- KINH TỤNG HẰNG
NGÀY
- TỔNG HỢP 49 KINH CĂN
BẢN CỦA HAI TRUYỀN THỐNG PHẬT GIÁO
- NAM TÔNG VÀ BẮC
TÔNG
- KINH
VIÊN GIÁC
- Thứ
bốn mươi tám
Tôi nghe như vầy: một thuở nọ Đức Phật nhập định
Thần Thông Đại Quang Minh Tạng, là nơi trụ trì Thường Tịch Quang Trang
Nghiêm của tất cả Như Lai, cũng là nơi giác ngộ vốn trong sạch của tất
cả chúng sanh, tất cả thánh phàm đều tùy thuận bản thể bình đẳng bất
nhị của tự tánh đầy khắp mười phương không gian và thời gian, thân
tâm tịch diệt mà hiện cảnh bất nhị nơi các cõi Tịnh, cùng với mười
vạn đại Bồ-tát đều nhập chánh định, đồng sự pháp hội bình đẳng
của Như Lai. O
Bấy
giờ Bồ-tát Văn-thù-sư-lợi đứng dậy, đi nhiễu quanh Phật ba vòng, đảnh
lễ chân Phật, chắp tay quỳ gối bạch Phật rằng:
-
Xin Thế Tôn đại bi vì tất cả pháp hội giảng về nhân địa phát tâm
trong sạch của Như Lai, phải dựa theo pháp nào, tu theo hạnh gì mà được
thành Phật. Nhiều người đã phát tâm trong sạch nguyện độ chúng sanh
thành Phật, nhưng chẳng biết dụng tâm tu hành như thế nào mới được
chánh tri kiến, xa lìa các thiền bệnh, khiến cho chúng sanh thời mạt pháp
ở vị lai cầu pháp Đại thừa, không rơi vào tà kiến.
O
- Lành thay ! Lành thay ! Ông khéo vì các Bồ-tát hỏi về
nhân địa phát tâm của Như Lai dựa theo pháp nào, tu hạnh gì, lại vì tất
cả chúng sanh đời mạt pháp cầu pháp Đại thừa được trụ nơi chánh
pháp, chẳng rơi vào tà kiến. Nay ông và đại chúng hãy lắng nghe, Như Lai
sẽ tuyên nói. O
Lúc
ấy Bồ-tát Văn-thù và đại chúng hoan hỷ vâng lời Phật dạy, im lặng
mà nghe.
Này
các vị! Có pháp môn tổng trì nhiệm mầu vô thượng gọi là Viên Giác. Từ
pháp này kiến lập tất cả thanh tịnh, Chơn Như, Bồ-đề, Niết-bàn và
Ba-la-mật để dạy Bồ-tát và chúng sanh về nhân địa phát tâm của tất
cả Như Lai, đều nên nương theo giác tướng trong sạch chiếu soi đầy đủ,
dứt hẳn vô minh mới thành Phật đạo. O
Này
các vị! tất cả chúng sanh từ vô thỉ đến nay bị nhiều điên đảo, ví
như kẻ lạc đường nhận lầm phương Nam thành phương Bắc, vọng cho tứ
đại là thân tướng thật của mình, ví như kẻ bị nhậm thấy hoa đốm
và thấy mặt trăng thứ hai.
Này các vị! Hư không vốn chẳng có hoa đốm, vì bệnh
nhậm mà ảo giác vọng chấp thành có. Do vọng ấy chẳng những không biết
tánh hư không lại còn lầm nhận chỗ sanh ra hoa đốm là thật. Từ cái vọng
này thành có sanh tử luân hồi nên gọi là vô minh. O
Này
các vị! Vô minh này không có thật thể, như người trong mộng lúc chiêm
bao thì có, đến khi thức tỉnh thì không còn gì cả. Tất cả chúng sanh sở
dĩ có sự sanh tử luân hồi là vì các pháp vốn vô sanh mà vọng thấy có
sanh diệt. Này các vị! Như Lai do tu theo tự tánh Viên Giác, chiếu soi bản
thể của tự tánh vốn tịch diệt, biết rõ thân tâm, thế giới như hoa
đốm trên không. Thân tâm vốn không, lấy gì để thọ sanh tử luân hồi?
Cái “không” này là vì bản tánh vốn không, chẳng phải do tạo tác
thành không. Cái biết đó ví như hư không, kẻ biết như hư không đó tức
là tướng hoa đốm cũng chẳng thể nói không có tánh tri giác, “có” với
“không” đều lìa, đó mới gọi là tùy thuận giác tánh trong sạch.
Tại
sao? Vì tánh hư không thường trụ bất động. Trong Như Lai Tạng vốn chẳng
có sự sanh diệt nên chẳng có tri kiến sanh diệt trong đó, cũng như pháp
giới tánh rốt ráo viên mãn đầy khắp mười phương không gian và thời
gian. Bồ-tát vì thế ở nơi Đại thừa phát tâm trong sạch, chúng sanh
trong đời mạt pháp theo đó tu hành chẳng đọa tà kiến.
O
***
Lúc
ấy, Bồ-tát Phổ Hiền bạch Đức Phật rằng:
-
Bạch Đức Thế Tôn, nếu thế giới như huyễn, thân tâm như huyễn tại
sao chúng sanh lại dùng huyễn để tu huyễn. Cúi xin Thế Tôn chỉ dạy phương
tiện tu tập trình tự để lìa hẳn các huyễn.
- Này các vị! Mọi thứ huyễn hóa đều sanh nơi diệu
tâm Viên Giác của Như Lai, cũng như hoa đốm từ hư không mà có, hoa đốm
dù diệt, tánh hư không chẳng hoại, huyễn tâm của chúng sanh dù theo huyễn
diệt, các huyễn diệt hết, bản giác chẳng động. Do “huyễn” nói “giác”,
giác cũng là huyễn, nếu nói “có giác” thì vẫn chưa lìa huyễn, nói
“không có giác” thì cũng như thế, nên nói các huyễn diệt hết gọi
là bản giác bất động. O
Này
các vị! Tất cả Bồ-tát và chúng sanh đời mạt pháp nên xa lìa tất cả
huyễn hóa, những cảnh giới hư vọng do vọng tâm cố chấp mà sanh. Nay xa
lìa vọng tâm, cái tâm năng lìa cũng là huyễn, cũng phải xa lìa. Có sự
xa lìa vẫn là huyễn, cũng phải lìa luôn, lìa rồi lại lìa nữa, đến chỗ
không còn sở lìa mới dứt hẳn các huyễn. Ví như dùi cây lấy lửa, lửa
phát ra thì cây cháy thành tro, khói diệt tro bay, đất nơi đốt vốn chẳng
động. Dùng huyễn tu huyễn cũng như thế, các huyễn diệt hết nhưng chẳng
phải đoạn diệt. O
Này
các vị! Biết huyễn tức là lìa, chẳng lập phương tiện; lìa huyễn tức
là giác, cũng chẳng thứ lớp. Tất cả Bồ-tát và chúng sanh đời mạt
pháp theo đó tu hành, như thế mới lìa hẳn các huyễn.
O
***
Nghe
Đức Phật giảng xong, Bồ-tát Phổ Nhãn bạch rằng:
-
Bạch Đức Thế Tôn, Bồ-tát phải an
trụ và quán tâm như thế nào và dùng phương tiện gì để hóa độ chúng
sanh một cách hữu hiệu trong thời mạt pháp ?
-
Này các vị! Những Bồ-tát sơ học và chúng sanh đời mạt pháp muốn cầu
tâm Viên Giác trong sạch của Như Lai, nên dùng chánh niệm để xa lìa các
huyễn. O
Muốn
giữ chánh niệm, trước tiên phải nương theo hạnh Xa-ma-tha của Như Lai,
kiên trì giới cấm, cho đồ chúng an cư, tĩnh tọa trong tịnh thất. Hành
giả trước tiên hãy quán thân này do tứ đại hòa hợp, những thứ tóc,
lông, móng, răng, da, thịt, gân, xương, tủy, não, chất bẩn đều thộc về
địa đại. Nước mắt, nước mũi, mồ hôi, mỡ, máu, mủ, đờm, dãi, tiểu,
tiện v.v.. đều thuộc về thủy đại. Hơi ấm là hỏa đại, hơi thở là
phong đại. Nếu tứ đại lìa nhau thì thân này ở đâu? Quán xét như thế
thì biết thân này chẳng có tự thể, do các đại hòa hợp thành có tướng,
thật ra đồng như huyễn hóa vì bốn duyên giả hợp với vọng, có lục căn;
từ bốn đại sanh khởi sáu giác quan; giác quan và đối tượng hòa hợp
sanh khởi sáu thức, do sáu thứ phân biệt sáu đối tượng, ghi nhớ tích
tụ bên trong, tựa như có tướng nhân duyên hiện ra nên giả gọi là tâm O
Này
các vị! Cái vọng tâm này nếu chẳng có, sáu đối tượng cũng chẳng thể
có, bốn đại tan rã thì cảnh trần cũng không còn. Nhân duyên giác quan
và đối tượng đều tự tiêu tán, rốt cuộc cũng chẳng thấy có gì là
tâm phan duyên.
