- KINH TỤNG HẰNG
NGÀY
- TỔNG HỢP 49 KINH CĂN
BẢN CỦA HAI TRUYỀN THỐNG PHẬT GIÁO
- NAM TÔNG VÀ BẮC
TÔNG
- KINH
Ý NGHĨA BÁT-NHÃ
- Thứ
bốn mươi bốn
-
Một bữa nọ, nhân Vi Sử Quân thưa hỏi, Lục Tổ
Huệ Năng lên tòa bảo đại chúng rằng: “Cần phải tĩnh tâm niệm Ma-ha
Bát-nhã Ba-la-mật-đa.” Này Thiện
tri thức, trí Bồ-đề Bát-nhã của chúng sanh vốn tự có, chỉ vì tâm mê
chẳng thể tự ngộ, phải nhờ các bậc thiện tri thức, khai thị dẫn dắt,
để đi đến kiến tánh. Phải biết Phật tánh của kẻ ngu và người trí
vốn chẳng khác nhau, chỉ vì mê ngộ chẳng đồng, nên mới có kẻ ngu người
trí. Nay ta thuyết pháp đại Bát-nhã Ba-la-mật, giúp cho mọi người đều
được trí huệ, hãy chú tâm lắng nghe. O
***
Thiện
tri thức, người đời suốt ngày miệng niệm Bát-nhã, chẳng nhận được
tự tánh Bát-nhã, cũng như nói ăn mà chẳng no, miệng chỉ thuyết không,
muôn kiếp chẳng được kiến tánh, rốt cuộc vô ích.
Thiện tri thức, Ma-ha Bát-nhã Ba-la-mật là tiếng Phạn,
có nghĩa là "trí huệ lớn đến bờ bên kia", cần phải tâm hành,
chẳng ở miệng niệm, miệng niệm tâm chẳng hành, thì cũng như huyễn hóa.
Miệng niệm tâm hành thì tâm và miệng tương ứng. Bản tánh là Phật,
lìa tánh chẳng có Phật. O
*
1.
Sao gọi là Ma-ha? Ma-ha là đại, tâm lượng quảng đại như hư không, chẳng
có biên giới, cũng chẳng vuông tròn
lớn nhỏ, cũng chẳng phải vuông tròn xanh vàng đỏ trắng, cũng chẳng trên
dưới dài ngắn, cũng chẳng giận chẳng vui. Chẳng phải chẳng quấy, chẳng
thiện chẳng ác, chẳng đầu chẳng đuôi.
Các
cõi Phật đều đồng như hư không, diệu tánh con người vốn không, chẳng
có một pháp có thể đắc, tự tánh chơn không cũng như thế.
Thiện tri thức, chớ nên nghe ta nói “không” mà liền
chấp “không”. Trước nhất chớ chấp “không,” nếu để tâm “không”
tĩnh tọa là lọt vào “vô ký không.” O
Thiện
tri thức, thế giới hư không bao hàm sắc tướng vạn vật, mặt trời mặt
trăng, núi sông đất đai, cây cối, biển lớn, kẻ dữ người lành, pháp
ác pháp thiện, thiên đàng địa ngục, tất cả đều ở trong hư không,
“tánh không” của con người cũng vậy.
O
Thiện
tri thức, tự tánh hay bao hàm muôn pháp là “lớn,” muôn pháp ở trong tự
tánh của con người. Nếu thấy điều dữ điều lành của người, tất cả
đều chẳng lấy chẳng bỏ, chẳng chấp chẳng nhiễm, tâm như hư không gọi
là “lớn.”
Thiện tri thức, kẻ mê miệng nói, người trí tâm
hành. Lại có kẻ mê để tâm “không” mà tĩnh tọa, trăm điều chẳng
nghĩ, tự xưng là đại, với bọn người này không thể nói gì được, vì
họ bị rơi vào tà kiến. O
2.
-Thiện tri thức, tâm lượng quảng đại cùng khắp pháp giới, dùng thì liễu
liễu rõ ràng, ứng dụng liền biết tất cả. Tất cả tức một, một tức
tất cả, tới lui tự do, tâm thể vô ngại tức là Bát-nhã.
Thiện
tri thức, tất cả trí Bát-nhã, đều từ tự tánh mà sanh, chẳng từ bên
ngoài vào, chớ lầm dùng ý thức, gọi là chơn tánh tự dụng.
Nhất
chơn nhất thiết chơn, tâm lượng là việc lớn, chẳng nên hành đạo nhỏ,
miệng chớ trọn ngày nói “không” mà trong tâm chẳng tu hạnh này, giống
như thường dân tự xưng là vua thì không được, hạng người này chẳng
phải đệ tử của ta.
