- Kinh Hiền Ngu
- Thích Trung Quán dịch
- Phẩm thứ sáu
- CẦU TỰ
CHÍNH tôi được nghe: Một
lần Phật ờ nước La Duyệt Kỳ, tại tịnh xá vườn Trúc.
Nước ấy có quan Phụ tướng, nhà
rất giàu sang, nhưng không có con trai. Tại vùng đó có đền thờ thiên thần
ở bên sông, gọi là Ma Ni Bạt La, nhân dân quanh miền ấy tin sùng lễ bái
cầu sao được vậy. Hay tin thần thiêng, quan Phụ tướng tới đền làm lễ
và cầu nguyện rằng:
- Thưa Ngài, tôi chưa có con trai,
nghe biết thiên thần công đức cô lượng, cứu hộ quần sinh, ai cần gì
cũng được như ý nguyện. Vậy tôi tới đây cầu xin thiên thần, năm nay
sinh quý tử, nếu được như lời nguyện, tôi sẽ lấy vàng bạc để điểm
tô thân Ngài, và các hương tốt để bôi nơi miếu Ngài, bằng vô hiệu quả,
tôi sẽ phá miếu và lấy phân trát vào mình Ngài.
Quan Phụ tướng kêu xong lễ tạ ra
về.
Khi đó quan Giám điện nghe xong, toát
mồ hôi thầm nghĩ rằng: "Người này hào phú, thế lực hùng cường,
tới đây cầu xin quý tử, ta thiếu đức làm sao cho đặng, nếu không
giúp được hắn thì hắn làm ô nhục". Nghĩ rồi lên tâu với thần
Ma Ni Bạt La:
- Kính tâu thiên thần chúng tôi
vâng lệnh coi đền, hôm qua quan Phụ tướng nước La Duyệt Kỳ đến nói
rằng: Xin thiên thần cho sinh quý tử, nếu được như lời, thì lấy vàng
bạc điểm tô thân Ngài, và lấy các thứ hương tốt để bôi nơi miếu
Ngài, bằng vô hiệu quả, sẽ phá miếu và lấy phân trát vào mình Ngài,
việc đó hạ thần bất lực xin thiên thần chỉ giáo cho?
Nghe xong, thần Ma Ni Bạt La lên tâu
với ông Tỳ Sa Môn Thiên vương.
Tỳ Sa Môn Thiên vương nói: - Việc
này để ta lên tâu vua Đế Thích, chứ ta cũng bất lực. Nói rồi bay lên
cung trời Đao Lợi tâu vua Đế Thích rằng:
- Kính tâu Thiên Đế ! Tôi có một
hạ thần tên là Ma Ni Bạt La lên kêu rằng: Quan Phụ tướng tại thành Vương
Xá cầu xin quý tử, và hẹn nếu được như lời thì xin cúng dàng trọng
hậu, bằng không sẽ phá miếu, và hủy nhục, kính mong Thiên Đế cứu giúp.
Nhân lúc trên trời có người sắp
tận số. Đế Thích cho gọi tới bảo rằng:
- Ta xem Khanh sắp tới ngày mệnh hết,
hiện nay quan Phụ tướng ở thành Vương Xá đương cầu tự, vậy sau khi
Khanh mệnh chung thì thác sinh vào nhà đó an hưởng sự vinh hoa phú quý.
Đáp: - Kính tâu Thiên Đế ! Cái bả
phú quý hay làm mê hoặc lòng người, nhân sự vinh hoa phú quý khiến bao người
sa xuống hố sâu, ý định của hạ thần muốn sinh vào nhà dân thường,
để dễ bề xuất gia tu đạo, cho thoát khỏi sinh tử luân hồi, là hơn nhất,
xin bệ hạ tha thứ !
Đế Thích nói: - Không lo, Khanh hãy
nghe ta sinh vào nhà đó, rồi ta giúp chớ ngại.
Đáp: - Dạ muôn tâu bệ hạ ! Lời
thánh chỉ hạ thần không dám trái, nhưng xin bệ hạ luôn luôn giúp đỡ
cho, kẻo sợ tham về phú quí mà bỏ mất đại nguyện.
Đế Thích nói: - Khanh yên trí
không sao.
Nói xong lễ tạ ra về, ít ngày mệnh
chết, thần hồn thác thai vào nhà quan Phụ Tướng.