Này
các vị! Khi huyễn thân diệt huyễn tâm cũng diệt, huyễn tâm diệt rồi
huyễn trần cũng diệt, huyễn trần diệt rồi, huyễn diệt cũng diệt, cái
biết huyễn diệt cũng diệt rồi thì phi huyễn tức bản giác chẳng diệt,
cũng như chùi gương, bụi sạch gương sáng.
O
Này
các vị! Phải biết thân tâm cũng là cấu bẩn của huyễn, tướng cấu bẩn
diệt hẳn thì mười phương trong sạch.
Này các vị! Ví như hạt châu Ma-ni, bản thể trong sạch
vốn chẳng màu sắc, tùy theo màu sắc bên ngoài tương phản vào mà người
quán sát thấy màu sắc ấy; kẻ mê chẳng biết,
cho rằng hạt châu Ma-ni thật có màu
sắc. O
Này các vị! Tánh trong sạch của Viên Giác cũng như thế,
tùy loại cảm ứng hiện ra thân tâm, kẻ mê chẳng biết lại cho bản thể
Viên Giác thật có thân tâm sắc tướng, chấp thành tự tướng cũng như vậy.
Chúng sanh do đó chẳng thể xa lìa huyễn hóa. Đối với người đã lìa
được cấu bẩn của huyễn hóa được gọi là Bồ-tát. Cấu bẩn là sở
lìa, Bồ-tát là năng lìa, cấu bẩn sạch tức sở lìa hết, đối đãi trừ
tức năng lìa hết, vậy chẳng còn năng sở tương đối để lìa cấu bẩn
và tên gọi người năng lìa. O
Này
các vị! Bồ-tát và chúng sanh đời mạt pháp, nhờ quán xét diệt được
những bóng hình của vọng tâm tạo ra thì chứng được các pháp đều huyễn.
Lúc ấy liền thấy mười phương trong sạch, vô biên hư không là bản
giác sở hiện; bản giác tràn đầy sáng tỏ, hiển hiện thâm tâm trong sạch.
Vì tâm trong sạch nên thấy trần trong sạch. Cái thấy trong sạch nên con mắt
trong sạch, con mắt trong sạch nên nhận thức của mắt trong sạch, do nhận
thức của mắt trong sạch nên nghe trần trong sạch, nghe trong sạch nên tai
trong sạch. Lỗ tai trong sạch nên cái nghe trong sạch, do cái nghe trong sạch
nên trần trong sạch. Tương tự, mũi, lưỡi, thân, ý đều cũng trong sạch
như vậy.
O
Này
các vị! Do sáu giác quan trong sạch nên hình thể, âm thanh, mùi, vị, xúc
chạm và ý tưởng của tâm đều trở nên trong sạch.
Này
các vị! Do sáu đối tượng giác quan trong sạch nên các yếu tố đất,
nước, lửa, gió cũng đều trong sạch.
Này
các vị! Do bốn yếu tố trong sạch nên mười hai xứ, mười tám giới,
cho đến hai mươi lăm cõi sống trong ba cõi đều trong sạch.
O
Vì
các pháp thế gian của sáu phàm trong sạch nên các pháp xuất thế gian của
bốn thánh như: mười lực, bốn vô sở úy, bốn trí vô ngại, mười tám
đặc tính của Phật, ba mươi bảy yếu tố giác ngộ v.v... đều trong sạch.
Như thế cho đến tám mươi bốn ngàn pháp môn tổng trì, tất cả đều
trong sạch.
Này
các vị! Nói tóm lại tất cả pháp đều là tướng, tánh vốn trong sạch.
Vậy thì một thân trong sạch nên nhiều thân trong sạch; vì nhiều thân
trong sạch như thế cho đến mười phương chúng sanh Viên Giác trong sạch.
O
Này
các vị! Theo sự trong sạch kể trên, do một thế giới trong sạch nên nhiều
thế giới trong sạch, vì nhiều thế giới trong sạch như thế cho đến khắp
không gian và thời gian, tất cả bình đẳng trong sạch chẳng động.
Này các vị! Vì hư không bình đẳng chẳng động nên
biết giác tánh chẳng động; vì bốn đại bình đẳng chẳng động nên biết
giác tánh bình đẳng chẳng động, như thế cho đến tám mươi bốn ngàn
pháp môn tổng trì bình đẳng chẳng động.
O
Này
các vị! Giác tánh cùng khắp, trong sạch chẳng động, tròn đầy chẳng có
ngằn mé. Nên biết sáu giác quan cùng khắp pháp giới, sáu đối tượng của
chúng cũng cùng khắp pháp giới, như thế cho đến pháp môn tổng trì đều
cùng khắp pháp giới.
Này
các vị! Do diệu giác ấy tánh vốn cùng khắp nên tánh giác quan, tánh đối
tượng chẳng hoại chẳng nhiễm. Vì giác quan và đối tượng chẳng hoại
chẳng nhiễm như thế cho đến pháp môn tổng trì chẳng hoại chẳng nhiễm,
như ánh sáng của trăm ngàn ngọn đèn chiếu trong một phòng, ánh sáng ấy
cùng khắp, chẳng hoại chẳng nhiễm.
O
Này
các vị! Vì bản giác vốn thành tựu nên biết Bồ-tát chẳng bị pháp
trói buộc, chẳng cần pháp giải thoát, chẳng chán sanh tử, chẳng ưa Niết-bàn,
chẳng kính trì giới, chẳng ghét phá giới, chẳng trọng tu lâu, chẳng
khinh sơ học. Tại sao? Vì tất cả đều ở trong bản giác, ví như con mắt
sáng tỏ thấy rõ cảnh tượng trước mắt, ánh sáng ấy viên mãn chẳng
sanh yêu ghét. Tại sao? Vì bản thể ánh sáng không hai nên chẳng sanh yêu
ghét vậy.
Này các vị! Bồ-tát và chúng sanh đời mạt pháp tu tập
tâm này đều được thành tựu. Vì bản giác vốn đầy đủ, dù nói tu tập
thành tựu, thật vốn vô tu, cũng vô thành tựu. Vì Viên Giác phổ biến
chiếu soi, tịch diệt bất nhị, trong đó bao gồm trăm ngàn muôn ức a-tăng-kỳ
bất khả thuyết vô số hằng sa thế giới của các Đức Phật, ví như
hoa đốm hiện trên hư không, khởi diệt lăng xăng, chẳng hợp chẳng lìa,
chẳng trói buộc, chẳng giải thoát, vì thế mới biết chúng sanh bổn lai
thành Phật, sanh tử Niết-bàn đều như việc trong mộng. O
Này
các vị! Do các pháp như việc trong mộng nên biết sanh tử và Niết-bàn chẳng
sanh chẳng diệt, chẳng đến chẳng đi, những sở chứng ấy chẳng được
chẳng mất, chẳng nắm chẳng buông, những cái chứng đắc được vốn không
bị tạo tác, vô chỉ, vô nhậm, vô diệt, nơi pháp chứng này rốt cuộc
vô năng chứng vô sở chứng, tất cả pháp tánh đều bình đẳng chẳng hoại.
Này
các vị! Những Bồ-tát ấy nên tu hành như thế, theo thứ lớp như thế,
quán tưởng như thế, an trụ tâm như thế, phương tiện như thế, khai ngộ
như thế, cầu pháp như thế, tất cả thực hành theo chánh pháp, chánh hạnh
như thế thì tâm chẳng mê muội. O
***
Lúc
ấy, Bồ-tát Kim Cang Tạng thưa hỏi Đức Phật:
- Bạch Thế Tôn ! Nếu các chúng sanh bổn
lai thành Phật, tại sao lại có tất cả vô minh ? Nếu những vô minh sẵn có trong chúng sanh
thì do nhân duyên gì Như Lai lại nói bổn lai thành Phật ? Nếu mười
phương chúng sanh bổn lai thành Phật rồi sau mới khởi vô minh, vậy tất
cả Như Lai đến lúc nào sanh lại tất cả phiền não ? Xin Phật rủ lòng
đại từ vì những Bồ-tát và chúng sanh đời mạt pháp khai giảng pháp tạng
bí mật, khiến người nghe được pháp môn liễu nghĩa của kinh này, dứt
hẳn tâm nghi ngờ.