Thiện
tri thức, sao gọi là Bát-nhã? Bát-nhã có nghĩa là trí huệ. Bất cứ nơi
nào lúc nào, niệm niệm chẳng ngu muội, tức chẳng chấp thật, thường hành
đúng trí huệ, tức là hạnh Bát-nhã. Một niệm ngu muội thì Bát-nhã dứt,
một niệm trí huệ thì Bát-nhã sanh. Con người ngu mê chẳng thấy
Bát-nhã, miệng nói Bát-nhã mà trong tâm thường ngu muội, tự nói ta tu
Bát-nhã, niệm niệm nói “không” mà chẳng biết “chơn không.”
Bát-nhã không hình tướng, ấy là tâm trí huệ, nếu hiểu thấu như thế
gọi là “Trí Bát-nhã.”
O
3.-Sao
gọi là Ba-la-mật? Ba-la-mật là tiếng Ấn Độ, có nghĩa là “đến bờ bên
kia,” nghĩa là lìa sanh diệt. Chấp cảnh thì sanh diệt dấy lên như nước
nổi làn sóng, tức gọi bờ bên này, lìa cảnh thì chẳng sanh diệt như
nước chảy im lìm, tức là bờ bên kia nên gọi là ba-la-mật.
Thiện
tri thức, kẻ mê miệng niệm, đang trong lúc niệm có vọng có sai, niệm niệm
đều hành, gọi là chơn tánh. Kẻ ngộ pháp này là pháp Bát-nhã, kẻ tu hạnh
này là hạnh Bát-nhã, chẳng tu tức là phàm phu, một niệm tu hành, tự
thân bằng Phật. O
Thiện
tri thức, phàm phu tức Phật, phiền não tức bồ-đề; niệm trước mê tức
phàm phu, niệm sau ngộ tức Phật. Niệm trước chấp cảnh tức phiền não,
niệm sau lìa cảnh tức bồ-đề. Thiện tri thức! Ma-ha Bát-nhã Ba-la-mật tối
cao, tối thượng, tối đệ nhất, không trụ không đi cũng không đến, ba
đời các Đức Phật từ đó mà sanh ra. Cần phải dùng đại trí tuệ phá
năm uẩn phiền não trần lao, tu hành như thế, nhất định thành Phật, đổi
ba độc thành giới định huệ.
O
Thiện tri thức, pháp môn này từ một Bát-nhã mà sanh
ra tám mươi bốn ngàn trí huệ. Tại sao vậy? Vì con người có tám mươi bốn
ngàn trần lao, nếu không có trần lao thì trí huệ luôn luôn thể hiện, chẳng
lìa tự tánh. Người ngộ pháp này tức là vô niệm, vô ức, vô nhiễm trước,
chẳng khởi cuồng vọng. Đối với tất cả pháp, dùng trí huệ của chơn
như tự tánh chiếu soi, chẳng lấy chẳng bỏ, tức là “thấy tánh thành
Phật.” O
Thiện
tri thức, muốn đi vào pháp giới thâm sâu vào Bát-nhã, Tam-muội, phải tu
hạnh Bát-nhã, thực hành theo Kinh Kim Cang thì sẽ được “kiến tánh.”
Phải biết cái công đức của kinh này vô lượng vô biên, trong kinh rõ
ràng tán thán, chẳng thể kể xiết. Pháp môn này là tối thượng thừa, vì
người đại trí mà thuyết, kẻ căn khí nhỏ nghe được khó tin. Tại sao
vậy? Ví như trận mưa bão lụt, thành thị nông thôn đều bị cuốn trôi
như cỏ lá, nếu mưa bão trong biển lớn thì chẳng thêm chẳng bớt; như
người thượng thừa, người tối thượng thừa nghe được Kinh Kim Cang,
tâm liền khai ngộ. Nên biết tự tánh vốn có cái trí Bát-nhã,
trí huệ tự tánh thường chiếu soi nên chẳng nhờ văn tự, ví như nước
mưa chẳng do trời có mà do khí trời làm nên, khiến cho tất cả
chúng-sanh, tất cả cây cối, hữu tình vô tình đều được thấm nhuần,
tất cả sông ngòi đều chảy về biển lớn, hợp thành nhất thể. Cái
trí tự tánh Bát-nhã của chúng sanh cũng vậy. O
Thiện
tri thức, kẻ tiểu căn nghe được pháp môn đốn giáo này, cũng như cây cỏ
mà gặp mưa bão, đều tự gãy đổ chẳng sanh trưởng được, kẻ tiểu
căn thì cũng như vậy: họ vốn có cái trí bát-nhã, đồng với người đại
trí, chẳng có khác biệt, tại sao nghe pháp mà chẳng được tự ngộ? Đó
là do tà kiến chướng nặng, phiền não sâu dày, cũng như mây lớn che khuất
mặt trời, chẳng được gió thổi nên chẳng hiện ánh sáng. O
