- -
Biển trần khổ sóng bồng lai láng,
- Kiếp
phù sinh đáng chán biết bao,
- Tử
sanh chìm đắm ba đào,
- Mịt
mờ chưa biết kiếp nào thoát ly. O
- -
Cõi giả tạm ích gì sự thế,
- Uổng
tâm tư tìm kế miên trường,
- Trần
hoàn vạn vật vô thường,
- Khổ
não, vô ngã, đầy đường chông gai.
- -
Do báo nghiệp lưu lai từ trước,
- Các
pháp hành, tạo được thân duyên.
- Pháp
hành kế tục nhau liền,
- Diệt
sanh, sanh diệt triền miên không ngừng.
- -
Người hay thú đồng chung số phận,
- Hễ
có thân ngũ uẩn không bền,
- Chịu
nhiều biến đổi đảo điên,
- Sanh,
già, đau, chết không yên lúc nào. O
- *
- -
Thể vật chất không sao giữ nổi,
- Sức
vô thường phá mỗi sát-na,
- Xét
cùng đâu cũng thân ta,
- Khó
ngăn tóc bạc, không cầm răng long.
- -
Lửa ái dục đốt lòng từng phút,
- Dấy
ưu phiền chẳng chút nào nguôi.
- Dễ
chi đặng tạm an vui,
- Suy
mòn vì nhuộm nặng mùi trần ai.
- -
Chừng thân chết bốc hơi hôi hám,
- Người,
ai ai chẳng dám lại gần,
- Gớm
ghê dù bậc chí thân,
- Đều
sợ xui lụy hương lân cửa nhà.
O
- *
- -
Chọn một chốn rừng già hoang vắng,
- Đem
tử thi an táng cho xong,
- Địa
táng, hỏa táng chẳng đồng,
- Tùy
duyên tùy lực vẫn không quản gì.
- -
Đưa xác chết, người đi đông đúc,
- Kẻ
thân nhân uất ức khóc than,
- Hình
hài ba khúc rã tan,
- Thanh
danh tiêu diệt họ hàng cách xa. O
- -
Khổ tử biệt thiết tha nung nấu,
- Biệt
gia tài, của báu, tình yêu,
- Tấm
thân ngũ uẩn đã tiêu,
- Đất
nước gió lửa về nhiều căn nguyên.
- -
Thân đã chẳng thiên diên ngày tháng,
- Buổi
chia lìa ngao ngán đau thương,
- Chúng
sanh ba cõi vô thường,
- Nên
vun cội phúc tìm đường siêu sanh. O
- *
- -
Lựa các thứ nhân lành gieo giống,
- Quả
kết trong kiếp sống về sau,
- Mở
lòng bố thí dồi dào,
- Học
kinh, giữ giới khá mau tu hành.
- -
Kẻo rồi phải điêu linh sa đọa,
- Vào
bốn đường ác đạo khó khăn,
- Vô
cùng khốn khổ thân tâm.
- Đời
đời kiếp kiếp trầm luân không về.
- -
Thân khẩu ý giữ gìn trong sạch,
- Vững
trên đường thanh bạch mà đi,
- Dầu
cho chuyển kiếp đến kỳ,
- Cũng
còn trông ngóng thoát ly khổ sầu. O
- *
- -
Ráng sám-hối quay đầu hướng thiện,
- Ác
nghiệp trần, đoạn tuyệt chớ gieo,
- Tâm
đừng xu hướng vui theo,
- Thiện
duyên gầy dựng, trần lao dứt lần.
- -
Các phương pháp an tâm định trí,
- Chúng
sanh cần tìm kiếm học hành,
- Cho
lòng chán nản phát sanh,
- Cội
nguồn tội khổ hiểu rành sâu xa.
- -
Pháp chán nản dạy ta suy xét,
- Khổ
cõi đời số cát sông Hằng,
- Tám
điều khổ não chi bằng,
- Đây
lần lượt giải ngọn ngành như sau:
O
- -
Cõi trần thế ra vào há dễ,
- Luật
tuần hoàn nào kể chi ai,
- Thân
ta bất luận gái trai,
- Cũng
đều mắc phải đọa đày khổ sanh.