O
-
Này các vị! Các cặp phạm trù nhị nguyên trong đời như: thủy chung, sanh
diệt, trước sau, có không, tụ tán, khởi dừng, thủ xả, vân vân, đều
là đối đãi, xoay vần tương sanh với nhau, niệm niệm tương tục, đều
là luân hồi. Kẻ chưa ra khỏi luân hồi mà phân biệt Viên Giác thì tánh
Viên Giác kia cũng đồng như luân hồi, vậy muốn khỏi bị luân hồi thì
chẳng có chỗ đứng. Ví như mắt nháy thấy nước lặng dợn sóng, mắt
ngó hẳn một chỗ, thấy vòng lửa xoay tròn, do mây bay mau thấy mặt trăng
đi nhanh, do thuyền đi thấy bờ trôi vậy. O
Này
các vị! Sự xoay vòng chưa dừng mà muốn cảnh vật dừng trước còn chẳng
thể được, huống là tâm cấu bẩn chưa từng trong sạch, còn ở trong
sanh tử luân hồi mà muốn quán Viên Giác của Phật chẳng xoay vần thì
làm sao được ! Vì thế các vị mới sanh ba điều nghi hoặc kể trên.
Này các vị! Ví như bệnh nhặm vọng thấy hoa đốm hiện
trên hư không, nếu bệnh nhặm hết, chẳng thể nói rằng nhặm nay đã diệt,
vậy đến lúc nào tất cả bệnh nhặm mới sanh trở lại. Tại sao? Vì hai
pháp bệnh nhặm và hoa đốm chẳng phải đối đãi sanh nhau, cũng như hoa
đốm diệt nơi hư không rồi chẳng
thể nói rằng hư không lúc nào sanh lại hoa đốm nữa. Tại sao? Hư không
vốn chẳng có hoa đốm nên chẳng có sự sanh diệt. Sanh tử, Niết-bàn cũng
giống như hoa đốm sanh diệt, nếu diệu giác hiện ra tròn đầy chiếu khắp
thì hoa đốm và bệnh nhặm đều tự lìa hẳn.
O
Này
các vị! Phải biết hư không chẳng phải tạm có, cũng chẳng phải tạm
không, huống là bản tánh bình đẳng của hư không là tùy thuận Viên
Giác của Như Lai, làm sao có thể dung nạp những đối đãi như: có không,
sanh diệt, trước sau, v.v... ở trong đó!
Này
các vị! Như luyện quặng vàng, vàng chẳng phải do luyện mà có, khi đã
thành vàng ròng thì dù trải qua vô lượng kiếp tánh vàng chẳng hoại, chẳng
thể trở lại làm quặng nữa; vậy chẳng nên nói rằng vàng ròng vốn chẳng
thành tựu, Viên Giác của Như Lai cũng giống như thế.
O
Này
các vị! Tâm Viên Giác của tất cả Như Lai vốn chẳng Bồ-đề và Niết-bàn,
cũng chẳng có sự thành Phật hay chẳng thành Phật, cũng chẳng có vọng
luân hồi và phi luân hồi.
Này
các vị! Theo cảnh giới sở chứng của hàng Thanh Văn, thân tâm ngôn ngữ
đều đã đoạn diệt còn chẳng thể đến chỗ Niết-bàn của tự mình chứng,
huống là dùng tâm suy tư để đo lường cảnh giới Viên Giác của Như
Lai; ví như lấy lửa đom đóm để đốt núi Tu-di thì làm sao cháy được
! Nên dùng tâm luân hồi sanh tri kiến luân hồi mà muốn vào biển tịch diệt
của Như Lai thì làm sao đến được! Cho nên ta nói tất cả Bồ-tát và
chúng sanh đời mạt pháp, trước tiên phải đoạn dứt cội gốc luân hồi
từ vô thỉ. O
Này
các vị! Những tác ý suy tư do có tâm mà sanh khởi ấy đều là sáu đối
tượng trần cảnh, là nhân duyên của vọng tưởng, chẳng phải bản thể
thật của chân tâm nên nói như hoa đốm; vậy nếu dùng tâm suy tư này để
phân biệt cảnh giới của Phật, cũng như trông hoa đốm lại kết thành
quả hư không, ấy đều là do vọng tưởng xoay vần, thật ra chẳng có chỗ
đúng. O
Này
các vị! Vọng tâm trôi nổi sanh nhiều kiến chấp xảo trá nên chẳng thể
thành tựu phương tiện của Viên Giác, sự thưa hỏi của ông là do vọng
tâm phân biệt như thế. Thật chẳng phải là câu hỏi đúng theo chánh kiến.
O
***
Lúc
ấy, Bồ-tát Di-lặc cung kính thưa hỏi Đức Phật rằng:
-
Bạch Thế Tôn ! - Nếu các Bồ-tát và chúng sanh đời mạt pháp muốn vào
biển Đại Tịch Diệt của Như Lai nên
dứt gốc rễ luân hồi như thế nào? -
Chúng sanh luân hồi có bao nhiêu chủng tánh? - Người tu đến Bồ-đề của
Phật có mấy bậc sai biệt ? - Bồ-tát trở vào trần lao nên thiết lập
bao nhiêu phương tiện để giáo hóa chúng sanh?
Xin Phật rủ lòng từ bi cứu đời, khiến tất cả Bồ-tát
và chúng sanh đời mạt pháp theo đó tu hành, được huệ nhãn trong sạch,
tâm gương sáng tỏ, viên mãn ngộ nhập vô thượng tri kiến của Như Lai. O
-
Này các vị! Tất cả chúng sanh từ vô thỉ đến nay do có đủ thứ tham dục
ân ái nên có luân hồi. Tất cả chủng tánh nơi các thế giới như sanh từ
trứng, sanh từ thai, sanh từ sự ẩm ướt, sanh từ sự biến hoá, đều lấy
dâm dục làm chánh nhân mới có sinh mạng, nên biết ái dục là cội gốc
của luân hồi. Do có các dục làm trợ duyên phát khởi tâm ân ái, vì thế
khiến chúng sanh có sanh tử tương tục. O
Do
nơi cảnh dục mà sanh tâm yêu ghét; cảnh thuận với tâm ta thì yêu, cảnh
nghịch với ta thì ghét, nên theo đó tạo đủ thứ ác nghiệp mà bị sanh
vào đường địa ngục, ngạ quỷ.
Nếu bỏ ác mà ham thiện thì sanh vào cõi trời, cõi người. O
Lại
nữa, nếu biết nhàm chán những tham ái, ưa xả bỏ tham ái, nhưng, cái ưa
ấy vẫn là gốc của tham ái nên tăng thêm quả thiện, đó đều là pháp
hữu vi nên vẫn còn phải bị luân hồi, chẳng thành thánh quả. Cho nên
chúng sanh muốn giải thoát sanh tử luân hồi, trước tiên phải đoạn đứt
tham dục và trừ bỏ ân ái.
Này
các vị! Tất cả chúng sanh do cội gốc tham dục phát khởi vô minh, sanh năm
thứ chủng tánh khác nhau, vô minh nương theo hai thứ chướng mà hiển hiện
sâu cạn.
Thế nào là hai thứ
chướng ? Một là lý chướng tức là chướng làm ngại chánh tri kiến, hai
là sự chướng, do chướng này làm cho sanh tử
tương tục. O
Này
các vị! Năm thứ chủng tánh như sau:
Một là chủng tánh phàm phu: Nếu hai thứ chướng kể
trên chưa được đoạn diệt thì gọi là chưa thành Phật. O
Hai
là, chủng tánh Nhị thừa: Nếu những chúng sanh bỏ hẳn tham dục, đã trừ
được sự chướng nhưng chưa dứt lý chướng thì chỉ có thể ngộ nhập
hàng Thanh Văn hay Duyên Giác, chưa thể trụ nơi cảnh giới Bồ-tát .
