ta đã biết về lõa thể Patikaputta: "Lõa thể Pàtikaputta
không có thể đến gặp mặt Ta... đầu của ông ấy sẽ bị bể tan."
Và cũng có vị Thiên thần đã báo tin cho Ta biết: "Lõa thể
Pàtikaputta không có thể đến gặp mặt Thế Tôn... đầu ông ấy sẽ bị
bể tan". Vị tướng quân ở bộ lạc Licchavi tên là Ajita, khi mệnh
chung vào ngày kia đã được sanh vào Tam thập tam thiên. Rồi vị ấy đến
bạch với Ta: "Bạch Thế Tôn, lõa thể Pàtikaputta không có tàm quý! Bạch
Thế Tôn, lõa thể Pàtikaputta không nói sự thật! Bạch Thế Tôn, lõa thể
Pàtikaputta đã nói về con, ở giữa làng Vajji như sau: "Tướng quân ở
bộ lạc Licchavi tên là Ajita sẽ thác sanh vào Đại địa ngục," Bạch
Thế Tôn, con không thác sanh vào Đại địa ngục, Bạch Thế Tôn, con được
sanh vào cõi Tam thập tam thiên! Bạch Thế Tôn, lõa thể Pàtikaputta không
có tàm quý. Bạch Thế Tôn, lõa thể Pàtikaputta không nói sự thật! Bạch
Thế Tôn, lõa thể Pàtikaputta không có thể đến gặp mặt Sa môn Gotama...
đầu của ông ấy sẽ bị bể tan." Này Sunakkhatta, như vậy chính tự
tâm phán xét mà Ta biết về lõa thể Pàtikaputta. Lõa thể Pàtikaputta không
có thể đến gặp mặt Ta nếu ông ấy không từ bỏ lời nói ấy, không từ
bỏ tâm ấy, không từ bỏ tà kiến ấy. Nếu ông ấy nghĩ rằng ông ấy sẽ
đến gặp mặt Ta mà không từ bỏ lời nói ấy, không từ bỏ tâm ấy,
không từ bỏ tà kiến ấy, thời đầu của ông ấy sẽ bị bể tan. Và một
vị thiên Thần đã báo tin cho ta biết: "Bạch Thế Tôn, lõa thể
Pàtikaputta không có thể đến gặp mặt Thế Tôn nếu ông ấy không từ bỏ
lời nói ấy, không từ bỏ tâm ấy, không từ bỏ tà kiến ấy. Nếu ông
nghĩ rằng ông ấy sẽ đến gặp mặt Thế Tôn mà không từ bỏ lời nói
ấy, không từ bỏ tâm ấy, không từ bỏ tà kiến ấy, thời đầu của
ông ấy sẽ bị bể tan."
"Này Sunakkhatta, sau khi Ta đi khất
thực ở Vesàli, ăn xong và khất thực trở về, Ta sẽ đến tại vườn Pàtikaputta
để nghỉ trưa. Này Sunakkhatta, nếu Ngươi muốn, hãy tin cho ông ấy biết."
19. Này Bhaggava, rồi Ta đắp y vào
buổi sáng, cầm y bát vào thành Vesàli để khất thực. Sau khi đi khất thực,
ăn xong và đi khất thực trở về, Ta đi đến vườn của Pàtikaputta để
nghỉ trưa. Này Bhaggava, Sunakkhatta, thuộc bộ lạc Licchavi vội vàng vào
thành Sesàli, đến những Licchava có danh tiếng và báo tin cho những vị ấy
biết:
"- Này Hiền giả, Thế Tôn sau
khi khất thực, ăn xong và đi khất thực trở về, đã đi đến vườn của
Pàtikaputta để nghỉ trưa! Mong quý vị hãy đến! Mong quý vị hãy đến! Sẽ
có biểu diễn pháp thượng nhân thần thông giữa các vị Sa môn thiện xảo."
Này Bhaggava, các Licchavi có danh tiếng
suy nghĩ như sau: "Sẽ có biểu diễn pháp thượng nhân thần thông giữa
các vị Sa môn thiện xảo. Vậy chúng ta hãy đi đến đó."
Và chỗ nào có những Bà la môn có
địa vị, những gia chủ giàu sang, các Bà la môn, Bà la môn ngoại đạo có
danh tiếng, ông ta đi đến các vị này và báo tin cho biết:
"- Này Hiền giả, Thế Tôn sau
khi đi khất thực, ăn xong và đi khất thực trở về, đã đi đến vườn
của Pàtikaputta để nghỉ trưa. Mong quý vị hãy đến! Mong quý vị hãy đến!
Sẽ có biểu diễn pháp thượng nhân thần thông giữa các vị Sa môn thiện
xảo."
Này Bhaggava, các Sa môn, Bà la môn
ngoại đạo có danh tiếng suy nghĩ: "Sẽ có biểu diện pháp thượng nhân
thần thông giữa các vị Sa môn thiện xảo. Vậy chúng ta hãy đi đến đó."
Này Bhaggava, rồi các Licchavi có
danh tiếng, các Bà la môn có địa vị, các Gia chủ giàu sang, các Sa môn,
Bà la môn ngoại đạo có danh tiếng cùng đi đến vườn của Pàtikaputta.
Này Bhaggava, như vậy Hội chúng này lên đến hàng trăm hàng ngàn người.
20. Này Bhaggava, lõa thể Pàtikaputta
được nghe: "Các Licchavi danh tiếng đã đến, các Bà la môn có địa vị,
các gia chủ giàu sang, các Sa môn, Bà la môn ngoại đạo có danh tiếng cũng
đã đến, còn Sa môn Gotama thì ngồi nghỉ trưa tại vườn của ta."
Khi nghe vậy ông ấy hoảng sợ, run rẩy, lông tóc dựng ngược. Này
Bhaggava, lõa thể Pàtikaputta hoảng sợ, run rẩy, lông tóc dựng ngược, liền
đi đến vườn các du sĩ Tindukkhànu.
