- Kinh Hiền Ngu
- Thích Trung Quán dịch
- Phẩm thứ mười hai
- SÀN ĐỀ BÀ LA
CHÍNH tôi được nghe: Một thời
đức Phật ở nước La Duyệt Kỳ, tại rừng Trúc khi Ngài mới thành Phật
bắt đầu độ nhóm ông Kiều Trần Như cả thảy năm người, sau độ cho
anh em ông Uất Tỳ La Ca Diếp, ngàn người, độ người đã nhiều được
thoát khổ cũng lắm.
Bấy giờ nhân dân nước La Duyệt
Kỳ vui mừng được bậc đại Thánh Nhân xuất thế, ai ai cũng ca tụng
khen ngợi đức Thế Tôn: Một đấng cứu thế, biết bao chúng sinh được
hàm ân thoát khổ, hơn nữa Ngài còn hóa phục được những tà đạo trở
lại theo Ngài, thực là một việc lại còn khó hơn. Họ lại khen nhóm ông
Kiều Trần Như và anh em ông Uất Tỳ La Ca Diếp với các vị đại đức Tỷ
Khưu khác, đối với đức Thế Tôn chẳng hay đời trước có duyên gì? Trống
pháp mới đánh đã được nghe trước, nước cam lồ được uống trước.
Các Tỳ Khưu thấy họ ca tụng như
vậy liền đem chuyện ấy lên thưa với Phật.
Phật nói: - Đó không chi lạ đâu!
Ta với các ông ấy đã có lời thệ nguyện từ đời quá khứ: Nếu Ta
được thành Phật, Ta sẽ độ cho các ông ấy trước.
Các Thầy thưa rằng: - Kính lạy
Ngài! Thuở xưa Ngài thệ nguyện thế nào, cúi xin nói cho chúng con được
rõ.
Phật dạy: - Muốn biết sự tích
Ta với các ông ấy đời quá khứ, hãy để ý nghe cho kỹ Ta sẽ nói cho
hay: Đời quá khứ cách đây đã lâu lắm có đến vô lượng vô biên A tăng
kỳ kiếp không thể dùng tâm suy nghĩ và lời nói mà tính được. Cũng Châu
Diêm Phù này, có một nước lớn gọi là Ba La Nại, ông vua nước ấy tên
là Ca Lợi cũng thời đó có một vị đại tiên tên là Sàn Đề Bà La và
cả thảy năm trăm đệ tử ở trên một quả núi tu theo phép nhẫn nhục.
Một hôm nhà vua nước ấy cùng với
phu nhân, thể nữ, quần thần vào núi để du ngoạn: Săn bắn các thú vật,
bày các cuộc vui, uống rượu, ăn thịt, các thể nữ múa hát, làm cho nhà
vua vui tai, thích mắt, thỏa thích với dục lạc, rồi tiệc rượu, nhà vua
nằm nghỉ nhọc dưới gốc cây, thừa cơ ấy các cô rủ nhau đi xem hoa
trong rừng, tới một hang núi, thấy ông Sàn Đề Bà La đương ngồi yên tĩnh
có vẻ trầm tư suy xét, các cô này thấy ông đạo mạo với nét mặt
siêu phàm, ngoài cuộc trần tục, nên các cô sinh lòng kính trọng! Hái các
thứ hoa tung lên cúng dàng rồi ngồi xúm lại xung quanh để nghe thuyết pháp.
Khi hết hơi men nhà vua thức dậy,
nhìn xung quanh không thấy một người con gái nào hầu cạnh, ông nổi giận
quá đứng phắt dậy, cùng với bốn ông quan đại thần đi tìm, một lát
tới chỗ ông Tiên, thấy bọn các cô đang ngồi vây quanh trước sau, nhà
vua cất tiếng la lớn, các cô này sợ hãi chạy dạt ra, nhà vua tới trước
chỗ ông Tiên hỏi rằng:
- Nhà ngươi đã đắc định Tư Không
chưa?
- Thưa chưa được.
- Nhà ngươi đã được Tứ Vô lượng
Tâm chưa?
- Thưa chưa được.
Nhà vua lớn tiếng nạt rằng:
- Từng ấy công đức đều nói chưa
được, như vậy, nhà ngươi có hơn gì kẻ phàm phu, thế mà dám ngồi
chung với những đứa con gái này ở nơi vắng vẻ tin sao được?
Ông Tiên lặng yên không đáp lời
nào hết, nhà vua lại hỏi:
- Ở đây người là người thế nào?
Tu đạo gì?
- Thưa! Tôi tu theo hạnh nhẫn nhục!
Nhà vua có vẻ tức giận rút kiếm
ở sau lưng ra nói:
- Nhà ngươi tu nhẫn nhục ư! Nhẫn
nhục để ta thử xem ngươi có nhẫn nhục đựợc không?
Nói xong chém phắt hai cánh tay ông
Tiên rơi xuống đất, rồi hỏi tiếp:
- Đã nhẩn nhục được chưa?
Tiên đáp: - Nhẫn nhục được!
Ông laị chém phát hai nhát vào hai
vế đùi nhả ra, rồi hỏi tiếp:
- Đã nhẫn nhục được chưa?
- Nhẫn nhục được!
Nhà vua lại xẻo hai tai và mũi trông
rất ghê sợ. Tất cả quan quân thể nữ, nhìn thấy nhà vua quá ư ác nghiệp
với ông Tiên ai cũng sám đen mặt lại, nhưng không dám can ngăn, vì sợ cơn
ghen của ông đương bộc phát, song họ nhìn thấy ông Tiên nét mặt bình tĩnh
không chút biến đổi.
Nhà vua đứng ngước mắt nhìn xem
ông Tiên này có phản kháng với mình gì không? Nhưng không.