O
Ba
là chủng tánh Bồ-tát: Nếu tất cả chúng sanh đời mạt pháp muốn vào
biển Đại Viên Giác của Như Lai, trước tiên phải phát nguyện siêng năng
dứt trừ hai chướng, nếu hai chướng đã hàng phục thì được ngộ nhập
cảnh giới Bồ-tát. Nếu hai chướng dứt hẳn thì được đến Niết-bàn,
Bồ-đề đầy đủ, thẳng vào Viên Giác vi diệu của Như Lai.
O
Bốn là chủng tánh bất định: Này các vị! Tất cả
chúng sanh đều chứng Viên Giác, được gặp thiện tri thức, tùy nơi nhân
địa tự tu pháp gì, hạnh gì của mỗi thiện tri thức để dạy bảo môn
đồ, người theo đó tu tập bèn có chủng tánh đốn tiệm khác nhau. Nếu
gặp đường lối tu đúng chánh hạnh, thẳng đến vô thượng Bồ-đề của
Như Lai thì chẳng kể căn cơ lớn nhỏ, đều thành quả Phật. O
Năm là chủng tánh ngoại đạo: Nếu chúng sanh muốn cầu
chánh pháp mà lại gặp thầy bạn tà kiến thì tu hành chẳng được chánh
ngộ, đây gọi là chủng tánh ngoại đạo, ấy là lỗi của tà sư, chẳng
phải lỗi của chúng sanh. O
Đó
là năm chủng tánh sai biệt của chúng sanh. Này các vị! Bồ-tát chỉ vì
tâm đại bi, tùy sự phương tiện vào các cõi thế gian khai thị cho kẻ chưa
ngộ, cho đến thị hiện đủ thứ hình tướng, tùy theo cảnh giới thuận
nghịch cộng sự với họ, giáo hoá cho đến thành Phật ấy đều nương
theo nguyện lực trong sạch đã sẵn từ vô thủy.
O
Nếu
tất cả chúng sanh đời mạt pháp khởi tâm tiến lên Đại Viên Giác nên
phát đại nguyện trong sạch của Bồ-tát rằng:
-
Nay tôi phát nguyện trụ Viên Giác của Phật, cầu thiện tri thức, chớ gặp
ngoại đạo và Nhị thừa, theo nguyện tu hành, các chướng dứt dần, chướng
dứt sạch thì nguyện thoả mãn, bước lên pháp điện trong sạch giải thoát,
đến cõi Diệu Trang Nghiêm, chứng Đại Viên Giác. O
***
Lúc
ấy, Bồ-tát Thanh Tịnh Huệ bạch Đức Phật rằng:
-
Bạch Đức Thế Tôn, xin Ngài giảng lại tính giác viên mãn và cách thức
tu hành theo từng căn cơ để hành giả được chứng ngộ.
- Này các vị! Tự tánh của Viên Giác vô sở trụ, chẳng
trụ nơi “có và không” chỉ tùy theo tánh nhân duyên sanh khởi, chẳng thủ
chẳng chứng. Ở trong thật tướng, thật chẳng có Bồ-tát và những
chúng sanh. Tại sao? Vì Bồ-tát và chúng sanh đều là huyễn hóa, nếu huyễn
hóa diệt thì chẳng có kẻ thủ chứng. Ví như nhãn căn chẳng tự thấy
nhãn, pháp tánh vốn bình đẳng mà chẳng có kẻ bình đẳng. O
Chúng
sanh mê muội, chưa thể diệt trừ tất cả huyễn hóa, lúc đang dụng công
diệt trừ, muốn diệt trừ mà chưa diệt thì hiện ra sai biệt. Nếu được
tùy thuận bản tánh tịch diệt của Như Lai, rốt cuộc chẳng có sự tịch
diệt và kẻ tịch diệt.
Lại
nếu có người dứt hẳn trần lao, được pháp giới trong sạch, ngay cái
kiến giải trong sạch ấy tự làm chướng ngại cho mình nên ở nơi Viên
Giác chẳng được tự tại, đây gọi là tùy thuận giác tánh của phàm
phu. O
Này
các vị! Tất cả Bồ-tát do kiến giác chiếu soi, biết kiến giải là chướng
ngại, dù đoạn được chướng ngại của kiến giải nhưng kiến giác vẫn
còn, trụ nơi kiến giác cũng thành chướng ngại mà chẳng thể tự tại,
đây gọi là tùy thuận giác tánh của những Bồ-tát chưa vào Sơ Địa.
Này
các vị! Có chiếu soi, có kiến giác đều gọi là chướng ngại, cho nên
thường giác của Bồ-tát chẳng trụ năng sở; năng chiếu và sở chiếu
đồng thời tịch diệt. Ví như có người tự chặt đầu mình, khi đầu
đã chặt đứt thì chẳng còn kẻ năng chặt. Vậy dùng tâm chướng ngại
đã đoạn diệt thì chẳng có kẻ năng diệt chướng ngại. O
Kinh
giáo liễu nghĩa của Phật như ngón tay chỉ mặt trăng, nếu thấy được
mặt trăng thì biết ngón tay chẳng phải mặt trăng. Tất cả các thứ
ngôn thuyết của Như Lai chỉ để khai thị cho Bồ-tát và chúng sanh cũng
như thế, đây gọi là tùy thuận giác tánh của những Bồ-tát đã vào Sơ
Địa.
Này
các vị! Tất cả chướng ngại cũng là cứu cánh giác; đắc niệm thất
niệm đều là giải thoát; pháp thành tựu, pháp phá hoại đều gọi là Niết-bàn;
trí huệ, ngu si cùng là Bát Nhã, pháp thành tựu của Bồ-tát và ngoại đạo
đồng là Bồ-đề; vô minh với cảnh giới Chơn Như chẳng khác; giới định
huệ và tham sân si đều thành tịnh hạnh;
cõi chúng sanh và cõi Phật đồng một pháp tánh; địa ngục, thiên cung đều
là Tịnh độ; hữu tánh vô tánh cùng nhau thành Phật; tất cả phiền não
tức là giải thoát. Dùng trí huệ biển giác chiếu soi các tướng trong pháp
giới đều như hư không bình đẳng bất nhị, đây gọi là tùy thuận
giác tánh của Như Lai. O
Này
các vị! Những Bồ-tát và chúng sanh đời mạt pháp phải an trụ tâm như
thế này: bất cứ lúc nào cũng chẳng dừng nghỉ và diệt trừ, nơi cảnh
vọng tưởng không cho liễu tri, đối với sự không liễu tri cũng chẳng
phân biệt là thật không liễu tri.
Nếu
những chúng sanh đối với pháp môn khó tin, khó hiểu, khó thực hành này,
nghe rồi mà chẳng sanh tâm kinh ngạc và khiếp sợ, ấy gọi là tùy thuận
giác tánh.
Này các vị! Các ông nên biết, những chúng sanh này đã
từng cúng dường trăm ngàn muôn ức hằng sa các Đức Phật và đại Bồ-tát,
gieo trồng nhiều phước đức thiện căn, nên Phật nói người ấy gọi là
thành tựu nhất thiết chủng trí quyết định sẽ thành Phật. O
***
Lúc
ấy Bồ-tát Oai Đức Tự bạch Phật:
-
Xin Thế Tôn vì chúng con giảng rõ tất cả phương tiện thứ lớp và người
tu hành gồm có mấy loại khiến Bồ-tát trong hội và chúng sanh đời mạt pháp,
kẻ cầu Đại thừa mau được khai ngộ, vào biển Đại Tịch Diệt của
Như Lai?
-
Này các vị! Vô thượng diệu giác cùng khắp mười phương không gian và
thời gian, sanh ra Như Lai và tất cả các pháp, bản thể đồng nhau, bình
đẳng bất nhị nên những người tu hành thật chẳng có hai. Nếu tùy thuận
phương tiện thì số ấy vô lượng, nay qui nạp lại theo các tánh sai biệt
phải có ba thứ. O
Một là, nếu các Bồ-tát ngộ biết Viên Giác vốn
trong sạch, dùng giác tâm trong sạch ấy phát khởi quán chiếu, lấy tịnh
làm hạnh quán tâm thể chẳng động. Do lắng lặng các niệm, vọng tưởng
ngừng nghỉ thì thấy tướng tập khi sanh diệt trong thức thứ tám, quán
lâu thì tịnh huệ sanh khởi, bỗng thấy khách trần lăng xăng của thân
tâm từ nay diệt hẳn, trong tâm liền cảm thấy tịch tịnh khinh an. Vì
tâm được tịch tịnh nên thấy tâm của Như Lai trong mười phương của
thế giới đều hiển hiện trong đó như hình tượng hiện trong gương,
phương tiện này gọi là thiền quán Xa-ma-tha.