Này Bhaggava, Hội chúng ấy được
nghe: "Lõa thể Pàtikaputta hoảng sợ, run rẩy, lông tóc dựng ngược đã
đi đến vườn các du sĩ Tindukkhànu." Này Bhaggava, Hội chúng liền cho
gọi một người và bảo:
"- Này bạn hãy đi đến vườn
các du sĩ Tindukkhànu, gặp lõa thể Pàtikaputta và nói như sau: "Này bạn
Pàtikaputta hãy đến. Các Licchavi danh tiếng đã đến, các Bà la môn có địa
vị, các Gia chủ giàu sang, các Sa môn, Bà la môn ngoại đạo có danh tiếng
cũng đã đến. Sa môn Gotama đang ngồi nghỉ trưa tại vườn của Hiền giả.
Này Hiền giả Pàtikaputta, lời nói sau đây được Hiền giả nói tại Hội
chúng ở Sesàli: "Sa môn là người có trí, ta cũng là người có trí.
Người có trí có thể trình bày pháp thượng nhân thần thông nhờ trí lực
của mình. Nếu Sa môn Gotama chịu đi nửa đường, ta chịu đi nửa đường.
Và hai chúng ta có thể thực hiện pháp thượng nhân thần thông ở tại đây.
Nếu Sa môn Gotama thực hiện một pháp thượng nhân thần thông, thời ta sẽ
thực hiện hai pháp. Nếu Sa môn Gotama thực hiện hai pháp thượng thần thông,
thời ta sẽ thực hiện bốn pháp. Nếu Sa môn Gotama thực hiện bốn pháp
thượng nhân thần thông, thời ta sẽ thực hiện tám pháp. Như vậy Sa môn
Gotama thực hiện bao nhiêu pháp thượng nhân thần thông, thời ta sẽ thực
hiện gấp hai lần. "Này Hiền giả Pàtikaputta, hãy chịu đi nửa đường.
Sa môn Gotama đã đi hết tất cả nửa đường rồi và đang ngồi nghỉ
trưa tại vườn của Hiền giả!".
21. Này Bhaggava, người ấy vâng
theo lời Hội chúng ấy, đi đến vườn các du sĩ Tindukkhànu, gặp lõa thể
Pàtikaputta, sau khi gặp xong, liền thưa:
"- Này bạn Pàtikaputta, hãy đi
đến. Các Licchavi danh tiếng... Sa môn Gotama đang ngồi nghỉ trưa tại vườn
của Hiền giả. Này Hiền giả Pàtikaputta, lời nói sau được Hiền giả nói
tại Hội chúng ở Vesàli: "Sa môn Gotama là người có trí, ta cũng là
người có trí... ta sẽ thực hiện gập hai lần". Này Hiền giả
Pàtikaputta, hãy chịu đi nửa đường, Sa môn Gotama đã đi hết tất cả nửa
đường và ngổi nghỉ trưa tại vườn của Hiền giả."
Này Bhaggava, khi nghe nói vậy, lõa
thể Pàtikaputta trả lời:
"- Này Bạn, tôi sẽ đến; này
Bạn, tôi sẽ đến".
Nhưng ông ấy như trườn bò qua lại
tại chỗ, không thể đứng dậy khỏi chỗ ngồi. Này Bhaggava, người ấy
nói với lõa thể Pàtikaputta:
"- Này Hiền giả Pàtikaputta sao
lại như vậy? Hình như mông của Hiền giả dính liền vào ghế, hay ghế
dính liền vào mông của Hiền giả?
"- Này Bạn, tôi sẽ đến; này
Bạn, tôi sẽ đến."
Tuy nói vậy nhưng ông ấy trườn bò
qua lại tại chỗ, không có thể đứng dậy khỏi chỗ ngồi.
Này Bhaggava, được nói vậy, lõa
thể Pàtikaputta tuy nói: "Này Bạn, tôi sẽ đến; này Bạn, tôi sẽ đến";
nhưng ông ấy trườn bò qua lại tại chỗ không có thể đứng dậy khỏi
chỗ ngồi.
22. Này Bhaggava, khi người ấy biết
được lõa thể Pàtikaputta này đã bị thảm hại, tuy nói: "Này Bạn,
tôi sẽ đến; này Bạn, tôi sẽ đến", lại trườn bò qua lại tại
chỗ, không thể đứng dậy khỏi chỗ ngồi, liền đến Hội chúng ấy
báo tin:
"- Lõa thể Pàtikaputta đã thảm
bại, tuy nói: "Này Bạn, tôi sẽ đến; này Bạn, tôi sẽ đến", lại
trườn bò qua lại, không thể đứng dậy khỏi chỗ ngồi."
Này Bhaggava, khi nghe vậy Ta nói Hội
chúng:
"- Này các Hiền giả, lõa thể
Pàtikaputta không có thể đến gặp mặt Ta, nếu ông ấy không từ bỏ lời
nói ấy, không từ bỏ tâm ấy, không từ bỏ tà kiền ấy. Nếu ông ấy
nghĩ rằng ông ấy sẽ đến gặp mặt Ta mà không từ bỏ lời nói ấy,
không từ bỏ tâm ấy, không từ bỏ tà kiến ấy, thời đầu của ông ấy
sẽ bị bể tan."
II
1. Này Bhaggava, một vị đại thần
Licchavi, từ chỗ ngồi đứng dậy, nói với Hội chúng ấy:
"- Các Hiền giả hãy chờ một
lát, để tôi đi, xem có thể đưa lõa thể Pàtikaputta đến Hội chúng này
không?"
Này Bhaggava, rồi vị đại thần
Licchavi ấy đi đến vườn các du sĩ Tindukkhànu, gặp mặt lõa thể
Pàtikaputta và nói với ông ấy:
"- Này bạn Pàtikaputta hãy đến!
