- Kinh Hiền Ngu
- Thích Trung Quán dịch
- Phẩm thứ bốn mươi mốt
- ƯU BÀ TƯ
CHÍNH tôi được nghe: Một
thời ở nước Xá Vệ, tại vườn Cấp Cô Độc, cây của Kỳ Đà.
Thuở đó nước La Duyệt Kỳ có
hai anh em người lái buôn, cùng ở một nơi. Người anh hỏi con gái ông Trưởng
Giả, nhưng cô ấy hãy còn ít tuổi, nên chưa cho xin cưới.
Vì sự sinh kế cho đời, nên người
anh ra nước ngoài buôn bán, không biết vì lý do gì mà lâu năm không về.
Cô con ông Trưởng Giả đã lớn, chờ đợi sợ muộn xuân, tục thường nói:
"Trai trẻ mãi, gái có thời".
Nên ông Trưởng giả gọi cậu em
đến bảo rằng:
- Anh của chú đi xa, chắc chết rồi
nên không thấy về, vậy tôi gả con gái tôi cho chú, ý chú nghĩ sao?
- Dạ, thưa Trưởng giả! Không được!
Anh tôi hãy còn sống và tôi không bao giờ làm những chuyện kỳ quặc như
vậy!
Từ đó trở đi, ông Trưởng giả
luôn luôn thúc đẩy phải lấy con gái ông, nhưng anh vẫn kiên nhẫn không
nghe.
Ông bất đắc dĩ phải mạo ra một
lá thư, cho người lái buôn khác mang lại, ý nói rằng:
- Anh của chú đã chết lâu rồi.
Khi bắt được thơ, mở xem biết rằng
anh mình đã chết, đương buồn phiền thương anh! Thì ông Trưởng giả đến
hỏi:
- Hôm nay tại sao chú buồn thế?
- Thưa Trưởng giả, tôi vừa nhận
được tin anh tôi đã chết từ lâu!
- Thôi chú ạ! Sự sinh tử chết sống
của con người là thường! Việc chết thì lo việc chết, còn việc sống
phải lo việc sống! Giờ đây tôi hỏi thực chú: con gái tôi có định kết
duyên với nó thì xin trả lời, bằng không tôi sẽ định liệu cho nó?
Cũng do ông ép uổng quá, nên anh phải
nhận lời.
Từ đó trai gái hai người kết duyên
với nhau, chẳng bao lâu cô vợ đã có mang.
Người em yên trí rằng: Anh mình chết,
mình chẳng lấy vợ của anh, thì kẻ khác cũng lấy, đương cuộc nồng
nhiệt yêu nhau của đôi vợ chồng trẻ! Bỗng nhiên được tin anh ở nước
ngoài trở về, người em sợ quá! Chạy trốn sang nước Xá Vệ.
Sau khi chạy trốn thì các bạn
thân của người anh lại khám nghiệm té ra cô đã đánh đọa thai từ lâu.
Người em tìm đến chốn Phật ngự,
thấy Phật anh ta tủi thẹn, cúi đầu lễ dưới chân, bạch Phật rằng:
- Kính lạy đức Thế Tôn! Con tới
đây một lòng thành kính, cầu xuất gia tu học, cúi xin Ngài từ bi tế độ!
Phật hoan hỷ cho nhập làm Sa Môn
và cải tên là Ưu Bà Tư, Chăm chỉ tu hành, chẳng bao lâu đã đắc quả A
La Hán, đủ thần thông đạo lực.
Người anh khi về tới nhà, biết
em đã lấy vợ của mình, nổi giận hầm hầm đi tìm để giết, tìm mãi
không thấy. Có người họ mách em anh sang nước Xá Vệ, và đã theo Phật
làm Sa Môn.
Anh ấy bỏ ra năm trăm lượng vàng,
thuê người giết, và cùng đi sang nước Xá Vệ, tới nơi thấy Ưu Bà Tư
đương tọa thiền, người đó tự phát sinh tâm từ bi nghĩ như vầy:
- Ta nỡ nào giết ông Tỷ Khưu kia,
ông có thù oán gì với ta, nhưng nếu ta không giết thì sao lấy được số
vàng này?
Trương cung bắn soành một tiếng,
cái tên ấy trúng phải người anh, kêu la dữ dội oán hận mà chết, linh
hồn đọa sinh làm con rắn độc, ở hố cổng nơi ấy, chờ thời cơ để
cắn chết báo thù; một hôm bò qua ngưỡng cửa bị cánh cổng khép lại
chết mất, tuy chết nhưng lòng uất hận chưa nguôi, nên lại nguyện sinh
làm con trùng độc ở ngay phòng Ưu Bà Tư. Chờ khi Ưu Bà Tư tọa thiền nhảy
xuống giữa đỉnh đầu đốt chết.
Trong chúng Đại Khưu, thấy ông Ưu
Bà Tư chết một cách tự nhiên, không hiểu tại sao? Ngài Xá Lợi Phât biết
nguyên uỷ như vậy, bạch với Phật rằng:
- Kính lạy đức Thế Tôn! Ưu Bà Tư
Tỷ Khưu hiện đã đắc La Hán quả; còn bị trùng đốt chết, cúi xin chỉ
giáo cho chúng con được biết nguyên do?
Phật nói: - Xá Lợi Phất ông nên
biết: Đây cũng một nghiệp báo từ thời quá khứ; thuở bấy giờ có một
vị Bích Chi Phật tu trong rừng đá đắc quả, một hôm có người đi săn,
đặt lưới bắt cầm thú, vị Bích Chi Phật vì lòng thương nhân vật,
nên Ngài hóa phép làm cho họ không bắt được con nào. Vì thế người đi
săn tức giận, dùng tên độc bắn Ngài. Muốn cho người đó khỏi tội
báo lâu đời, biết ăn năn tội lỗi của mình, nên Ngài bay lên hư không
hiện ra mười tám phép thần túc.
Người đi săn thấy thế, sợ hãi
trách mình, sinh lòng kính cẩn tới trước tạ lỗi, cầu xin xá tội.
Ngài cũng hoan hỷ cho sám hối. Sau
khi về nhà bị trùng độc đốt chết, thần hồn đọa xuống địa ngục;
khi hết tội địa ngục trong năm trăm kiếp bị trùng độc mà chết, cho
đến ngày nay đắc đạo A La Hán, còn phải tội bị trùng độc cắn chết.
Người đi săn thuở đó chính là Tỷ Khưu Ưu Bà Tư ngày nay, bởi lúc đó
ác tâm hại vị Bích Chi Phật, nhưng lại biết sám hối, và phát nguyện
đời sau được gặp Thánh Sư, tu đắc phép thần túc, bởi thế được gặp
Ta và đắc đạo quả.
Khi Phật nói xong, Ngài Xá Lợi Phất
và tất cả mọi người trong đại chúng, ai nấy đều sợ hãi nghiệp báo
từ tâm nóng giận phát khởi chuyên lòng khắc ý, tẩy trừ sân hỏa, nguyện
thanh tam độc, vui mừng tạ lễ lui ra.