QUAN ĐIỂM VỀ ĂN CHAY CỦA ĐẠO
PHẬT
Biên Soạn: Tâm
Diệu - Sửa Chữa Bản In: Liên Hương Và Tâm Linh
Hoa Sen Xuất Bản 10.400 cuốn tại
Hoa Kỳ và 2.000 cuốn tại Việt Nam
QUAN ĐIỂM VỀ ĂN CHAY
CỦA NGƯỜI TÂY PHƯƠNG
Ai cũng biết hiện nay trên thế giới
có hai chế độ ăn uống, chế độ ăn thịt cá và chế độ ăn thực phẩm
rau đậu. Chế độ ăn thịt cá được xem là lối ăn uống tiêu biểu của
người Tây phương, mà thực phẩm chính là thịt cá và các thức ăn biến
chế từ thịt động vật. Chế độ ăn thực phẩm rau đậu mà người Á
Đông chúng ta thường gọi là ăn chay là một chế độ dinh dưỡng lấy từ
các nguồn thực vật mà rau đậu và ngũ cốc là chánh.
Khoa học ngày nay đã minh chứng rằng
các căn bệnh nhồi máu cơ tim [1]và tai biến mạch máu não (stroke) cũng
như nhiều loại ung thư là hậu quả của việc ăn quá nhiều thịt và các
sản phẩm có nguồn gốc từ thịt như trứng bơ sữa và ăn quá ít rau đậu
trái cây. Nhìn vào những lý do tử vong tại các nước ăn nhiều thịt động
vật, người ta bắt đầu xét lại chế độ ăn uống này.
Chế độ dinh dưỡng bằng thực phẩm
rau đậu đã và đang được khuyến cáo áp dụng bởi hầu hết các cơ
quan có thẩm quyền về sức khoẻ như Tổ chức Y Tế Quốc Tế Liên Hiệp
Quốc, Bộ Y Tế Hoa Kỳ, Bộ Y Tế Anh Quốc, Viện Tim Mạch Quốc Gia Hoa Kỳ,
và Viện Ung Thư Quốc Gia Mỹ Quốc.
Những công trình nghiên cứu khoa học
đã so sánh hai chế độ ăn uống nêu trên và tìm ra rằng chế độ dinh
dưỡng bằng các thực phẩm rau đậu có nhiều sức khoẻ và ít bệnh tật
hơn là chế độ ăn thịt cá.
Ăn thực phẩm rau đậu, dù bạn
ăn trường chay hay ăn chay kỳ, không những làm thân thể bạn khỏe mạnh,
tinh thần vui tươi mà sẽ làm thế giới trở nên tốt đẹp hơn. Thí dụ
như, khi nhu cầu ăn thịt giảm, người ta sẽ không duy trì những trại chăn
nuôi khổng lồ mà chất phế thải đã làm ô nhim không khí, nước uống;
chất sát trùng, chất hóa học để tẩy rửa đã làm cằn cỗi đất đai,
làm thay đổi bầu khí quyển; súc vật ăn mười phần ngũ cốc để sản
sinh được một phần thịt đã làm hao tốn thực phẩm lẽ ra là để cho
người dân những xứ nghèo được no bụng.
Nếu khi đi chợ, bạn mua toàn thực
phẩm rau đậu trái cây, hay khi vào nhà hàng đặt thức ăn chay, là bạn
đang bước vào một thế giới đầy thích thú mà 93% dân số Hoa Kỳ chưa
bước chân tới.
Thực tế, chế độ ăn thực phẩm
rau đậu đã du nhập vào Hoa Kỳ từ năm 1817. Họ là những người Thiên
Chúa Giáo Bible-Christians, những người đã tách rời khỏi Giáo Hội Anh Quốc.
Họ tin tưởng rằng Hoa Kỳ là một quốc gia tự do, rất tốt cho việc
hành đạo, trong đó có việc ăn chay của họ. Bible Christans không còn nhưng
việc làm tốt của họ đã ảnh hưởng đến việc cải cách chính sách sức
khỏe của quốc gia này về sau.
Trước khi những người ăn chay đầu
tiên này đến Hoa Kỳ, chế độ ăn thực phẩm rau đậu đã có ở các lục
địa khác như Ấn Độ, Châu Á, Châu Phi và Châu Âu.
Không có một nghi ngờ nào, bạn sẽ
không cô đơn trong cuộc hành trình thám hiểm mới này. Cuộc thăm dò năm
1992 [2] đã tìm thấy 6,7 phần trăm số người Hoa Kỳ trưởng thành ăn thực
phẩm rau đậu; tức là khoảng 12,5 triệu người.
Một cuộc thăm dò khác do công ty Bruskin
Goldring Research cũng cho kết quả tương tự. Khi so sánh những con số
này với những con số của kỳ thăm dò trước, họ đã khám phá ra rằng
mỗi năm Hoa Kỳ tăng khoảng một triệu người ăn chay và họ ước tính cứ
đà này cho đến năm 2005 Hoa Kỳ sẽ có khoảng 25 triệu người ăn thực
phẩm rau đậu.