- -
Khi nghiệp đến pháp hành cấu tạo,
- Thác
sanh vào lòng mẹ thành phôi,
- Nguyên
tố nhỏ nhít nhỏ nhoi,
- Vốn
là chất lỏng, giống dầu mà trong.
- -
Giọt dầu ấy dính lông con thú,
- Ta
cầm lên rảy giũ bảy lần,
- Chỉ
con chút ít dính gần,
- Đó
nguyên chất tạo nên thân con người. O
- -
Bảy ngày đầu còn tươi trong vắt,
- Rồi
tan dần biến sắc đổi màu,
- Đến
tuần thứ bảy về sau,
- Biến
thành một chất trông vào đáng ghê.
- -
Đỏ dợt dợt, mỡ pha lẫn máu,
- Bởi
nguyên hành cứ tạo thêm ra,
- Lại
đến bảy bữa thứ ba,
- Hóa
thành chất đặc như là thịt dư.
- -
Trong bụng mẹ an cư một chỗ,
- Miếng
thịt thừa tội khổ xiết chi,
- Tuy
hình hài kết thế ni,
- Nhưng
lại mềm mại như chì rã tan.
- -
Tưởng tượng đến trăm ngàn ghê sợ,
- Phôi
bây giờ tương tợ trứng gà,
- Phôi
này còn yếu chưa già,
- Tuần
tự thay đổi bảy ngày thứ tư.
- -
Bảy ngày nữa từ từ biến hóa,
- Bắt
đầu chia tất cả năm nhành,
- Tuy
hình chưa hẳn thật thành,
- Nhưng
đã có dạng đầu, mình, chơn, tay. O
- *
- -
Pháp Hành đã tạo hoài không dứt,
- Tuần
thứ năm thất nhật vừa tròn,
- Ngày
ngày hình dáng lớn dần,
- Ba
lăm ngày ấy tượng thân hình hài.
- -
Ngoài ba tháng thành thai cứng cáp,
- Thai
loài người nào khác thú đâu,
- Cũng
đều khổ não âu sầu,
- Ở
trong bụng mẹ co đầu, rút chơn.
- -
Ngồi chồm hổm còn hơn ràng buộc,
- Trên
đồ ăn vừa được tiêu tan,
- Hai
tay nắm lại đỡ cằm,
- Mặt
day lưng mẹ, tối tăm mịt mờ.
O
- -
Quanh mình vấy chất dơ hôi thối,
- Đầu
đội đồ mẹ mới ăn vào,
- Vừa
dơ vừa ngộp xiết bao,
- Nên
hằng dãy dụa thân nào đặng yên.
- -
Nếu mẹ chẳng cử kiêng ăn uống,
- Mặc
đói no, nuốt bướng nhai càn,
- Nóng,
cay, nguội lạnh không màng,
- Miễn
vừa khẩu dục ngó ngàng chi con.
- -
Vật thực trúng da non của trẻ,
- Nóng
giật mình, lạnh sẽ phát run,
- Đau
thương khổ não khôn cùng,
- Như
chim bị trận bão bùng mưa sa.
O
- -
Lại giống khỉ trải qua mưa gió,
- Nằm
co ro một xó rét run,
- Kinh
hoàng sợ sệt hết lòng,
- Chẳng
kham nỗi khổ, day tầm đôi bên.
- -
Hoặc kiếm ở phía trên hay dưới,
- Hoặc
là nơi mấy bụi gần đây,
- Chừng
nào tìm được bộng cây,
- Chui
vào ẩn náu thân này mới an. O
- *
- -
Đủ mười tháng vẹn toàn thân thể,
- Gần
kỳ sanh lòng mẹ chẳng vui,
- Lo
âu dạ luống ngùi ngùi,
- Sợ
bao bất trắc trong hồi khai hoa.
- -
Mãn toan tính đắn đo cân nhắc,
- Biển
mênh mông chưa chắc được qua,
- Quanh
quẩn công chuyện trong nhà,
- Dễ
duôi nào dám đi xa bao giờ.
O
- *
- -
Kịp đến lúc ngồi chờ hoa nở,
- Quyến
thuộc vầy kẻ đỡ người nưng,
- Chịu
nhiều đau khổ từng cơn,
- Dầu
kiên gan mấy cũng sờn nỗi đau.