Các Licchavi danh tiếng đã đến, và các Bà la môn có địa vị, các Gia chủ
giàu sang, các Sa môn, Ba la môn ngoại đạo có danh tiếng cũng đã đến; còn
Sa môn Gotama đang ngồi nghỉ trưa tại vườn của Hiền giả. Này Hiền giả
Pàtikaputta, Hiền giả đã tuyên bố giữa Hội chúng Vesàli: "Sa môn
Gotama là người có trí, ta cũng là người có trí... thời ta sẽ thực hiện
gấp hai lần". Này Hiền giả Pàtikaputta, hãy chịu đi nửa đường. Sa
môn Gotama đã đi hết tất cả nửa đường rồi và đang ngồi nghỉ trưa
tại vườn của Hiền giả. Này Hiền giả Pàtikaputta, Sa môn Gotama đã nói
với Hội chúng về Hiền giả như sau: "Lõa thể Pàtikaputta không có thể
đến gặp mặt Ta nếu ông ấy không từ bỏ lời nói ấy... ông ấy có thể
đến gặp mặt Thế Tôn thì đầu cảu ông ấy sẽ bị bể tan". Này
Hiền giả Pàtikaputta hãy đến! Nếu Hiền gải đến, chúng tôi sẽ làm
cho Hiền giả thắng và làm cho Sa môn Gotama thất bại."
2. Này Bhaggava, khi được nghe nói vậy,
lõa thể Pàtikaputta, tuy nói: "Này Bạn, tôi sẽ đến; này Bạn, tôi sẽ
đến", nhưng trườn bò qua lại tại chỗ không thể từ chỗ ngồi đứng
dậy. Này Bhaggava, vị đại thần Licchavi liền nói với lõa thể
Pàtikaputta:
"- Này Hiền giả Pàtikaputta,
sao lại vậy? Hình như mông của Hiền giả dính liền vào ghế, hay ghế
dính liền vào mông của Hiền giả. Tuy nói: "Này Bạn, tôi sẽ đến;
này Bạn, tôi sẽ đến", nhưng Hiền giả trườn bò qua lại tại chỗ,
không có thể từ chỗ ngồi đứng dậy."
Này Bhaggava, khi được nói vậy,
lõa thể Pàtikaputta tuy nói: "Này Bạn, tôi sẽ đến; này Bạn, tôi sẽ
đến", nhưng ông ấy trườn bò qua lại tại chỗ, không có thể từ
chỗ ngồi đứng dậy.
3. Này Bhaggava, khi vị đại thần
Licchavi biết được lõa thể Pàtikaputta này đã bị thảm bại, tuy nói:
"Này Bạn, tôi sẽ đến; này Bạn, tôi sẽ đến", nhưng trườn bò
qua lại tại chỗ, không có thể từ chỗ ngồi đứng dậy, liền đến Hội
chúng ấy báo tin:
"- Lõa thể Pàtikaputta đã thảm
bại, tuy nói: "Này Bạn, tôi sẽ đến; này Bạn, tôi sẽ đến",
nhưng ông ấy trườn bò qua lại tại chỗ, không có thể từ chỗ ngồi đứng
dậy."
Này Bhaggava, khi nghe nói vậy, Ta
nói với Hội chúng ấy:
"- Này các Hiền giả, lõa thể
Pàtikaputta, nếu ông ấy không từ bỏ lời nói ấy... thời đầu cảu ông
ấy sẽ bị bể tan. Nếu quí vị Licchavi nghĩ rằng: "Chúng ta hãy cột
lõa thể Pàtikaputta với dây thừng, và dùng bò kéo ông ấy lại đây,
Pàtikaputta sẽ bứt đứt dây thừng ấy. Lõa thể Pàtikaputta không có thể,
nếu không từ bỏ lời nói ấy..." Nếu ông ấy nghĩ rằng: "Ta không
từ bỏ lời nói ấy...", thời đầu của ông ấy sẽ bị bể
tan."
4. Này Bhaggava, lúc ấy Jàliya, đệ
tử của Dàrupatti, từ chỗ ngồi đứng dậy và nói với Hội chúng ấy:
"- Các Hiền giả hãy chờ một
lát, để tôi đi xem có thể đưa lõa thể Pàtikaputta đến Hội chúng này
hay không?"
Này Bhggava, rồi Jàliya, đệ tử của
Dàrupatti đi đến vườn các du sĩ Tindukkhànu, gặp mặt lõa thể
Pàtikaputta và nói với ông ấy:
"- Này bạn Pàtikaputta hãy đến.
Các Licchavi danh tiếng đã đến... Sa môn Gotama nay đang ngồi nghỉ trưa tại
vườn của Hiền giả. Này Hiền giả Pàtikaputta, Hiền giả đã tuyên bố
giữa Hội chúng Vesàli như sau: "Sa môn Gotama là người có trí... thời
ta sẽ thực pháp gấp hai lần." Này Hiền giả Pàtikaputta, hãy chịu
đi nửa đường. Sa môn Gotama đã đi hết tất cả nửa đường rồi và
đang ngồi nghỉ trưa tại vườn của Hiền giả. Này Hiền giả
Pàtikaputta, Sa môn Gotama đã nói với Hội chúng về Hiền giả như sau:
"Lõa thể Pàtikaputta nếu không từ bỏ lời nói ấy... Nếu ông ấy
nghĩ rằng: "Ta không bỏ lời nói ấy... có thể đến gặp mặt Sa môn
Gotama...", thì đầu của ông ấy sẽ bị bể tan". Nếu quý vị
Licchavi nghĩ rằng: "Chúng ta hãy cột lõa thể Pàtikaputta với dây thừng,
và dùng bò kéo ông ấy lại đây", Pàtikaputta sẽ bứt đứt dây thừng
ấy. Lõa thể Pàtikaputta không có thể, nếu không từ bỏ lời nói ấy...
đầu của ông ấy sẽ bị bể tan". Này Hiền giả Pàtikaputta hãy đến.
