- Kinh Hiền Ngu
- Thích Trung Quán dịch
- Phẩm thứ mười lăm
- CỨ ĐÀ THÍ THÂN
CHÍNH tôi được nghe: Một thời đức
Phật ở nước La Duyệt Kỳ, tại núi Kỳ Xà Quật.
Đức Thế Tôn khi đó bị cảm chứng phong, các
đệ tử đi triệu ông Kỳ Vực Y Vương vào điều trị, ông hòa ba mươi
hai vị dược tô dâng lên và bạch Phật rằng:
- Kính lạy đức Thế Tôn! Thời khí năm nay bất
hòa, biến nhiều thứ bệnh lạ, con thành kính luyện thứ thuốc này, cúi
xin mỗi ngày dùng ba mươi hai lạng.
Đức Thế Tôn hoan hỷ nạp thụ và chú nguyện
cho ông.
Thuở đó ông Đề Bà Đạt Đa thường đem lòng
ghen ghét với Phật, tự cao tự đại, ý muốn ngang hàng với Phật, nghe biết
Phật uống dược tô cũng gọi ông Kỳ Vực luyện thuốc cho uống.
Khi ông luyện xong dâng Ngài và thưa rằng:
- Thưa Ngài! Thuốc này mạnh lắm, mỗi ngày chỉ
dùng được bốn lạng!
Ông Đề Bà Đạt Đa hỏi: - Phật uống ngày mấy
lạng?
- Thưa Ngài! Phật uống mỗi ngày ba mươi hai lạng!
Ông Đề Bà Đạt Đa hỏi:
- Vì lẽ gì Phật uống nổi ba mươi hai lạng mỗi
ngày? Ta chỉ uống được bốn lạng thôi?
- Thưa Ngài! Phật khác! Ngài khác! Nếu Ngài uống
như Phật, tất bị tổn thương đến thân thể!
- Ta uống cũng có đủ lực tiêu hóa, thân ta,
thân Phật khác chi, để ta uống coi, có hiệu lực như Phật không!
- Thưa Ngài! Việc đó xin tùy ý, nhưng xảy ra chúng
tôi không chịu trách nhiệm!
- Dĩ nhiên! Ông khỏi lo.
Ông Đề Bà Đạt Đa cân đủ ba mươi hai lạng
uống luôn một lúc, uống xong ông ngã quay lơ, sùi bọt mép như đống xà
bông, vật giường trên, lăn xuống giường dưới, kêu lên rầm rĩ.
Đức Thế Tôn thương ông đau đớn, nên Ngài từ
xa duỗi cánh tay vàng, bằng lực thần thông tới xoa đầu cho ông, thuốc
ấy nhờ sức từ bi được tiêu hóa, bệnh hoạn tan không, thân tâm an lạc!
Nhìn lên thấy tay Phật, ông tự nói rằng:
- Tất Đạt có nhiều phép lạ, với đời vô dụng,
giờ lại học nghề thuốc đều cầu danh lợi.
Tôi (A Nan) nghe thấy ông thốt ra lời vô nhân
nghĩa quá nên quỳ xuống bạch Phật:
- Kính lạy đức Thế Tôn! Ông Đề Bà Đạt Đa
vô ân bất nghĩa quá! Ngài cứu cho khỏi, không cảm ơn thì thôi, lai thốt
ra những lời tệ bạc, sao lại có những lòng dạ như vậy? Luôn luôn chỉ
một niềm ghen ghét với Thế Tôn?
Phật bảo tôi rằng:
- A Nan! Đề Bà Đạt Đa, chẳng những ngày nay
mang lòng nham hiểm hại ta đâu, đời quá khứ đã dùng mưu này kế khác hại
ta.
Tôi lại thưa rằng: - Kính lạy Ngài, không hay
đời quá khứ ông ấy làm hại thế nào, cúi xin chỉ giáo cho chúng con
được rõ?
Phật dạy: - Ông hãy nghe kỹ, tôi vì ông mà
nói!
- Dạ! Con xin đón nghe.
Phật dạy: - A Nan! Ông nên biết, đời quá khứ
cách đã rất lâu kiếp A Tăng Kỳ tới số không thể tính xuể, cũng ở
Châu Diêm Phù Đề này, có một nước lớn tên là Ba La Nại, ông vua nước
ấy tên là Phạm Ma Đạt tính nết hung tàn không có từ tâm, lại ham mê sắc
dục làm tổn thương cho muôn loài, nọc độc nằm chặt trong đáy lòng.