Trí Bát-nhã vốn chẳng lớn nhỏ, chỉ vì tất cả
chúng sanh tự tâm mê ngộ chẳng đồng, tâm mê tu hành hướng ngoại tìm
Phật thì chưa ngộ tự tánh, tức là tiểu căn. Nếu khai ngộ đốn giáo,
chẳng chấp lấy hình tướng bên ngoài, chỉ ở trong tự tâm thường khởi
chánh kiến, phiền não trần lao thường chẳng ô nhiễm, tức là kiến
tánh. O
Thiện tri thức, trong ngoài chẳng trụ, đi lại tự do,
nếu trừ được chấp tâm thì thông đạt vô ngại. Nếu tu được hạnh này,
với kinh Bát-nhã, vốn chẳng sai biệt. Thiện tri thức, tất cả kinh
điển và văn tự, Đại thừa hay Tiểu thừa, mười hai thể loại kinh đều
do người đặt ra, vì có tánh trí huệ mới được kiến lập; nếu chẳng
có con người thì vạn pháp vốn chẳng tự có. Nên biết vạn pháp vốn do
tâm người kiến tạo, tất cả kinh sách đều vì con người mà nói. Vì
trong con người có kẻ ngu người trí, ngu là tiểu nhơn, trí là đại
nhơn, kẻ hỏi pháp với người trí, người trí thuyết pháp cho kẻ ngu, kẻ
ngu đốn ngộ tự tâm thì chẳng khác với người trí vậy. O
Thiện
tri thức, khi chưa ngộ thì Phật tức chúng sanh, lúc một niệm khai ngộ,
chúng sanh tức Phật. Nên biết vạn pháp đều ở nơi tự tâm, vậy sao chẳng
ở trong tự tâm tự chóng thấy chơn như bản tánh? Kinh Phạm Võng
nói: “Tự tánh vốn thanh tịnh, nếu nhận được tự tâm, thấy được bản
tánh, tức thành Phật đạo.” Kinh Duy-ma-cật nói: “Ngay lúc đó
hoát nhiên đốn ngộ, liền được bổn tâm.”
Thiện tri thức, ta ở nơi Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn vừa nghe câu
nói liền ngộ, bỗng thấy chơn như bản tánh cho nên hoằng dương giáo
pháp này, khiến hành giả đốn ngộ bồ-đề, mọi người tự thấy bổn
tâm, tự kiến bản tánh, nếu chẳng tự ngộ, phải tìm người đã khai ngộ
pháp tối thượng thừa, chỉ ngay đường lối chánh pháp, vì thiện tri thức
có nhân duyên lớn giáo hóa dẫn dắt, khiến hành giả được kiến tánh,
tất cả thiện pháp đều do thiện tri thức mà kiến lập. O
Ba đời các Đức Phật, mười hai thể loại kinh ở
trong tự tánh vốn đã đầy đủ, vì tự ngộ chẳng được, nên phải nhờ
thiện tri thức chỉ ra mới thấy, kẻ tự ngộ thì chẳng phải nhờ đến
người khác. Nếu cố chấp rằng phải luôn luôn ỷ lại thiện tri thức mới
mong được giải thoát thì không bao giờ được. Tại sao vậy? Vì ở trong
tự tâm thì có sẵn tri thức tự ngộ, nếu khởi tà kiến mê chấp vọng
tưởng điên đảo, dẫu cho gặp thiện tri thức dạy bảo cũng chẳng cứu
được. Nếu khởi chơn chánh Bát-nhã, tham cứu, trong sạch sát-na vọng tưởng
đều tiêu, nhận được tự tánh, vượt đến Phật địa. O
Thiện
tri thức, dùng trí huệ chiếu soi, trong ngoài sáng tỏ rõ ràng thì nhận
được bổn tâm. Nếu nhận được bổn tâm tức vốn là giải thoát, được
giải thoát tức là Bát-nhã, tam-muội hay vô niệm. Sao gọi là vô niệm? Nếu
thấy tất cả pháp tâm không nhiễm trước gọi là vô niệm, dùng thì khắp
nơi, cũng chẳng dính mắc ở khắp nơi, hễ sạch được bổn tâm, khiến
sáu giác quan khi tiếp xúc với sáu đối tượng của chúng mà chẳng nhiễm
chẳng trước, đi lại tự do, ứng dụng vô ngại tức là Bát-nhã, Tam-muội,
tự tại giải thoát, gọi là hạnh vô niệm. Chứ chẳng phải như người
lầm tưởng cho là “trăm điều chẳng nghĩ, chỉ cho niệm tuyệt”, ấy là
pháp trói buộc, tức là biên kiến. O
Thiện
tri thức, kẻ ngộ pháp vô niệm thông đạt vạn pháp, ngộ pháp vô niệm
thấy được cảnh giới chư Phật, ngộ pháp vô niệm được đến địa vị
Phật.