- -
Người cả thảy không sao tránh thoát,
- Bỗng
dường như bão tạt vào thai,
- Hài
nhi như chớp đã day,
- Theo
đường kinh huyết ra ngoài sản môn.
- -
May được lúc lâm bồn yên tịnh,
- Cả
mẹ con khỏe mạnh, vuông tròn,
- Ấy
nhờ hồng phúc nhà còn,
- Chúng
sanh kiếp trước gây nhiều thiện căn. O
- -
Nếu phước báu không bằng tội ác,
- Khi
sanh ra chịu các khó khăn,
- Dẫu
còn sống sót nữa chăng,
- Dật
dờ dường phải đôi lần đứt hơi !
- -
Vì nhân ác đến hồi trả quả,
- Chúng
sanh này thảm họa chết non,
- Chết
ngộp hoặc chết mỏi mòn,
- Chết
ngoài bụng mẹ, hoặc còn trong thai.
O
- *
- -
Ngán ngẫm kiếp sanh lai tất tưởi,
- Từ
thác sanh đến buổi lọt lòng,
- Mạng
căn nào biết chắc không,
- Nhưng
đều phải chịu trong vòng khổ đau.
- -
Suy nghĩ chán, xôn xao tấc dạ,
- Xét
khổ sanh buồn bã âu sầu,
- Đây
là hết khổ đặng đâu,
- Có
thân còn phải lãnh thâu khổ già!
O
- -
Sự khổ già thân ta hằng chịu,
- Dầu
gái trai tiều tụy như nhau,
- Đổi
thay chẳng trước thì sau,
- Suy
mòn từng lúc tốn hao từng giờ.
- -
Buổi niên thiếu ngây thơ đầy đặn,
- Sắc
xinh tươi đủ vẹn mười phân,
- Dáng
điệu đẹp đẽ tốt lành,
- Dương
dương đắc ý tuổi xanh thường tình.
- -
Độ trẻ trung vóc hình tráng kiện,
- Hằng
phô bày thể diện đáng yêu,
- Thế
gian ai cũng ưa chiều,
- Gái
trai đều có tự kiêu thuở này.
- -
Mê muội tưởng đẹp hoài không giảm,
- Quá
lạc lầm quý mến thân ta,
- Sắm
đồ trang sức xa hoa,
- Điểm
tô cho đặng đẹp ra tuyệt trần.
- -
Dùng kiếng lược dự phần chải gỡ,
- Dồi
phấn son sặc sỡ thêm duyên,
- Chẳng
vừa sở tạo tự nhiên,
- Lấp
mùi hám trược, ướp liền nước thơm.
- -
Công trang điểm sớm hôm không dứt,
- Dáng
bên ngoài đến cực kỳ xinh,
- Đủ
các tư cách gợi nhìn,
- Thật
ra nào khác như hình trái sung. O
- -
Xác ô uế đều cùng nam nữ,
- Túi
đựng đầy những thứ đồ dơ,
- Lại
còn biến đổi dường mơ,
- Chậm
mau rồi cũng có giờ tiêu tan !
- -
Hữu tình đến vội vàng tuổi hạc,
- Mái
tóc xanh trắng bạc như bông,
- Dầu
cho cạn trí hết lòng,
- Cản
ngăn nó cũng vẫn không nghe nào.
- -
Tay chơn thảy mòn hao gầy yếu,
- Lần
lần còn xương chịu lấy da,
- Thôi
thời tráng kiện đã qua,
- Vô
thường xô đuổi, tuổi già đến thay. O
- *
- -
Mắt sáng suốt những ngày rực rỡ,
- Chưa
bao lâu đã trở nên lờ,
- Trông
xa các vật tờ mờ,
- Nhãn
quan suy kém có chờ cho đâu.
- -
Đồng thời phát khổ sầu tai điếc,
- Lắng
mà nghe chẳng thiệt tiếng tăm,
- Nghe
lầm ắt nói lại lầm,
- Nhĩ
quan đã hẳn âm thầm hoại tiêu.
- -
Cuộc biến đổi rất nhiều cơ sở,
- Đây
trưng qua mấy cớ thật gần,
- Như
răng phải rụng lần lần,
- Đó
là triệu chứng tấm thân đã già.
O
- -
Tham luyến sống cũng là phải chết,
- Thân
hữu hình chưa hết bao lâu,
- Thế
rằng: “Sanh tử quan đầu”,
- Ta
nên lấy đó làm câu răn mình.