O
Hai
là, nếu các Bồ-tát ngộ biết Viên Giác vốn trong sạch, dùng giác tâm
trong sạch ấy phát khởi quán chiếu, biết tánh của giác tâm và căn trần
đều do huyễn hóa mà sanh khởi các huyễn, nay dùng huyễn trí (thủy giác)
diệt trừ kẻ huyễn (vô minh), thì hiện thân biến hóa như huyễn. Do huyễn
thân hóa độ chúng sanh mà chẳng chấp
tướng chúng sanh, nên trong tâm cảm thấy đại bi khinh an. Tất cả Bồ-tát
từ đây khởi hạnh theo thứ lớp tiến lên, cái huyễn của trí năng quán
kia chẳng đồng với cái huyễn của cảnh sở quán. Trí năng quán tuy chẳng
đồng với cảnh sở quán nhưng cũng là huyễn, vì năng quán sở quán đều
là huyễn, chẳng đồng với kẻ chấp thật có người để lìa hai thứ
huyễn năng sở. Sở quán đã diệt thì năng quán cũng tiêu, cảnh trí đều
tuyệt, vậy mới được lìa hẳn tướng huyễn.
Những
Bồ-tát này tu theo chánh hạnh kể trên thì được diệu hạnh viên mãn cũng
như mầm Chơn Như trưởng thành nơi đất Pháp thân. Phương tiện này gọi
là thiền quán Tam-ma-bát-đề.
O
Ba là, nếu các Bồ-tát ngộ biết Viên Giác vốn trong sạch,
dùng giác tâm trong sạch ấy phát khởi quán chiếu, chẳng chấp huyễn hóa
và tướng tịnh, liễu tri thân tâm đều là chướng ngại, nay chẳng chấp
giác minh, chẳng kể chướng ngại, thì được diệt hẳn cảnh ngại và
vô ngại. Sự thọ dụng thân tâm thế giới là tướng phiền não. Niết-bàn
là nơi phiền não của cõi trần cũng như âm thanh ở nơi chuông trống,
chuông trống dù nhỏ hẹp, nhưng âm thanh vọt ra ngoài xa, chẳng bị khuôn
khổ của chuông trống chướng ngại. Như thế Niết-bàn vượt ra ngoài tướng
phiền não, cùng khắp pháp giới, cũng chẳng bị phiền não chướng ngại
vậy. Nếu theo thiền quán kể trên thì trong tâm được tịch diệt khinh
an, tùy thuận cảnh giới tịch diệt của diệu giác thì thấy bốn tướng
Ngã, Nhơn, Chúng sanh, Thọ mạng đều là vọng tưởng trôi nổi, tất cả
thân tâm đều chẳng đến chỗ diệu giác. Phương tiện này gọi là Thiền-na. O
-
Này các vị! Ba pháp môn này đều là Viên Giác, vì mười phương Như Lai
tu hành nơi nhân địa được thân cận tùy thuận ba môn này nên do đó
thành Phật.
Đủ
thứ phương tiện và tất cả đồng dị của mười phương Bồ-tát đều
tu hành theo ba pháp môn kể trên mà viên mãn chứng nhập, thành quả Viên
Giác.
O
***
Lúc
ấy, Bồ-tát Biện Âm đảnh lễ Đức Phật rồi bạch rằng:
-
Bạch Thế Tôn, để vào cửa Viên Giác thì có mấy thứ tu tập và phải vận
dụng phương tiện gì để ngộ nhập thật tướng.
-
Này các vị! Tất cả Như Lai Viên Giác trong sạch, vốn chẳng có sự tu tập
và kẻ tu tập. Tất cả Bồ-tát và chúng sanh đời mạt pháp nương theo tâm
chưa giác, dùng huyễn lực tu tập, khi ấy có hai mươi lăm thứ định
trong sạch.
Một
là, nếu những Bồ-tát tu pháp cực tịnh, do sức tịnh được dứt hẳn
phiền não, thành tựu rốt ráo nên chẳng rời chỗ ngồi liền vào Niết-bàn,
Bồ-tát này gọi là chuyên tu thiền quán Xa-ma-tha.
O
Hai
là, nếu những Bồ-tát tu pháp quán như huyễn, dùng sức Phật tánh biến
hóa thế giới và đủ thứ tác dụng để thực hành diệu hạnh trong sạch
của Bồ-tát, nơi pháp tổng trì chẳng lạc mất tịch niệm và tịch huệ,
Bồ-tát này gọi là chuyên tu thiền quán Tam-ma-bát-đề. O
Ba
là, nếu những Bồ-tát chuyên diệt các huyễn, chẳng cần tác dụng mà tự
dứt phiền não. Khi phiền não dứt sạch liền chứng thật tướng, Bồ-tát
này gọi là chuyên tu thiền quán Thiền-na.
O
Bốn
là, nếu những Bồ-tát trước tu cực tịnh dùng huệ tâm của tịnh để
chiếu soi kẻ huyễn, liền ở trong đó để khởi hạnh Bồ-tát. Bồ-tát
này gọi là trước tu thiền quán Xa-ma-tha, sau tu thiền quán Tam-ma-bát-đề. O
Năm là, nếu những Bồ-tát tu theo tịnh huệ, chứng
được tánh cực tịnh, liền dứt phiền não, lìa hẳn sanh tử, Bồ-tát
này gọi là trước tu thiền quán Xa-ma-tha, sau tu thiền quán Thiền-na. O
Sáu là, nếu những Bồ-tát tu theo huệ tịch tịnh, lại
hiện sức huyễn hóa biến hiện đủ thứ thân tướng để độ chúng
sanh, sau mới dứt phiền não mà nhập tịch diệt, Bồ-tát này gọi là trước
tu Xa-ma-tha, giữa tu Tam-ma-bát-đề, sau tu Thiền-na. O
Bảy
là, nếu những Bồ-tát dùng sức cực tịnh dứt phiền não rồi sau mới
thành diệu hạnh trong sạch của Bồ-tát để độ chúng sanh, Bồ-tát này
gọi là trước tu Xa-ma-tha, giữa tu Thiền-na, sau tu Tam-ma-bát-đề. O
Tám
là, nếu những Bồ-tát dùng sức cực tịnh, tâm dứt phiền não rồi lại
độ chúng sanh, kiến lập thế giới, Bồ-tát này gọi là trước tu
Xa-ma-tha, sau đồng thời tu hai thiền quán Tam-ma-bát-đề và Thiền-na. O
Chín là, nếu những Bồ-tát dùng sức cực tịnh để
sanh khởi biến hóa, sau mới dứt phiền não, Bồ-tát này gọi là trước
đồng thời tu hai thiền quán Xa-ma-tha và Tam-ma-bát-đề, sau tu Thiền-na. O
Mười
là, nếu những Bồ-tát dùng sức cực tịnh để đưa đến tịch diệt,
sau lại khởi tác dụng biến hóa thế giới, Bồ-tát này gọi là đồng thời
tu hai thiền quán Xa-ma-tha và Thiền-na, sau tu Tam-ma-bát-đề.
O
Mười
một là, nếu những Bồ-tát dùng sức biến hóa tùy thuận đủ thứ cho đến
cực tịnh, Bồ-tát này gọi là trước tu Tam-ma-bát-đề, sau tu Xa-ma-tha.
O
Mười
hai là, nếu những Bồ-tát dùng sức biến hóa biến hiện đủ thứ cảnh
giới mới đến tịch diệt, Bồ-tát này gọi là trước tu Tam-ma-bát-đề,
sau tu Thiền-na.
