- Kinh Tương Ưng Bộ
- HT. Thích Minh Châu dịch
- Phần 34
- Chương XIII : Tương Ưng Thiền
I. Thiền Định Thiền Chứng (Tạp
31, Đại 2,222c) (S,iii,263)
1-2) Nhân duyên ở Sàvatthi...
3) -- Này các Tỷ-kheo, có bốn hạng
người tu Thiền này. Thế nào là bốn?
4) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có vị
tu Thiền, thiện xảo về Thiền định trong Thiền định, nhưng không thiện
xảo về Thiền chứng trong Thiền định.
5) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có vị
tu Thiền, thiện xảo về Thiền chứng trong Thiền định, nhưng không thiện
xảo về Thiền định trong Thiền định.
6) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có vị
tu Thiền, không thiện xảo về Thiền định trong Thiền định, cũng không
thiện xảo về Thiền chứng trong Thiền định.
7) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có vị
tu Thiền, thiện xảo về Thiền định trong Thiền định, cũng thiện xảo
về Thiền chứng trong Thiền định.
8) Tại đây, này các Tỷ-kheo, có vị
tu Thiền, thiện xảo về Thiền định trong Thiền định, và cũng thiện xảo
về Thiền chứng trong Thiền định. Trong bốn vị tu Thiền ấy, vị này
là vị tối tôn, tối thắng, là vị thượng thủ, tối thượng, tối diệu.
9) Ví như, này các Tỷ-kheo, từ bò
cái, được sữa; từ sữa được lạc; từ lạc được sanh tô; từ sanh
tô được thục tô; từ thục tô được đề hồ. Đề hồ này được gọi
là tối tôn. Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, vị tu Thiền thiện xảo về Thiền
định trong Thiền định và cũng thiện xảo về Thiền chứng trong Thiền
định. Trong bốn vị tu Thiền ấy, vị này là vị tối tôn, tối thắng,
là vị thượng thủ, tối thượng, tối diệu.
II. Chỉ Trú (S.iii,264)
1-3) Nhân duyên ở Sàvatthi...
-- Ở đây, này các Tỷ-kheo, có bốn
vị tu Thiền này. Thế nào là bốn?
4) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có vị
tu Thiền, thiện xảo về Thiền định trong Thiền định, nhưng không thiện
xảo về chỉ trú trong Thiền định.
5) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có vị
tu Thiền, thiện xảo về chỉ trú trong Thiền định, nhưng không thiện xảo
về Thiền định trong Thiền định.
6) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có vị
tu Thiền, không thiện xảo về Thiền định trong Thiền định, cũng không
thiện xảo về chỉ trú trong Thiền định.
7) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có vị
tu Thiền, thiện xảo về Thiền định trong Thiền định, và cũng thiện xảo
về chỉ trú trong Thiền định.
8) Tại đây, này các Tỷ-kheo, vị
tu Thiền, thiện xảo về Thiền định trong Thiền định, cũng thiện xảo
về chỉ trú trong Thiền định. Trong bốn vị tu Thiền ấy, vị này là vị
tối tôn, tối thắng, là vị thượng thủ, tối thượng, tối diệu.
9) Ví như, này các Tỷ-kheo, từ bò
cái nên có sữa; từ sữa có lạc; từ lạc có sanh tô; từ sanh tô có thục
tô; từ thục tô có đề hồ. Đề hồ được gọi là tối tôn.
10) Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, vị
tu Thiền thiện xảo về Thiền định trong Thiền định, cũng thiện xảo về
chỉ trú trong Thiền định. Trong bốn vị tu Thiền ấy, vị này là vị tối
tôn, tối thắng, là vị thượng thủ, tối thượng, tối diệu.
III. Xuất Khởi (Vutthàna)
(Như kinh trên, chỉ đổi thiện xảo
về xuất khởi cho thiện xảo về chỉ trú ).
IV. Thuần Thục (Kallavà)
(Như kinh trên, chỉ đổi thiện xảo
về thuần thục cho thiện xảo về xuất khởi ).