Thiện tri thức, nếu người đời sau ngộ được pháp
này, đem pháp môn đốn giáo này cùng tu với những người đồng một chánh
kiến, chánh hạnh phát nguyện như cúng dường Phật mà suốt đời chẳng
thối lui, người ấy nhất định được vào hàng Thánh. Nhưng phải truyền
thọ, từ trước đến nay các Tổ đều mật truyền tâm ấn, chẳng được
giấu giếm chánh Pháp. Nếu chẳng phải đồng môn chánh kiến, chánh hạnh,
là người đã ở trong pháp khác thì chẳng được truyền thọ, vì sợ kẻ
ngu chẳng hiểu, lại sanh tâm phỉ báng pháp môn này, phá hoại truyền thống
chánh pháp của Cổ Đức, làm cho muôn ngàn kiếp sau đoạn dứt giống Phật,
cuối cùng vô ích. O
Thiện tri thức, nay ta có một bài kệ “Vô tướng” mọi
người hãy tự giữ lấy, không kể xuất gia, tại gia, nên y theo bài tụng
mà tu hành, nếu chẳng tự tu mà ghi nhớ lời ta cũng chẳng ích lợi gì.
Bài kệ như sau: O
- Thuyết
thông và tâm thông,
- Như
mặt trời giữa không,
- Chỉ
truyền pháp kiến tánh,
- Hoằng
pháp phá tà tông.
- Pháp
vốn chẳng đốn tiệm,
- Mê
ngộ có nhanh chậm,
- Pháp
môn kiến tánh này,
- Kẻ
ngu chẳng thể biết. O
- Thuyết
tuy muôn ngàn lối,
- Đúng
lý chỉ là một,
- Nhà
phiền não đen tối,
- Thường
nên sanh huệ nhựt,
- Tà
khởi, phiền não tới,
- Chánh
đến, phiền não trừ,
- Tà
chánh đều chẳng chấp,
- Thanh
tịnh đến cùng tột.
- Tự
tánh vốn bồ-đề,
- Khởi
tâm tức là vọng,
- Tịnh
tâm ở trong vọng,
- Niệm
tánh chẳng tam chướng,
- Người
đời muốn tu đạo,
- Tất
cả đều chẳng ngại,
- Thường
tự thấy lỗi mình,
- Thì
sẽ hợp với đạo. O
- Muôn
loài tự có đạo,
- Mỗi
mỗi chẳng ngại nhau,
- Đi
tìm đạo ngoài tâm,
- Suốt
đời chẳng thấy đạo.
- Bôn
ba qua một đời,
- Sau
cùng tự áo não.
- Muốn
được thấy chơn đạo,
- Hạnh
chánh tức là đạo,
- Nếu
tự chẳng đạo tâm,
- Đen
tối chẳng thấy đạo. O
- Nếu
là người chơn tu,
- Chẳng
nhìn lỗi thế gian,
- Nếu
vạch lỗi của người,
- Trái
lại thành tự quấy.
- Người
quấy ta chẳng quấy,
- Thấy
quấy thành tự lỗi.
- Hễ
bỏ tâm chấp quấy,
- Phiền
não tự tan rã. O
- Thương
ghét chẳng quan tâm,
- Duỗi
thẳng hai chân nằm.
- Muốn
hóa độ chúng sanh,
- Tự
phải có phương tiện,
- Khiến
họ hết nghi ngờ,
- Tức
là tự tánh hiện.
- Pháp
Phật ở thế gian,
- Chẳng
rời thế gian ngộ,
- Bỏ
đời tìm bồ-đề,
- Khác
nào tìm sừng thỏ. O
- Chánh
kiến gọi xuất thế,
- Tà
kiến gọi thế gian,
- Tà
chánh đều quét sạch,
- Tánh
Bồ-đề rõ ràng.
- Kệ
này là đốn giáo,
- Cũng
gọi thuyền pháp lớn.
- Lúc
mê tu nhiều kiếp,
- Ngộ
chỉ một sát-na. O
Lục
Tổ lại nói: “Nay ta thuyết pháp đốn giáo này, nguyện cho pháp giới
chúng sanh đều thấy tánh thành Phật.” Lúc ấy Vi Sử Quân và tất cả
quan chức, đạo tục, nghe Lục Tổ thuyết pháp đều được tỉnh ngộ, đảnh
lễ tán thán rằng: “Lành thay, đâu ngờ xứ Lãnh Nam lại có Phật ra đời.”
O
Nam-mô
Bổn Sư Thích-ca Mâu-ni Phật. (3 lần, xá 3 xá) OOO