O
Mười ba là, nếu những Bồ-tát dùng sức biến hóa để
làm Phật sự, an trụ tâm nơi tịch tịnh mà dứt phiền não, Bồ-tát này
gọi là trước tu Tam-ma-bát-đề, giữa tu Xa-ma-tha, sau tu Thiền-na. O
Mười bốn là, nếu những Bồ-tát dùng sức biến hóa
tác dụng vô ngại để dứt phiền não, an trụ tâm nơi cực tịnh, Bồ-tát
này gọi là trước tu Tam-ma-bát-đề, giữa tu Thiền-na, sau tu Xa-ma-tha. O
Mười
lăm là, nếu những Bồ-tát dùng sức biến hóa tác dụng phương tiện để
tùy thuận hai thiền quán cực tịnh tịch diệt, Bồ-tát này gọi là trước
tu Tam-ma-bát-đề, sau tu hai thiền quán Xa-ma-tha và Thiền-na. O
Mười
sáu là, nếu những Bồ-tát dùng sức biến hóa sanh đủ thứ dụng để đến
cực tịnh, sau mới dứt phiền não, Bồ-tát này gọi là trước đồng thời
tu hai thiền quán Tam-ma-bát-đề và Xa-ma-tha, sau tu Thiền-na. O
Mười
bảy là, nếu những Bồ-tát dùng sức biến hóa để đưa đến tịch diệt,
sau an trụ nơi tịnh lự trong sạch vô tác, Bồ-tát này gọi là trước đồng
thời tu hai thiền quán Tam-ma-bát-đề và
Thiền-na, sau tu Xa-ma-tha. O
Mười
tám là, nếu những Bồ-tát dùng sức tịch diệt mà sanh khởi cực tịnh,
trụ nơi thanh tịnh, Bồ-tát này gọi là trước tu Thiền-na, sau tu
Xa-ma-tha.
O
Mười
chín là, nếu những Bồ-tát dùng sức tịch diệt mà sanh khởi tác dụng,
tùy thuận công dụng tịch chiếu để chiếu soi tất cả cảnh, Bồ-tát
này gọi là trước tu Thiền-na, sau tu Tam-ma-bát-đề. O
Hai
mươi là, nếu những Bồ-tát dùng sức tịch diệt tùy đủ thứ tự tánh
an trụ nơi tịnh lự mà sanh khởi biến hóa, Bồ-tát này gọi là trước
tu Thiền-na, giữa tu Xa-ma-tha, sau tu Tam-ma-bát-đề.
O
Hai
mươi mốt là, nếu những Bồ-tát dùng sức tịch diệt và tự tánh vô
tác nơi cảnh giới trong sạch sanh khởi tác dụng rồi trở về tịnh lự,
Bồ-tát này gọi là trước tu Thiền-na, giữa tu Tam-ma-bát-đề, sau tu
Xa-ma-tha. O
Hai
mươi hai là, nếu những Bồ-tát dùng sức tịch diệt mỗi mỗi thanh tịnh
trụ nơi tịnh lự mà sanh khởi biến hóa, Bồ-tát này gọi là trước tu
Thiền-na, sau đồng thời tu hai thiền quán Xa-ma-tha và Tam-ma-bát-đề. O
Hai
mươi ba là, nếu những Bồ-tát dùng sức tịch diệt để đưa đến cực
tịnh mà sanh khởi biến hóa, Bồ-tát này gọi là trước đồng thời tu
hai thiền quán Thiền-na và Xa-ma-tha, sau tu Tam-ma-bát-đề. O
Hai
mươi bốn là, nếu những Bồ-tát dùng sức tịch diệt sanh khởi biến
hóa, đưa đến cảnh huệ trong sạch sáng tỏ của cực tịnh, Bồ-tát này
gọi là trước đồng thời tu hai thiền quán Thiền-na và Tam-ma-bát-đề,
sau tu Xa-ma-tha.
O
Hai
mươi lăm là, nếu những Bồ-tát dùng trí huệ Viên Giác chiếu soi, đầy
khắp tất cả các tánh các tướng mà chẳng lìa giác tánh, Bồ-tát này gọi
là tùy thuận vốn trong sạch của tự tánh mà viên tu Ba-la-mật thứ quán. O
Đó
là hai mươi lăm định luân của Bồ-tát. Tất
cả Bồ-tát và chúng sanh đời mạt pháp nếu tu theo định luân này nên thực
hành như thế: Phải giữ giới thanh tịnh, lắng lòng quán tưởng, thiết
tha cầu sám-hối trải qua hai mươi mốt ngày, ở nơi hai mươi lăm định
luân, mỗi mỗi đều ghi dấu cho rõ ràng rồi thành tâm khẩn cầu, sau đó
dùng tay lấy một dấu hiệu đã ghi để quán chiếu cho đến khi nhận chân
ra được các pháp đốn tiệm, pháp nào thích hợp với mình, nếu có một
niệm nghi hoặc thì chẳng thể thành tựu.
O
***
Lúc
bấy giờ, Bồ-tát Tịnh Chư Nghiệp Chướng cung kính thưa hỏi Đức Phật.
-
Bạch Đức Thế Tôn, kính xin Ngài khai thị cho chúng con pháp tánh thanh tịnh
để làm đạo nhãn cho tương lai, giúp chúng sanh ngộ nhập trọn vẹn.
O
- Này các vị! Tất cả chúng sanh từ vô thỉ đến nay
vọng chấp thật có bốn tướng: Ngã, Nhơn, Chúng sanh và Thọ mạng, rồi
nhận lầm bốn tướng điên đảo này là thực thể của mình, do đó liền
sanh hai cảnh yêu ghét, vậy nơi thể hư vọng lại chấp thêm một lớp hư
vọng nữa. Hai thứ vọng nương nhau sanh ra vọng nghiệp, vì có vọng nghiệp
nên vọng thấy có luân hồi; kẻ phàm chán luân hồi lại vọng thấy có
Niết-bàn, do sự chấp thật Tướng ngã này nên chẳng thể ngộ nhập bản
giác trong sạch. Chẳng phải bản giác chống cự với những kẻ năng nhập,
vì có kẻ năng nhập thì chẳng phải bản giác vậy. Cho nên động niệm và
dứt niệm thuộc về mê muội. Tại sao? Vì bổn khởi vô minh đã làm chủ
cho mình từ vô thỉ rất khó đoạn trừ, phải có huệ nhãn mới trừ được.
Vì tất cả chúng sanh sanh ra chẳng có huệ nhãn, hiện tiền các tánh thân
tâm đều là vô minh, vô minh chẳng thể tự dứt vô minh, cũng như người
chẳng có sinh mạng chẳng thể tự dứt sinh mạng vậy. O
Này
các vị! Thế nào là tướng ngã ? Những chúng sanh tu hành, tâm biết có
chúng sanh đều thuộc về tướng ngã.
Này
các vị! Ví như có người cơ thể điều hòa thư thái, tay chân thư giãn,
bỗng quên mất thân ta, vì ăn uống thất thường sinh ra bệnh hoạn, nhờ
thầy thuốc châm cứu thấy đau mới biết ta còn đây, cho nên người chấp
có sở chứng mới hiện ra tướng ngã. O
Này
các vị! Nếu tâm liễu tri rốt ráo biết có sở chứng, dù chứng biết
thanh tịnh Niết-bàn của Như Lai đều thuộc về tướng ngã.
Này các vị! Thế nào là tướng nhơn? Như những chúng
sanh tâm có sở chứng, cho kẻ năng chứng là ta, nay tiến thêm một bậc,
ngộ biết chứng chẳng phải là ta, ngộ này siêu việt tất cả chứng, nhưng
còn giữ tâm ngộ tức là tướng nhơn. O
Này
các vị! Những tâm biết có năng sở đều thuộc về ngã, tâm dù chỉ
còn chút năng ngộ để chứng lý cùng tột của Niết-bàn đều gọi là tướng
nhơn.
Này
các vị! Thế nào là tướng chúng sanh? Chỗ nào là những chúng sanh có
tâm biết năng chứng, năng ngộ đều chẳng thể biết.
Này các vị! Ví như có người nói rằng: “Ta là chúng
sanh,” thì biết kẻ nói chúng sanh kia chẳng phải ta cũng chẳng phải
ngươi. Sao nói chẳng phải ta? Vì “ta là chúng sanh” thì chẳng phải ta,
sao nói chẳng phải ngươi? Vì nói “ta là chúng sanh,” thì chẳng phải
ông cũng chẳng phải ta vậy. O
Này
các vị! Nếu những chúng sanh có tâm biết năng chứng, năng ngộ đều là
tướng ngã. Nay tiến thêm một bậc, liễu tri chỗ này là tướng ngã, tướng
nhơn chẳng thể đến, nhưng còn sở liễu tri, biết có năng chứng năng ngộ
để lìa, nên gọi là tướng chúng sanh.