Một hôm ông nằm mộng thấy con thú lông vàng,
trên những đầu lông tía ánh sáng sắc vàng tỏa ra hai bên tả hữu. Khi tỉnh
giấc ông tự nghĩ con thú ta vừa mộng thấy trên đời này ắt phải có.
Nghĩ rồi cho triệu tập các người đi săn lại phán rằng:
- Các khanh! Hôm nay mời các khanh vào đây, muốn
nói một câu chuyện trong mộng của ta cho các khanh rõ: Đêm qua vào lúc
canh ba đương ngon giấc, ta thấy một con thú, lông trên mình toàn sắc
vàng, trên những đầu lông phóng ra những tia sáng, ta chắc rằng trên rừng
cũng có loài thú như vậy các khanh tìm bắt lấy nó, rồi lột lấy da cho
ta, ta sẽ trọng thưởng cho con cháu các khanh bảy đời được đầy đủ
vật dụng ăn uống, nếu không để tâm tìm bắt cho ta, ta sẽ tiêu diệt hết
họ hàng nhà các khanh.
Các người sợ toát mồ hôi! Nhưng không biết
trình bày làm sao! Đều lạy tạ lui ra.
Trở về họ hội họp lại một nơi để giải
quyết công việc nhà vua vừa giao phó như sau:
- Thưa các bạn, việc này rất khó cho bọn
mình: Nhận thấy từ thuở biết cầm cái súng đi săn đến nay, tôi chưa từng
nhìn thấy con thú như nhà vua nằm mộng! Nếu bọn ta không bắt được con
thú lông vàng, họ hàng chúng ta sẽ bị hạ sát dưới tay cường quyền
áp bức của nhà vua. Chi bằng tụi mình đưa vợ con trốn sang nước ngoài
làm ăn cho thoát!
Một thanh niên tiếp rằng:
- Thưa quý bạn! Nhận thấy trong núi này độc
trùng ác thú rất nhiều, đường sá nguy hiểm, có ngày đi không hẹn ngày
về, ngụ ý của tôi chỉ mượn người hộ là hơn!
Mọi người đều tán thành! Sau mượn được một
người đến, họ sẽ làm lời cam đoan rằng: - Anh hãy tận tâm vào rừng
săn hộ tôi con thú lông vàng, trên đầu lông có ánh sáng, nếu anh được
tốt lành trở về, chúng tôi sẽ trọng thưởng cho anh một số vàng bạc;
nếu anh bị hại nơi rừng xanh, chúng tôi sẽ đem số vàng bạc đó cho vợ
con anh ăn dùng.
Người ấy tự nghĩ như vầy: - Ta vì sự cứu
người, dầu mất mạng cũng cam lòng.
Nghĩ xong nói: - Thưa quý bạn, tôi xin bảo lãnh
việc đó giúp quý bạn và tôi nguyện rằng nếu được thành công mới trở
về.
Họ đều vui mừng! Sắm sửa lương thực tiền
bạc để anh đi ăn đường.
Khi bắt đầu ra đi, mọi người đều chúc anh
được mọi sự tốt lành trở về, anh từ giã ra đi, đi lâu ngày trải
bao những sự gian hiểm, lương thực gần hết, bị đói khát, thân thể gầy
còm, sức lực mỏi mệt, qua bãi sa mạc trời nắng làm cho bãi cát như
rang, như nấu, khí nóng bức lên ngùn ngụt, mồm khát, cổ khô, chỉ còn
chờ tắt hơi là qua đời. Đương lúc cùng cực đau khổ, thốt ra lời nói:
- Ai là người có lòng từ bi, thương đến tôi,
cứu được thân mạng tôi giờ?
Trong núi ấy có loài dã thú tên là Cứ Đà,
lông vàng vì trên đầu lông có ánh sáng, nó nghe thấy đằng xa có tiếng
người kêu cứu; động lòng thương dấn thân đi tìm qua những dòng suối
nước lạnh, tới nơi thấy một người nằm phơi trên mặt đất hình như
sắp chết, nó ủ ấp bằng thân của nó, hồi lâu tỉnh táo, nó bế tới
một khe nước, tắm gội cho mát, rồi đi lấy các thứ quả ngon về cho
ăn, ăn xong thân thể được khỏe mạnh.
Người đó khi tỉnh dậy tự nghĩ như vầy:
- Con thú lông vàng này! Chính ta đương đi săn bắt
nó đem nộp cho nhà vua, song lúc ta gặp cơn nguy biến, được nó cứu
thoát, ơn ấy ta chưa đền đáp nỡ đâu lại còn hại nó. Nhưng nếu không
bắt nó nộp cho nhà vua thì tất cả nhà những người đi săn kia đều bị
giết chết.