Nếu Hiền giả đến, chúng tôi sẽ làm cho Hiền giả thắng, và làm cho Sa
môn Gotama thất bại."
5. Này Bhaggava, khi được nghe nói vậy,
lõa thể Pàtikaputta, tuy nói: "Này Bạn, tôi sẽ đến; này Bạn, tôi sẽ
đến", nhưng trườn bò qua lại tại chỗ, không có thể từ chỗ ngồi
đứng dạy. Này Bhaggava, Jàliya, đệ tử của Dàrupatti nói với lõa thể
Pàtikaputta:
"- Này Hiền giả Pàtikaputta sao
lại vậy? Hình như mông của Hiêng giả dính liền vào ghế, hay ghế dính
vào mông của Hiền giả. Tuy nói: "Này Bạn, tôi sẽ đến; này Bạn,
tôi sẽ đến", nhưng Hiền giả trương bò qua lại tại chỗ, không có
thể từ chỗ ngồi đứng dậy."
Này Bhaggava, được nói vậy, lõa
thể Pàtikaputta, tuy nói: "Này Bạn, tối sẽ đến; này Ban, tôi sẽ đến",
nhưng Hiền giả trườn bò qua lại tại chỗ, không có thể từ chỗ ngồi
đứng dậy."
Này Bhaggava, được nói vậy, lõa
thể Pàtikaputta, tuy nói: "Này Bạn, tôi sẽ đến; này Bạn, tôi sẽ đến",
lại trườn bò qua lại tại chỗ, không có thể từ chỗ ngồi đứng dậy."
Này Bhaggava, khi Jàliya, đệ tử của
Dàrupatti biết được lõa thể Pàtikaputta nay đã bị thảm bại, tuy nói:
"Này Bạn, tôi sẽ đến; này Bạn, tôi sẽ đến", lại trườn bò
qua lại tại chỗ, không có thể từ chỗ ngồi đứng dậy, liền nói với
ông ấy:
"- Này Hiền giả Pàtikaputta,
thuở xưa con sư tử vua các loài thú suy nghĩ: "Ta hãy y cứ vào một
khu rừng để xây dựng sào huyệt. Sau khi xây dựng sào huyệt, vào buổi
chiều ta sẽ ra khỏi sào huyệt, duỗi chân cho khỏe, rồi nhìn khắp bốn
phương và ba lần rống tiếng rống con sư tử. Sau khi rống tiếng rống
con sư tử, ta sẽ đi đến chỗ các thú qua lại, tìm giết những con thú tốt
đẹp nhất, ăn các loại thịt mềm mại rồi trở về sào huyệt lại".
"Này Hiền giả, con sư tử ấy
y cứ vào một khu rừng để xây dựng sào huyệt, vào buổi chiều ra khỏi
sào huyệt, duỗi chân cho khỏe, rồi nhìn khắp bốn phương và ba lần rống
tiếng rống con sư tử. Sau khi rống tiếng rống con sư tử, nó đi đến chỗ
các thú qua lại, tìm giết những con thú tốt đẹp nhất, ăn các loại thịt
mềm mại rồi trở về sào huyệt lại.
7. "Này Hiền giả Pàtikaputta,
có con chó rừng già kiêu ngạo và mạnh mẽ, thường sống bằng đồ ăn
thừa của con sư tử, vua các loài thú. Com chó rừng ấy suy nghĩ: "Ta là
ai, và con sư tử, vua các loài thú là ai? Ta hãy y cứ vào một khu rừng để
xây dựng sào huyệt. Sau khi xây dựng sào huyệt, vào buổi chiều ta sẽ ra
khỏi sào huyệt, duỗi chân cho khỏe, rồi nhìn khắp bốn phương và ba lần
rống tiếng rống con sư tử. Sau khi rống tiếng rống con sư tử, ta sẽ
đi đến chỗ các thú qua lại, tìm giếttnhững con thú tốt đẹp nhất,
ăn các loại thịt mềm mại, rồi trở về sào huyệt lại."
"Này Hiền giả, con chó rừng
kia ý cứ vào một khu rừng để xây dựng sào huyệt, duỗi chân cho khỏe,
rồi nhìn khắp bốn phương và định ba lần rống tiếng rống con sư tử.
Nhưng nó chỉ kêu lên tiếng loại chó rừng, tiếng sủa loại chó rừng.
Ai có thể so sánh tiếng sủa con chó rừng đê tiện với tiếng rống con sư
tử?
"Cũng vậy, này Hiền giả
Pàtikaputta, Hiền giả sống dựa trên uy tín của bậc Thiện Thệ, ăn uống
đồ tàn thực của bậc Thiện Thệ, thế mà tự nghĩ có thể trịch thượng
với các bậc Như Lai, A la hán, Chánh Đẳng Giác. Bọn Pàtikaputta đê tiện
là ai, lại có thể trịch thượng với các bậc Như Lai, A la hán, Chánh Đẳng
Giác?"
8. Này Bhaggava, Jàliya, đệ tử của
Dàrupati dầu có dùng ví dụ ấy cũng không thể khiến lõa thể Pàtikaputta
rời khỏi chỗ ngồi, liền nói với ông ấy:
- Chó rừng nhìn tự thân,
- Tự nghĩ là sư tử.
- Nó sủa tiếng chó rừng,
- Loại chó rừng đê tiện.
- Chó rừng sủa là ai?
- Ai rống tiếng sư tử?
"Cũng vậy, này Hiền giả
Pàtikaputta, Hiền giả sống dựa trên uy tín của bậc Thiện Thệ, ăn uống
đồ tàn thực của bậc Thiện Thệ, thế mà nghĩ có thể trịch thượng với
các bậc Như Lai, A la hán, Chánh Đẳng Giác. Bọn Pàtikaputta đê tiện là
ai, lại có thể trịch thượng với các bậc Như Lai, A lán hán, Chánh Đẳng
Giác?"