Này các vị! Thế nào là tướng thọ mạng? Những chúng
sanh nay tiến thêm một bậc nữa, tâm quán chiếu sáng tỏ chiếu soi tâm liễu
tri cũng bất khả đắc, chỉ còn một giác thể trong sạch; giác thể này
tất cả nghiệp trí trong luân hồi đều chẳng thể tự thấy được,
cũng như con mắt chẳng thể tự thấy mắt, tất cả tịch diệt. Vì trụ
nơi tịch diệt thì mạng căn chưa dứt nên gọi là tướng thọ mạng. O
Này các vị! Nếu tâm chiếu soi thấy tất cả những
giác tri là cấu bẩn của trần lao. Có năng giác, sở giác là chẳng lìa
được trần lao. Ví như nước canh làm tan băng, nước canh là năng tan,
băng là sở tan; khi băng đã tan thì nước canh và băng đều thành nước,
năng tan sở tan đều diệt, nếu còn có kẻ biết băng tan thì có cái năng biết, cái biết đó là ngã. Nói
“còn tướng thọ mạng” thì nghĩa cũng như vậy. O
Này
các vị! chúng sanh đời mạt pháp chẳng rõ bốn tướng không thật, dù trải
qua nhiều kiếp siêng năng khổ hạnh tu hành, chỉ gọi là pháp hữu vi, rốt
cuộc cũng chẳng thể thành tựu tất cả thánh quả, cho nên gọi là “chánh
pháp trong đời mạt pháp.” Tại sao?
Vì lầm nhận tất cả tướng ngã cho là tướng Niết-bàn, cho có chứng
có ngộ mới gọi là thành tựu. Cũng như có người nhận giặc làm con
thì tài sản nhà họ chẳng thể thành tựu. Tại sao? Như có lời: luyến
ái ngã cũng luyến ái Niết-bàn, đè nén gốc luyến ái ngã trở thành tướng
Niết-bàn; có người chán ngã cũng chán sanh tử, chẳng biết gốc ái luyến
ấy mới thật là chơn sanh tử vậy. Nay có tâm nhàm chán sanh tử nên gọi
là chẳng giải thoát.
O
Tại
sao biết được pháp ấy chẳng giải thoát?
Này
các vị! Chúng sanh đời mạt pháp tu tập Bồ-đề, cho sự chứng của mình
là tự trong sạch, chứng được chút ít cho là đủ, chưa dứt sạch cội
gốc của tướng ngã nên chẳng giải thoát. Nếu có người tán thán pháp
mình thì liền sanh tâm hoan hỉ, muốn cứu độ họ; nếu phỉ báng pháp sở
đắc của mình thì liền sanh tâm sân hận. Vậy thì biết cái tâm chấp tướng
ngã rất kiên cố, tiềm ẩn trong tạng thức, gặp ngoại cảnh kích thích
thì phát khởi hiện hành nơi các căn, mãi chẳng gián đoạn.
Này các vị! Người tu hành vì chẳng dứt sạch tướng
ngã nên chẳng thể ngộ nhập bản giác trong sạch.
O
Này
các vị! Nếu biết tướng ngã vốn không thì chẳng có cái bản ngã để
cho họ tán thán và phỉ báng; nay thấy “có ta thuyết pháp” thì tướng
ngã chưa dứt, nhơn tướng, chúng sanh tướng, thọ mạng tướng đều cũng
như thế.
Này
các vị! Chúng sanh đời mạt pháp vì chưa dứt ngã tướng, cho sự thuyết
pháp là “do ta thuyết” nên pháp của họ thuyết là thuyết cái bệnh của
ngã tướng, chẳng phải thuyết cái pháp của Niết-bàn vậy, cho nên gọi
là kẻ đáng thương xót ! Dù siêng năng tinh tấn chỉ tăng thêm cái pháp của
bệnh nên chẳng thể ngộ nhập bản giác trong sạch.
O
Này
các vị! Chúng sanh đời mạt pháp vì chẳng thấu rõ bốn tướng kể trên,
chấp chỗ hành và kiến giải của Như Lai cho là kiến giải của mình, vì
chẳng phải do tự mình tu chứng nên rốt cuộc chẳng thể thành tựu. Hoặc
có chúng sanh chưa đắc nói đắc, chưa chứng nói chứng, thấy người hơn
ta mà sanh tâm ganh tỵ, ấy là chúng sanh đó chưa dứt ngã kiến nên chẳng
thể ngộ nhập bản giác trong sạch.
Này
các vị! Chúng sanh đời mạt pháp muốn tu thành đạo, chớ nên sanh tâm cầu
ngộ; người sanh tâm cầu ngộ thì muốn học rộng nghe nhiều để hiểu
thêm giáo lý, vậy chỉ thêm đa văn, tăng trưởng ngã kiến, chẳng phải
người chơn tu. O
Người
chân tu chỉ nên tinh tấn hàng phục phiền não, khởi tâm đại dũng mãnh;
Niết-bàn chưa đắc khiến cho đắc, phiền não chưa dứt khiến cho dứt,
những tâm tham, sân, si, mạn, siểm khúc, ganh tị đối cảnh chẳng sanh,
ân ái giữa mình và người tất cả đều tịch diệt, Phật nói người
ấy sẽ dần dần thành tựu Thánh quả. Nương theo nhân địa này tu hành
để cầu thiện tri thức thì chẳng đọa tà kiến, nếu có sở cầu khác
với nhân địa phát tâm kể trên, lại sanh lòng yêu ghét thì chẳng thể
ngộ nhập biển giác trong sạch. O
***
Khi
ấy Bồ-tát Phổ Giác thưa hỏi Đức Phật về cách loại bỏ những bệnh
chấp mắc để giúp chúng sanh thoát khỏi tà kiến. Đức Phật dạy rằng:
-Này
các vị! Chúng sanh đời mạt pháp người muốn tu hành nên phát đại tâm
cầu thiện tri thức, tức là phải cầu người có chánh tri kiến, chẳng
chấp cảnh giới Thanh Văn, Duyên Giác, tâm chẳng trụ tướng, dù hiện trần
lao, tâm thường trong sạch, thị hiện có lỗi mà tán thán hạnh thanh tịnh,
khiến chúng sanh thường giữ giới luật, cầu người như thế mới được
thành tựu vô thượng chánh đẳng chánh giác. Chúng sanh đời mạt pháp gặp
người như thế nên chẳng tiếc thân mạng mà phụng sự cúng dường. Thấy
những thiện tri thức trong bốn oai nghi thường hiện các hạnh trong sạch
ấy là thuận độ; hoặc gặp Bồ-tát nghịch độ, thị hiện đủ thứ tội
lỗi mà tâm chẳng kiêu mạn, dù cho Bồ-tát ấy có vợ con quyến thuộc,
giữ lấy tiền tài cũng chẳng sanh tâm khinh bỉ. Nếu Thiện nam tử đối
với các thầy bạn kể trên nên chẳng khởi ác niệm thì được đến chỗ
rốt ráo thành tựu chánh giác, nên bản tâm sáng tỏ chiếu khắp mười
phương cõi Phật
O
Này
các vị! Diệu pháp sở chứng của thiện tri thức ấy nên lìa bốn bệnh.
-
Một là bệnh “làm”: Nếu có người nói rằng nơi bản tâm ta làm đủ
thứ hạnh để cầu Viên Giác nhưng tánh của Viên Giác chẳng do làm mà cầu
được, nên đây là một loại bệnh. O
-
Hai là bệnh “mặc kệ”: Nếu có người nói rằng nay ta chẳng dứt sanh
tử, chẳng cầu Niết-bàn, đối với sanh tử Niết-bàn chẳng có một niệm
khởi hay diệt, mặc kệ tất cả, đều tùy pháp tánh. Mặc kệ như thế mà
muốn cầu Viên Giác, nhưng tánh của Viên Giác chẳng do mặc kệ mà có,
nên đây là loại bệnh thứ hai. O
Ba
là bệnh “dừng lại”: Nếu có người nói rằng nay tự tâm ta dừng hẳn
các niệm, cho tất cả tánh đều tịch nhiên bình đẳng, vậy muốn nhờ dừng
niệm để cầu Viên Giác, nhưng tánh Viên Giác ấy chẳng hợp với dừng,
nên đây là loại bệnh thứ ba.
O
Bốn
là bệnh “diệt”: Nếu có người nói rằng nay ta dứt hẳn tất cả phiền
não, thân tâm rốt ráo rỗng không chẳng có gì cả, huống là cảnh giới
hư vọng, căn trần tất cả diệt hẳn để cầu Viên Giác. Nhưng tánh
Viên Giác ấy chẳng phải tướng diệt, nên đây là loại bệnh thứ tư. O
Người
đã lìa bốn bệnh thì bản tri trong sạch, theo quán chiếu này gọi là
chánh quán, nếu theo quán chiếu khác gọi là tà quán.