Đoạn này nói đến Phụ Tướng
Phu nhân, sau ngày cầu tự trở về không lâu bà đã có thai, mãn tháng no
ngày tới tuần hoa nở, sinh được cậu con trai đầy đủ tướng đức,
ông bà yêu quý lắm. Từ khi sinh cậu trong nhà thấy nhiều điềm ứng cát
tường, sự trông nom săn sóc một cách phi phàm, một hôm ông bà mời thầy
đến xem tướng cho cậu và nhờ đặt tên giùm. Tướng sư đến căn do, rồi
đặt cho cậu là Hằng Gia Đạt. Một mai khôn lớn học hành thông sáng nhưng
có một điểm cậu ham học đạo và ham nghe đạo các vị Sa môn giảng,
được thấm nhuần đạo đức, thấy đời không có gì vững chắc như mây
trôi, như bọt nổi nên cậu quyết tâm xuất gia tu đạo, để cầu giải
thoát, rồi lên tâu với ông bà Phụ tướng rằng:
- Kính lạy song thân, được làm người
là khó, được gặp Phật tại thế lại khó hơn nữa, hiện nay đức Phật
ra đời, mục đích cứu người ra khỏi vòng trầm luân khổ hải. Vậy xin
song thân cho con đi xuất gia tu đạo, được phúc vô lượng vô biên.
Đáp: - Con ơi ! Việc tu đạo cũng
tốt nhưng con khổ cực chi, mà đày thân hoại thể nơi chùa chiền, muối
dưa khô quạnh, cha làm quan Phụ tướng quyền cao, giàu sang tội bực, quốc
gia chưa ai sánh kịp, cha mẹ chỉ sinh được mình con, để nối nghiệp nhà,
nay con đi xuất gia thì của này để cho ai, và nhất là cha mẹ già sớm
hôm vò võ, lấy ai là người trông cậy lúc bình sinh cho vui ý chí.
Hằng Gia Đạt thấy ông bà không
đồng ý với ý nguyện của mình, bèn lễ tạ lui ra, từ ngày đó ngày đêm
âu sầu buồn bã ! Rồi tự nghĩ rằng:
- Ta sẽ tự sát thân này đi, để
sinh vào nhà thường dân đạt được chí nguyện xuất gia của ta.
Nghĩ rồi một mình ra đi, lên ngọn
núi cao tự gieo mình lăn từ trên đỉnh núi xuống chân núi, tưởng làm thế
cho chết, nhưng trái lại thân thể vẫn còn toàn vẹn không xây sát chút
nào; lần này ra sông để tự vẫn, nhưng nhảy xuống không chìm, cuối
cùng lấy thuốc độc uống, song cũng không chết, rồi dùng đủ cách để
chết, nhưng cũng không chết được, sau định kế phạm quốc pháp cho vua
giết. Một hôm Hằng Gia Đạt thấy hoàng hậu và mỹ nữ của nhà vua ra
giếng nước giữa vườn tắm, họ cởi áo giắt trên cành cây rồi xuống
giếng, anh lẻ vào trộm lấy quần áo và trang phục đem ra, người Môn
giám bắt anh tâu vua A Xà Thế.
- Nhà vua nổi giận sai người đem
ra pháp tràng xử tử, thoạt đầu sai người giương cung bắn, mỗi khi bắn
thì cái tên quay đầu trở lại nhà vua, bắn luôn ba phát đều như thế cả.
Nhà vua chột dạ hỏi rằng:
- Nhà ngươi là bộ thiên, bộ long
hay quỷ thần mà có phép lạ như vậy?
Đáp: - Tâu Bệ hạ tôi có một việc
riêng, nếu Bệ hạ giúp tôi được thì tôi xin nói.
Nhà vua hỏi: - Ngươi có việc gì cứ
nói, nếu ta giúp được thì ta giúp.
Tâu Bệ hạ ! Tôi chẳng phải là
thiên long quỷ thần chi hết, chính tôi là con quan Phụ tướng bản triều,
vì muốn xuất gia tu học nhưng cha mẹ tôi không cho, nên tôi muốn chết để
sinh nơi khác, cho toại nguyện vọng ấy, vừa rồi tôi lên núi, gieo mình
xuống vực sâu, và uống thuốc độc nhưng vẫn không chết, còn một kế
là tôi phạm pháp để mong nhà vua xử tử thì mới đạt được nguyện vọng
ấy, sự thể như vậy, kính xin bệ hạ lượng thương, truyền lệnh cho
cha mẹ tôi, để tôi được xuất gia đầu Phật.
Đáp: - Việc ấy không khó con cứ
an tâm, ta sẽ bảo Phụ tướng cho.
Qua thời gian sau nhân buổi đi thính
pháp nhà vua dẫn cậu đến chốn Phật, tới nơi làm lễ xong nhà vua trình
bày ý nguyện của Hằng Gia Đạt cho Phật nghe, Phật mỉm cười nói:
- Thiện lai Tỳ khưu.