V. Sở Duyên (Arammana)
(Như kinh trên, chỉ đổi thiện xảo
về sở duyên ).
VI. Hành Cảnh(Gocara)
(Như kinh trên, chỉ đổi thiện xảo
về hành cảnh ).
VII. Sở Nguyện (Abhiniiara)
(Như kinh trên, chỉ đổi thiện xảo
về sở nguyện ).
VIII. Thận Trọng (Sakkaccakàrii)
(Như kinh trên, chỉ đổi thiện xảo
về thận trọng ).
IX. Kiên Trì (Sàtacca)
(Như kinh trên, chỉ đổi thiện xảo
về kiên trì ).
X. Thích Ứng (Sappàyam)
(Như kinh trên, chỉ đổi thiện xảo
về thích ứng ).
XI. Chỉ Trú Trong Thiền Chứng (S.iii,269)
1-2) Nhân duyên ở Sàvatthi...
3) -- Có bốn hạng tu Thiền này,
này các Tỷ-kheo. Thế nào là bốn?
4) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, thiện xảo về Thiền chứng trong Thiền định, nhưng không thiện
xảo về chỉ trú trong Thiền định.
5) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, thiện xảo về chỉ trú trong Thiền định, nhưng không thiện xảo
về Thiền chứng trong Thiền định.
6) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, không thiện xảo về Thiền chứng trong Thiền định, cũng không
thiện xảo về chỉ trú trong Thiền định.
7) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, thiện xảo về Thiền chứng trong Thiền định, và cũng thiện xảo
về chỉ trú trong Thiền định.
8) Tại đây, này các Tỷ-kheo, người
tu Thiền thiện xảo về Thiền chứng trong Thiền định và cũng thiện xảo
về chỉ trú trong Thiền định. Trong bốn vị tu Thiền ấy, vị tu Thiền này
là tối tôn, tối thắng, là bậc thượng thủ, tối thượng, tối diệu.
XII. Xuất Khởi Từ Thiền Chứng
((Như kinh trên, chỉ thế thiện xảo
về xuất khởi thay cho thiện xảo về chỉ trú.
XIII. Thuần Thục Trong Thiền Chứng
(Như kinh trên, chỉ thế vào thiện
xảo về thuần thục ).
XIV. Sở Duyên Trong Thiền Chứng
(Như kinh trên, chỉ thế vào thiện
xảo về sở duyên ).
XV. Hành Cảnh Trong Thiền Chứng
(Như kinh trên, chỉ thế vào thiện
xảo về hành cảnh ).
XVI. Sở Nguyện Trong Thiền Chứng
(Như kinh trên, chỉ thế vào thiện
xảo về sở nguyện ).
XVII. Thận Trọng Trong Thiền Chứng
(Như kinh trên, chỉ thế vào thiện
xảo về thận trọng ).
XVIII. Kiên Trì Trong Thiền Chứng
(Như kinh trên, chỉ thế vào thiện
xảo về kiên trì).
XIX. Thich1 Ứng Trong Thiền Chứng
(Như kinh trên, chỉ thế vào thiện
xảo về thích ứng ).
XX. Chỉ Trú - Xuất Khởi ( S.iii,272)
1-3) Nhân duyên ở Sàvatthi...
-- Có bốn hạng tu Thiền này, này
các Tỷ-kheo. Thế nào là bốn?
4) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, thiện xảo về chỉ trú trong Thiền định, nhưng không thiện xảo
về xuất khởi trong Thiền định.
5) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, thiện xảo về xuất khởi trong Thiền định, nhưng không thiện
xảo về chỉ trú trong Thiền định.
6) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, không thiện xảo về chỉ trú trong Thiền định, cũng không thiện
xảo về xuất khởi trong Thiền định.
7) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, thiện xảo về chỉ trú trong Thiền định, và cũng thiện xảo về
xuất khởi trong Thiền định.