- -
Cũng có kẻ quá tin sức khỏe,
- Tâm
trẻ con thân thể đã già,
- Có
ai kêu thử Ông Bà,
- Dầu
không oán giận cũng là không vui.
- -
Nghe tiếng gọi ngậm ngùi không dĩ,
- Trái
lại kêu bằng chị, bằng anh,
- Tưởng
mình đương độ xuân xanh,
- Vui
mừng thỏa mãn, làm lành thêm lên. O
- -
Hạng người thế không nên ái truất,
- Người
chẳng thông kinh luật khuyên răn,
- Hạng
này quen thói làm xằng,
- Ai
thân cận lắm ắt hằng nhơ lây.
- -
Nghĩ chín chắn thân này ắt hoại,
- Đã
nhớp nhơ mà lại không bền,
- Khổ
già đeo đuổi một bên,
- Khổ
đau liên tiếp cho thêm não nề.
O
- *
- -
Ôi thảm khốc nhắc về bệnh khổ,
- Một
cơn đau phát lộ đến ta,
- Do
nhiều bệnh chứng hà sa,
- Toàn
thân rũ riệt thiết tha lắm hồi.
- -
Bệnh suyễn mệt nói thôi không xiết,
- Bệnh
ho lao, bệnh kiết ung thư
- Ghẻ
chốc tê bại cốt hư,
- Đàn
ông cũng phải chịu như đàn bà.
- Bệnh
cùi lác thúi tha lầy lụa,
- Những
lang ben ăn túa châu thân,
- Nhức
đầu sổ mũi rút gân,
- Phù
thủng sưng khắp tay chân mặt mày.
- Lưng
gối mỏi khi thời gió rét,
- Bệnh
đau răng, mũi nghẹt, trái ban,
- Sưng
phổi, cạn mật, héo gan,
- Những
bệnh hư thận nhiệt hàn cũng lo. O
- *
- Cử
đôi bệnh nghiệm cho ra lẽ,
- Dầu
bệnh cơ nặng nhẹ khác nhau,
- Nhưng
mà đã phải vương đau,
- Khổ
thân chẳng biết tả sao cho cùng.
- Đời
hay nói: “Đau chân hả miệng”,
- Ngoài
thuốc thang còn chuyện dị đoan,
- Nhờ
thầy bố trận lập đàn,
- Ông
này bà nọ cầu an đêm ngày.
- Sợ
có sự nạn tai dồn dập,
- Cầu
hỏi cho được gặp cơ duyên,
- Hết
lòng khấn vái chư thiên,
- Hộ
căn bệnh ấy giảm thuyên từ rày.
O
- Vong
cha mẹ trên mây ngoài gió,
- Hoặc
ông bà mà có hiển linh,
- Xin
về độ bệnh mạnh lành,
- Sửa
sang tế vật lòng thành dâng cho.
- Bởi
lầm lạc chẳng lo kinh kệ,
- Mãi
chuyên tâm tế lễ cầu xin,
- Bệnh
do nghiệp chướng của mình,
- Há
vì cúng bái bệnh tình hết sao.
O
- *
- Thân
đã có nguồn đau phải có,
- Mãi
tối tăm chẳng rõ hiệp tan,
- Chúng
sanh trong cõi thế gian,
- Nặng
nhẹ đều phải vương mang bệnh trần.
- Chỉ
tránh khỏi có phần La-hán,
- Cảnh
Niết-bàn dứt nạn khổ đau,
- Còn
trong ba cõi trần lao,
- Những
sự chết sống, ốm đau là thường.
- Thấy
bệnh hoạn cảm thương thân thế,
- Cũng
toan lo tìm kế giải sầu,
- Khổ
đau càng thấm càng lâu,
- Rồi
đến khổ chết bắt đầu dấn theo.
- Khi
khổ chết đã gieo mầm giữ,
- Thân
chúng sanh mất sự thăng bằng,
- Trẻ
già đều phải hãi hùng,
- Nhưng
gần đến chết thì lòng hay quên. O
- Cơn
hấp hối run lên không dứt,
- Khắp
thân mình thịt giựt gân thun,
- Tay
chân chuyển động vẫy vùng,
- Ruột
gan dao cắt vô cùng đớn đau.