10. Này Bhaggava, Jàliya, đệ tử của
Dàrupatti, dầu có dùng vó dụ ấy cũng không có thể khiến lõa thể
Pàtikaputta rời khỏi chỗ ngồi, liền nói với ông ấy:
- Ăn cóc, chuột kho thóc,
- Ăn xác quăng nghĩa địa,
- Sống Đại lân, Không lâm,
- Tự nghĩ là vua thú.
- Nó sủa tiếng chó rừng,
- Loại chó rừng đê tiện.
- Chó rừng sủa là ai?
- Ai rống tiếng sư tử?
"Cũng vậy này Hiền giả
Pàtikaputta, Hiền giả sống dựa trên uy tín của bậc Thiện Thệ, ăn uống
đồ tàn thực của bậc Thiện Thệ, thế mà tự nghĩ có thể trịch thượng
với các bậc Như Lai, A la hán, Chánh Đẳng Giác. Bọn Pàtikaputta đê tiện
là ai, lại có thể trịch thượng với các bậc Nha Lai, A la hán, Chánh Đẳng
Giác?"
11. Này Bhaggava, Jàliya, đệ tử của
Dàrupatti, dầu có dùng ví dụ ấy, cũng không thể khiến lõa thể
Pàtikaputta rời khỏi chỗ ngồi, liền về Hội chúng ấy và báo tin:
"- Lõa thể Pàtikaputta đã thảm
bại, tuy nói: "Này Bạn, tôi sẽ đến; này Bạn, tôi sẽ đến",
nhưng ông ấy trườn bò qua lại tại chỗ, không có thể từ chỗ ngồi đứng
dậy."
12. Này Bhaggava, khi nghe nói vậy, Ta
nói với hội chúng ấy:
"- Này các Hiền giả, lõa thể
Pàtikaputta, nếu ông ấy không từ bỏ lời nói ấy, không từ bỏ tâm ấy,
không từ bỏ tà kiến ấy, thì không có thể đến gặp mặt Ta được. Nếu
ông ấy nghĩ rằng: "Ta tuy không từ bỏ lời nói ấy, không từ bỏ
tâm ấy, không từ bỏ tà kiến ấy, có thể đến gặp mặt Sa môn Gotama
được", thì đầu của ông ấy sẽ bị bể tan. Nếu quý vị Licchavi
nghĩ rằng: "Chúng ta hãy cột lõa thể Pàtikaputta với dây thừng và
dùng bò kéo ông ấy lại đây". Pàtikaputta sẽ bứt đứt dây thừng
ấy. Lõa thể Pàtikaputta không có thể không tử bỏ lời nói ấy... có thể
đến gặp mặt Ta được. Nếu ông ấy nghĩ rằng: "Ta có thể không từ
bỏ lời nói ấy... có thể đến gặp mặt Sa môn Gotama được", thì
đầu của ông ấy sẽ bị bể tan."
13. Này Bhaggava, rồi Ta giảng dạy
cho hội chúng ấy, khuyến khích, làm cho phấn khởi, làm cho hoan hỷ với
bài thuyết pháp. Sau khi giảng dạy cho hội chúng ấy, khuyến khích, làm
cho phấn khởi, làm cho hoan hỷ với bài thuyết pháp, Ta khiến cho họ giải
thoát đại kiết sử, cứu vớt tám vạn bốn ngàn chúng sanh thoát khỏi đại
đọa xứ, Ta nhập thiền quang giới tam muội, bay lên hư không cao đến bay
cây ta la, phóng hào quang cao đến hơn bảy cây ta ta, khiến cho cháy sáng, rực
sáng và Ta hiện ra tại Trùng Các giảng đường ở Đại Lâm. Này Bhaggava,
rồi Sunakkhatta, thuộc bộ lạc Licchavi đến Ta, đảnh lễ Ta và ngồi xuống
một bên. Sau khi ngồi xuống một bên, này Bhaggava, Ta nói với Sunakkhatta,
thuộc bộ lạc Licchavi đang ngồi một bên:
"- Này Sunakkhatta, Ngươi nghĩ thế
nào? Có phải điều Ta nói cho Ngươi về lõa thể Pàtikaputta, đã được
thực hiện đúng như vậy, không có gì khác?
"- Bạch Thế Tôn, điều Thế Tôn
nói cho con về lõa thể Pàtikaputta đã được thực hiện đúng như vậy,
không có gì khác.
"- Này Sunakkhatta, Ngươi nghĩ thế
nào? Sự kiện là như vậy, thì có phải pháp thượng nhân thần thông đã
được thực hiện hay không được thực hiện?
"- Bạch Thế Tôn, sự kiện là
như vậy, thì pháp thượng nhân thần thông đã được thực hiện, không
phải không thực hiện.
- "Này kẻ ngu kia, như vậy là
pháp thượng nhân thần thông đã được Ta thực hiện, thế mà Ngươi lại
nói: "Bạch Thế Tôn, Thế Tôn không thực hiện pháp thượng nhân thần
thông." Này kẻ ngu kia, hãy thấy sự lỗi lầm của Ngươi như vậy là
như thế nào!"
Này Bhaggava, như vậy Sunakkhatta thuộc
bộ lạc Licchavi dầu được Ta nói vậy, từ bỏ pháp luật này, như người
phải rơi vào đọa xứ, địa ngục.
14. Này Bhaggava, Ta biết về khởi
nguyên thế giới, Ta còn biết hơn thế nữa. Và khi Ta biết như vậy, Ta không
có chấp trước. Vì không có chấp trước, Ta tự thân thấu hiểu được
sự an tịnh ấy; chính nhờ chứng ngộ sự an tịnh này mà Như Lai không rơi
vào lầm lỗi. Này Bhaggava, có những vị Sa môn, Bà la môn tuyên bố về khởi
nguyên thế giới theo truyền thống là do Tự Tại thiên (Issara) tạo ra, do
Phạm thiên (Brahma) tạo ra. Ta đến những vị ấy và nói:
"- Có phải chư Tôn giả lại
tuyên bố về khởi nguyên thế giới theo truyền thống là do Tự tại
thiên tạo ra, do Phạm thiên tạo ra?"