8-9) Tại đây, này các Tỷ-kheo, vị
tu Thiền thiện xảo về chỉ trú trong Thiền định và cũng thiện xảo về
xuất khởi trong Thiền định. Trong bốn vị tu Thiền ấy, vị tu Thiền này
là tối tôn, tối thắng, là bậc thượng thủ, bậc tối thượng, tối diệu.
XXI - XXVII. Thuần Thục Cho Đến Thích
Ứng
(Như kinh trên, chỉ thế vào thuần
thục, sở duyên, hành cảnh, sở nguyện, thận trọng, kiên trì, thích ứng
trong chỉ trú ).
XXVIII. Xuất Khởi - Thuần Thục (S.iii,272)
1-3) Nhân duyên ở Sàvatthi...
-- Có bốn hạng người tu Thiền này,
này các Tỷ-kheo. Thế nào là bốn?
4) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, thiện xảo về xuất khởi trong Thiền định, nhưng không thiện
xảo về thuần thục trong Thiền định.
5) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, thiện xảo về thuần thục trong Thiền định, nhưng không thiện
xảo về xuất khởi trong Thiền định.
6) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, không thiện xảo về xuất khởi trong Thiền định, cũng không
thiện xảo về thuần thục trong Thiền định.
7) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền thiện xảo về xuất khởi trong Thiền định, và cũng thiện xảo
về thuần thục trong Thiền định.
8-9) Tại đây, vị tu Thiền thiện
xảo về xuất khởi trong Thiền định và cũng thiện xảo về thuần thục
trong Thiền định. Trong bốn vị tu Thiền ấy, vị này là tối tôn, tối
thắng, là bậc thượng thủ, tối thượng và tối diệu.
XXIX - XXXIV. Sở Duyên - Thích Ứng
(Như kinh trên, chỉ thế vào sở
duyên cho đến thích ứng ).
XXXV. Thuần Thục - Sở Duyên
1-4) Nhân duyên ở Sàvatthi...
-- Có bốn hạng người tu Thiền này,
này các Tỷ-kheo. Thế nào là bốn?
Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, thiện xảo về thuần thục trong Thiền định, nhưng không thiện
xảo về sở duyên trong Thiền định.
5) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, thiện xảo về sở duyên trong Thiền định, nhưng không thiện xảo
về thuần thục trong Thiền định.
6) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, không thiện xảo về thuần thục trong Thiền định, cũng không
thiện xảo về sở duyên trong Thiền định.
7) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, thiện xảo về thuần thục trong Thiền định, và cũng thiện xảo
về sở duyên trong Thiền định.
8) Ở đây, này các Tỷ-kheo, vị tu
Thiền thiện xảo về thuần thục trong Thiền định và cũng thiện xảo về
sở duyên trong Thiền định. Trong bốn vị tu Thiền ấy, vị tu Thiền này
là tối tôn, tối thắng, là bậc thượng thủ, là vị tối thượng, tối
diệu.
XXXVI - XL. Thuần Thục (S.iii,275)
(Vị ấy thiện xảo về thuần thục
trong Thiền định, nhưng (a) không thiện xảo về hành cảnh... (b) không thiện
xảo về sở nguyện, (c) không thiện xảo về thận trọng, (d) không thiện
xảo về kiên trì, (e) không thiện xảo về thích ứng).
XLI. Sở Duyên - Hành Cảnh
1-7) Nhân duyên ở Sàvatthi...
... thiện xảo về sở duyên trong
Thiền định, nhưng không thiện xảo về hành cảnh trong Thiền định.
... thiện xảo về hành cảnh trong
Thiền định, nhưng không thiện xảo về sở duyên trong Thiền định.
... không thiện xảo về sở duyên
trong Thiền định, cũng không thiện xảo về hành cảnh trong Thiền định.
... thiện xảo về sở duyên trong
Thiền định, cũng thiện xảo về hành cảnh trong Thiền định.
XL.II-XL.V. Sở Duyên
... vị ấy thiện xảo về sở
duyên trong Thiền định, nhưng (a) không thiện xảo về sở nguyện, (b)
không thiện xảo về thận trọng, (c) không thiện xảo về kiên trì, (d)
không thiện xảo về thích ứng.