- Ngày
tận số lâu mau đã tới,
- Các
thức thần lìa với xác dơ,
- Rồi
thân ba khúc nằm trơ,
- Toàn
thây lạnh buốt, cứng đờ như cây.
- Quyến
thuộc vẫn trông thây than tiếc,
- Người
chết rồi còn có biết chi,
- Thân
kia đã gọi thây thi,
- Con
người ấy gọi là đi qua đời.
- Khi
đã chết không nhờ của cải,
- Cùng
vợ chồng, con cái, mẹ cha,
- Anh
em quyến thuộc gần xa,
- Khó
trông dìu dắt, cõi ma một mình.
- Thậm
chí đến đồng xu cắc bạc,
- Để
trong môi người thác theo lề,
- Cũng
không đem được dựa kề,
- Cõi
trần để lại ra về hồn không. O
- *
- Quỷ
vô thường vô song quyền thế,
- Giết
chúng sanh bất kể gái trai,
- Giết
người chẳng lựa cho hay,
- Dầu
chư thiên cũng bị tai dày vò.
- Đời
sanh sống làm cho tiêu diệt,
- Giết
sinh linh chẳng biết xót than,
- Chỉ
trừ một cõi Niết-bàn,
- Vô
thường chẳng dám lộn hàng đến đây.
- Bởi
chung ở cảnh này tịch tịnh,
- Đầy
yên vui chẳng dính bụi trần,
- Phước
đức to lớn muôn phần,
- Chẳng
hư, chẳng hoại là thân vàng ròng O
- *
- Tưởng
chết sống sanh lòng phiền não,
- Muốn
khỏi thì rán tạo phước duyên,
- Có
công trì giới tham thiền,
- Đặng
có kết quả về miền an vui.
O
- Chớ
hờ hững chạy theo việc ác,
- Đừng
để cho lầm lạc càng tăng,
- Tỉnh
liền, vun tưới thiện căn,
- Nghiệp
theo chẳng kịp khi thăng Niết-bàn.
- Ta
nên nhớ vô thường khổ não,
- Đừng
để cho nghiệp báo đến nơi,
- Đọa
đày vừa lúc tắt hơi,
- Bốn
đường ác đạo đời đời khó ra. O
- Sự
khổ chết nguyên là nghiệp dữ,
- Luật
luân hồi tử tử, sanh sanh,
- Còn
khổ quả báo sẵn dành,
- Chính
ta gây kết đã thành từ lâu.
- Vô
minh đã gieo sâu nhân ác,
- Nhân
đến hồi kết các quả sầu,
- Do
câu “Thiện ác đáo đầu”,
- Về
sau phải chịu vui rầu chẳng sai. O
- *
- Vì
lầm lạc giữ hoài tâm ác,
- Cõi
trần này giết thác sinh linh,
- Mà
không một chút niệm tình,
- Cứ
làm việc dữ tự mình không lo.
- Vật
có chủ không cho cung cấp,
- Vợ
con người mê hoặc tà dâm,
- Tính
toan mưu kế âm thầm,
- Chẳng
kiêng luật pháp tối tăm làm liều.
- Nói
dối cũng một điều rất dữ,
- Lòng
phát ra miệng cứ nói đùa,
- Có
người uống rượu say sưa,
- Dầu
ai thức tỉnh không chừa thói quen.
O
- Cõi
hiện tại nhúm nhen ngũ nghiệp,
- Tánh
xấu xa chẳng kịp đổi thay,
- Chết
rồi phải bị đọa đày,
- Xuống
nơi địa ngục chịu hoài nạn tai.
- Các
tội ác không sai một bước,
- Bóng
theo hình, cái trước, cái sau,
- Nhân
nào quả nấy liền nhau,
- Mình
gây mình chịu ai vào giúp ta.
- Bị
quỷ sứ hành hà đánh đập,
- Kéo
lôi bừa bầm đập chẳng thương,
- Lửa
phiền thiêu đốt thịt xương,
- Chết-sống,
sống-chết luôn luôn không ngừng.