Này
các vị! Chúng sanh đời mạt pháp muốn cầu Viên Giác nên phát tâm như thế
này: Tất cả chúng sanh nơi tất cả hư không, ta đều khiến cho ngộ nhập
Viên Giác rốt ráo, không có nắm bắt chấp thủ Viên Giác đó, dứt trừ
tất cả các tướng nhơn ngã v.v...Phát tâm như thế thì chẳng đọa tà kiến. O
***
Lúc
ấy, Bồ-tát Viên Giác thành kính cầu xin Đức Phật giảng dạy pháp tu
thiền quán để chúng sanh nương theo đó tu tập, giải thoát.
-
Này các vị! Nếu những chúng sanh tu thiền quán Xa-ma-tha, trước tiên dùng
sức cực tịnh, chẳng khởi một niệm nào. Tịnh đến chỗ cực liền hiện
Bản Giác, ấy là Sơ Tịnh. Từ nơi một thân cho đến một thế giới đều
cũng như thế.
Này
các vị! Nếu Bản Giác cùng khắp một thế giới thì trong thế giới đó
có một chúng sanh nào tâm khởi một niệm cũng đều biết cả, cho đến
trăm ngàn thế giới cũng đều như thế. Đây là chánh quán, đại chúng đã
nghe, còn tất cả cảnh giới chẳng phải sở nghe của đại chúng thì chẳng
nên chấp lấy để tu.
O
Này các vị! Nếu các chúng sanh tu thiền quán
Tam-ma-bát-đề, trước tiên nên tưởng nhớ mười phương Như Lai, tất cả
Bồ-tát ở mười phương thế giới, y theo mỗi mỗi pháp môn của Phật dạy,
tùy thứ lớp tu hành siêng năng khổ hạnh, độ các chúng sanh, ở nơi chánh
định phát đại nguyện, dùng như huyễn quán tự huân tập thành chủng tử
Phật. Đây là quán, đại chúng đã nghe, còn tất cả cảnh giới chẳng phải
sở nghe của đại chúng thì chẳng nên chấp lấy để tu. O
Này
các vị! Nếu các chúng sanh tu thiền quán Thiền-na, trước tiên quán theo
pháp đếm số, trong tâm liễu tri mỗi niệm sát-na trong sanh, trụ, dị, diệt.
Sự liễu tri ấy cùng khắp trong bốn oai nghi, số niệm nào cũng biết rõ
ràng. Như vậy, huệ quán dần dần tiến lên mà chẳng thấy số cực lớn
và cực nhỏ. Do đó, sự quán được siêu việt số lượng, rồi chánh biến
tri của Phật tánh cũng được hiện ra thì một giọt mưa ngoài hằng sa thế
giới cũng đều thấy rõ như vật trước mắt. Đây là chánh quán, đại
chúng đã nghe, còn tất cả cảnh giới chẳng phải sở nghe của đại chúng
thì chẳng nên chấp lấy để tu. O
Đây
gọi là phương tiện đầu tiên của ba thứ thiền quán kể trên. Nếu các
chúng sanh lợi căn siêng năng khổ hạnh tinh tấn, đồng thời tu đủ ba thứ
thiền quán thì gọi là Như Lai xuất hiện trên đời. Còn những chúng sanh
độn căn đời mạt pháp muốn cầu đạo mà chẳng được thành tựu, là
do nghiệp chướng đời trước, thì nên siêng năng sám- hối, thường mong
đoạn dứt những tâm yêu ghét, ganh tị, siểm khúc, kiêu mạn, chọn một
thứ trong ba thứ thiền quán trong sạch kể trên, tùy sức tu tập một thứ
thiền quán, pháp quán này tu không được thì tu pháp quán khác, tâm chẳng
buông lung, tùy theo thứ lớp để cầu chứng nhập.
O
***
Khi
ấy Bồ-tát Hiền Thiện Thủ ở trong đại chúng từ chỗ ngồi đứng dậy,
đi nhiễu quanh Phật ba vòng, đảnh lễ chân Phật, chắp tay quỳ gối bạch
Phật rằng:
-
Đức Thế Tôn đại bi, đã vì chúng con và chúng sanh đời mạt pháp, chỉ
bày các pháp môn không thể nghĩ bàn như thế.
Bạch
Thế Tôn ! Kinh này tên gì? Phải thọ trì như thế nào ? Chúng sanh tu tập
theo Kinh này sẽ được công đức gì? Chúng con phải hộ vệ người trì
Kinh như thế nào? Làm thế nào để phổ biến giáo pháp này đến tất cả
chúng sanh trong đời? O
Ngài
Hiền Thiện Thủ Bồ-tát nói xong, năm vóc gieo sát đất, đảnh lễ thưa
thỉnh ba lần như vậy.
Đức
Phật bảo Bồ-tát Hiền Thiện Thủ và toàn thể chúng hội rằng:
-
Lành thay, lành thay ! Ông khéo vì các Bồ-tát và chúng sanh đời mạt pháp
hỏi Như Lai về vấn đề Kinh giáo, công đức, tên gọi như thế. Nay ông
hãy lắng nghe, ta sẽ tuyên nói.
-
Này các vị! Kinh này là do trăm ngàn muôn ức hằng sa các Đức Phật sở
thuyết, được ba đời Như Lai hộ trì, là chỗ quy y của mười phương Bồ-tát,
là con mắt trong sạch của mười hai thể loại Kinh. Kinh này gọi là Kinh
Đại Phương Quảng Viên Giác Tổng Trì, cũng gọi là Khế Kinh Liễu
Nghĩa, cũng gọi là Tam-muội Bí Mật Vương, cũng gọi là Cảnh
Giới Quyết Định của Như Lai, cũng gọi là Tự Tánh Sai Biệt trong
Như Lai Tạng. Đại chúng hãy nên thọ trì. O
Này các vị! Kinh này hiển bày cảnh giới của Như Lai,
chỉ có chư Phật Như Lai mới có thể giảng thuyết đến chỗ tột cùng.
Nếu các Bồ-tát và chúng sanh đời mạt pháp theo đó tu hành, tùy thứ lớp
tiến lên, sẽ đến địa vị Phật. O
Này
các vị! Kinh này gọi là Đại thừa đốn giáo, chúng sanh lợi căn do đó
đốn ngộ, lại cũng bao gồm pháp tiệm tu cho tất cả chúng sanh. Ví như
biển lớn chẳng bỏ sót dòng nước nhỏ, cho đến ruồi muỗi và A-tu-la uống
nước này đều được no đủ cả.
O
Này các vị! Nếu có người nghe tên Kinh này lòng tin vững
chắc, nên biết người ấy đã gieo trồng thiện căn phước huệ nơi hằng
sa tất cả các Đức Phật, nên được nghe kinh giáo này mà tâm chẳng nghi hoặc, chứ chẳng phải
gieo trồng thiện căn nơi một Đức Phật, hai Đức Phật mà được như thế. O
Này
các vị! Các ông nên hộ trì người tu hành đời mạt pháp, chẳng cho ác
ma và ngoại đạo nhiễu loạn thân tâm họ, khiến cho lui sụt.
Lúc
bấy giờ, chúng hội sau khi đi quanh và đảnh lễ Đức Phật, ai nấy đều
phát nguyện thọ trì và ủng hộ người thọ trì Kinh này. Các vị thần
Kim Cang như Kim Cang Hỏa Thủ, Kim Cang Tồi Toái, Kim Cang Ni-lam-bà và tám vạn
Kim Cang cùng quyến thuộc phát nguyện hộ trì người trì Kinh, như giữ tròng
con mắt mình. Các Thiên Vương như Thiên Vương Đại Phạm, Thiên Vương Hộ
Quốc thì phát nguyện hộ trì và giúp cho hành giả yên ổn thân tâm, thẳng
tiến tu tập. Các vị quỷ vương như Đại Lực, Cưu-bàn-trà và cùng mười
vạn quyến thuộc phát nguyện hộ trì người trì kinh.
Khi
Phật nói kinh này xong, tất cả Bồ-tát, tám bộ trời rồng quỷ thần
cùng quyến thuộc, và các Thiên Vương, Phạm Vương, v.v... và toàn thể đại
chúng đều rất hoan hỷ và thực hành theo. O
Nam-mô
Bổn Sư Thích-ca Mâu-ni Phật. (3 lần, xá 3 xá) OOO