"Hình như chủ nghĩa ăn chay
đang tràn ngập các quầy hàng health food và đang trên đường đi vào các
dòng sinh hoạt chính của đời sống người dân Hoa Kỳ", Cô Linda
Gilbert, Chủ tịch Tổng Giám Đốc Công Ty Health Focus, một công ty tư vấn
và tiếp thị ở Hoa Kỳ đã tuyên bố như vậy sau khi đã thực hiện cuộc
phỏng vấn hàng ngàn người đi chợ khắp toàn quốc Hoa Kỳ. Cô Linda nói
tiếp: "Chiều hướng giảm thiểu hoặc chấm dứt ăn thịt sẽ tiếp
tục. "
Sự thật đã được kể, dân số
ăn chay đã không được sắp loại. Nó hiện diện trong tất cả mọi lứa
tuổi và giai cấp xã hội: người già, người trẻ, phi công, nhân viên
quân sự, tài tử màn bạc, thể thao, y sĩ và các cựu thành viên ban nhạc
Beatle. Một số ăn chay một vài năm, những người khác ăn nhiều thập niên.
Theo cuộc thăm dò Yankelovich
thì khoảng phân nửa những người ăn chay đã ăn hamburger một lần và thề
là sẽ không bao giờ sờ tới thịt nữa, phân nửa số kia thay đổi từ từ,
từ chế độ ăn thịt qua chế độ ăn thực phẩm rau đậu.
Từ bên kia đại dương, văn hào
Nga Leo Tolstoy, người đã viết quyển tiểu thuyết lừng danh "War and
Peace", và bên này đại dương, xa cách hàng vạn dặm, John Harvey
Kellogg đã biến chế ngũ cốc thành thực phẩm ăn chay buổi sáng mà chúng
ta thường gọi là cereal.
Có sự liên hệ nào không? Cả hai
vị đều là những người ăn chay, nhưng thành phần thực phẩm của họ
có đôi chút khác. Văn hào Tolstoy không ăn thịt cá nhưng ăn cheese, trong
khi đó ông Kellogg chỉ ăn thuần ngũ cốc rau đậu trái cây, không ăn trứng,
bơ và cheese.
Tolstoy được gọi là ovo-lacto
vegetarian. Kellogg là vegan. Hai người ăn chay nhưng hai lối ăn. Thực sự ăn
chay có nhiều lựa chọn.
Thật khó mà nói rằng lối ăn chay
nào thích hợp cho bạn. Có rất nhiều yếu tố trong việc quyết định ăn
chay, nhiều lý do chính và những yếu tố ngoại cảnh. Chúng ta hãy xem qua
nhiều loại ăn chay khác nhau của 12 triệu rưỡi người Hoa Kỳ.
OVO-LACTO VEGETARIAN
Phần lớn những người ăn chay tại
Tây phương (46%) chọn lối ăn này. Sức khỏe là lý do chính yếu. Lối ăn
chay này bao gồm ăn rau, đậu, hạt, trái cây, và gồm cả trứng (ovo) và sữa
bơ (lacto), hầu hết mọi thứ ngoại trừ thịt động vật. [3]
Bởi vì ovo-lacto cho phép chọn lựa
nhiều thứ thực phẩm, những người ăn lối này không bao giờ thấy trở
ngại khi đi nhà hàng, đi du lịch, hay đi công tác xa nhà. Nó cũng rất là
dễ dàng tìm thấy trong các family buffet hay những bữa ăn business luncheon.
Lối ăn này là lối ăn chay dễ nhất
và hầu như thỏa mãn mọi người. Nó cũng rất là lành mạnh trừ phi bạn
lạm dụng bằng cách ăn quá nhiều trứng, bơ và sữa.
LACTO-VEGETARIAN
Sự chọn lựa lối ăn này cũng
tương tự như ovo-lacto vegetarian ngoại trừ bạn không ăn trứng. Hai lý do
chính để người dân Hoa Kỳ trở nên lacto-vegeterian là để giảm
cholesterol, ngăn ngừa bệnh dị ứng và các bệnh do nhiễm vi khuẩn
salmonella và campylobacter. Lại cũng có những người không ăn trứng vì thương
súc vật phải đau đớn sống trong những môi trường cực kỳ tàn bạo. Một
số người khác nữa từ chối không ăn trứng vì lý do tôn giáo, xem trứng
như là có đời sống.
VEGAN (PURE VEGETARIAN)
Những người ăn thuần rau đậu trái
cây, không ăn trứng, uống sữa bò, và các sản phẩm biến chế từ sữa
bò được gọi là vegan hay pure vegetarian, hay strict vegetarian. Khoảng 4% những
người ăn chay ở Hoa Kỳ thuộc loại này. Tại sao họ chọn lưa như vậy?
Phần lớn là vì lý do đạo đức. Họ không muốn tiếp tay giết hại sinh
mệnh các súc vật. Tôn trọng mạng sống, nói theo quan niệm của Bác sĩ
Albert Schweitzer, người đã đoạt giải Nobel về Hòa Bình thì "không
giết sinh vật kể cả côn trùng", "không ăn bất cứ cái gì mà trước
kia đã từng sống". [4]
Đó là những lối ăn chay của 12 triệu
rưỡi người Hoa Kỳ. Bây giờ chúng ta hãy thử tìm hiểu những quan điểm
của họ, hay là những động lực thúc đẩy họ ăn chay, bao gồm những lý
do như là bảo vệ sức khỏe, bảo vệ môi sinh, giảm tình trạng đói ăn
trên thế giới và lòng nhân từ với súc vật.