- Sự
khổ cực bởi nhân ác báo,
- Gái
hay trai đã tạo phải mang,
- Cảnh
này ác quả đã tan,
- Sanh
làm ngạ quỷ nhẹ nhàng đôi phân. O
- *
- Giống
ngạ quỷ toàn thân ghê tởm,
- Đói
khát khao, hôm sớm nhe nanh,
- Ăn
ròng mũ máu hôi tanh,
- Hết
kiếp ngạ quỷ tái sanh lên đời.
- Loài
súc vật trên bờ dưới nước,
- Lớn
nhỏ vì từ trước dễ duôi,
- Đành
cam số phận hẩm hiu,
- Làm
những vật thực để nuôi mạng người.
- Bắt
giết hại mấy mươi chẳng tiếc,
- Tàn
sát cho đáng nghiệp hồi xưa,
- Hành
hình thảm khóc mới vừa,
- Đó
là quả báo có chừa chi ai.
- Cũng
có kẻ đầu thai thần quỷ,
- A-tu-la,
ngạ quỷ khác chi,
- Cũng
đều đói khác nhiều khi,
- Chịu
chẳng biết mấy tăng-kỳ kiếp lâu. O
- *
- Kiếp
quá khứ rất nhiều tội lỗi,
- Tội
khổ này chẳng bỏ sót ai,
- Chúng
sanh khắp hết bốn loài,
- Thấp
hóa không hạn, noãn thai chẳng từ.
- Nhân
ác đã gieo từ vô thỉ,
- Quả
xấu xa trực chỉ theo mình,
- Làm
cho tất cả chúng sanh,
- Mỗi
kiếp phải chịu khổ hình như trên.
- Cõi
giả tạm dường tên thắm thoát,
- Kiếp
này qua kiếp khác đến thay,
- Rồi
trong những kiếp vị lai,
- Cũng
là khổ não nạn tai dẫy đầy.
O
- *
- Sự
khổ não bao vây liền sát,
- Khiến
chúng sanh lầm lạc thêm hoài,
- Vì
chưa thoát khỏi trần ai,
- Nên
những nghiệp dữ không ngày nào xa.
- Đây
ta thử xét qua hiện tại,
- Chẳng
khổ nào sánh lại khổ ăn,
- Vì
nhân đói khát khó khăn,
- Muốn
cho no đủ nên hằng phải lo.
O
- Nghèo
sạch đất giàu to cũng thế,
- Nhọc
ưu tư nào kể ngày đêm,
- Có
rồi lại muốn có thêm,
- Bằng
người chưa có cũng tìm cho ra.
- Nếu
biếng nhác ở nhà thong thả,
- Ăn
không lo lở cả núi sông,
- Mối
ăn nặng cánh bên lòng,
- Mãn
nuôi mạng sống dày công liệu lường.
- Già
chí trẻ vẫn thường làm lụng,
- Làm
kiếm ăn phải dụng tấm thân,
- Xác
thịt lẫn với tinh thần,
- Khó
khăn cũng chịu nhọc nhằn cũng cam. O
- Bệnh
đói khát hằng ngày vất vả,
- Thuốc
dầu hay, chẳng hết bịnh này,
- Không
được ăn uống ốm gầy,
- Càng
lâu ắt phải bỏ thây cõi trần.
- Ăn
hay gấp mấy lần diệu dược,
- Có
ăn rồi bệnh được giảm thuyên,
- Chúng
sanh dầu biếng cũng siêng,
- Không
sao tránh khỏi phải quyền sanh nhai. O
- *
- Có
kẻ rán cấy cày đào cuốc,
- Luống
chuyên cần rẫy bái ruộng nương,
- Kẻ
thì làm mướn bán buôn,
- Biết
bao khổ cực luôn luôn một đời.
- Người
giàu có thảnh thơi đôi chút,
- Bởi
từ xưa quả phúc to tròn,
- Cõi
trần hái trái ngọt ngon,
- Khỏe
thân nhưng cũng vẫn còn khổ tâm O
- ***
- Những
khổ não đã lần lượt giải,
- Vắn
tắt đây đại khái tám điều,
- Chúng
ta lấy đó làm nêu,
- Gái
trai cũng phải chịu điều khổ lao.
- Biết
rõ khổ, ta mau thức tỉnh,
- Rán
tu hành giới định làm căn,
- Mong
cầu giải thoát trói trăn,
- Khổ
trần xa cách, nhận chân Niết-bàn. O