Được Ta hỏi vậy, quý vị ấy trả
lời:
"- Vâng!"
Ta nói với quý vị ấy:
"- Sao chư Tôn giả lại tuyên bố
về khởi nguyên thế giới theo thuyền thống là do Tự tại thiên tạo ra,
do Phạm thiên tạo ra"?
Được Ta hỏi vậy, quý vị ấy
không thể trả lời được. Không thể trả lời được, quý vị ấy hỏi
lại Ta, và được hỏi vậy, Ta trả lời như sau:
15. "- Chư Hiền giả, có một
thời, đến một giai đoạn nào đó, sau một thời gian rất lâu, thế giới
này chuyển hoại. Trong khi thế giới chuyển hoại, phần lớn các loài hữu
tình chuyển sanh qua Àbhassara (Quang Âm thiên) ở tại đây, những loài hữu
tình nào do ý sanh, nuôi sống bằng hỷ, tự chiếu hào quang, phi hành trên
hư không, sống trong sự quang vinh và sống như vậy trong một thời gian khá
dài. Chư Hiền giả, có một thời, đến một giai đoạn nào đó, sau một
thời gian rất lâu, thế giới này chuyển thành, Phạm cung được hiện ra
nhưng trống không. Lúc bấy giờ, một loài hữu tình, hoặc thọ mạng đã
tận, hay phước báo đã tận, mạng chung từ Quang Âm thiên sanh qua Phạm
cung trống không ấy. Vị ấy ở tại đấy, do ý sanh, nuôi sống bằng hỷ,
tự chiếu hào quang, phi hành trên hư không, sống trong sự quang vinh, và sống
như vậy trong một thời gian khá dài. Vị này, tại chỗ ấy, sau khi sống
lâu một mình như vậy, khởi ý chán nản, không hoan hỷ và có kỳ vọng:
"Mong sao có các loài hữu tình khác cũng đến tại chỗ này!" Lúc
bấy giờ, các loài hữu tình khác, hoặc thọ mạng đã tận, hãy phước báo
đã tận, bị mệnh chung và từ thân Quang Âm thiên sanh qua Phạm cung trống
không để làm bạn với vị hữu tình kia. Các loại hữu tình này ở đây
cũng có ý sanh, nuôi sống bằng hỷ, tự chiếu hào quang, phi hành trên hư
không, sống trong sự quang vinh và sống như vậy trong một thời gian khá
dài.
16. "Lúc bấy giờ, này các Hiền
giả, vị hữu tình sanh qua đầu tiên nghĩ rằng: "Ta là Phạm thiên, Đại
Phạm thiên, Toàn năng, Tối thắng, Biến nhãn, Thượng tôn, Thượng đế,
Sáng tạo chủ, Hóa sanh chủ, Đại tôn, Chúa tể mọi định mạng, đấng
Tự tại, Tổ phụ các chúng sanh đã và sẽ sanh. Những loài hữu tình ấy
do chính ta hóa sanh. Tại sao vậy? Vì chính do ta khởi niệm: Mong sao các
loài hữu tình khác cũng đến tại chỗ này! Chính do sở nguyện của ta
mà những loại hữu tình ấy đến tại chỗ này". Các loài hữu tình
đến sau cùng nghĩ như thế này: "Vị ấy là Phạm thiên, Đại Phạm
thiên, đấng Toàn năng, Tối thắng, Biến nhãn, Thượng tôn, Thượng đế,
Sáng tạo chủ, Hóa sanh chủ, Đại tôn, Chúa tể mọi định mạng, đấng
Tự tại, Tổ phụ các chúng sanh đã và sẽ sanh. Chúng ta do vị Phạm
thiên này háo sanh. Vì chúng ta thấy vị này sanh trước ở đây rồi, còn
chúng ta thì sanh sau".
17. "Này các Hiền giả, vị hữu
tình sanh ra đầu tiên ấy, sống được lâu hơn, sắc tướng tốt đẹp
hơn, và được nhiều uy quyền hơn. Còn các loài hữu tình sanh sau thì sống
ngắn hơn, sắc tướng ít tốt đẹp hơn, và được ít uy quyền hơn. Này
các Hiền giả, sự tình này có thể xảy ra. Một trong các loài hữu tình
ấy, sau khi từ bỏ thân kia lại thác sanh đến cõi này. Khi đến cõi này,
vị ấy xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình. Sau khi xuất gia,
từ bỏ gia đình, sống không gia đình, vị ấy nhờ nhất tâm, nhờ tinh tấn,
nhờ cần mẫn, nhờ không phóng dật, nhờ chánh ức niệm, nên tâm nhập
định. Khi tâm nhập định, vị ấy nhớ tới đời sống ấy. Vị ấy nói
rằng: "Vị kia là Phạm thiên, Đại Phạm thiên, đấng Toàn năng, Tối
thắng, Biến nhãn, Thượng Tôn, Thượng đế, Sáng tạo chủ, Hóa sanh chủ,
Đại tôn, Chúa tể mọi định mạng, đấng Tự tại, Tổ phụ các chúng
sanh đã và sẽ sanh. Chúng ta do vị Phạm thiên ấy hóa sanh. Vị ấy là thường
hằng, kiên cố, thường trú, không biến chuyển, thường trú như vậy mãi
mãi. Còn chúng ta do vị Phạm thiên ấy hóa sanh đến tại chỗ này. Chúng
ta là vô thường, không kiên cố, yểu thọ, chịu sự biến dịch và thác
sanh đến tại chỗ này"! Này các Hiền giả, như vậy quý vị tuyên bố
về khởi nguyên thế giới theo truyền thống là do Tự Tại thiên tạo ra,
là do Phạm thiên tạo ra...?"