Nghĩ thế rồi trong lòng rầu rĩ khó giải quyết.
Cứ Đà hỏi: - Tại sao anh không vui?
Anh rơi lệ đáp: - Tôi đương nghĩ một việc riêng!
Cứ Đà hỏi tiếp: - Việc gì xin nói cho tôi
rõ!
- Việc này khó giải quyết và cũng không dám
nói.
Cứ Đà hỏi luôn: - Anh hãy nói ra, nếu tôi có
thể giúp được thì tôi xin giúp.
Anh chàng này ngẫm nghĩ hồi lâu rồi thực tình
nói mục đích bắt thú lông vàng cho Cứ Đà nghe.
Cứ Đà hoan hỷ nói: - Việc không khó, da của
tôi có thể đem biếu anh được! Anh nên biết rằng: Nếu cứ tính cái
thân chết của tôi từ quá khứ tới nay, vô lượng vô số, không thể đếm
được. Nhưng xét rằng những thân ấy chưa từng làm được việt gì hữu
ích, hôm nay tôi được đem cái da vàng mạng sống của tôi để cứu người
thì còn gì vui thú hơn. Vậy anh cứ việc lột lấy, tôi vui lòng nhưng chớ
làm tuyệt mạng tôi vội, với sự cho anh đây tôi rất hoan hỷ, không hối
hận chút nào!
Anh chàng đi săn nghe Cứ Đà nói trong lòng vẫn
băn khoăn hối hận bất đắc dĩ phải rút dao lột da của Cừ Đà.
Đầu tiên anh đặt dao vào mũi, rạch mạnh, máu
tươi chảy ra như rót rồi kéo qua đầu xuống tận đuôi, bắt tay vào kép
xả ra hai bên.
Nhìn Cứ Đà vẫn thản nhiên không hề dãy dụa,
rồi nguyện rằng: - Tôi thành thực hy sinh da tôi để cứu sống mọi người,
nguyện đem công đức này, hướng về tất cả chúng sinh, qua thoát khỏi
biển khổ sinh tử luân hồi về nơi Niết Bàn an lạc.
Lời của Cứ Đà phát nguyện vừa xong, ba ngàn
thế giới tự nhiên chấn động sáu lần, các cung điện cõi Trời nghiêng
ngửa, những Thiên Tử đều kinh ngạc! Ngó nhìn xem chuyện chi, thấy Bồ
Tát lột da bố thí cứu sinh, họ bay xuống tận nơi, tung hoa cúng dàng ai nấy
đều sa nước mắt.
Lột da xong, thân thể Cứ Đà đỏ như gấc chín,
huyết chảy lênh láng, nhìn rất rùng rợn không dám ngó lâu, ruồi kiến
bâu xúm xít đầy mình, rỉa thịt uống huyết. Đau quá! Định trở mình,
nhưng sợ tổn thương loài ruồi kiến, đành phải nhẫn khổ không dám động
đậy.
Những loài ruồi kiến ấy nhân được ăn thịt
của Bồ Tát sau khi mệnh chết được sinh Thiên.
Người được da mang về dâng vua, nhà vua rất
hài lòng, khen ngợi kẻ đã tử công phu vì ta; ban thưởng cho tước lộc
ngôi cao, vàng bạc rất nhiều.
Nhà vua dùng nó để trải nằm, khi nằm cảm thấy
tâm an vui khoái lạc.
Tới đây đức Phật nhắc lại cho tôi biết rằng:
- A Nan! Ông nên biết: Cứ Đà có phải ai đâu?
Chính tiền thân của ta đấy, vua Phạm Ma Đạt nay là ông Đề Bà Đạt
Đa, những ruồi kiến ăn thịt uống huyết của Cứ Đà thuở đó, khi ta mới
thành Phật chuyển Pháp Luân đều được đắc đạo sinh lên các cõi Trời,
ông Đề Bà Đạt Đa thời đó làm tổn thương tánh mạng ta cho đến ngày
nay không có một chút thiện tâm gì đối với ta, suốt ngày chỉ muốn
tìm cách để hại ta thôi!
Lúc đó tôi và tất cả đại chúng, nghe Phật
nói thế, ai nấy cũng buồn và cảm động! Nhiều người thấy vậy gắng
công cầu phép yếu, nên có người được quả Tu Đà Hoàn, Tư Đà Hàm, A
Na Hàm cho đến quả A La Hán, cũng có người gây nhân Bích Chi Phật, cũng
có người phát tâm Vô Thượng Đạo; có người trụ ngôi bất thoái, ai nấy
đều vui vẻ kính tin phụng hành tạ lễ mà lui.