- Kinh Hiền Ngu
- Thích Trung Quán dịch
- Phẩm thứ bốn mươi
hai
- CON NGỘ SÁT CHA
CHÍNH tôi được nghe: Một
thời ở nước Xá Vệ, tại vườn cây của ông Cấp Cô Độc và Thái Tử
Kỳ Đà.
Thuở đó có một ông lão, vợ chết
sớm, nhà nghèo, hai cha con ở với nhau. Tự giác ngộ thấy đời là vô thường
tất cả muôn loài đều bị khổ: sinh, già, bệnh, chết, ưu sầu, khổ não,
bất luận sang hèn bần tiện, đã có thân tất có khổ, chỉ theo Phật xuất
gia là một đặc điểm giải thoát hơn tất cả.
Vì thế nên hai cha con đến chốn
Phật ngự, cúi đầu lễ sát đất bạch rằng:
- Kính lạy đức Thế Tôn! Chúng
con một lòng thành kính tới đây, cầu xin xuất gia tu học, cúi xin Ngài từ
bi tế độ!
Phật dạy: Hay lắm! Theo ta tu học
phải chăm chỉ mới chóng có kết quả!
- Dạ, lạy đức Thế Tôn, chúng
con xin phụng giáo!
Đức Phật ngài cho người cha thọ
Tỷ Khưu giới, người con thọ Sa Di Giới.
Cứ như thế cha con hằng ngày hầu
Phật và Tăng, sớm đi khất thực, tối về chùa tụng kinh tọa thiền.
Một hôm hai cha con đến thôn xa khất
thực, gần tối mới ra về qua một khu rừng nhiều thú dữ, người con sợ.
Nắm tay cha, vừa lôi vừa đun đi cho mau. Cha già sức yếu, bị con lôi mạnh
quá, xảy chân vấp ngã đập đầu vào tảng đá chết mất! Người con thấy
cha chết, bỏ chạy về một mình. Song cũng không thưa trình gì với Phật
và sư Tăng chuyện đó, lặng yên như không.
Các vị Tỷ Khưu không thấy ông
già, hỏi Sa Di rằng:
- Cha con đâu? Không thấy ở Tinh
Xá?
- Bạch chư Đại Đức, hôm qua cha
con đi khất thực xa quá đường tối sợ ác thú hổ lang vồ bắt, nên con
đẩy cha đi cho mau, không may cha con trượt chân ngã chết mất, lúc đó con
sợ hãi quá chạy về một mình!
Các thầy Tỷ Khưu mắng rằng:
- Mi là kẻ đại ác, mi giết cha
mi, giết sư của mi, thế mà từ hôm qua đến nay, cứ lặng yên không nói
chi cả! Không hỏi đến cũng làm thinh!
Rồi quý thầy đem chuyện ấy thưa
với Phật, để lo liệu cho ông.
Phật nói: - Tuy có mang danh giết
cha, nhưng nó không có ý ác, là vì không thật tâm định giết, chỉ là một
sự ngộ sát thôi!
Phật hỏi Sa Di rằng:
- Con giết cha con phải không?
- Dạ, lạy đức Thế Tôn, con chỉ
có đẩy cha con đi cho mau, chớ không có ý gì ác đối với cha con, mà
thành ra con giết cha con!
Phật dạy: - Con nói phải rồi! Ta
biết tâm con không có ác, đời quá khứ cũng như thế; vì đời đó cha
con cũng giết con; lúc đó cha con cũng không có ý ác, như thế là do thiện
ác, sự báo ứng trả đáp.
Các thầy Tỷ Khưu nghe Phật nói
xong, thưa rằng:
- Kính lạy đức Thế Tôn! Đời quá
khứ cha con ông Tỷ Khưu già này, tại nhân duyên gì mà giết nhau một
cách vô tâm như vậy, cúi xin Ngài nói lại cho chúng con được biết?
Phật dạy: - Các ông hãy lắng tai
nghe tôi nói: từ đời đó tới đây đã lâu lắm, có hai cha con ở với
nhau, gặp lúc người cha có bệnh nằm trên giường bị ruồi muỗi làm
xúc não, cha bảo con rằng:
- Con ngồi cầm quạt, đuổi ruồi
cho cha!
Người con đuổi luôn tay, nhưng hễ
ngơi tay đuổi thì ruồi lại đến bâu. Người con đuổi mãi giận quá?
Đi tìm một cây gậy lớn, chờ cho ruồi đến bậu vào mắt, mặt trán nhiều,
giơ gậy đập vào giữa trán, người cha vỡ trán, máu chảy đẫm mặt chết
tươi, thì lúc đó người con cũng không chủ tâm giết cha.
Các ông nên biết rằng: Người con
lúc đó nay là ông Tỷ Khưu già, chính cha là Sa Di bấy giờ, mà người cha
bị con đập chết thuở đó, nay là Sa Di. Bởi lúc đó vô tình đập chết
cha, chứ không cố định, thì nay trả báo, cũng không cố sát!
Từ đó Sa Di chăm chỉ tu hành chẳng
bao lâu đã đắc quả A Na Hàm. Các vị nghe Phật nói quả báo như vậy, ai
nấy đều tin thực, và biết rằng quả báo không bao giờ xóa nhòa được,
dầu cho lâu kiếp cũng phải đền trả, mọi người cúi đầu tạ lễ lui
ra.