Hằng Gia Đạt nghe dứt lời tự
nhiên tóc rụng hết, áo trên mình biến thành áo Cà sa, thành tướng Tỳ
khưu, sau nghe Phật thuyết pháp, tâm ý khai ngộ chứng La Hán quả, được
ba phép "Minh", sáu pháp "thần thông", tám phép "giải
thoát".
Thấy thế vua A Xà Thế quì xuống
bạch Phật rằng:
- Kính lạy đức Thế Tôn! Hằng
Gia Đạt trồng nhân lành gì, gieo đầu từ trên núi xuống mà không chết,
nhảy xuống sông không chìm, uống thuốc độc không hại, tên bắn không
trúng, hơn nữa lại gặp Thế Tôn được thoát khỏi sinh tử luân hồi đại
khổ, xin nói cho chúng con được rõ ?
Phật dạy: - Cách đây đời quá khứ
đã vô số kiếp, có một nước lớn tên là Ba La Nại, vua nước ấy là
Phạm Ma Đạt, một hôm đưa các người mỹ nữ trong ấy là Phạm Ma Đạt,
một hôm đưa các người mỹ nữ trong cung vào rừng uống rượu ăn thịt,
thưởng thức những khúc đàn hay, tiếng nhạc xéo, giọng hát cao, đương
lúc các mỹ nữ cất tiếng ca khúc thì bên ngoài có người cất tiếng để
họa lại. Nhà vua nghe thấy nổi giận sai người bắt rồi giao cho lính
đem đi xử tử.
Vừa lúc ông quan đại thần đi
chơi về bắt gặp, ông hỏi họ rằng: Người này tội gì ?
Đáp: - Dạ bẩm quan lớn ! Anh này
bị tội họa lại giọng hát của các mỹ nữ.
Nghe xong ông thầm nghĩ : "Chà,
có thế mà cũng giết người! Thực là vô lý quá". Ông nói:
- Hãy khoan để ta vào tâu vua đã.
Ông vào tâu rằng:
- Tâu Bệ hạ, kẻ kia chưa đến tội
chết, vì chưa lấy gì làm nặng lắm, tuy có họa lại tiếng nhưng chưa thấy
hình và cũng không có sự giao thông dâm dục, cúi xin Bệ hạ tha cho hắn tội
chết.
Nghe nói có lý, nhà vua hạ lệnh
tha cho người đó tội chết. Muốn đền đáp ân cao cả ông Đại thần, từ
đó anh ta đến hầu hạ phụng sự một cách tôn kính đã lâu năm, giữ một
lòng trung thành, trước sau như một, rồi thầm nghĩ như vậy:
Sự dâm dục giết người ta hơn
dao kiếm sắc, trước đây ta suýt chết cũng do lòng dục vọng phát động.
Rồi thưa với ông rằng:
- Kính thưa ông! Chúng tôi tự nghĩ
sự sinh tử vô thường nhanh như chớp nhoáng, như đèn ở trước gió, như
giọt sương trên đầu ngọn cỏ, sớm có chiều không, thân này chẳng lâu
sẽ vào cửa chết. Vì vậy chúng tôi xin ông để đi tầm đạo giải thoát.
Đáp: - Việc ấy rất hay, nếu học
đạo được thành công thì đến đây cho tôi gặp mặt một lần nữa.
Bắt đầu lên núi tu học, chuyên
tâm suy xét đạo lý, không bao lâu tinh thần tự nhiên khai ngộ, hiểu thấu
nguồn chân, thành ngôi Bích Chi Phật, và giữ lời hứa trước nên Ngài trở
về nhà ông quan Đại Thần, và hiện ra mười tám pháp thần thông: bay
trên hư không mình phun ra nước lửa, hoặc phóng đại quang minh chói lòa
khắp trời đất, ông Đại Thần coi thầy phép thần cao siêu, trong lòng
vui vẻ, kính trọng và khấn rằng:
- Kính lạy Ngài, tôi có phúc duyên
được cứu Ngài năm trước, vậy xin cho tôi đời đời được phú quý
tràng thọ cao đẹp hơn đời, và trí tuệ đức tướng của tôi cũng được
như Ngài.
Nói tới đây đức Phật lại nhắc
cho vua A Xà Thế biết rằng:
- Nhà vua nên biết quan Đại Thần
cứu sống một người thuở đó, nay chính là Hằng Gia Đạt. Bởi duyên
lành ấy nên sinh vào nơi nào cũng không bị chết yểu, và cũng do phúc
duyên ấy mà nay được gặp ta chứng đạo giải thoát.
Phật nói xong, tất cả mọi người trong Đại Hội
ai rấy đều kính tin vui mừng cúi đầu lễ tạ lui ra.