Các vị ấy nói như sau:
"- Này Tôn giả Gotama, chúng
tôi có nghe đúng như Tôn giả Gotama nói: "Này Bhaggava, Ta biết về khởi
nguyên thế giới... mà Như Lai không rơi vào lầm lỗi."
18. Này Bhaggava, một số Sa môn, Bà
la môn tuyên bố về khởi nguyên thế giới theo truyền thống là do nhiễm
hoặc bởi dục lạc. Ta đến những vị ấy và nói:
"- Có phải chư Tôn giả tuyên
bố về khởi nguyên thế giới theo truyền thống là do nhiễm hoặc vì dục
lạc?"
Được Ta hỏi vậy, quý vị ấy trả
lời:
"- Vâng."
Ta nói với quý vị ấy:
"- Sao chư Hiền giả lại tuyên
bố về khởi nguyên thế giới truyền thống, là do nhiễm hoặc bởi dục
lạc?"
Được Ta hỏi như vậy, quý vị
ấy không thể trả lời được. Không thể trả lời được, quý vị ấy
hỏi lại Ta, và được hỏi vậy, Ta trả lời như sau:
"- Này các Hiền giả, có những
hạng chư Thiên gọi là Khiddàpadosikà (bị nhiễm hoặc bởi dục lạc). Những
vị này sống lâu ngày, mê say trong hý tiếu dục lạc. Vì sống lâu ngày,
mê say trong hý tiếu dục lạc, nên bị thất niệm. Do thất niệm, chư Thiên
ấy thác sanh, từ bỏ thân thể của họ. Sự tình này xả ra. Một trong
các loài hữu tình kia khi thác sanh, từ bỏ thân thể ấy, lại sanh đến
chỗ này. Khi đến tại chỗ này, vị ấy xuất gia, từ bỏ gia đình, sống
không gia đình. Sau khi xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình, vị
ấy nhờ nhất tâm, nhờ tinh tấn, nhờ cần mẫn, nhờ không phóng dật, nhờ
chánh ức niệm, nên tâm nhập định. Khi tâm nhập định, vị ấy nhớ đến
đời sống quá khứ ấy chớ không nhớ xa hơn đời sống ấy. Vị ấy nói:
"Những vị Thiên không bị nhiễm hoặc vì dục lạc, họ sống lâu
ngày không mê say trong hý tiếu dục lạc. Vì sống lâu ngày không mê say
trong hý tiếu dục lạc, nên không bị thất niệm. Nhờ không thất niệm,
nên Chư thiên ấy không thác sanh, không từ bỏ thân thể của họ, sống
thường hằng, kiên cố, thường trú, không bị chuyển biến, thường trú
như vậy mãi mãi. Còn chúng ta đã bị nhiễm hoặc bởi dục lạc, sống lậu
ngày mê say trong hý tiếu dục lạc. Vì chúng ta sống lâu ngày mê say trong
hý tiếu dục lạc nên bị thất niệm. Do thất niệm, chúng ta từ bỏ
thân thể này, sống vô thường, không kiên cố, yểu thọ, chịu sự biến
dịch và thác sanh đến chỗ này". Này các Tôn giả, như vậy quý vị
tuyên bố về khởi nguyên thế giới theo truyền thống là do nhiễm hoặc
vì dục lạc có phải không?"
Các vị ấy nói như sau:
"- Này Tôn giả Gotama, chúng
tôi có nghe đúng như Tôn giả Gotama đã nói: "Này Bhaggava, Ta biết về
khởi nguyên thế giới,... mà Như Lai không rơi vào lầm lỗi".
19. Này Bhaggava, một số Sa môn, Bà
la môn tuyên bố về khởi nguyên thế giới theo truyền thống là do nhiễm
hoặc bởi tâm trí. Ta đến những vị ấy và nói:
"- Có phải chư Tôn giả tuyên
bố về khởi nguyên thế giới theo truyền thống là do nhiễm hoặc bởi
tâm trí?"
Được Ta hỏi vậy, quý vị ấy trả
lời:
- "Vâng".
Ta nói với quý vị ấy:
"- Sao chư Tôn giả lại tuyên bố
về khởi nguyên thế giới theo truyền thống là do nhiễm hoặc bởi tâm
trí?"
Được Ta hỏi vậy, quý vị ấy
không thể trả lời được. Không thể trả lời được, quý vị ấy hỏi
lại Ta, và được hỏi vậy, Ta trả lời như sau:
"- Chư Hiền giả, có những hạng
chư Thiên gọi là Manopadosikà (nhiễm hoặc bởi tâm trí.) Họ sống lâu
ngày, nung nấu bởi sự đố kỵ lẫn nhau. Vì sống lâu ngày, nung nấu bởi
sự đố kỵ lẫn nhau, tâm trí của họ oán ghét lẫn nhau. Vì tâm trí oán
ghét lẫn nhau, nên thân họ mệt mỏi, tâm họ mệt mỏi. Các hạng chư Thiên
ấy thác sanh, từ bỏ thân này của họ. Các Hiền giả, sự tình này xảy
ra. Một trong các loài hữu tình kia, khi thác sanh, từ bỏ thân thể ấy, lại
sanh đến cõi này. Khi sanh đến cõi này, vị ấy xuất gia, từ bỏ gia đình,
sống không gia đình. Sau khi xuất gia từ bỏ gia đình, sống không gia đình.