XL.VI. Hành Cảnh - Sở Nguyện
... thiện xảo về hành cảnh trong
Thiền định, nhưng không thiện xảo về sở nguyện trong Thiền định.. ..
thiện xảo về sở nguyện trong Thiền định, nhưng không thiện xảo về
hành cảnh trong Thiền định.. .. không thiện xảo về hành cảnh trong Thiền
định, và cũng không thiện xảo về sở nguyện trong Thiền định.
... thiện xảo về hành cảnh trong
Thiền định và cũng thiện xảo về sở nguyện trong Thiền định.
XLVII-XLIX. Hành Cảnh
... thiện xảo về hành cảnh trong
Thiền định, nhưng (a) không thiện xảo về thận trọng trong Thiền định,
(b) không thiện xảo về kiên trì trong Thiền định, (c) không thiện xảo về
thích ứng trong Thiền định.
L. Sỏ Nguyện - Thận Trọng
1-7) Nhân duyên ở Sàvatthi...
... thiện xảo về sở nguyện trong
Thiền định, nhưng không thiện xảo về thận trọng trong Thiền định.
... thiện xảo về thận trọng
trong Thiền định, nhưng không thiện xảo về sở nguyện trong Thiền định.
... không thiện xảo về sở nguyện
trong Thiền định, và cũng không thiện xảo về thận trọng trong Thiền định.
... thiện xảo về sở nguyện trong
Thiền định và cũng thiện xảo về thận trong trong Thiền định.
LI-LII. Sở Nguyện Và Kiên Trì
... thiện xảo về sở nguyện trong
Thiền định, nhưng (a) không thiện xảo về kiên trì, và (b) không thiện xảo
về thích ứng.
LIII. Thận Trọng Và Kiên Trì
... thiện xảo về thận trọng
trong Thiền định, nhưng không thiện xảo về kiên trì trong Thiền định..
.. thiện xảo về kiên trì trong Thiền định, nhưng không thiện xảo về
thận trọng trong Thiền định.
... không thiện xảo về thận trọng
trong Thiền định, và cũng thiện xảo về kiên trì trong Thiền định.
... thiện xảo về thận trọng
trong Thiền định và cũng thiện xảo về kiên trì trong Thiền định.
LIV. Thận Trọng Và Thích Ứng (S.iii,277)
1-3) Nhân duyên ở Sàvatthi...
-- Này các Tỷ-kheo, có bốn hạng
người tu Thiền này. Thế nào là bốn?
4) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, thiện xảo về kiên trì trong Thiền định, nhưng không thiện xảo
về thích ứng trong Thiền định.
5) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, thiện xảo về thích ứng trong Thiền định, nhưng không thiện xảo
về kiên trì trong Thiền định.
6) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, không thiện xảo về kiên trì trong Thiền định và cũng không
thiện xảo về thích ứng trong Thiền định.
7) Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
tu Thiền, thiện xảo về kiên trì trong Thiền định, và cũng thiện xảo về
thích ứng trong Thiền định.
8) Tại đây, này các Tỷ-kheo, người
tu Thiền thiện xảo về kiên trì trong Thiền định và cũng thiện xảo về
thích ứng trong Thiền định. Trong bốn vị tu Thiền ấy, người tu Thiền
này là tối tôn, tối thắng, là bậc thượng thủ, là tối thượng và tối
diệu.
9) Ví như, này các Tỷ-kheo, từ bò
cái, có được sữa; từ sữa có lạc; từ lạc có sanh tô; từ sanh tô có
thục tô; từ thục tô có đề hồ. Và đề hồ được xem là tối tôn.
Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, vị tu
Thiền này đối với bốn vị tu Thiền ấy, vị này là tối tôn, tối thắng,
là bậc thượng thủ, là tối thượng, và tối diệu.
10) Thế Tôn thuyết như vậy. Các Tỷ-kheo
ấy hoan hỷ, tín thọ lời Thế Tôn dạy.
(Như vậy có 55 câu trả lời vắn
tắt cần phải giải thích cho rộng)