Ngay giờ phút ấy quả đất tự
nhiên rung động sáu lần, năm trăm vị tiên đệ tử theo Ngài tu học bay
vót lên hư không ngó xuống hỏi rằng:
- Lạy thầy! Thầy bị đau khổ
như vậy có khỏi mất tâm nhẫn không?
Đáp: - Tâm ta vẫn bình tĩnh và cũng
là tăng thượng duyên cho tâm nhẫn của ta lại càng thêm vững chắc!
Tới đây ông vua đã từ từ hạ cơn
ghen, nhìn thấy ông Tiên vẫn thản nhiên, sự nhẫn đã thế, lại còn sự
đau cũng không thấy hoài tâm, dịu giọng hỏi:
- Nhà ngươi tự nói tu phép nhẫn
nhục lấy gì làm bằng cớ, cho có sự thậ?
Đáp: - Ta không nói nhà vua cũng thấy
được sự thật của ta, một là ta không khuất phục dưới thế lực áp
bức bất minh thiếu nhận xét, hai là ta không quan tâm đến lưỡi kiếm của
nhà vua chém ta, và ta cũng không có ác niệm gì đối với sự hung tàn của
nhà vua, muốn biết rõ sự thật ta sẽ nguyện rằng: Nếu quả ta có thực
hành đạo nhẫn nhục, huyết sẽ biến ra sữa, thân sẽ bình phục như
cũ.
Đại Tiên nói xong, huyết tự
nhiên biến ra sữa, thân thể lại hoàn toàn như xưa.
Nhà vua thấy sự nhẫn nhục của
đại tiên hiển nhiên quá! Cảm động quá rùng mình, sởn gáy, sợ toát mồ
hôi! Là mình đã quá ư 讦#243;ng giận với tâm
mê chấp tham dục nếu ta không xin lỗi sẽ bị chiêu họa.
Nhà vua vội vất kiếm xuống đất,
quỳ trước mặt đại tiên thưa rằng:
- Thưa đại Tiên, chúng tôi hiểu lầm,
vì quá si mê nên hôm nay đối với Ngài một cách quá đáng, vô nhân đạo,
cúi xin Ngài tha thứ nhận lòng thành sám hối của tôi.
Đại Tiên đáp: Hôm nay nhà vua cũng
vì nữ sắc, quá giận dùng kiếm chém ta tâm nhẫn của ta như đại địa,
ta thề rằng sau khi ta được thành Phật ta sẽ dùng tuệ đao, chém ba cái
độc, tham, sân, si cho nhà vua trước.
Nhà vua thấy Đại Tiên đã hoan hỷ
tha thứ, và nhận lời tạ lỗi của mình, vái chào ra về.
Lúc ấy trong núi có các bộ Long, Vương,
bộ quỷ thần thấy vua Ca Lợi vô cớ làm huỷ nhục vị Đại Tiên, tức
giận nổi cơn lôi đình làm cho mây khói u ám rợp trời, sấm sét vang dội,
ý muốn hại vua và đánh chết họ hàng nhà vua cho bằng hết.
Đại Tiên thấy thế ngửa mặt
lên trời nói rằng:
- Các ông nên buông lòng bao toả khắp
muôn loài, nếu có thiện chí với tôi, bênh tôi, thì xin đừng làm hại
nhà vua!
Từ đó vua Ca Lợi, tự hạ mình xuống
như người đệ tử tôn kính Đại Tiên như thầy, luôn luôn đến thăm viếng
cúng dàng, cũng có lúc mời về vương cung giảng dạy.
Thời ấy cũng có một bọn Phạm
Chí chừng ngàn người tu theo tà đạo, thấy vua Ca Lợi kính trọng biệt
đãi vị Đại Tiên, sinh lòng ghen ghét thuê người lấy phân trát lên toà
ngồi của Đại Tiên, lúc vắng mặt, đã nhiều lần nhưng không biết rõ
kẻ nào có tâm nham hiểm xấu xa, một thái độ đê hèn; sau cùng do sự
điều tra chắc chắn của nhà vua, bắt được những kẻ gian ác đem ra tra
hỏi, chúng tự xưng là bọn Phạm Chí mướn. Lập tức vua Ca Lợi hạ lệnh
bắt hết nhóm Phạm Chí lại cung môn.
Đại Tiên vốn lòng từ bi và
đương thực hành đạo nhẫn nhục, nên xin vua tha tội cho họ. Trước nhà
vua và đại chúng, Đại Tiên phát thệ rằng :
- Tôi vì chúng sinh tu hạnh nhẫn nhục
tích góp công phu không lười mỏi, để cầu thành Phật, sau khi được thành
tựu, tôi sẽ lấy nước pháp trí tuệ tẩy trừ cho hết trần cấu uế dục
lũ các người này được trong sạch trước.
Tớ⩠đây Phật nhắc lại cho tôi
hay rằng:
- A Nan! Ông Sàn Đề Bà La thuở đó
chính là tiền thân của ta, vua Ca Lợi nay là ông Kiều Trần Như, bốn quan
đại thần thuở đó nay là bốn vị Tỷ Khưu cùng nhóm với ông năm người,
còn ngoài đạo Phàm Chí lúc đó nay là ông Uất Tỳ La Ca Diếp và ngàn vị
Tỷ khưu này.
Thuở đó ta thề nguyện độ cho các
ông ấy trước, nay ta thành Phật nên các ông ấy được độ trước. Như
vậy biết lời thề nguyện không sai.
Khi đại chúng nghe Phật nói xong,
ai nấy đều vui mừng, tán thán hạnh nhẫn nhục của Ngài thực là hy hữu,
rồi cùng nhau lễ tạ lui ra.