Khi tâm nhập định, vị ấy nhớ đến đời sống ấy. Vị ấy nói rằng:
"Chư Thiên không bị nhiễm hoặc bởi tâm trí, họ sống lâu ngày
không bị nung nấu bởi sự đố kỵ lẫn nhau, tâm trí của họ không oán
ghét nhau. Vì tâm trí họ không oán ghét nhau, nên thân họ không mệt mỏi,
tâm họ không mệt mỏi. Hạng chư Thiên ấy không thác sanh từ bỏ thân thể
của họ, sống thường hằng, kiên cố, thường trú, không bị chuyển biến,
thường trú như vậy mãi mãi. Còn chúng ta bị nhiễm hoặc bởi tâm trí, sống
lâu ngày nung nấu bởi sự đố kỵ lẫn nhau, nên tâm trí chúng ta oán
ghét lẫn nhau. Vì tâm trí chúng ta oán ghét lẫn nhau, nên thân mệt mỏi
và tâm mệt mỏi. Chúng thác sanh, từ bỏ thân này, sống vô thường không
kiên cố, yểu thọ, chịu sự biến dịch và thác sanh đến tại chỗ này".
Như vậy, này các Hiền giả, quý vị tuyên bố về khởi nguyên của thế
giới theo truyền thống là do bị nhiễm hoặc bởi tâm trí."
Họ trả lời như sau:
"- Này Tôn giả Gotama, chúng
tôi có nghe đúng như Tôn giả Gotama đã nói: "Này Bhaggava, Ta biết về
khởi nguyên của thế giới... mà Như Lai không rơi vào lầm lỗi."
20. Này Bhaggava, một số Sa môn, Bà
la môn tuyên bố về khởi nguyên thế giới theo truyền thốg là do vô nhân
sanh. Ta đến những vị ấy và nói:
"- Có phải chư Tôn giả tuyên
bố về khởi nguyên thế giới theo truyền thống là do vô nhân sanh?"
Được Ta hỏi vậy, quý vị ấy trả
lời:
"- Vâng".
Ta nói với quý vị ấy:
"- Sao chư Tôn giả lại tuyên bố
về khởi nguyên thế giới theo truền thống là do vô nhân sanh?"
Được Ta hỏi vậy, quý vị ấy
không thể trả lời được. Không thể trả lời được, quý vị ấy hỏi
lại Ta, và được hỏi vậy, Ta trả lời như sau:
"- Chư Hiền giả, có những chư
Thiên gọi là Vô tưởng hữu tình. Khi một tưởng niệm khởi lên, thời
chư Thiên ấy thác sanh, từ bỏ thân chư Thiên của mình. Chư Hiền giả, sự
tình này có thể xảy ra. Một trong loài hữu tình ấy, khi thác sanh, từ bỏ
thân chư Thiên ấy của mình, lại sanh đến cõi này. Khi đến tại chỗ này,
vị ấy xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình. Sau khi xuất gia,
từ bỏ gia đình, sống không gia đình, vị ấy nhờ nhiệt tâm... nên tâm
nhập định. Vị ấy nhớ đến khi tưởng niệm phát sanh, chớ không nhớ
xa hơn nữa. Vị ấy nói: "Bản ngã về thế giới do vô nhân sanh. Tại
sao vậy? Vì rằng: Tôi trước kia không có, nay có. Từ nơi trạng thái
không có, tôi trở thành loại hữu tình". Như vậy, này các Tôn giả,
quý vị tuyên bố về khởi nguyên thế giới theo truyền thống là do vô
nhân sanh có phải như vậy không?"
Họ trả lời:
"- Này Hiền giả Gotama, chúng
tôi có nghe đúng như Tôn giả Gotama đã nói: "Này Bhaggava, Ta biết về
khởi nguyên thế giới, Ta còn biết hơn thế nữa. Và khi Ta biết như vậy,
Ta không có chấp trước. Vì không chấp trước, Ta tự thân thấu hiểu
được sự an tịnh ấy. Chính nhờ chứng ngộ sự an tịnh này mà Như Lai
không rơi vào lầm lỗi".
21. Này Bhaggava, Ta tuyên bố như vậy,
Ta quan niệm như vậy. Nhưng một số Sa môn, Bà la môn lại bài xích Ta một
cách không thật, trống không, hư ngụy, giả dối: "Sa môn Gotama và
các vị Tỷ kheo là điên đảo. Sa môn Gotama đã tuyên bố: "Khi một ai
đạt đến thanh tịnh, giải thoát, khi ấy vị ấy biết mọi vật là bất
tịnh". Nhưng này Bhaggava, Ta không có nói như vậy: "Khi một ai đạt
đến thanh tịnh, giải thoát, khi ấy vị ấy biết mọi vật là bất tịnh."
Này Bhaggava, Ta nói như sau: "Khi một ai đạt đến thanh tịnh, giải thoát,
khi ấy vị ấy biết mọi vật là thanh tịnh"
- Bạch Thế Tôn, chính họ là điên
đảo khi họ chỉ trích Thế Tôn và các Tỷ kheo là điên đảo. Con tin tưởng
hoan hỷ đối với Thế Tôn khiến con tin rằng Thế Tôn có thể dạy cho
con đến thanh tịnh giải thoát.
- Này Bhaggava, thật khó cho Ngươi
khi Ngươi theo các kiến giải sai khác, kham nhẫn các sự việc sai khác,
theo dõi những mục tiêu sai khác, đeo đuổi những mục đích sai khác, được
huấn luyện theo các phương pháp sai khác để có thể đạt được thanh tịnh,
giải thoát. Này Bhaggava, hãy đặt nặng lòng tin ở nơi Ta, hãy khéo gìn giữ
lòng tin tưởng ấy.
- Bạch Thế Tôn, nếu thật khó cho
con, khi con theo các kiến giải sai káhc, kham nhẫn các sự việc sai khác,
theo dõi những mục tiêu sai khác, đeo đuổi những mục đích sai khác, được
huấn luyện theo các phươg pháp sai khác, để có thể đạt được thanh tịnh
giải thoát, thời Bạch Thế Tôn, ít nhất con cũng đặt nặng lòng tin vào
Thế Tôn, và con sẽ khéo gìn giữ lòng tin tưởng ấy.
Thế Tôn thuyết giảng như vậy, du
sĩ Bhaggava hoan hỷ tín thọ lời dạy Thế Tôn.
-